Trong sự phát triển chung của văn học nghệ thuật (VHNT), lực lượng nghệ sĩ trẻ, nghiên cứu trẻ đang đóng một vai trò rất lớn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Thế nhưng, với các loại hình VHNT truyền thống, dân gian vai trò của những người trẻ hiện nay đang khá mờ nhạt bởi sự chi phối của xã hội.
Văn học nghệ thuật truyền thống đang thiếu đi lớp trẻ kế cận. Ảnh minh họa.
Ngày 26/12, tại Hà Nội, Hội Sân khấu Hà Nội phối hợp với Hội Văn nghệ dân gian Hà Nội đã tổ chức Hội thảo “Phát huy tài năng nghệ sĩ trẻ, nghiên cứu trẻ trong sự nghiệp kế thừa và phát triển văn nghệ dân tộc hôm nay”. Với sự tham gia của giới văn nghệ sĩ “lão làng” một lần nữa thực trạng “tre đã già mà măng chưa mọc” trong lĩnh vực VHNT truyền thống, dân gian đã được đưa ra phân tích, đánh giá.
Nhà viết kịch Giang Phong kể câu chuyện nhà viết chèo Đào Nguyên đã một thời gian làm Trưởng phòng nghệ thuật Sở VH Hà Nam khi một cộng tác viên đến gửi ông kịch bản, thì ông hỏi ngay, năm nay anh bao nhiêu tuổi, nhà viết kịch trẻ tương lai kia trả lời 25 tuổi. Ông Đào Nguyên trả lại bản thảo và nói: “Khi nào anh trên 30 tuổi, anh mang kịch bản đến thì tôi đọc”. Đây là câu chuyện thật tôi chứng kiến, nghe có vẻ rất cực đoan nhưng cũng để thấy rằng, ở một tuổi chín chắn, từng trải nào đó thì mới viết nổi kịch. Viết kịch khó lắm! Và thực tế nhiều năm nay, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam dày công tìm tòi, bồi dưỡng tác giả viết kịch. Gọi là trẻ, nhưng cũng phải từ hơn 40, 50 tuổi. Mới đây, Trại sáng tác do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam mở vào tháng 11/2018 có 6 tác giả trẻ. Nhưng người trẻ nhất đã 50 tuổi, còn lại 5 tác giả trẻ đã đang hưởng lương hưu.
Nhà biên kịch, đạo diễn Hoàng Thanh Du nói, lực lượng tác giả và đạo diễn trong lĩnh vực sân khấu đang rất thiếu và yếu trầm trọng. Hầu như rất ít tác giả biên kịch dưới 60 tuổi. Ở lĩnh vực đạo diễn tình hình khả quan hơn là mức tuổi trên dưới 50. Trong khi ấy các bộ môn nghệ thuật khác đã có rất nhiều công trình nghệ thuật, điện ảnh có những tác giả trẻ là biên kịch, đạo diễn đều dưới 40 tuổi, thậm chí còn trẻ tuổi dưới 30. Thế nhưng theo nhà biên kịch Hoàng Thanh Du thì đây là việc vừa được vừa chưa được. Bởi nhiều diễn viên lớn tuổi sau nay đều đi đào tạo trở thành đạo diễn hay tác giả. Nhờ có kinh nghiệm nên họ nên khi chuyển sang lĩnh vực mới hầu như không có sự bỡ ngỡ, bắt nhịp được với đội ngũ diễn viên vốn là bạn diễn lâu năm.
GS.TS Lê Hồng Lý- Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Hà Nội cho rằng: “Có một thực tế với lực lượng người nghiên cứu, biểu diễn các giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian là người già dần dần ra đi, lớp trẻ thơ ơ với truyền thống”. Tuy nhiên, theo PGS.TS Lê Hồng Lý cũng không thể bắt buộc, áp đặt những người trẻ phải yêu mến và trọng những giá trị VHNT truyền thống. Trong thời buổi kinh tế thị trường vì cuộc sống mưu sinh nên số thanh niên trẻ không mặn mà với các ngành khoa học và nghệ thuật. Bởi vì để thành tài hay vững vàng trong nghề này đòi hỏi phải có thời gian, công sức học tập và rèn luyện; đòi hỏi sự kiên trì và đặc biệt là sự say nghề; kể cả như vậy thì cũng phải mất hàng chục năm mới có thể tạm ổn và sống bằng nghề. Trong khi đó, các lĩnh vực khác có thể nhanh chóng kiếm được công ăn việc làm và thu nhập ổn định.
Ths Nguyễn Thị Tô Hoài- Viện Nghiên cứu văn hóa (Viện HLKHXH Việt Nam) nói: Khó khăn đầu tiên chính là quá trình điều tra thực địa. Trước hết là thách thức khi gặp gỡ và tìm kiếm sự chia sẻ thông tin của chính những người thực hành văn hóa. Đối với họ, hoặc sẽ cho rằng chúng tôi là thuộc những người trẻ chẳng hiểu gì về văn hóa truyền thông hay lạt non mà đòi buộc tre già… Chính vì vậy khi đi phỏng vấn tại địa phương, nhiều người né tránh, không chia sẻ hay nói chính xác là ngại cung cấp thông tin hay nói chính xác là ngại cung cấp thông tin. Còn lại có trường hợp ngại chia sẻ với lý do mất lòng tin, mà nguyên nhân của sự mất lòng tin đó là bởi có rất nhiều trường hợp những người trẻ tuổi đã đến gặp gỡ, lợi dụng lòng tin của họ, giả mạo cơ quan văn hóa để điều tra sưu tầm rồi biến các di sản truyền thống trở thành món hàng đem ra thị trường kinh doanh dưới nhiều hình thức. Và những “con sâu làm dầu nồi canh” đó gây ra sự mất lòng tin là tất yếu, nhất là trong bối cảnh của sự phát triển mạnh của thông tin và mạng xã hội như hiện nay thì sự thận trọng của những người thực hành, bảo lưu văn hóa truyền thống đối với những người trẻ là không tránh khỏi.
Bên cạnh đó, một khó khăn khác với chính những người nghiên cứu trẻ hiên nay thấy mất lòng tin khi chính những người thực hành văn hóa truyền thống đem thị trường hóa các giá trị văn hóa của mình. Họ đòi hỏi những chia sẻ phải được định giá một cách rõ ràng. Vì vậy mà khi đồng tiền bỏ ra không tương xứng thì việc chia sẻ thông tin đối với họ cũng là không có, thậm chí còn có những chia sẻ hoàn toàn sai lệch. Mặt khác, có rất nhiều người lại ngộ nhận về giá trị di sản của mình nền thổi phồng hoặc đòi các danh hiệu quá mức mà chúng tôi không thể đáp ứng hoặc trả lời được một cách khách quan nhất.
Theo Hoàng Minh - ĐĐK
“Cảnh báo của các nhà khoa học về dự án Bôxít ở Tây Nguyên đang dần đúng. Dự án vẫn được thải bằng công nghệ rẻ tiền, nhiều rủi ro... Nếu làm đến cùng thì bôxít sẽ trở thành gánh nặng kinh tế!”.
AN ĐÔNG
Khi những hạt mưa cuối cùng của mùa đông đã ngớt trên mặt sông sóng sánh và những vạt nắng đã bắt đầu tràn đến trên đám lá cỏ tơ non, người ta biết từ đâu đó, mùa xuân đã nhẹ nhàng gõ cửa.
Đô thị Việt Nam vốn yếu kém về quy hoạch, kiến trúc, chắp vá, lộn xộn, những tưởng những tượng đài sẽ góp phần cải thiện môi trường văn hoá, môi trường đô thị thì ngược lại những tượng đài to, xấu và lệch chuẩn càng góp phần làm cho bộ mặt đô thị trở nên tồi tệ hơn và chắc chắn nó để lại lâu dài nhiều hậu quả xấu về thẩm mỹ, xã hội cho con em, thế hệ trẻ.
Vừa qua, ngày 7/1/2013, tại TP. Huế đã diễn ra Hội thảo Quốc gia về “Dạy học Ngữ văn ở Trường phổ thông Việt Nam”. Sau đấy 3 ngày, 10/1/2013, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục & Đào tạo và Hội Nhà văn Việt Nam đã ký kết văn bản hợp tác giữa hai cơ quan này về “Phát triển văn học trong nhà trường và nhà trường với văn học giai đoạn 2013-2020”.
Sự ra đời của Gangnam style đánh dấu thời điểm mà thị giác nghe nhìn của công chúng nói chung đã có những sự sa sút, mệt mỏi về mặt thẩm mỹ nghệ thuật.
Trong 10 năm gần đây, giáo dục Việt Nam có gì đổi mới? Đây là câu hỏi nhức nhối dành cho những nhà làm giáo dục, bao gồm cả những nhà giáo dục uyên thâm, đã từng đăng đàn đề nghị chấn hưng giáo dục.
Trong kháng chiến chống Mỹ, cùng với những thắng lợi trên chiến trường miền Nam, miền Bắc không chỉ làm tốt nhịêm vụ hậu phương lớn của cả nước, mà còn đánh bại hai cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của quân đội Mỹ.
PHẠM HỮU THU
Ngày 22/12/2010, nhân kỷ niệm 66 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam, ông Lê Trường Lưu, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch tỉnh Thừa Thiên - Huế đã trân trọng trao tấm bằng công nhận Di tích lịch sử cách mạng cho địa điểm Trường Thanh niên Tiền tuyến Huế - 1945 tại 118 đường Lê Duẩn, Huế. Người nhận là ông Đặng Văn Việt, cựu sinh viên của ngôi trường độc đáo này.
Hội Nhà báo Thừa Thiên Huế sắp tiến hành Đại hội Hội Nhà báo lần thứ V, nhiệm kỳ 2012 - 2017. Đây là lúc toàn thể các hội viên nhà báo đang tác nghiệp ở Thừa Thiên Huế nhìn lại một chặng đường đã qua, để cùng xác định những việc cần làm trong thời gian đến.
Báo chí Thừa Thiên Huế: Nâng cao bản lĩnh chính trị, chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới
Th.S. PHAN CÔNG TUYÊN
UVTV, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế
MINH KHUÊ - BẢO HÂN
Sáng ngày 5/9, đại diện các cơ quan báo chí đóng trên địa bàn đã có dịp chia vui với Bệnh viện Trung ương Huế (BVTƯ Huế) và gia đình bệnh nhân Hứa Cẩm Tú, người mà sau 10 lần mổ đến nỗi “người chị Tú không còn máu của chị Tú nữa” xuất viện. Thêm một thành tựu y học đã được xác lập và trở thành một y văn của Việt Nam và thế giới về ghép thận.
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
"Nói đùa thì nói, nhưng có lẽ sẽ phải mở những loại trường đặc biệt, không hạn chế tuổi cho những người đến nay chưa học được gì ngoài việc "lãnh đạo", để cho bây giờ dù đã tứ tuần, họ vẫn có thể học được một nghề có ích. Phải tổ chức việc đó trên qui mô lớn trong phạm vi cả nước".
MINH KHUÊ
Thời gian gần đây đã xuất hiện tin đồn: Carlsberg đã bán Công ty Bia Huế cho đối tác Trung Quốc, hình tượng 5 ngôi sao trên vỏ lon bia Huda mới giống biểu tượng cờ Trung Quốc và do Trung Quốc sở hữu Bia Huế nên họ đã dùng chất chống say; có chất tiêu diệt tinh trùng, gây hại cho sức khỏe... Thông tin sai lệch này đã gây tâm lý bất an trong xã hội, ảnh hưởng đến sản xuất đến sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH Bia Huế.
Tham luận phát biểu của một số tác giả quen biết trong tỉnh tiến tới "Hội nghị thơ miền Trung" do Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên tổ chức năm 1986.
NHÂN TÀI, TẢN MẠN NHÌN TỪ HUẾ
HỒ TRƯỜNG AN
ĐỖ KIM CUÔNG
1.
44 năm trước khi mới chỉ là chàng trai 17 tuổi, sốt rét quặt quẹo, nằm trong căn hầm dã chiến thuộc trạm xá tiền phương sư đoàn 324, đặt dưới chân điểm cao 360, bên sông Bồ chịu trận với hàng trăm quả pháo và từng đợt máy bay B57 của không quân Mỹ phá nát rừng Hương Trà, chưa bao giờ trong tôi nẩy ra ý nghĩ một ngày kia mình sẽ viết văn.
HỮU THỈNH
Đã có lần tôi nói, mỗi lần về Huế, luôn có cảm giác đi dưới bóng mát của các tên tuổi. Đó không phải là câu nói lấy lòng, mà thực sự là một cảm nhận văn hóa.
PHAN CÔNG TUYÊN
Văn học, nghệ thuật là một bộ phận quan trọng của nền văn hóa Việt Nam, có vai trò quan trọng trong việc “xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.
LTS: Như tin đã đưa, đầu tháng 4/2012 vừa qua, Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế đã tổ chức hội thảo “Văn học nghệ thuật Huế trong dòng chảy văn hóa Huế” ngay tại xứ sở thi ca. Để bạn đọc tiếp cận được tinh thần hội thảo, Sông Hương giới thiệu bài tổng thuật của PV và tham luận trình bày tại hội thảo của nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịnh UBTQ LHCH VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam và của đồng chí Phan Công Tuyên, UVTV - Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy TT Huế.
LÊ CUNG
Kỷ niệm 55 năm thành lập Đại học Huế (1957 - 2012)