Xã hội hóa sân khấu: Vòng tròn quẩn quanh
Chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn học - nghệ thuật trong đó có nghệ thuật sân khấu đã được triển khai thực hiện hơn 20 năm nay… Tuy nhiên, theo họa sĩ - NSND Lê Huy Quang, quá trình này với sân khấu vẫn đang như một vòng tròn quẩn quanh chưa xác định được hướng đi cụ thể.
Việc xã hội hóa sân khấu đang khiến nhiều đơn vị nghệ thuật điêu đứng. Ảnh minh họa.
Lúng túng tìm đường
Một thời gian dài, các nhà hát Trung ương, các đoàn nghệ thuật tỉnh được Nhà nước cấp kinh phí để mỗi năm dàn dựng một vở diễn mới, cũng như sửa chữa, nâng cao vở cũ… Tuy nhiên, vở mới ra đời hầu hết chỉ tổng duyệt xong, diễn chiêu đãi vài ba đêm, nhưng đơn vị vẫn báo cáo thành tích cuối năm là đã hoàn thành chỉ tiêu. Đây là mô hình hoạt động dưới sự bao cấp của ngân sách nhà nước.
Khi nền kinh tế chuyển sang vận hành theo cơ chế thị trường thì chủ xã hội hóa ra đời. Hiểu nôm na là một doanh nghiệp, đơn vị tài trợ cho một đoàn nghệ thuật kinh phí dựng vở. Rồi duyệt, ra mắt và bán vé cho công chúng… Nhưng nếu vở diễn mà chủ đề tư tưởng hỏng, chất lượng nghệ thuật non kém… thế là cất kho! Phía đơn vị tài trợ thì “buồn ơi, chào nhé” vì kết quả chẳng được gì ngoài cái tiếng “Mạnh thường quân”…
Có thể thấy, xu hướng xã hội hóa hoạt động sân khấu đang được triển khai như vậy, và sẽ còn rất nhiều vấn đề cần được bàn bạc, xác định rõ ràng hơn. Tuy nhiên, đây thực sự là xu hướng mang tính tất yếu, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của đất nước ta. Do đó, xã hội hóa trước hết là để cho tất cả mọi tầng lớp nhân dân xã hội được tiếp cận và hướng thụ theo đúng nhu cầu và thị hiếu thẩm mỹ của mình. Trên cơ sở đó sẽ huy động được mọi nguồn lực đầu tư cho sự tồn tại và phát triển mạnh mẽ của sân khấu. Ngoài ra, đây cũng sẽ là điều kiện thuận lợi để nghệ thuật sân khấu ngày một hoàn thiện hơn, tính chuyên nghiệp được nâng cao hơn. Thế nhưng, xã hội hóa không chỉ đơn giản là việc nhập, tách hay giải thể bớt các đơn vị nghệ thuật, đưa một số nghệ sĩ ra khỏi biên chế Nhà nước, để cho họ tự lo liệu bằng cách tổ chức nhau lại thành một nhóm rồi góp tiền dựng vở, sau đó đi diễn lấy tiền chia nhau… Như vậy, sẽ không còn là sáng tạo nghệ thuật nữa mà chỉ còn là hoạt động kiếm sống theo kiểu các phường, gánh ngày xưa.
Bên cạnh đó, xã hội hóa sân khấu lại càng không là người người, nhà nhà cứ có tiền, nếu thích là trở thành nghệ sĩ. Mặc dù quyền được sáng tạo nghệ thuật là của tất cả mọi công dân. Nhưng để trở thành một nghệ sĩ chuyên nghiệp thì phải đáp ứng được nhiều yêu cầu khác. Do vậy, bản chất của quá trình xã hội hóa là nhằm tranh thủ được nhiều hơn các nguồn kinh phí cho hoạt động sân khấu, không trông chờ vào Nhà nước như trước đây. Khi ấy, mỗi nghệ sĩ muốn tồn tại thì không còn cách nào khác hơn là phải có tài năng thực sự và luôn lao động nghệ thuật với một tinh thần nghiêm túc, sáng tạo. Cùng với đó, mỗi đơn vị sân khấu muốn tồn tại, phát triển tốt, cũng sẽ phải đặc biệt chú trọng đến chất lượng nghệ thuật, đồng thời phải xác định đối tượng khán giả chính của mình, từ đó mới có thể đáp ứng được nhu cầu của công chúng.
Nỗi buồn liên hoan
Hiện nay các liên hoan, hội diễn vốn là ngày hội lớn của các đơn vị nghệ thuật trong cả nước đang dần bị “nghiệp dư” hóa. Đây là dịp để các nghệ sĩ tham dự tìm kiếm giải thưởng, huy chương cho đơn vị hay mỗi cá nhân mà còn là cơ hội để các thế hệ gặp mặt, trao đổi, học tập kinh nghiệm nghề nghiệp… Nhưng hiện nay do sức ép về kinh phí, do các đơn vị phải tự lo kinh phí ăn, ở, đi lại nên sau lễ khai mạc hoành tráng cờ hoa với hàng nghìn nghệ sĩ hội tụ… thì hôm sau, rạp hát đã vắng như “chùa Bà Đanh”, vì các nghệ sĩ đã lục tục ra về. Đến hôm bế mạc, khi trao Giải Vàng, Giải Bạc… thì chỉ còn mấy vị lãnh đạo thay mặt đơn vị lên sân khấu nhận giải mà thôi. Thật là một cảnh tượng buồn! Vì thế, Bộ VHTTDL, Hội Nghệ sĩ Sân khấu và các cơ quan quản lý nhà nước cần xem xét kinh phí cho các nghệ sĩ được ở lại trong suốt liên hoan, hội diễn, có như thế mới học được nghề và trân trọng nhau hơn. Bởi đó cũng chính là niềm mong ước, nguyện vọng chính đáng của các nghệ sĩ sân khấu.
Tựu trung, xã hội hóa sân khấu hiện nay là chủ trương đúng đắn của Nhà nước, một xu thế tất yếu của cuộc sống. Nhưng để thực hiện được điều đó, trước hết vẫn phải có được sự hậu thuẫn từ phía Nhà nước, bằng những cơ chế chính sách phù hợp từ đầu tư cơ sở vật chất, cho đến đào tạo, sử dụng, đãi ngộ… đội ngũ nghệ sĩ. Từ đó mới thể để có thể khuyến khích được tinh thần sáng tạo từ những tài năng thực sự. Đây hoàn toàn không phải là sự trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước, mà thực tiễn sân khấu hiện nay đang đòi hỏi phải có một sự đổi mới mang tầm vĩ mô, được thực hiện đồng bộ từ trên xuống dưới, thì mới có thể cải thiện được tình hình. Vì thế, cần phải điều tra, đánh giá thực trạng xã hội hóa hoạt động sân khấu từ khi ra đời đến nay. Từ đó mới có thể định ra được một lộ trình tích cực và hiệu quả hơn, để chủ trương xã hội hóa hoạt động văn hóa, trong đó có hoạt động sân khấu đạt được những mục tiêu đề ra.
Theo Hoàng Minh - ĐĐK
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngày 5/4/2016 đã ban hành Luật Báo chí - văn bản pháp lý quy định về quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân, tổ chức và hoạt động báo chí, quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia và có liên quan đến hoạt động báo chí, quản lý nhà nước về báo chí.
-
Tính đến hết năm 2018, tỉnh Quảng Nam có 379 di tích các loại, phần lớn hư hại xuống cấp do thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thời tiết khắc nghiệt...
-
ĐẶNG PHÚC
Phía sau những mẫu quảng cáo “cho vay lãi thấp, không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, nhanh gọn”, hoạt động “tín dụng đen” đang biến tướng khắp mọi nơi, gây ra nhiều hệ lụy khôn lường cho xã hội. Không dừng lại ở đó, “tín dụng đen” khi núp bóng dưới hình thức công ty dịch vụ tài chính, đang thao túng nhiều phận đời, khiến họ lao đao. -
Vừa qua tại Trung tâm Chiếu phim Quốc gia, Hà Nội đã diễn ra hội thảo: “Phim như một di sản văn hoá” do Hội đồng Anh phối hợp với Viện Phim Việt Nam tổ chức. Với nội dung tương lai nào cho việc lưu trữ phim Việt Nam, đặc biệt từ góc nhìn phim tài liệu– một di sản văn hoá của nước nhà.
-
Tại lễ tổng kết năm 2018, nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam vui mừng thông báo: Kinh phí cho các cấp hội và văn nghệ sĩ vẫn được Nhà nước hỗ trợ.
-
Trong những năm qua, du lịch cộng đồng (DLCĐ) đã đem đến nhiều tác động tích cực cho xã hội, mang lại các lợi ích về văn hóa, kinh tế và môi trường. Tuy nhiên, do chưa có chiến lược phát triển bài bản, các mô hình du lịch cộng đồng ở Việt Nam vẫn chủ yếu hoạt động theo kiểu manh mún, nhỏ lẻ với chất lượng phục vụ chưa cao.
-
Nền tảng để xây dựng một xã hội hài hòa, chia sẻ và nhân ái là sự bình đẳng. Tuy nhiên, vẫn còn đó nhiều câu chuyện về sự bất bình đẳng trong xã hội mà nhiếp ảnh vừa là công cụ vừa là không gian để các câu chuyện được kể lên một cách chân thật và truyền cảm hứng nhất.
-
Trong lịch sử, chưa bao giờ Việt Nam có đội ngũ những người làm lý luận, lịch sử và phê bình mỹ thuật chuyên nghiệp như hiện nay, đóng góp các công trình nghiên cứu mỹ thuật từ giai đoạn cổ đến hiện đại một cách dày dặn, liên tục và xuyên suốt. Tuy nhiên, việc đào tạo nhân lực cho ngành lý luận, lịch sử và phê bình mỹ thuật đang đứng trước nhiều khó khăn.
-
Trong sự phát triển chung của văn học nghệ thuật (VHNT), lực lượng nghệ sĩ trẻ, nghiên cứu trẻ đang đóng một vai trò rất lớn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Thế nhưng, với các loại hình VHNT truyền thống, dân gian vai trò của những người trẻ hiện nay đang khá mờ nhạt bởi sự chi phối của xã hội.
-
Việt Nam có 443 mạng xã hội do các danh nghiệp trong nước cung cấp dịch vụ, được Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cấp phép hoạt động, tuy nhiên, số người tham gia sử dụng không cao.
-
Đó là khi cảm xúc bỗng chộn rộn, thôi thúc bàn tay cầm cây bút viết nên một đôi câu thơ, dạo vài khúc nhạc hay cọ vẽ những mảng màu. Đó là khi, những văn nghệ sĩ được người đời mến mộ, hẹn nhau làm nên một ấn phẩm ngày Tết. Để ra giêng ngày rộng tháng dài, ai đó sẽ giở cuốn sách thơm mùi mực, nhẩn nha nhấm nháp phong vị ngày xuân…
-
Một đất nước không có nghệ thuật giống như con người không có tâm hồn, nhưng nghệ thuật ấy mà đóng đinh một chỗ thì chẳng khác nào một tâm hồn cằn khô. Rất may, nhiều nghệ sĩ vẫn miệt mài lao động và chuyển mình sáng tạo.
-
“Để xây dựng một triết lý giáo dục mang tính thống nhất, rõ ràng đòi hỏi sự tham gia của nhiều người. Song, theo tôi, nền giáo dục cần lấy mục tiêu cuối cùng là phục vụ cuộc sống, tức phải đào tạo ra những con người hành động, sáng tạo, chứ không phải là những con người nói theo khuôn, làm theo mẫu như thực tế đã và đang diễn ra”, Nhà giáo Ưu tú Vũ Thế Khôi nêu ý kiến.
-
Nhiều chính sách về đào tạo giáo viên sư phạm, các chính sách ưu tiên, ưu đãi cho người học âm nhạc dân tộc, các cải cách và những quyết định xây dựng chương trình mới đưa âm nhạc vào giảng dạy tại bậc Trung học phổ thông là những động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của giáo dục âm nhạc nói riêng và sự nghiệp giáo dục đào tạo con người nói chung.
-
Những năm gần đây, vi phạm bản quyền âm nhạc luôn là một vấn đề làm “nóng” dư luận.
-
Những năm qua, vấn đề quản lý và bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan được nhà nước đặc biệt quan tâm và thực thi một cách tích cực. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan ở lĩnh vực âm nhạc vẫn liên tục xảy ra các sai phạm với nhiều hình thức và mức độ phức tạp.
-
Trong những năm gần đây, vi phạm bản quyền tác giả trong lĩnh vực văn học - nghệ thuật đã trở thành một “vấn nạn” làm đau đầu các cơ quan quản lý. Mặc dù đã có những chế tài xử phạt nhưng dường như đây vẫn chưa thực sự là những liều thuốc “đặc trị” để xử lý các vi phạm.
-
Như đã đưa tin, từ ngày 1 đến 5/11, Liên hoan Ca trù toàn quốc 2018 sẽ diễn ra tại Hà Tĩnh với sự tham gia của 13 tỉnh, thành có di sản ca trù. Với tư cách là Tổng đạo diễn của sự kiện này, nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan đã có những chia sẻ.
-
Có khi nào bạn lúng túng khó xử khi trong nhà có quá nhiều sách? Sách tự mua. Sách được tặng. Sách tự làm ra. Sách của ngày xưa. Sách mới bây giờ. Theo năm tháng, sách trong nhà cứ chất chồng lên mãi...
-
Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm vừa ban hành Quy chế về hoạt động giám định tác phẩm mỹ thuật - tác phẩm nhiếp ảnh. Quy chế này có hiệu lực từ ngày 1-10-2018 với yêu cầu 100% hội đồng tán thành mới đi đến kết luận cuối cùng về tác phẩm được giám định là thật hay giả…
.png)
.png)
