'Tự tình cùng cái đẹp' - tùy bút cuối của Chu Văn Sơn
Sách của nhà phê bình khơi gợi tình yêu cuộc sống qua những vẻ đẹp giản dị, nhân văn.
Nhà phê bình văn học Chu Văn Sơn qua đời ngày 18/4 tại Hà Nội ở tuổi 58. Nhắc tới ông, người ta nhớ ngay tới một tấm lòng trĩu nặng với thơ ca. "Người thơ phong vận như thơ ấy" (trích bài Xuân đầu tiên), chút thi hứng của Hàn Mặc Tử có thể xem như vần điệu dành tặng Chu Văn Sơn.
Nhưng với Chu Văn Sơn, cái đẹp không chỉ tồn tại trong thế giới thơ ca. Là người cởi mở và hào sảng, ông rất thích trò chuyện, chia sẻ với mọi người về mọi góc cạnh của cuộc sống. Trong giờ lên lớp, thỉnh thoảng thầy Sơn kể cho sinh viên nghe những kỷ niệm về quãng đời giáo, về những lần đi đó đây, cùng nhiều trải nghiệm của một kiếp người.
Những cảm thức đẹp ấy đã được nhà phê bình ghi lại trong tập tùy bút Tự tình cùng cái đẹp. Trên trang viết của ông, dù là đình đền, chùa tháp nguy nga hay ngọn cỏ ven đường đều là hiện thân của cái đẹp. Ông viết như một cách khơi gợi mọi người chiêm ngưỡng chúng qua trang sách, từ đó soi lại chính mình.
Cái đẹp trong tâm thức của một người hay ngẫm ngợi
Một nhành bằng lăng tím, vài mẩu ký ức đơn sơ về cánh cò thuở bé trên đồng quê... hay một Angkor cổ kính uy nghi, một Đà Lạt mộng mơ như ảo ảnh, một nước Italy thơ mộng và rất tình, đều mang đến nhà phê bình Chu Văn Sơn những cảm thức khác nhau về cái đẹp.
Với Chu Văn Sơn Angkor mang trong mình những đối cực của cái đẹp. Ngoài ý nghĩa biểu thị cho văn hóa, tôn giáo và quyền lực, khu quần thể lịch sử của Campuchia còn là minh chứng hùng hồn cho sự khéo léo của đôi bàn tay con người. Cả nghìn, cả vạn đôi bàn tay thợ giỏi đã tụ hợp về đây để tạo nên kiệt tác.
Angkor trong mắt Chu Văn Sơn mang một vẻ đẹp sống động và luôn khao khát tái sinh. Cây cỏ, rêu phong, đất đá như hòa vào làm một. Nếu những đình đền tượng tháp kia không có rêu phong để hòa hợp, thì vẻ cổ kính, hoang sơ cũng trở nên nhạt nhòa và giả tạo. Tác giả rất ấn tượng về một cây cổ thụ ở nơi này. Dù chỉ còn một chút cội rễ, vẫn kiên cường vươn lên, để mấy trăm năm sau lại là cây lớn, huy hoàng bên những vũ điệu của đất đá và thời gian.
Vẻ đẹp còn là cánh cò trắng phau phau, nơi đồng Màng quê nhà thuở nhỏ. Có chú bé lũn cũn đi học trường làng, không may sa xuống ổ trâu, bị một cái bóng trắng dọa cho chết khiếp. Tưởng là ma, nào ngờ là cánh cò kiếm ăn buổi sớm, nghe tiếng động liền hốt hoảng bay lên.
Làng xưa có gốc đa già, cành lá sum suê. Ở nơi ấy, bầy cò vẫn thường trú ngụ. Đi học về, ngửi trên vành mũ còn mùi nước dãi cò tanh lòm, ngoài chiếc áo phòng không để tránh máy bay, từng vệt phân cò trắng xóa. Thế rồi, cây đa bị chặt mất, bầy cò trắng cũng đi đâu, những thương nhớ chỉ còn trong kí ức.
Xuyên suốt Tự tình cùng cái Đẹp là một dòng văn khoan thai, có chút âm hưởng trầm buồn phảng phất. Không cần nói về văn chương hay thi ca, người đọc vẫn thấy hình ảnh một Chu Văn Sơn quen thuộc, lãng mạn, hào sảng và đầy chiêm nghiệm.
Sự cẩn trọng, chi tiết của một nhà phê bình văn học dường như đã ngấm vào máu của ông. Với Chu Văn Sơn, nhìn ngắm không chỉ bằng mắt mà là sự cảm nhận để thấy được chiều kích của cái đẹp. Dù là một bông lau nhỏ, một nhánh bằng lăng trước nhà, hay thành phố Venezia (cách viết khác của Venice) đều mang sự mỹ lệ đa chiều.
Cái đẹp với nhà phê bình Chu Văn Sơn không chỉ để ngắm, để thưởng thức. Trên hết, cái đẹp là để yêu thương, để đánh thức phần thiện lương và chôn vùi những phần "ma quỷ" bên trong con người. Nếu biết yêu cánh cò trắng thanh khiết, hiền lành hãy biết thương thân cò yếu ớt, dễ dàng bị người ta nhổ lông, xẻ thịt. Nếu biết yêu hoa mơ, hoa ban dịu dàng của miền Tây Bắc, hãy biết thương đồi núi ngàn xanh, thương Mẹ Thiên Nhiên oằn mình gánh nặng.
Yêu phải đi liền với thương, đó mới là nhân từ và văn hóa. Yêu mà không thương chỉ là chút mê mải, hời hợt bề ngoài. Đó là điều nhà phê bình Chu Văn Sơn muốn gửi tới bạn đọc qua Tự tình cùng cái Đẹp..
Theo Quỳnh Anh - Vnexpress
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tưởng nhớ nhà thơ Gia Dũng -
Nhân ngày sách Việt nam lần thứ 6, NXB Phụ nữ ra mắt hàng loạt ấn phẩm mới với nhiều ưu đãi hấp dẫn tại công viên Thống Nhất, Hà Nội.
-
Nhà xuất bản Kim Đồng phối hợp với Thư viện Quốc gia Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu ra mắt tập tản văn của tác giả Thái Kim Lan “Mai rồi mưa tạnh trong xuân”. Chương trình có sự tham gia của tác giả Thái Kim Lan, nhà văn Lê Phương Liên và nhà thơ Nguyễn Hữu Quý.
-
Thời gian cứ trôi, các thế kỷ nối tiếp nhau chảy hoài. Thế hệ lớp trước sẽ chẳng đọng lại gì nếu như không có lịch sử ghi lại những biến thiên, những nhân vật lịch sử. Những lớp vỉa lịch sử như tầng phù sa nuôi dưỡng thế hệ sau. Để cho cuộc sống thăng hoa hơn, thêm phần ý nghĩa, con người hiện đại càng tìm thấy ở lịch sử nguồn cảm xúc vô tận để sáng tạo, nhất là trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.
-
Nhà văn Võ Văn Trực, người được mệnh danh là “Nhà văn của làng quê”, những câu chuyện ông viết ra khiến người ta không khỏi khâm phục. Đôi khi, nói đến các nhà văn, người ta nghĩ tới những con người bay bổng, lãng mạn, thi vị hóa cuộc đời này, nhưng Võ Văn Trực lại là con người của cuộc đời chân thực, lầm lũi và vạm vỡ khác thường.
-
Hướng đến Ngày Sách Việt Nam (21/4) và kỉ niệm 74 năm ngày chiến thắng phát xít (9/5), sáng 7/4/2019, tại Hà Nội, Wings Books - thương hiệu sách trẻ của Nhà xuất bản Kim Đồng đã tổ chức buổi tọa đàm SỐ PHẬN CỦA NHỮNG ĐỨA TRẺ TRONG THẾ CHIẾN II và giới thiệu, ra mắt hai cuốn tiểu thuyết lịch sử về chủ đề này, đó là Max - bi kịch của chủng tộc thượng đẳng của nhà văn Pháp Sarah Cohen-Scali và Cây vĩ cầm Ave Mariacủa nhà văn Nhật Bản Kagawa Yoshiko.
-
Với mong muốn bảo tồn và giới thiệu lại những tác phẩm tiêu biểu trong dòng sách "Học làm người" của học giả Hoàng Xuân Việt, Sống - Thương hiệu sách tác giả Việt kết hợp cùng NXB Thanh Niên vừa giới thiệu đến độc giả một số tựa sách tiêu biểu trong tủ sách "Học làm người” của ông.
-
Sách như một biên niên ký về đô thị vùng cao trong hai mươi lăm năm (1950-1975).
-
Một nhà nghiên cứu quân sự nhận xét rằng, trong thế kỉ XX chiến tranh ở Việt Nam đi từ trung tâm ra ngoại biên. Sau hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, nhân dân Việt Nam lại phải đương đầu với hai cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc và Tây Nam, rồi cuộc chiến mở rộng sang đất Campuchia khi quân đội Việt Nam thực thi sứ mệnh quốc tế cao cả cứu nhân dân nước bạn khỏi họa diệt chủng Pol Pot.
-
Nhân dịp Hội Sách TP Cần Thơ lần thứ 3, diễn ra từ ngày 25 đến 31-3, NXB Kim Đồng mang đến hơn 2000 đầu sách phục vụ thiếu nhi, giới trẻ và các bậc phụ huynh, gồm các mảng sách: văn học, lịch sử - giáo dục truyền thống, kỹ năng, khoa học - nghệ thuật, tranh truyện, comic... Trong đó, có hơn 200 đầu sách mới, gần 100 đầu sách tiêu điểm.
-
Sau các nhà văn lớp trước lấy những chữ ghép tên quê hương thành bút danh như Tản Đà, Tô Hoài, Nam Cao, Thu Bồn, Bình Nguyên Lộc, nhiều nhà văn hiện đại cũng tiếp tục giữ “xu hướng” này.
-
Nhân dịp ra mắt tủ sách “Thiên đường không tuổi”, NXB Văn hóa - Văn nghệ vừa tổ chức buổi trò chuyện văn chương cùng chủ đề với sự tham gia của các nhà văn thuộc nhiều thế hệ. Đây là dịp để các tác giả cùng nhìn lại vai trò của dòng văn học dành cho độc giả tuổi mới lớn.
-
Bạn đọc cả nước, đặc biệt giới báo chí - truyền thông biết đến Phạm Quốc Toàn với góc độ là nhà quản lý và hoạt động báo chí. Trưởng thành từ Báo Quân đội Nhân dân, sau gần nửa thế kỷ làm báo chuyên nghiệp, Phạm Quốc Toàn làm tổng biên tập nhiều cơ quan báo chí. Thêm nữa, 2 khóa liền (2005 - 2015), ông là Phó Chủ tịch chuyên trách Hội Nhà báo Việt Nam.
-
Thời gian gần đây, thị trường xuất bản trong nước cùng lúc giới thiệu đến độc giả nhiều đầu sách có chủ đề về cái chết. Tuy nhiên, những đầu sách này không mang màu sắc u ám hay bi quan, mà nó trở thành kỹ năng mềm giúp người sống, kể cả những người cận tử có được sự bình thản, an nhiên và hạnh phúc hơn.
-
Ngày 24-2, tại Di tích quốc gia đặc biệt Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) đã diễn ra lễ phát động hai cuộc thi: “Sáng tác văn tế Đại thi hào Nguyễn Du” và “Bạn đọc thuộc Kiều”.
-
Sau năm ngày làm việc sôi nổi, say mê và hào hứng, tối 20/2, hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV và Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III đã chính thức khép lại.
-
Văn học, thi ca giúp rút ngắn mọi khoảng cách là ghi nhận của hầu hết các đại biểu tham dự Hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV, Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức, khai mạc trọng thể ngày 16/2, tại Hà Nội.
-
Ngày 13/2, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức họp báo thông tin về Hội nghị quốc tế quảng bá văn học Việt Nam lần thứ IV, Liên hoan thơ quốc tế lần thứ III và Ngày thơ Việt Nam lần thứ XVII.
-
Đã ba mươi năm tròn (1989-2019), nhà văn Nguyễn Minh Châu vĩnh biệt chúng ta vào độ trăng rằm của tài năng sáng tạo. Tết Kỷ Hợi này văn giới Việt Nam lại tưởng nhớ đến ông, một “người mở đường tinh anh” trong công cuộc đổi mới văn học.
-
Sau nhiều năm gần như ở ẩn, nhà văn Nguyễn Xuân Khánh “tái xuất giang hồ” vào năm 2000 ở tuổi xấp xỉ 70 với tiểu thuyết Hồ Quý Ly đình đám.
.png)
.png)
