Về ngày thành lập Tạp chí Sông Hương

09:35 29/10/2021

DƯƠNG PHƯỚC THU  

Ngày 22/7/2021, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế tổ chức buổi tọa đàm khoa học lấy ý kiến cho Đề án xây dựng Phòng Truyền thống Văn học Nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế, kể từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay.

Bìa Tạp chí Sông Hương số 1 - tháng 6 năm 1983

Duyên nợ khó dứt với văn nghệ, tôi được mời cùng với một số nhà văn, nhà báo là lãnh đạo Hội Văn học Nghệ thuật, Tạp chí Sông Hương qua các thời kỳ; lãnh đạo đương nhiệm các Hội chuyên ngành: Nhà văn, Âm nhạc, Mỹ thuật, Nhiếp ảnh, Dân gian... đến dự.

Nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết, chi tiết, cụ thể cho việc chỉnh sửa Đề án để trong quá trình thực hiện có nhiều thuận lợi cho việc sưu tầm, phục dựng tư liệu hiện vật liên  quan khả dĩ đưa vào Phòng Truyền  thống một cách hợp lý… Và trong lúc trao đổi, một câu hỏi đặt ra: Tạp chí Sông Hương ra đời ngày, tháng nào của năm 1983? Để trả lời câu hỏi này thì cần phải có cái quyết định chính thức về sự ra đời của tờ báo.

Tôi hỏi nhà văn Nguyễn Khắc Phê, Phó Tổng Biên tập đầu tiên của Tạp chí Sông Hương, ông nói “mình không có”. Hỏi nhà văn Vũ Mạnh Lập, người giữ chức Trưởng ban Trị sự đầu tiên và nhiều năm của Tạp chí, ông cũng lắc đầu, “tớ không giữ”… Hỏi văn thư lữu trữ của Hội Văn nghệ và cả bộ phận trị sự Tạp chí Sông Hương đương nhiệm, cũng không thể tìm ra. Hỏi cả những nhà văn, nhà báo từng làm ở Tạp chí, ai cũng chịu. Lắc đầu. Rất tiếc. Và rất tiếc! Mới đó mà đã xa xăm, thất lạc khó tìm rồi.

Như mọi người đều biết, số 1 Tạp chí Sông Hương được in tại Xí nghiệp Bình Trị Thiên, nộp lưu chiểu tháng 6 năm 1983. Nhưng đấy là tháng (không có ngày) được ghi ở trang cuối, phần “lý lịch” của ấn phẩm chào làng. Còn ngày “khai sinh” chính thức thành lập tờ báo: Về cơ cấu tổ chức, tiêu chí đăng bài, nhiệm vụ hoạt động, số lượng in ấn và cả nhân sự lãnh đạo tờ báo nữa thì cần phải dựa trên văn bản chính của quyết định do cơ quan có thẩm quyền mới chuẩn xác được.

Sau cuộc họp này mấy hôm, tôi đến Tòa soạn Sông Hương, nhà thơ Lê Vĩnh Thái, Tổng Biên tập Tạp chí Sông Hương, gãi đầu bứt tai một hồi rồi quay sang tôi, nói: “Em nhờ anh vậy. Làm sao tìm ra được quyết định thành lập Tạp chí Sông Hương, anh hè, mới 38 năm mà đã khó tìm vậy rồi. Nếu để lâu, đến năm 2023, Sông Hương chúng ta kỷ niệm 40 năm e càng khó hơn”.

Thấy nhà thơ Lê Vĩnh Thái có vẻ quyết tâm, tôi nhận lời. Nhưng không dám chắc, chỉ nhận lời là sẽ cố gắng thôi.

Sự thật là rất khó tìm. Vì nhiều nguyên nhân: 6 năm sau ngày thành lập Tạp chí, tỉnh Bình Trị Thiên lại chia thành ba tỉnh như trước, hồ sơ, tài liệu của tỉnh này có lúc chuyển nhầm về tỉnh kia. Suốt 38 năm qua, mảnh đất này phải hứng chịu biết bao trận bão lũ lịch sử nhấn chìm vô số làng mạc, phố phường; và ngay cả Sông Hương cũng đã mấy lần chuyển địa điểm tòa soạn, phải chăng vì thế mà thất lạc hồ sơ?

Tôi đã nhận lời với nhà thơ Lê Vĩnh Thái nên phải cố “mò kim đáy bể”. Nhưng quyết tâm thì trời đất phù trợ. Sau một thời gian cậy nhờ, mặc dù rất khó, bởi nó không nằm ở phông tài liệu nào chính thức nào cả, nên phải lục tìm từng gói hồ sơ lưu trữ; việc này các anh chị ở Văn phòng Tỉnh ủy đã giúp đỡ, và cũng phải gần hai tuần mới tìm ra được cái quyết định thành lập Tạp chí Sông Hương.

Trước hết, chúng tôi xin chân thành cảm ơn các anh chị ở Văn phòng Tỉnh ủy đã nhiệt tình hỗ trợ.

Để bạn đọc rõ hơn về ngày, tháng, năm thành lập Tạp chí Sông Hương, chúng tôi xin được sao lại nguyên văn nội dung Quyết định của Thường vụ Tỉnh ủy Bình Trị Thiên, do Phó Bí thư Thái Bá Nhiệm thay mặt Ban Thường vụ ký. Kèm theo ảnh chụp bản chính quyết định thành lập quý làm tư liệu đối chiếu.

Một lần nữa được nhắc lại rõ ràng về ngày, tháng chính thức ra đời Tạp chí Sông Hương, số báo này Tòa soạn xin công bố nguyên văn “Giấy khai sinh đặc biệt quý này”!


 

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM                                                Huế, ngày 04 tháng 4 - 1983
   TỈNH ỦY BÌNH TRỊ THIÊN
                      ---
             Số: 23/VP-TU

                                                                               QUYẾT ĐỊNH

                                                                  Xuất bản Tạp chí Sông Hương
                                                              Thuộc Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên
                                                                                       ----
- Căn cứ công văn số 20/TH/TW ngày 15-1-1983 của Ban Tuyên huấn Trung ương và giấy phép số 33 XB-BC của Cục Xuất bản và Báo chí Bộ Văn hóa cho phép xuất bản Tạp chí “Sông Hương”.

- Xét đề nghị của Đảng đoàn Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên,
THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY BÌNH TRỊ THIÊN
QUYẾT ĐỊNH
Điều 1: Cho xuất bản Tạp chí “Sông Hương”, tạp chí sáng tác, nghiên cứu, phê bình văn học - nghệ thuật - văn hóa, thuộc Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên. Tạp chí có nhiệm vụ:

- Chỉ đạo, động viên các hoạt động sáng tác, nghiên cứu của giới văn học và nghệ thuật Bình Trị Thiên trên cơ sở quán triệt đường lối của Đảng, góp phần giáo dục lòng yêu nước xã hội chủ nghĩa, những tình cảm đạo đức cao quý, những giá trị thẩm mỹ trong sáng nhằm vươn lên thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ chính trị trước mắt trong tỉnh và những mục tiêu lâu dài về xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa.

- Từng bước giới thiệu truyền thống văn học nghệ thuật, những giá trị văn hóa của quê hương, thúc đẩy trách nhiệm giữ gìn và phát huy những giá trị đó trong tình hình mới.

- Thông qua tạp chí, làm tốt công tác tập hợp đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức đồng thời tăng cường công tác độc giả làm cho tạp chí ngày càng đi vào các đối tượng quần chúng rộng rãi.

Điều 2: Tạp chí xuất bản định kỳ 2 tháng 1 số, lượng bản in 5000 bản (trước mắt 3000 bản), khổ 16 x 24, dày 100 trang.

Điều 3: Chịu trách nhiệm xuất bản về Tạp chí gồm có các đồng chí:

- Nguyễn Khoa Điềm: Tổng biên tập
- Nguyễn Khắc Phê: Phó Tổng biên tập.

Điều 4: Ban Tuyên huấn có trách nhiệm giúp Thường vụ Tỉnh ủy theo dõi việc thực hiện quyết định này.

Điều 5: Đảng đoàn chính quyền, Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy, Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Sở Tài chính, Sở Văn hóa và Thông tin, Sở Bưu điện, Xí nghiệp in Bình Trị Thiên, có trách nhiệm cùng với Đảng đoàn Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên tạo điều kiện thuận lợi về các mặt tổ chức, tài chính, trang bị vật chất, in và phát hành để tạp chí “Sông Hương” sớm được xuất bản, có đủ cơ sở hoạt động của một cơ quan độc lập vươn lên làm tròn nhiệm vụ của mình.
TM. THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY BTT
Phó Bí thư
(đã ký)
Thái Bá Nhiệm

  

(TCSH391/09-2021)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • BỬU Ý

    Hàn Mặc Tử (Nguyễn Trọng Trí) từng sống mấy năm ở Huế khi còn rất trẻ: từ 1928 đến 1930. Đó là hai năm học cuối cùng cấp tiểu học ở nội trú tại trường Pellerin (còn gọi là trường Bình Linh, thành lập năm 1904, do các sư huynh dòng La San điều hành), trường ở rất gần nhà ga tàu lửa Huế. Thời gian này, cậu học trò 17, 18 tuổi chăm lo học hành, ở trong trường, sinh hoạt trong tầm kiểm soát nghiêm ngặt của các sư huynh.

  • LÊ QUANG KẾT
                   

    Giai điệu và lời hát đưa tôi về ngày tháng cũ - dấu chân một thuở “phượng hồng”: “Đường về Thành nội chiều sương mây bay/ Em đến quê anh đã bao ngày/ Đường về Thành nội chiều sương nắng mới ơ ơ ơ/ Hoa nở hương nồng bay khắp trời/ Em đi vô Thành nội nghe rộn lòng yêu thương/ Anh qua bao cánh rừng núi đồi về sông Hương/ Về quê mình lòng mừng vui không nói nên lời…” (Nguyễn Phước Quỳnh Đệ).

  • VŨ THU TRANG

    Đến nay, có thể nói trong các thi sĩ tiền chiến, tác giả “Lỡ bước sang ngang” là nhà thơ sải bước chân rong ruổi khắp chân trời góc bể nhất, mang tâm trạng u hoài đa cảm của kẻ lưu lạc.

  • TRẦN PHƯƠNG TRÀ

    Đầu năm 1942, cuốn “Thi nhân Việt Nam 1932-1941” của Hoài Thanh - Hoài Chân ra đời đánh dấu một sự kiện đặc biệt của phong trào Thơ mới. Đến nay, cuốn sách xuất bản đúng 70 năm. Cũng trong thời gian này, ngày 4.2-2012, tại Hà Nội, Xuân Tâm nhà thơ cuối cùng trong “Thi nhân Việt Nam” đã từ giã cõi đời ở tuổi 97.

  • HUYỀN TÔN NỮ HUỆ - TÂM
                                      Đoản văn

    Về Huế, tôi và cô bạn ngày xưa sau ba tám năm gặp lại, rủ nhau ăn những món đặc sản Huế. Lần này, y như những bợm nhậu, hai đứa quyết không no nê thì không về!

  • LƯƠNG AN - NGUYỄN TRỌNG HUẤN - LÊ ĐÌNH THỤY - HUỲNH HỮU TUỆ

  • BÙI KIM CHI

    Nghe tin Đồng Khánh tổ chức kỷ niệm 95 năm ngày thành lập trường, tôi bồi hồi xúc động đến rơi nước mắt... Con đường Lê Lợi - con đường áo lụa, con đường tình của tuổi học trò đang vờn quanh tôi.

  • KIM THOA

    Sao anh không về chơi Thôn Vỹ
    Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên        
          
                       (Hàn Mạc Tử)

  • NGUYỄN VĂN UÔNG

    Hôm nay có một người du khách
    Ở Ngự Viên mà nhớ Ngự Viên         
     

    (Xóm Ngự Viên - Nguyễn Bính)

  • HOÀNG THỊ NHƯ HUY

    Tôi biết Vân Cù từ tấm bé qua bóng hình người đàn bà gầy đen, gánh đôi quang gánh trĩu nặng trên vai, rảo khắp các xóm nhỏ ở Thành Nội, với giọng rao kéo dài: “Bún…bún…ún!” mà mẹ đã bao lần gọi mua những con bún trắng dẻo mềm.

  • LÊ QUANG KẾT                
                      Tùy bút

    Hình như văn chương viết về quê hương bao giờ cũng nặng lòng và giàu cảm xúc - dù rằng người viết chưa hẳn là tác giả ưu tú.

  • TỪ SƠN… Huế đã nuôi trọn thời ấu thơ và một phần tuổi niên thiếu của tôi. Từ nơi đây , cách mạng đã đưa tôi đi khắp mọi miền của đất nước. Hà Nội, chiến khu Việt Bắc, dọc Trường Sơn rồi chiến trường Nam Bộ. Năm tháng qua đi.. Huế bao giờ cũng là bình minh, là kỷ niệm trong sáng của đời tôi.

  • LÊ QUANG KẾT

    Quê tôi có con sông nhỏ hiền hòa nằm phía bắc thành phố - sông Bồ. Người sông Bồ lâu nay tự nhủ lòng điều giản dị: Bồ giang chỉ là phụ lưu của Hương giang - dòng sông lớn của tao nhân mặc khách và thi ca nhạc họa; hình như thế làm sông Bồ dường như càng bé và dung dị hơn bên cạnh dòng Hương huyền thoại ngạt ngào trong tâm tưởng của bao người.

  • HUY PHƯƠNG

    Nỗi niềm chi rứa Huế ơi
    Mà mưa trắng đất, trắng trời Thừa Thiên         
                          
                                              (Tố Hữu)

  • PHAN THUẬN AN

    Huế là thành phố của những dòng sông. Trong phạm vi của thành phố thơ mộng này, đi đến bất cứ đâu, đứng ở bất kỳ chỗ nào, người ta cũng thấy sông, thấy nước. Nước là huyết mạch của cuộc sống con người. Sông là cội nguồn của sự phát triển văn hoá. Với sông với nước của mình, Huế đã phát triển theo nguyên tắc địa lý thông thường như bao thành phố xưa nay trên thế giới.

  • MAI KIM NGỌC

    Tôi về thăm Huế sau hơn ba thập niên xa cách.Thật vậy, tôi xa Huế không những từ 75, mà từ còn trước nữa. Tốt nghiệp trung học, tôi vào Sài Gòn học tiếp đại học và không trở về, cho đến năm nay.

  • HOÀNG HUẾ

    …Trong lòng chúng tôi, Huế muôn đời vẫn vĩnh viễn đẹp, vĩnh viễn thơ. Hơn nữa, Huế còn là mảnh đất của tổ tiên, mảnh đất của trái tim chúng tôi…

  • QUẾ HƯƠNG

    Năm tháng trước, về thăm Huế sau cơn đại hồng thủy, Huế ngập trong bùn và mùi xú uế. Lũ đã rút. Còn lại... dòng-sông-nước-mắt! Người ta tổng kết những thiệt hại hữu hình ước tính phải mươi năm sau bộ mặt kinh tế Thừa Thiên - Huế mới trở lại như ngày trước lũ. Còn nỗi đau vô hình... mãi mãi trĩu nặng trái tim Huế đa cảm.

  • THU TRANG

    Độ hai ba năm thôi, tôi không ghé về Huế, đầu năm 1999 này mới có dịp trở lại, thật tôi đã có cảm tưởng là có khá nhiều đổi mới.

  • TUỆ GIẢI NGUYỄN MẠNH QUÝ

    Có lẽ bởi một nỗi nhớ về Huế, nhớ về cội nguồn - nơi mình đã được sinh ra và được nuôi dưỡng trong những tháng năm dài khốn khó của đất nước, lại được nuôi dưỡng trong điều kiện thiên nhiên vô cùng khắc nghiệt. Khi đã mưa thì mưa cho đến thúi trời thúi đất: “Nỗi niềm chi rứa Huế ơi/ Mà mưa xối xả trắng trời Trị Thiên…” (Tố Hữu). Và khi đã nắng thì nắng cho nẻ đầu, nẻ óc, nắng cho đến khi gió Lào nổi lên thổi cháy khô trời thì mới thôi.