'Tự tình cùng cái đẹp' - tùy bút cuối của Chu Văn Sơn
Sách của nhà phê bình khơi gợi tình yêu cuộc sống qua những vẻ đẹp giản dị, nhân văn.
Nhà phê bình văn học Chu Văn Sơn qua đời ngày 18/4 tại Hà Nội ở tuổi 58. Nhắc tới ông, người ta nhớ ngay tới một tấm lòng trĩu nặng với thơ ca. "Người thơ phong vận như thơ ấy" (trích bài Xuân đầu tiên), chút thi hứng của Hàn Mặc Tử có thể xem như vần điệu dành tặng Chu Văn Sơn.
Nhưng với Chu Văn Sơn, cái đẹp không chỉ tồn tại trong thế giới thơ ca. Là người cởi mở và hào sảng, ông rất thích trò chuyện, chia sẻ với mọi người về mọi góc cạnh của cuộc sống. Trong giờ lên lớp, thỉnh thoảng thầy Sơn kể cho sinh viên nghe những kỷ niệm về quãng đời giáo, về những lần đi đó đây, cùng nhiều trải nghiệm của một kiếp người.
Những cảm thức đẹp ấy đã được nhà phê bình ghi lại trong tập tùy bút Tự tình cùng cái đẹp. Trên trang viết của ông, dù là đình đền, chùa tháp nguy nga hay ngọn cỏ ven đường đều là hiện thân của cái đẹp. Ông viết như một cách khơi gợi mọi người chiêm ngưỡng chúng qua trang sách, từ đó soi lại chính mình.
Cái đẹp trong tâm thức của một người hay ngẫm ngợi
Một nhành bằng lăng tím, vài mẩu ký ức đơn sơ về cánh cò thuở bé trên đồng quê... hay một Angkor cổ kính uy nghi, một Đà Lạt mộng mơ như ảo ảnh, một nước Italy thơ mộng và rất tình, đều mang đến nhà phê bình Chu Văn Sơn những cảm thức khác nhau về cái đẹp.
Với Chu Văn Sơn Angkor mang trong mình những đối cực của cái đẹp. Ngoài ý nghĩa biểu thị cho văn hóa, tôn giáo và quyền lực, khu quần thể lịch sử của Campuchia còn là minh chứng hùng hồn cho sự khéo léo của đôi bàn tay con người. Cả nghìn, cả vạn đôi bàn tay thợ giỏi đã tụ hợp về đây để tạo nên kiệt tác.
Angkor trong mắt Chu Văn Sơn mang một vẻ đẹp sống động và luôn khao khát tái sinh. Cây cỏ, rêu phong, đất đá như hòa vào làm một. Nếu những đình đền tượng tháp kia không có rêu phong để hòa hợp, thì vẻ cổ kính, hoang sơ cũng trở nên nhạt nhòa và giả tạo. Tác giả rất ấn tượng về một cây cổ thụ ở nơi này. Dù chỉ còn một chút cội rễ, vẫn kiên cường vươn lên, để mấy trăm năm sau lại là cây lớn, huy hoàng bên những vũ điệu của đất đá và thời gian.
Vẻ đẹp còn là cánh cò trắng phau phau, nơi đồng Màng quê nhà thuở nhỏ. Có chú bé lũn cũn đi học trường làng, không may sa xuống ổ trâu, bị một cái bóng trắng dọa cho chết khiếp. Tưởng là ma, nào ngờ là cánh cò kiếm ăn buổi sớm, nghe tiếng động liền hốt hoảng bay lên.
Làng xưa có gốc đa già, cành lá sum suê. Ở nơi ấy, bầy cò vẫn thường trú ngụ. Đi học về, ngửi trên vành mũ còn mùi nước dãi cò tanh lòm, ngoài chiếc áo phòng không để tránh máy bay, từng vệt phân cò trắng xóa. Thế rồi, cây đa bị chặt mất, bầy cò trắng cũng đi đâu, những thương nhớ chỉ còn trong kí ức.
Xuyên suốt Tự tình cùng cái Đẹp là một dòng văn khoan thai, có chút âm hưởng trầm buồn phảng phất. Không cần nói về văn chương hay thi ca, người đọc vẫn thấy hình ảnh một Chu Văn Sơn quen thuộc, lãng mạn, hào sảng và đầy chiêm nghiệm.
Sự cẩn trọng, chi tiết của một nhà phê bình văn học dường như đã ngấm vào máu của ông. Với Chu Văn Sơn, nhìn ngắm không chỉ bằng mắt mà là sự cảm nhận để thấy được chiều kích của cái đẹp. Dù là một bông lau nhỏ, một nhánh bằng lăng trước nhà, hay thành phố Venezia (cách viết khác của Venice) đều mang sự mỹ lệ đa chiều.
Cái đẹp với nhà phê bình Chu Văn Sơn không chỉ để ngắm, để thưởng thức. Trên hết, cái đẹp là để yêu thương, để đánh thức phần thiện lương và chôn vùi những phần "ma quỷ" bên trong con người. Nếu biết yêu cánh cò trắng thanh khiết, hiền lành hãy biết thương thân cò yếu ớt, dễ dàng bị người ta nhổ lông, xẻ thịt. Nếu biết yêu hoa mơ, hoa ban dịu dàng của miền Tây Bắc, hãy biết thương đồi núi ngàn xanh, thương Mẹ Thiên Nhiên oằn mình gánh nặng.
Yêu phải đi liền với thương, đó mới là nhân từ và văn hóa. Yêu mà không thương chỉ là chút mê mải, hời hợt bề ngoài. Đó là điều nhà phê bình Chu Văn Sơn muốn gửi tới bạn đọc qua Tự tình cùng cái Đẹp..
Theo Quỳnh Anh - Vnexpress
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Ngày 5/12, tại thành phố Hạ Long (Quảng Ninh), Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề "Các xu hướng vận động của văn học, nghệ thuật Việt Nam hiện nay, thực trạng và định hướng phát triển."
-
Câu chuyện về cuộc đời và tác phẩm của nhà văn Hi Lạp Nikos Kazantzakis, từng được đề cử giải Nobel Văn chương, sẽ là chủ đề của buổi hội thảo vào ngày 04/12 tới.
-
Nhà báo Ngô Ngọc Ngũ Long là một trong những cây bút thành danh từ Báo SGGP với các bài viết chân dung nhân vật, phê bình điện ảnh sâu sắc và đầy trách nhiệm. Từ sự nghiệp viết báo chuyên về điện ảnh, văn hóa, chị bước chân vào lĩnh vực phê bình điện ảnh, trở thành một trong những nhà phê bình điện ảnh chuyên nghiệp của TP.
-
Lương y Nguyễn Hữu Khai- nguyên mẫu của bộ phim truyền hình Đường đời từng hấp dẫn khán giả vừa ra mắt cuốn tiểu thuyết “Đường đời dốc đứng”.
-
Trong gần 300 trang sách của “Sự quyến rũ của chữ”, người đọc sẽ có dịp chiêm ngưỡng, khám phá thêm ý tứ, vẻ đẹp từ những trang truyện ngắn, tiểu thuyết, lý luận của tác giả trong và ngoài nước.
-
Nhiệt hứng của niềm tin
Chính luận nhưng không khô khan, câu từ nhạy bén mà đầy cuốn hút, cảm xúc bay bổng song không hề mâu thuẫn với độ sâu sắc của tư duy. Bằng cách ấy, tác giả - nhà báo Hồ Quang Lợi đã nối dài mạch nhận thức cho người đọc về Cách mạng Tháng Mười, về nước Nga. Suy tư theo từng trang viết, mỗi người sẽ có thêm góc nhìn, sự yêu quý, lòng tin và mong muốn những điều tốt đẹp. -
(Tản mạn về tiểu thuyết Con chim Joong bay từ A đến Z, Đỗ Tiến Thụy, Nxb Trẻ, 2017)
Từ Màu rừng ruộng (2006) đến Con chim Joong bay từ A đến Z (2017), tôi nghĩ, Đỗ Tiến Thụy đã thực sự vạch một lối nẻo tiểu thuyết để không lặp lại mình - một điều tối kị trong sáng tạo văn chương.
-
ZÁNG MY
Phố huyện nghèo và ga xép là một không gian khá điển hình trong việc biểu tả ngoại vi của văn chương tiền chiến. -
Kỳ thú - Bóng hồng - Nghệ sĩ là tên gọi buổi ra mắt sách của nhà báo Hà Đình Nguyên vừa được tổ chức tại TPHCM.
-
Kỷ niệm thời thơ ấu là tên cuốn hồi ký được viết bằng tiếng Pháp của tác giả Hoàng Thị Thế, con gái thủ lĩnh Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) - người anh hùng của núi rừng Yên Thế trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp những năm đầu thế kỷ XX. Cuốn sách được dịch giả Lê Kỳ Anh (bút danh của nhà thơ Hoàng Cầm) dịch ra tiếng Việt bằng ngôn ngữ tài hoa, trong sáng.
-
Ngày 1/10, tại TP Hồ Chí Minh, Viện Giáo Dục IRED, Quỹ Văn Hóa Phan Châu Trinh và Sáng kiến OpenEdu tổ chức Lễ công bố Giải Sách Hay lần thứ VII, năm 2017. Sự kiện đã thu hút sự tham gia của đông đảo giới thức giả, chuyên gia, doanh nhân, báo giới và nhất là các độc giả trẻ mê sách trên khắp cả nước.
-
Sống đời của chợ (Công ty CP sách Tao Đàn, NXB Hội Nhà văn) mà tác giả Nguyễn Mạnh Tiến vừa cho ra mắt có thể xem là tập khảo cứu công phu nhất từ trước đến nay về bản chất văn hóa và chức năng của chợ trong cấu trúc làng của người Việt ở Bắc bộ và mở rộng ra vùng Thanh - Nghệ.
-
trời xanh đầm đìa hai mắt
(Bao giờ cho đến mùa thu - Vũ Từ Trang) -
VŨ TRỌNG QUANG
Câu chuyện của những ngôi thứ ba: Cây cột điện: biểu trưng của Hắn, nhân vật trung tâm có thể là ngôi thứ nhất; Chàng & người tình vuột mất; Gã nhà thơ say xỉn & tờ báo; sau nữa là Nàng, cô gái điếm về chiều. -
Cuốn sách "Nhìn. Hỏi. Rồi, Nhảy đi!" của tác giả Thi Anh Đào như một đề cương tổng quát để trả lời câu hỏi: "Làm thế nào để các em học sinh đừng ngồi nhầm chỗ".
-
Chưa bao giờ sách văn học nước ngoài lại xuất hiện trên các kệ sách nhiều như bây giờ. Hầu hết các tác phẩm văn học đình đám, best seller, đoạt giải trong các cuộc thi lớn... đều nhanh chóng được dịch ra tiếng Việt và xuất bản ở trong nước.
-
(Đọc Đỉnh cao hoang vắng, tiểu thuyết của Khuất Quang Thụy, Nxb Văn hóa dân tộc, 2016)
-
Đền thơ có bác Văn Thuỳ
Rạ rơm chộn rộn, vân vi nỗi đời
Thơ ca cứ tưởi tười tươi
Chéo ngoe cẳng ngỗng tơi bời gió mưa -
Sáng 7/9, tại Hà Nội, buổi gặp gỡ và giao lưu cùng tác giả Trần Tố Nga nhân dịp ra mắt tác phẩm "Đường Trần" với chủ đề "Ngọn lửa không bao giờ tắt" đã được tổ chức với sự góp mặt của đông đảo độc giả các thế hệ.
-
Có cảm giác như quá bức xúc trước những mối đe dọa ô nhiễm, hủy hoại môi trường sống đang ngày càng hiện hữu mà Đãng Khấu viết tiểu thuyết này. Ở một khía cạnh nào đó, tác phẩm giống như một tiếng chuông cảnh báo vang lên đúng lúc, thức tỉnh tinh thần cảnh giác của mọi người, kể cả những kẻ đang mê muội chạy theo đồng tiền, sẵn sàng bất chấp tất cả.
.png)
.png)
