Khắc phục bất cập trong xã hội hóa

14:51 13/02/2020

Thực hiện chủ trương xã hội hóa, nhiều nguồn lực đã được đầu tư cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Tuy nhiên, do nhận thức của xã hội còn hạn chế, cùng những yếu kém trong cách làm của các đơn vị văn hóa, nghệ thuật, việc thực hiện chủ trương gặp nhiều rào cản.

Việc huy động nguồn lực xã hội hóa để hình thành nên những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật giá trị là yêu cầu bức thiết hiện nay.

Từng bước thay đổi diện mạo văn nghệ

Những năm qua, việc chăm lo đời sống văn hóa, tinh thần cho xã hội được triển khai qua nhiều chính sách, nguồn lực đầu tư vào văn hóa, nghệ thuật. Tuy nhiên, nguồn ngân sách có hạn, khiến các nguồn lực đầu tư từ Nhà nước cho các dự án, tác phẩm chưa được như mong đợi. Chủ trương xã hội hóa (XHH) ra đời nhằm khắc phục những bất cập này.

Từ định hướng và những chính sách cụ thể được ban hành, hoạt động XHH trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật đã bước đầu thay đổi diện mạo của lĩnh vực này. Nhiều đơn vị công lập đã mạnh dạn thay đổi theo hướng chú trọng thu hút XHH như: Trung tâm Chiếu phim quốc gia, Nhà hát Lớn Hà Nội, Nhà hát Múa rối Việt Nam, Nhà hát Nghệ thuật đương đại Việt Nam... Nhà hát Nghệ thuật đương đại Việt Nam cho thấy sự năng động với cách làm sáng tạo trong việc thu hút nguồn lực XHH. NSƯT Nguyễn Thị Quỳnh Trang - Giám đốc Nhà hát cho rằng, việc thực hiện XHH không chỉ giúp cải thiện điều kiện vật chất cho đơn vị, cũng như có thêm nguồn lực để đầu tư, nâng cao chất lượng tác phẩm nghệ thuật, mà hơn hết nó còn làm thay đổi tư duy của người làm nghệ thuật. “Một tác phẩm muốn được khán giả đón nhận, thì tác phẩm đó phải nói lên tiếng lòng của khán giả. Thông qua việc XHH, chúng tôi đã hiểu hơn những điều khán giả cần để có bổ sung phù hợp”, Giám đốc Nhà hát đánh giá.

NSND đạo diễn Đặng Nhật Minh cho rằng, những năm gần đây, điện ảnh nước nhà từng bước được xã hội hóa, với nhiều sản phẩm chất lượng ra đời, từ đó khẳng định tính năng động, hiệu quả của thị trường phim trong nước. “Thí dụ điển hình cho kết quả của XHH trong lĩnh vực điện ảnh với sự hợp tác của Nhà nước và tư nhân, đó là đã tạo nên những bộ phim gây tiếng vang lớn trong thời gian qua”, ông nhận định. Còn theo Phó Giám đốc Trung tâm Chiếu phim Quốc gia Nguyễn Phúc Diên, nhờ có chủ trương xã hội hóa mà đến nay, đơn vị đã có thể tự chủ được nguồn kinh phí để duy trì hoạt động và phát triển đơn vị. “Nếu như trước đây, hoạt động của đơn vị trông chờ chủ yếu vào ngân sách cấp, thì từ 2015 đến nay, đơn vị đã có thể tự chủ tài chính và có nguồn dôi dư”, ông Diên cho biết.

XHH đã kích thích tinh thần tự chủ, giúp huy động được các nguồn lực của toàn xã hội để tạo ra các giá trị văn hóa, nghệ thuật đáp ứng nhu cầu người dân và yêu cầu phát triển của đất nước. Bên cạnh đó, nhiều tổ chức biểu diễn ca, múa, nhạc của tư nhân; nhiều tổ chức sản xuất và phổ biến phim tư nhân được hình thành hoạt động rất sôi động, sáng tạo ra tác phẩm nghệ thuật ngày càng cạnh tranh, chất lượng.

Để xã hội hóa tạo đà cho văn hóa, nghệ thuật phát triển

Bên cạnh những mặt tích cực trên, việc thực hiện XHH tại các đơn vị nghệ thuật còn nhiều hạn chế, bất cập, như: tốc độ XHH còn chậm, mức độ XHH không đồng đều… Những hạn chế trong việc thực hiện XHH tác động trực tiếp đến các đơn vị nghệ thuật, như tình trạng hãng phim, nhà hát có cơ sở vật chất nghèo nàn, nhiều thiết bị đã lạc hậu song không có kinh phí đầu tư; sự kém năng động trong việc nắm bắt thị hiếu của khán giả, công chúng…

Bên cạnh những lý do khách quan, như lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật không mang lại nhiều giá trị kinh tế, nên khó thu hút nguồn lực đầu tư, một trong những nút thắt khiến cho công tác XHH trong lĩnh vực này chưa đạt hiệu quả mong muốn, đó là tình trạng quản lý vẫn mang nặng tư duy bao cấp, cách thức quản lý theo lối “hành chính hóa”, rườm rà. Thậm chí, tại nhiều đơn vị nghệ thuật vẫn có tâm lý ỷ lại vào ngân sách, chưa coi việc huy động nguồn lực đầu tư từ xã hội là trách nhiệm của đơn vị... Qua thực tiễn kiểm toán Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa một số giai đoạn gần đây, Kiểm toán Nhà nước cũng cho rằng, việc huy động nguồn vốn xã hội vào đầu tư cho tác phẩm nghệ thuật còn hạn chế, trách nhiệm của một số đơn vị trong thực hiện chủ trương chưa cao... Theo đó, để nâng cao hiệu quả của công tác này, các cơ quan chức năng cần nâng cao nhận thức trong việc thực hiện chủ trương XHH và coi đây là giải pháp quan trọng để phát triển văn hóa, nghệ thuật; tăng cường giám sát, sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư dành cho các chương trình văn hóa, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư.

Hơn bao giờ hết, những giá trị từ văn hóa, nghệ thuật đã và đang được coi trọng và có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Tuy nhiên, làm sao để cải thiện điều kiện phát triển cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật cũng như hình thành nên những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật xứng tầm? Đây là câu hỏi không chỉ đặt ra cho các cơ quan chức năng, mà trách nhiệm này còn thuộc về toàn xã hội, người dân - những chủ thể trực tiếp thụ hưởng cũng như có tác động ngược trở lại để phát triển, làm giàu có thêm cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật thông qua việc xây dựng các thiết chế, đầu tư cho các tác phẩm văn hóa, gồm cả nguồn lực vật chất lẫn tinh thần.


Theo Nguyễn Lộc - Thời Nay/ND

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nhiều phụ huynh lo lắng giá sách giáo khoa sẽ tăng khi thực hiện chủ trương xã hội hóa. Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu giá sách giáo khoa trong chương trình giáo dục phổ thông mới không vượt giá sách hiện hành. Điều này mang lại niềm vui cho phụ huynh nhưng lại khiến các nhà xuất bản “đứng ngồi không yên”. Trước tình hình này, có ý kiến đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập hội đồng thẩm định giá sách.

  • Giữa những dòng tin với gam màu xám trên các kênh thông tin hàng ngày, tôi dừng lại ở những dòng chữ ấm áp tình người: một cụ ông ở Kon Tum, năm nay đã 90 tuổi, bán lạc làm từ thiện. Ông là Lưu Bình, ở P.Quyết Thắng, TP.Kon Tum.

  • Nghiêm Thuần (Yanchun), 52 tuổi, người Vũ Hán. Chị bị nhiễm virus Corona chủng mới (2019-nCoV), giống như vài chục ngàn người khác ở Hồ Bắc. Giữa tâm chấn đại dịch vốn dĩ trở thành cơn bão quét qua nhiều tỉnh thành Trung Quốc, Vũ Hán bị phong tỏa, Nghiêm Thuần không thể tìm ra bất kỳ một bệnh viện nào nhận chữa trị chị, tất cả đều quá tải. Nghiêm Thuần quyết định tự cách ly tại nhà để tìm cách kháng bệnh.

  • Trong Tết Nguyên đán 2020, nhiều nhà xuất bản, công ty sách đã cho ra mắt, tái bản nhiều tựa sách Tết đặc sắc, đem đến cho bạn đọc những thông tin, kiến thức quý giá về phong tục, văn hóa Việt gắn với Tết cổ truyền của dân tộc, gắn với những hồi ức, kỷ niệm thời ấu thơ của nhiều thế hệ... Với tính hấp dẫn đó đã giúp sách Tết tạo được sức hút trong lòng bạn đọc.

  • NGUYỄN THANH TÂM   

    Báo tết - báo xuân đã trở thành một hoạt động thường niên mỗi dịp tết đến xuân về của những người làm báo Việt Nam. Dịp ấy, người đọc cũng háo hức chờ đón những số báo rực rỡ, tươi tắn, bừng lên như sắc hoa đón chào xuân ấm.

  • “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh” thường được nhắc đến như biểu tượng của Tết Việt. Thực tế, Tết ở các vùng miền trên cả nước phong phú, đa dạng hơn, trải qua các thời kỳ lịch sử lại thay đổi nhiều. Tuy nhiên, giá trị căn cốt và thiêng liêng của Tết thì giống nhau, và vẫn đang được lưu giữ, tiếp nối qua thời gian.

  • Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019 - 2024 vừa khép lại trong niềm vui vì đã chọn ra được tân Chủ tịch là NSND Thúy Mùi – vị nữ Chủ tịch đầu tiên của hội.

  • Nhiều năm qua, vì thiếu đội ngũ những người sáng tác - tác giả, soạn giả giỏi nghề nên sân khấu TPHCM ở cả lĩnh vực cải lương lẫn kịch nói cứ ngày một khan hiếm kịch bản chất lượng. Đặc biệt, trong năm 2019, hàng loạt tác phẩm cũ (ra đời cách nay hàng chục năm) lần lượt được tái dựng, càng cho thấy sự khủng hoảng trầm trọng của vấn đề kịch bản sân khấu.

  • Trong cuộc sống hiện đại, khi âm nhạc điện tử đang phát triển mạnh mẽ thì việc kế thừa và phát triển âm nhạc dân tộc, đặc biệt là nghệ thuật đàn bầu Việt Nam, đang đặt ra nhiều thách thức.

  • Internet, việc số hóa sách và sự ra đời của những công cụ đọc sách điện tử, chính những cái mới ấy, cùng sự phổ biến chúng trong đời sống một cách rất nhanh chóng, đã buộc người ta phải nêu câu hỏi: Liệu đã sắp đến lúc sách giấy “cáo chung”?

  • Lần đầu xuất bản năm 1942 tại Nhà in Lê Cường, “Giáo dục nhi đồng” của nữ tác giả Đạm Phương Nữ Sử trình bày những quan điểm sâu sắc về tầm quan trọng của giáo dục gia đình đối với sự trưởng thành của trẻ nhỏ, xa hơn là đối với sự cường thịnh của một dân tộc.

  • ĐẶNG NGỌC NGUYÊN  

    Chỉ trong vòng ba mươi năm sau đổi mới đất nước 1986, giao thông Việt Nam đã phát triển vượt bậc. Từ chỗ trên đường cái quan xe đạp nhiều hơn xe máy, giờ chủ yếu lại là ô tô xuôi ngược.

  • Chúng ta đang sống trong một thế giới mà thiết bị điện tử kết nối internet đã trở thành công cụ tìm kiếm, tra cứu, làm việc, học tập, giải trí... trở nên rất phổ biến. Câu hỏi đặt ra là con người đang kết nối với con người, với thế giới như thế nào? Bộ sách “Chúng vận hành như thế nào?” của NXB Kim Đồng có thể là một gợi ý dành cho các bạn đọc nhỏ tuổi.

  • NGUYỄN QUANG PHƯỚC

    Công cuộc chống tham nhũng do Đảng khởi xướng và thực hiện đang ngày càng quyết liệt, công cuộc “đốt lò” hiện nay đã và đang nhận được sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị, của toàn thể đồng bào và sự hợp tác chặt chẽ từ quốc tế. Chống tham nhũng quyết liệt, là cách toàn Đảng thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: không ngừng xây dựng, chỉnh đốn cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Khi được “Lòng Dân” tin tưởng, khi nhân dân ủng hộ và tham gia thì vạn sự tất thành.

  • Sau 10 năm thực hiện hai tiêu chí văn hóa thuộc Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới, cơ sở vật chất, văn hóa thể thao cũng như đời sống tinh thần của người dân ở nhiều địa phương trong cả nước đã được cải thiện. Tuy nhiên, kết quả hoàn thiện hai tiêu chí này chưa thật sự đồng đều.

  • Liên hoan Sân khấu thử nghiệm quốc tế diễn ra từ ngày 4 đến 13-10 tại Hà Nội được kỳ vọng sẽ có nhiều đột phá trong thể hiện ngôn ngữ hình thể, cấu trúc, làm giàu thêm ngôn ngữ của nghệ thuật sân khấu.

  • Trong thời đại công nghệ phát triển, ít nhiều cũng ảnh hưởng đến nhận thức của các bạn trẻ, nhất là đối với học sinh, sinh viên. Để các em hiểu đâu là tốt, đâu là xấu và biết trân trọng những giá trị mà ông cha ta đã gìn giữ từ bao đời, diễn giả văn hóa Hồ Nhựt Quang (học trò GS.TS Trần Văn Khê) tiếp tục thay thầy thực hiện dự án vinh danh văn hóa trong học đường.

  • Khán giả Bắc Giang hâm mộ chèo đang được sống trong bầu không khí sôi động với tiếng trống, tiếng đàn, tiếng nhị réo rắt bổng trầm cùng những câu hát chèo trong Liên hoan chèo toàn quốc, tổ chức tại Bắc Giang. Những ngày qua, liên hoan thật sự gây chú ý và đọng lại nhiều cảm xúc đối với các nhà quản lý, văn nghệ sĩ cùng đông đảo nhân dân địa phương.

  • Không ít nơi, trong các bản của đồng bào chỉ còn lác đác vài căn nhà sàn và tương lai không xa các ngôi nhà sàn này sẽ biến mất nhường chỗ cho nhà xây.