Thực hiện chủ trương xã hội hóa, nhiều nguồn lực đã được đầu tư cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Tuy nhiên, do nhận thức của xã hội còn hạn chế, cùng những yếu kém trong cách làm của các đơn vị văn hóa, nghệ thuật, việc thực hiện chủ trương gặp nhiều rào cản.
Việc huy động nguồn lực xã hội hóa để hình thành nên những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật giá trị là yêu cầu bức thiết hiện nay.
Từng bước thay đổi diện mạo văn nghệ
Những năm qua, việc chăm lo đời sống văn hóa, tinh thần cho xã hội được triển khai qua nhiều chính sách, nguồn lực đầu tư vào văn hóa, nghệ thuật. Tuy nhiên, nguồn ngân sách có hạn, khiến các nguồn lực đầu tư từ Nhà nước cho các dự án, tác phẩm chưa được như mong đợi. Chủ trương xã hội hóa (XHH) ra đời nhằm khắc phục những bất cập này.
Từ định hướng và những chính sách cụ thể được ban hành, hoạt động XHH trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật đã bước đầu thay đổi diện mạo của lĩnh vực này. Nhiều đơn vị công lập đã mạnh dạn thay đổi theo hướng chú trọng thu hút XHH như: Trung tâm Chiếu phim quốc gia, Nhà hát Lớn Hà Nội, Nhà hát Múa rối Việt Nam, Nhà hát Nghệ thuật đương đại Việt Nam... Nhà hát Nghệ thuật đương đại Việt Nam cho thấy sự năng động với cách làm sáng tạo trong việc thu hút nguồn lực XHH. NSƯT Nguyễn Thị Quỳnh Trang - Giám đốc Nhà hát cho rằng, việc thực hiện XHH không chỉ giúp cải thiện điều kiện vật chất cho đơn vị, cũng như có thêm nguồn lực để đầu tư, nâng cao chất lượng tác phẩm nghệ thuật, mà hơn hết nó còn làm thay đổi tư duy của người làm nghệ thuật. “Một tác phẩm muốn được khán giả đón nhận, thì tác phẩm đó phải nói lên tiếng lòng của khán giả. Thông qua việc XHH, chúng tôi đã hiểu hơn những điều khán giả cần để có bổ sung phù hợp”, Giám đốc Nhà hát đánh giá.
NSND đạo diễn Đặng Nhật Minh cho rằng, những năm gần đây, điện ảnh nước nhà từng bước được xã hội hóa, với nhiều sản phẩm chất lượng ra đời, từ đó khẳng định tính năng động, hiệu quả của thị trường phim trong nước. “Thí dụ điển hình cho kết quả của XHH trong lĩnh vực điện ảnh với sự hợp tác của Nhà nước và tư nhân, đó là đã tạo nên những bộ phim gây tiếng vang lớn trong thời gian qua”, ông nhận định. Còn theo Phó Giám đốc Trung tâm Chiếu phim Quốc gia Nguyễn Phúc Diên, nhờ có chủ trương xã hội hóa mà đến nay, đơn vị đã có thể tự chủ được nguồn kinh phí để duy trì hoạt động và phát triển đơn vị. “Nếu như trước đây, hoạt động của đơn vị trông chờ chủ yếu vào ngân sách cấp, thì từ 2015 đến nay, đơn vị đã có thể tự chủ tài chính và có nguồn dôi dư”, ông Diên cho biết.
XHH đã kích thích tinh thần tự chủ, giúp huy động được các nguồn lực của toàn xã hội để tạo ra các giá trị văn hóa, nghệ thuật đáp ứng nhu cầu người dân và yêu cầu phát triển của đất nước. Bên cạnh đó, nhiều tổ chức biểu diễn ca, múa, nhạc của tư nhân; nhiều tổ chức sản xuất và phổ biến phim tư nhân được hình thành hoạt động rất sôi động, sáng tạo ra tác phẩm nghệ thuật ngày càng cạnh tranh, chất lượng.
Để xã hội hóa tạo đà cho văn hóa, nghệ thuật phát triển
Bên cạnh những mặt tích cực trên, việc thực hiện XHH tại các đơn vị nghệ thuật còn nhiều hạn chế, bất cập, như: tốc độ XHH còn chậm, mức độ XHH không đồng đều… Những hạn chế trong việc thực hiện XHH tác động trực tiếp đến các đơn vị nghệ thuật, như tình trạng hãng phim, nhà hát có cơ sở vật chất nghèo nàn, nhiều thiết bị đã lạc hậu song không có kinh phí đầu tư; sự kém năng động trong việc nắm bắt thị hiếu của khán giả, công chúng…
Bên cạnh những lý do khách quan, như lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật không mang lại nhiều giá trị kinh tế, nên khó thu hút nguồn lực đầu tư, một trong những nút thắt khiến cho công tác XHH trong lĩnh vực này chưa đạt hiệu quả mong muốn, đó là tình trạng quản lý vẫn mang nặng tư duy bao cấp, cách thức quản lý theo lối “hành chính hóa”, rườm rà. Thậm chí, tại nhiều đơn vị nghệ thuật vẫn có tâm lý ỷ lại vào ngân sách, chưa coi việc huy động nguồn lực đầu tư từ xã hội là trách nhiệm của đơn vị... Qua thực tiễn kiểm toán Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa một số giai đoạn gần đây, Kiểm toán Nhà nước cũng cho rằng, việc huy động nguồn vốn xã hội vào đầu tư cho tác phẩm nghệ thuật còn hạn chế, trách nhiệm của một số đơn vị trong thực hiện chủ trương chưa cao... Theo đó, để nâng cao hiệu quả của công tác này, các cơ quan chức năng cần nâng cao nhận thức trong việc thực hiện chủ trương XHH và coi đây là giải pháp quan trọng để phát triển văn hóa, nghệ thuật; tăng cường giám sát, sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư dành cho các chương trình văn hóa, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư.
Hơn bao giờ hết, những giá trị từ văn hóa, nghệ thuật đã và đang được coi trọng và có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Tuy nhiên, làm sao để cải thiện điều kiện phát triển cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật cũng như hình thành nên những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật xứng tầm? Đây là câu hỏi không chỉ đặt ra cho các cơ quan chức năng, mà trách nhiệm này còn thuộc về toàn xã hội, người dân - những chủ thể trực tiếp thụ hưởng cũng như có tác động ngược trở lại để phát triển, làm giàu có thêm cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật thông qua việc xây dựng các thiết chế, đầu tư cho các tác phẩm văn hóa, gồm cả nguồn lực vật chất lẫn tinh thần.
Theo Nguyễn Lộc - Thời Nay/ND
Trong xã hội dịch chuyển, Tết với mỗi thế hệ mang giá trị, ý nghĩa khác nhau. Nếu nhiều gia đình trẻ có thể đóng cửa dắt nhau đi du lịch, đón và chơi Tết ở một nơi xa thì với không ít người cao tuổi, ngày Tết vẫn mang giá trị truyền thống bất biến. Tuy nhiên, một điều chung nhất dễ nhận thấy, đó là trong tâm thức mỗi người Việt luôn trân trọng những giá trị linh thiêng ngày Tết cổ truyền.
Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngày 5/4/2016 đã ban hành Luật Báo chí - văn bản pháp lý quy định về quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân, tổ chức và hoạt động báo chí, quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia và có liên quan đến hoạt động báo chí, quản lý nhà nước về báo chí.
Tính đến hết năm 2018, tỉnh Quảng Nam có 379 di tích các loại, phần lớn hư hại xuống cấp do thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thời tiết khắc nghiệt...
ĐẶNG PHÚC
Phía sau những mẫu quảng cáo “cho vay lãi thấp, không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, nhanh gọn”, hoạt động “tín dụng đen” đang biến tướng khắp mọi nơi, gây ra nhiều hệ lụy khôn lường cho xã hội. Không dừng lại ở đó, “tín dụng đen” khi núp bóng dưới hình thức công ty dịch vụ tài chính, đang thao túng nhiều phận đời, khiến họ lao đao.
Vừa qua tại Trung tâm Chiếu phim Quốc gia, Hà Nội đã diễn ra hội thảo: “Phim như một di sản văn hoá” do Hội đồng Anh phối hợp với Viện Phim Việt Nam tổ chức. Với nội dung tương lai nào cho việc lưu trữ phim Việt Nam, đặc biệt từ góc nhìn phim tài liệu– một di sản văn hoá của nước nhà.
Tại lễ tổng kết năm 2018, nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam vui mừng thông báo: Kinh phí cho các cấp hội và văn nghệ sĩ vẫn được Nhà nước hỗ trợ.
Trong những năm qua, du lịch cộng đồng (DLCĐ) đã đem đến nhiều tác động tích cực cho xã hội, mang lại các lợi ích về văn hóa, kinh tế và môi trường. Tuy nhiên, do chưa có chiến lược phát triển bài bản, các mô hình du lịch cộng đồng ở Việt Nam vẫn chủ yếu hoạt động theo kiểu manh mún, nhỏ lẻ với chất lượng phục vụ chưa cao.
Nền tảng để xây dựng một xã hội hài hòa, chia sẻ và nhân ái là sự bình đẳng. Tuy nhiên, vẫn còn đó nhiều câu chuyện về sự bất bình đẳng trong xã hội mà nhiếp ảnh vừa là công cụ vừa là không gian để các câu chuyện được kể lên một cách chân thật và truyền cảm hứng nhất.
Trong lịch sử, chưa bao giờ Việt Nam có đội ngũ những người làm lý luận, lịch sử và phê bình mỹ thuật chuyên nghiệp như hiện nay, đóng góp các công trình nghiên cứu mỹ thuật từ giai đoạn cổ đến hiện đại một cách dày dặn, liên tục và xuyên suốt. Tuy nhiên, việc đào tạo nhân lực cho ngành lý luận, lịch sử và phê bình mỹ thuật đang đứng trước nhiều khó khăn.
Trong sự phát triển chung của văn học nghệ thuật (VHNT), lực lượng nghệ sĩ trẻ, nghiên cứu trẻ đang đóng một vai trò rất lớn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Thế nhưng, với các loại hình VHNT truyền thống, dân gian vai trò của những người trẻ hiện nay đang khá mờ nhạt bởi sự chi phối của xã hội.
Việt Nam có 443 mạng xã hội do các danh nghiệp trong nước cung cấp dịch vụ, được Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cấp phép hoạt động, tuy nhiên, số người tham gia sử dụng không cao.
Đó là khi cảm xúc bỗng chộn rộn, thôi thúc bàn tay cầm cây bút viết nên một đôi câu thơ, dạo vài khúc nhạc hay cọ vẽ những mảng màu. Đó là khi, những văn nghệ sĩ được người đời mến mộ, hẹn nhau làm nên một ấn phẩm ngày Tết. Để ra giêng ngày rộng tháng dài, ai đó sẽ giở cuốn sách thơm mùi mực, nhẩn nha nhấm nháp phong vị ngày xuân…
Một đất nước không có nghệ thuật giống như con người không có tâm hồn, nhưng nghệ thuật ấy mà đóng đinh một chỗ thì chẳng khác nào một tâm hồn cằn khô. Rất may, nhiều nghệ sĩ vẫn miệt mài lao động và chuyển mình sáng tạo.
“Để xây dựng một triết lý giáo dục mang tính thống nhất, rõ ràng đòi hỏi sự tham gia của nhiều người. Song, theo tôi, nền giáo dục cần lấy mục tiêu cuối cùng là phục vụ cuộc sống, tức phải đào tạo ra những con người hành động, sáng tạo, chứ không phải là những con người nói theo khuôn, làm theo mẫu như thực tế đã và đang diễn ra”, Nhà giáo Ưu tú Vũ Thế Khôi nêu ý kiến.
Nhiều chính sách về đào tạo giáo viên sư phạm, các chính sách ưu tiên, ưu đãi cho người học âm nhạc dân tộc, các cải cách và những quyết định xây dựng chương trình mới đưa âm nhạc vào giảng dạy tại bậc Trung học phổ thông là những động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của giáo dục âm nhạc nói riêng và sự nghiệp giáo dục đào tạo con người nói chung.
Những năm gần đây, vi phạm bản quyền âm nhạc luôn là một vấn đề làm “nóng” dư luận.
Những năm qua, vấn đề quản lý và bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan được nhà nước đặc biệt quan tâm và thực thi một cách tích cực. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan ở lĩnh vực âm nhạc vẫn liên tục xảy ra các sai phạm với nhiều hình thức và mức độ phức tạp.
Trong những năm gần đây, vi phạm bản quyền tác giả trong lĩnh vực văn học - nghệ thuật đã trở thành một “vấn nạn” làm đau đầu các cơ quan quản lý. Mặc dù đã có những chế tài xử phạt nhưng dường như đây vẫn chưa thực sự là những liều thuốc “đặc trị” để xử lý các vi phạm.
Như đã đưa tin, từ ngày 1 đến 5/11, Liên hoan Ca trù toàn quốc 2018 sẽ diễn ra tại Hà Tĩnh với sự tham gia của 13 tỉnh, thành có di sản ca trù. Với tư cách là Tổng đạo diễn của sự kiện này, nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan đã có những chia sẻ.
Có khi nào bạn lúng túng khó xử khi trong nhà có quá nhiều sách? Sách tự mua. Sách được tặng. Sách tự làm ra. Sách của ngày xưa. Sách mới bây giờ. Theo năm tháng, sách trong nhà cứ chất chồng lên mãi...