'Tự tình cùng cái đẹp' - tùy bút cuối của Chu Văn Sơn
Sách của nhà phê bình khơi gợi tình yêu cuộc sống qua những vẻ đẹp giản dị, nhân văn.
Nhà phê bình văn học Chu Văn Sơn qua đời ngày 18/4 tại Hà Nội ở tuổi 58. Nhắc tới ông, người ta nhớ ngay tới một tấm lòng trĩu nặng với thơ ca. "Người thơ phong vận như thơ ấy" (trích bài Xuân đầu tiên), chút thi hứng của Hàn Mặc Tử có thể xem như vần điệu dành tặng Chu Văn Sơn.
Nhưng với Chu Văn Sơn, cái đẹp không chỉ tồn tại trong thế giới thơ ca. Là người cởi mở và hào sảng, ông rất thích trò chuyện, chia sẻ với mọi người về mọi góc cạnh của cuộc sống. Trong giờ lên lớp, thỉnh thoảng thầy Sơn kể cho sinh viên nghe những kỷ niệm về quãng đời giáo, về những lần đi đó đây, cùng nhiều trải nghiệm của một kiếp người.
Những cảm thức đẹp ấy đã được nhà phê bình ghi lại trong tập tùy bút Tự tình cùng cái đẹp. Trên trang viết của ông, dù là đình đền, chùa tháp nguy nga hay ngọn cỏ ven đường đều là hiện thân của cái đẹp. Ông viết như một cách khơi gợi mọi người chiêm ngưỡng chúng qua trang sách, từ đó soi lại chính mình.
Cái đẹp trong tâm thức của một người hay ngẫm ngợi
Một nhành bằng lăng tím, vài mẩu ký ức đơn sơ về cánh cò thuở bé trên đồng quê... hay một Angkor cổ kính uy nghi, một Đà Lạt mộng mơ như ảo ảnh, một nước Italy thơ mộng và rất tình, đều mang đến nhà phê bình Chu Văn Sơn những cảm thức khác nhau về cái đẹp.
Với Chu Văn Sơn Angkor mang trong mình những đối cực của cái đẹp. Ngoài ý nghĩa biểu thị cho văn hóa, tôn giáo và quyền lực, khu quần thể lịch sử của Campuchia còn là minh chứng hùng hồn cho sự khéo léo của đôi bàn tay con người. Cả nghìn, cả vạn đôi bàn tay thợ giỏi đã tụ hợp về đây để tạo nên kiệt tác.
Angkor trong mắt Chu Văn Sơn mang một vẻ đẹp sống động và luôn khao khát tái sinh. Cây cỏ, rêu phong, đất đá như hòa vào làm một. Nếu những đình đền tượng tháp kia không có rêu phong để hòa hợp, thì vẻ cổ kính, hoang sơ cũng trở nên nhạt nhòa và giả tạo. Tác giả rất ấn tượng về một cây cổ thụ ở nơi này. Dù chỉ còn một chút cội rễ, vẫn kiên cường vươn lên, để mấy trăm năm sau lại là cây lớn, huy hoàng bên những vũ điệu của đất đá và thời gian.
Vẻ đẹp còn là cánh cò trắng phau phau, nơi đồng Màng quê nhà thuở nhỏ. Có chú bé lũn cũn đi học trường làng, không may sa xuống ổ trâu, bị một cái bóng trắng dọa cho chết khiếp. Tưởng là ma, nào ngờ là cánh cò kiếm ăn buổi sớm, nghe tiếng động liền hốt hoảng bay lên.
Làng xưa có gốc đa già, cành lá sum suê. Ở nơi ấy, bầy cò vẫn thường trú ngụ. Đi học về, ngửi trên vành mũ còn mùi nước dãi cò tanh lòm, ngoài chiếc áo phòng không để tránh máy bay, từng vệt phân cò trắng xóa. Thế rồi, cây đa bị chặt mất, bầy cò trắng cũng đi đâu, những thương nhớ chỉ còn trong kí ức.
Xuyên suốt Tự tình cùng cái Đẹp là một dòng văn khoan thai, có chút âm hưởng trầm buồn phảng phất. Không cần nói về văn chương hay thi ca, người đọc vẫn thấy hình ảnh một Chu Văn Sơn quen thuộc, lãng mạn, hào sảng và đầy chiêm nghiệm.
Sự cẩn trọng, chi tiết của một nhà phê bình văn học dường như đã ngấm vào máu của ông. Với Chu Văn Sơn, nhìn ngắm không chỉ bằng mắt mà là sự cảm nhận để thấy được chiều kích của cái đẹp. Dù là một bông lau nhỏ, một nhánh bằng lăng trước nhà, hay thành phố Venezia (cách viết khác của Venice) đều mang sự mỹ lệ đa chiều.
Cái đẹp với nhà phê bình Chu Văn Sơn không chỉ để ngắm, để thưởng thức. Trên hết, cái đẹp là để yêu thương, để đánh thức phần thiện lương và chôn vùi những phần "ma quỷ" bên trong con người. Nếu biết yêu cánh cò trắng thanh khiết, hiền lành hãy biết thương thân cò yếu ớt, dễ dàng bị người ta nhổ lông, xẻ thịt. Nếu biết yêu hoa mơ, hoa ban dịu dàng của miền Tây Bắc, hãy biết thương đồi núi ngàn xanh, thương Mẹ Thiên Nhiên oằn mình gánh nặng.
Yêu phải đi liền với thương, đó mới là nhân từ và văn hóa. Yêu mà không thương chỉ là chút mê mải, hời hợt bề ngoài. Đó là điều nhà phê bình Chu Văn Sơn muốn gửi tới bạn đọc qua Tự tình cùng cái Đẹp..
Theo Quỳnh Anh - Vnexpress
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
2 đầu sách Thú lang thang người Hà Nội và Thú ăn chơi người Hà Nội (2 tập) của nhà văn Băng Sơn vừa được Huy Hoàng Bookstore tái bản và ra mắt độc giả. Nhà nghiên cứu Nguyễn Ngọc Tiến cho rằng, đọc lại những cuốn sách này có thể nhận thấy tình yêu rất lớn Băng Sơn dành cho Hà Nội.
-
Trong giới nghiên cứu, cái tên Nguyễn Thị Hậu rất quen thuộc, mọi người còn đặt cho chị cái tên thân thiết là “Hậu khảo cổ”.
-
Tiểu thuyết “L’Étranger” nổi tiếng của nhà văn, triết gia người Pháp Albert Camus đã được độc giả Việt Nam biết tới qua bản dịch “Người xa lạ” từ những năm 60 của thế kỷ trước.
-
Cuốn sách “Cô gái đến từ hôm qua” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh vừa được NXB Trẻ ra mắt phiên bản đặc biệt nhân dịp chuẩn bị công chiếu bộ phim cùng tên do đạo diễn Phan Gia Nhật Linh chuyển thể kịch bản và dàn dựng.
-
Sau 12 năm từ lần xuất bản đầu tiên, tiểu thuyết lịch sử “Trần Quốc Toản” của nhà văn Lưu Sơn Minh “tái xuất” với diện mạo mới cả về nội dung lẫn hình thức. Ngày 15/6/2017, nhân dịp “Trần Quốc Toản” phiên bản mới (họa sĩ Thành Phong minh họa, Công ti Cổ phần Văn hóa Đông A và Nxb Văn học liên kết ấn hành) ra mắt bạn đọc, buổi giao lưu với nhà văn Lưu Sơn Minh đã diễn ra tại Nhà sách Cá Chép - 115 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội.
-
Đó là tác phẩm mới ra mắt của nhà thơ Nguyễn Duy. Tác phẩm là tập hợp các bài viết vốn đã đăng rải rác trên các báo nhiều năm nay.
-
Nguyễn Quang Thiều tâm sự rằng, suốt cả tuổi thơ của những đứa trẻ thôn quê như ông, có một ngọn gió không bao giờ ngưng thổi, đó là ngọn gió của… đói rét.
-
Nhiều trang viết của tác giả mô tả chuyện quan hệ trai gái với từ ngữ bị nhận xét phản cảm.
-
Tiếp sau tập truyện “Đỉnh khói” quy tụ các truyện ngắn về chiến tranh và đời thường, Nguyễn Thị Kim Hòa tiếp tục diện kiến bạn đọc bằng tập truyện “Con chim phụng cuối cùng”. Tập sách gồm 9 truyện ngắn đều tập trung vào đề tài lịch sử với những nhân vật nữ ám ảnh.
-
Các nhà văn Sài Gòn trước đây đều viết feuilleton (tiểu thuyết đăng báo nhiều kỳ). Đầu tiên là có thu nhập hằng tháng để lo cho nồi cơm. Thứ nữa là để độc giả biết tên tuổi, biết tiểu thuyết của mình. Thứ ba là việc viết feuilleton thúc đẩy nhà văn sáng tác liên tục, đồng thời nắm được thị hiếu, yêu cầu của người đọc đương thời.
-
Tác phẩm "Ta có bi quan không?" của Khải Đơn kể những trải nghiệm khó khăn trên hành trình trưởng thành của người trẻ.
-
Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) Chu Văn Hòa cho biết Cục đang lập hồ sơ để ra quyết định thu hồi cuốn sách “Miếng ngon Hà Nội” do Nhà xuất bản Dân trí liên kết với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Văn hóa Minh Tân – Nhà sách Minh Thắng phát hành do cuốn sách có sai phạm nghiêm trọng về nội dung.
-
Giọt sầu đa mang là cuốn tiểu thuyết thứ 9 của nhà văn Nguyễn Đình Tú. Điểm đặc biệt ở nhà văn này khiến cho anh bật lên so với các nhà văn cùng thế hệ là sức viết khỏe, viết đa dạng nhiều chủ đề...
-
Ở tuổi 85, nhà văn “lão làng” Nguyễn Xuân Khánh tuyên bố dừng viết, bằng một “dấu chấm” được cho là tác phẩm xuất sắc nhất trong đời văn nghiệp của ông: “Chuyện ngõ nghèo”. Nhưng một mặt, ông lại tiếc, kể chi quỹ thời gian của mình còn nhiều, để có thể... học thêm hai ngoại ngữ nữa.
-
Những cuốn tự truyện viết về tuổi thơ thời chiến tranh, thời bao cấp xuất hiện trên văn đàn không chỉ là những câu chuyện của ký ức tác giả mà còn như những cánh cửa mở ra để độc giả khám phá, tiếp cận với lịch sử ở nhiều góc cạnh khác nhau.
-
“Kim Thiếp vũ môn” là một quyển sách mà cấu trúc, văn phong và bút pháp không theo tiền lệ, nhưng mỗi câu chữ, mỗi chương, mỗi hồi không chỉ là lịch sử, là khoa học, là tiểu thuyết mà còn là tình yêu, là thân phận, là văn chương, thế sự, cuộc đời...
-
Trường ca “Ngụ ngôn của người đãng trí” đã đưa Ngô Kha - một nhà thơ tranh đấu trong phong trào hòa bình và dân tộc ở Huế - trở thành nhà thơ Việt đầu tiên kết hợp được thơ siêu thực và thơ yêu nước.
-
Nhân kỷ niệm 42 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2017), NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật vừa cho ra mắt ấn bản tiếng Anh cuốn tiểu thuyết “Biên bản chiến tranh 1-2-3-4.75” của nhà báo - nhà văn Trần Mai Hạnh. Theo nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, sự thật trong cuốn sách là thứ kim cương của văn học tư liệu.
-
Sẽ thật vô duyên nếu viết dài dòng về một cuốn sách kiệm chữ từ tiêu đề trở đi, như trường hợp "Thấy" của Lê Thiết Cương. Nhưng một khi đã “thấy” ở sách nhiều điều cần thấy mà không cất lời thì e rằng kìm nín là một lựa chọn hời hợt.
-
Tính đến năm 2016, nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Hà đã sở hữu sáu tập thơ (Gửi con lời ru, Đi ngang chiều gió, Cỏ mặt trời, Người gánh vô hình, Đứt dải yếm, Ngả vào nguyên khôi), một tập tản văn (Lạc trong đêm liêu trai), ba tập truyện ngắn (Đầm ma, Ám ảnh, Con sóng màu hổ phách), một tiểu thuyết (Mưa trong nắng). Đó là những con số biết nói. Đôi lúc tôi cứ vân vi mà nghĩ rằng, người phụ nữ mảnh mai, dịu dàng này lấy đâu ra sức lực để viết được cả ngàn trang sách như thế, nếu không là đam mê chữ nghĩa, văn chương. Hẳn là cái nghiệp!
.png)
.png)
