Dấu vết của sự biến mất
(Đọc Áp tai vào đất, Lê Quang Trạng, Nxb Hội Nhà văn, 2017)
Thơ anh cho người đọc thấy được những lớp lang của chữ và nghĩa bằng sự khơi gợi: Mở lớp lá vàng rơi trên sân là đến lớp cỏ xanh đang khát nắng/ mở lớp cỏ xanh là lớp đất khô mùa... Đây là cách để Lê Quang Trạng đi từ những hiện thực sáng rõ đến vùng hư ảo âm u và đồng thời cũng trả lời cho hành trình ngược ấy bằng trải nghiệm của chính mình. Cách này đưa đến một nguy cơ tiềm ẩn, ấy là rốt cục người viết có mang lại cho người đọc một cái gì thực sự và đích đáng không hay chỉ là những tủn mủn, vụn vặt được ngụy trang bằng sự chải chuốt. Áp tai vào đất không phải là sự thấp thỏm ấy. Lê Quang Trạng chững chạc trong ý nghĩ: Chỉ nhìn thì không đủ thấy đâu là đau đáu nước, và đủ xa xăm để có những liên tưởng trừu tượng: đủ để đốt những tàn tro sống dậy/ hội đan cho những ngọn mai này/ chiều đã chết trong giếng trời thăm thẳm.
Đời sống giác quan là điều mà người viết cảm thấy và tin cậy nhất. Trong giây phút thăng hoa của sáng tạo dường như ai cũng cảm thấy mình trở nên thượng thừa cảm xúc. Điều đánh đố và cũng là khoái lạc ở đây là, ta có đọc ra được không khoảnh khắc ấy của người viết. Thì cũng như một trò may rủi, ta thường tin vào những tiếng nói thầm trong vô thức: có tiếng ai vừa nói/ chực rớt về cuối sông/ trên mặt đất một cái cây như đang viết tên mình/ nghiêng ngả. Mọi cuộc đi tìm mình đều ít nhiều mang nỗi hoài nghi, Lê Quang Trạng có giấu đâu điều đó. Nhưng cách anh đặt mình vào một thế giới quan khác để quan sát chính mình là một sự thông minh cần thiết: ô cửa mở ra những con đường viền/ khung cảnh đó mình nằm trong mắt nhện; họ đặt tôi vào tiểu sành sơn vẽ đầy hoa/ những cánh bướm tưởng nhầm đậu lại. Khi nhìn mình từ một đôi mắt khác, điểm nhìn khác là khi người viết đã vượt thoát ra khỏi cái tôi. Dù suy cho cùng đó chỉ là một cuộc đào tẩu, sự thành công của nó không phải là mục đích kết cục mà chỉ là phương pháp. Trong đời sống giác quan, Lê Quang Trạng đã đưa đến những bức chân dung của chính mình mà có khi chính anh cũng chưa kịp nắm bắt: đôi lúc vô tình chạm mặt/ bỗng giật mình/ đã không gặp từ lâu/ bỗng giận mình/ không chào nhau... Mọi nhỡ nhàng, không trọn vẹn là cách để người viết đi xa hơn.
Sau tất cả, một cách chủ quan, tôi thích tìm dấu vết của những điều đã biến mất mà Lê Quang Trạng trăn trở nhiều trong thơ. Điều đó làm cho những liên tưởng không giới hạn của người đọc được thỏa mãn. Những đàn trâu từ đồng ra sông/ bao lần qua đây mà giờ mất biệt; gió bốn bề gọi tên nhau ngây ngất/ tiếng con dê gọi bầy rớt ở phía làng bên/ rồi tắt lịm vào chiều/ không thấy nữa... Những điều đã biến mất hoặc khuất đi ấy là khoảng không mà người viết đã tạo ra trong thơ mình để người đọc tiếp tục hình dung. Tôi gọi đó là dấu vết của sự biến mất.
Áp tai vào đất
Người ngã xuống đất
như áp tai nghe lời thì thầm thân mật
chỉ đất nói người nghe
ngàn năm khô giọng
khát một lời vị khách chẳng biết tên
Cú chới với
trượt vào đống rơm
người lượm lại mấy mươi năm ròng trốn mất
tuổi thơ...
người giấu tuổi thơ vào trò cút bắt
người giấu trò cút bắt vào đống rơm
đống rơm giấu mình vào tro
như nghỉ lừng vào tán lá
Người ngã xuống đất
nghe đất thì thầm lời của người xưa
chỉ nẻo cho người tìm về trò cút bắt.
Làng biên giới
Chầm chậm những phím mây trôi
lũ dê đứng ở ven sườn đồi
ngó nhìn
ngơ ngác kêu nhau
buổi chiều dần dần úp mặt
nơi đó có cánh đồng
và có những dòng sông
mỗi đêm một lần cạn đáy
Em đi qua mùa mưa
đội chiếc nón rách vì gió ngược
chỗ lỗ hổng mây rơi vài giọt nắng mong manh
gieo những niềm quang gánh qua biên giới
Theo dấu vết bầy dê sót lại trên cánh đồng cỏ chát
lượm được đôi mắt nào đỏ chói như hai viên đạn vụt trong đêm
ngày ấy chết sau những tháng nắng êm đềm
mùa mưa dụi mình chết sâu trong mạch ngầm máu đất
gió bốn bề gọi tên nhau ngây ngất
tiếng con dê gọi bầy rớt ở phía làng bên
rồi tắt lịm vào chiều
không thấy nữa
Ngôi làng còn chút lửa
đốt lên một đám khói trời
mùa mưa về trong đôi mắt
bầy dê về trong chiêm bao
cánh đồng con sông ngọn núi mang dáng dấp chiến hào
âm u
mù mịt
Bầy chim mang hộ khẩu giấc mơ trở về ríu rít
chúng kết những chiếc tổ rơm giấu ở cánh đồng
biên giới mùa này gió lộng
những con chim non tròn xoe mắt
tập bay.
Mưa ở hòn đá bạc
Úp lại những vó ngày
về trực kho nỗi sợ
bên kia mùa mưa sôi
nắng bên này réo gọi
Như tay những ngày chưa nói
dắt dìu nhau đường tắt băng đồng
những cây được chôn chân trở giấc
có cơn mưa nào sang sông
Lần đuổi kịp màu áo chờ mong
quá giang đò dọc rời nhanh chỗ đợi
biển không đề rằng lời bay ai nói
rạn dần gương mặt hôm qua
rạn dần màu gió thiết tha
rú gọi mùa xa lạ
đang về...
Úp lại những vó ngày
như mở dần chung trà Quá Thổ
bức mặt loang vết rỗ
lõm bõm mưa đùa quay quắt cơn nhau
chỉ nhìn thì không đủ thấy đâu là đau đáu nước.
Nguồn: VNQĐ
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Thông tin từ Nhà xuất bản (NXB) Phụ nữ Việt Nam cho biết, kỷ niệm 100 ngày mất nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, NXB phát hành hai cuốn sách mới, trong đó có một cuốn được coi như tiểu hồi ký của nhà văn và một cuốn do các nhà văn bạn bè viết về ông.
-
“Bay qua những khoảng trời ước mơ” (NXB Lao động) của Quyên Gavoye, tập sách gần 30 tản văn, đầy đặn cảm xúc, dày dặn trải nghiệm và nhiều lắm những tiếng lòng của một người con bôn ba xa xứ.
-
Truyện ngắn "Người bán than ở Chí Linh" giúp người đọc hiểu hơn về một gia đoạn lịch sử hào hùng của đất nước, hiểu hơn về một vị danh tướng lẫy lừng thời nhà Trần – Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư.
-
Hung tin Đại tá nhà văn Nguyễn Quốc Trung từ trần do Covid 19 làm tôi bàng hoàng. Mới đây, Nguyễn Quốc Trung còn nhắn tin hỏi thăm tôi. “Bác ở đâu? Giữ gìn sức khỏe nhé, con Covid ghê gớm quá”. Trung không quên dặn tôi: “Ráng tập trung hoàn thành trường ca về Mẹ nhé".
-
Cuốn sách “Sân khấu - Nghệ sĩ và một góc nhìn cuộc sống” (NXB Sân khấu, 2021) của NSND, họa sĩ, nhà thơ Lê Huy Quang chứa nhiều cảm nhận, cảm xúc qua nhiều năm tháng làm nghệ thuật của tác giả. Qua ba phần - Sân khấu, Nghệ sĩ và Góc nhìn cuộc sống, thêm phần Phụ lục, tác giả, người đọc nhận ra cách mà nhiều nghệ sĩ đã cống hiến cho nghệ thuật nước nhà.
-
Nhà văn, nhà thơ Trần Hữu Lục, tác giả “Tượng đài Sông Hương”, “Đưa đò’, “Vạn Xuân”, “Sông Hương ngoài biên giới”…đã qua đời tại TP.HCM do nhiễm COVID-19.
-
Những tác phẩm văn học có giá trị lịch sử, nhân văn sâu sắc đã khắc hoạ rõ nét cuộc đời, sự nghiệp của vị tướng huyền thoại của dân tộc Việt Nam - Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
-
“Hai phía chân dung” (NXB Nghệ An, 2021) là một tập “ngẫu văn”. Bằng giọng thủ thỉ tâm tình, tác giả đưa ta đến với nhiều địa danh.
-
Giữa lúc tình hình dịch Covid-19 tại TP Hồ Chí Minh căng thẳng, nhà văn Vũ Hạnh (trong ảnh) bị tai biến, phải nhập viện. 6 giờ sáng 15/8 ông qua đời, hưởng thọ 96 tuổi (1926 - 2021). Biết ông từ lâu, và mươi năm gần đây được gần gũi ông, hiểu ông, càng thêm yêu quý ông về tài năng và nhân cách. Thương tiếc vĩnh biệt một nhà văn lớn, đa tài, đầy nhiệt huyết với lý tưởng sống và lý tưởng nghệ thuật của mình!
-
Nhà xuất bản Kim Đồng vừa cho ra mắt bộ sách Bạn Văn Bạn Mình, tập hợp những cuốn sách chân dung văn học đặc sắc nhất của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng viết về những người bạn, cũng là những văn nghệ sĩ tài ba, qua đó, giúp độc giả cảm nhận gần gũi hơn về tác phẩm, tác giả và cung cấp những tư liệu dồi dào, chân thực về lịch sử văn chương...
-
Lẽ ra, nếu không có sự bủa vây của đại dịch Covid-19, nhiều hoạt động để tưởng nhớ 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tế Hanh (20/6/1921 – 20/6/2021) đã được tổ chức trong tháng 6 vừa qua.
-
Được sự đồng ý cho phép của gia đình nhà văn Hữu Mai, Nhà xuất bản Tổng hợp TP Hồ Chí Minh vừa tái bản cuốc sách “Người lữ hành lặng lẽ” của nhà văn Hữu Mai. Đây là một là một trong số ít tiểu thuyết ký sự thành công lớn và được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cũng như nhận được nhiều tình cảm của người đọc.
-
Tin nhà văn Sơn Tùng từ trần đến với tôi trong một đêm tháng 7. Trời mưa rả rích, mùi hương trầm tri ân các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc như đang dâng tràn trong không gian man mác. Hình ảnh ông ngồi trước trang viết với bàn tay bị thương co quắp cầm chặt chiếc bút, hiện rõ trước mặt tôi. Dáng đi của ông với một bên chân chới với, một bên chân đã từng bị liệt đang cố nhích từng bước xa dần vào hư ảo…
-
Những cuốn sách chân dung văn học đặc sắc nhất của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng viết về những người bạn, cũng là những văn nghệ sĩ tài ba, qua đó, giúp độc giả cảm nhận gần gũi hơn về tác phẩm, tác giả và cung cấp tư liệu dồi dào, chân thực về lịch sử văn chương...
-
Là một trong bốn tác phẩm của Đỗ Bích Thúy vừa ra mắt trong bộ sách có tên chung Vị, tiểu thuyết Người yêu ơi đã đem đến cho người đọc nhiều cảm xúc thật đẹp.
-
Trong thời gian gần 60 năm nghiên cứu, bằng “đôi mắt xanh” của mình, GS Phong Lê đã dày công khắc họa 90 chân dung văn hóa - văn chương Việt Nam.
-
Ngày 4.7, Công ty CP Văn hóa và Truyền thông Liên Việt phối hợp với NXB Dân trí và Gallery 39 tổ chức lễ ra mắt cuốn sách trực tuyến “Về Nguyễn Huy Thiệp”.
-
Thời xa vắng và Sóng ở đáy sông đều là những tác phẩm nổi bật trên văn đàn, được cho là đã mạnh dạn đi trước thời đại, mạnh dạn nhìn vào những ấu trĩ, bê bối, giáo điều của thời xã hội chuyển giao với những tàn dư dai dẳng trong tư tưởng và tâm hồn con người trong xã hội Việt Nam ở cả nông thôn và thành thị. Hai tiểu thuyết gắn với tên tuổi của nhà văn Lê Lựu vừa được "gặp mặt" bạn đọc thế hệ hôm nay với một diện mạo mới.
-
Cùng với Thời xa vắng, Sóng ở đáy sông là tiểu thuyết làm nên tên tuổi của nhà văn Lê Lựu. Nếu như Thời xa vắng ngay khi mới xuất bản đã gây tiếng vang, thu hút sự chú ý của bạn đọc trong nước, thì Sóng ở đáy sông chỉ được dư luận chú ý đến sau thành công vang dội của phim truyền hình cùng tên.
-
Trong số những nhà văn nữ trưởng thành trong bão táp của cách mạng và hai cuộc kháng chiến, nhà văn Lê Minh là người mở đầu, và là con chim đầu đàn viết về đề tài công nhân, công nghiệp và chân dung của các chiến sĩ cách mạng từ Bác Tôn, chị Minh Khai, chị Tư Già đến Kim Ðồng…
.png)
.png)
