Văn học về chiến tranh cách mạng: Nhiều nhưng chưa đủ
Hội Nhà văn TPHCM vừa kết hợp với Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Tây Ninh tổ chức tọa đàm “Nhà văn sống và viết về chiến tranh cách mạng”, mang đến những trăn trở, suy tư cũng như hy vọng của những người cầm bút qua một đề tài không bao giờ cũ.
Buổi ra mắt sách Giấc mơ và nước mắt của nhà văn trẻ Phát Dương
Cần những cảm xúc tươi mới
Nhà thơ Nguyễn Bính Hồng Cầu (con gái nhà thơ Nguyễn Bính), nói: “Bài học máu xương về chiến tranh dựng nước và giữ nước buộc chúng ta không được xao lãng. Sứ mệnh lịch sử, trọng trách vinh quang và cũng lắm nhọc nhằn này đã, đang và sẽ đặt lên vai những người cầm bút chúng ta”.
Nhà văn Vũ Thiện Khái đến từ Tây Ninh cho rằng, đề tài về chiến tranh cách mạng còn rất mênh mông, chưa khai thác hết. Theo ông, thực tế có một số tác phẩm viết về chiến tranh cũng đã đạt đến một tầng nào đó, nhưng để lột tả hết cái tầng của nó, chúng ta vẫn chưa đáp ứng được.
Thuộc thế hệ được sinh ra khi đất nước đã im tiếng súng, nhà văn, đạo diễn Nguyễn Thu Phương cho biết, để viết về đề tài chiến tranh cách mạng có rất nhiều góc nhìn. Đó có thể là góc nhìn của những người đã trải qua các cuộc chiến, hoặc của những người cùng thế hệ với những người đi ra từ chiến trường. Nhưng cũng có thể là góc nhìn của những người trẻ bây giờ.
“Thế hệ của tôi và thế hệ trẻ hơn tôi nữa, có nhiều bạn cũng muốn viết về đề tài chiến tranh cách mạng, nhưng với góc nhìn của chính các bạn. Một điều quan trọng, theo tôi là chúng ta phải viết như thế nào để độc giả khi tìm đọc các tác phẩm mới về chiến tranh cách mạng không phải thốt lên: “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi”. Người đọc ngày nay cần góc nhìn hiện đại hơn, một cảm xúc tươi mới, cập nhật hơn”, nhà văn Nguyễn Thu Phương bày tỏ.
Nhìn lại những tác phẩm và tác giả viết về chiến tranh cách mạng trong hai thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, nhà thơ Nguyễn Bính Hồng Cầu cho rằng, phần lớn nhà văn đều xuất thân từ người lính, chí ít cũng là người trong cuộc. Những trải nghiệm sống và trải nghiệm văn hóa đã giúp họ cả bề rộng và chiều sâu vốn sống, chất liệu làm nên tác phẩm về chiến tranh của họ tươi rói, sống động, hiện thực, góp phần khuyên son vào bản anh hùng ca cách mạng. Tuy nhiên, theo chị, tác phẩm của họ để lại nhiều nhưng vẫn chưa đủ.
Tạo nền tảng cho thế hệ tương lai
Ở một chiều hướng khác, nhà thơ Lê Thiếu Nhơn, Trưởng ban Nhà văn trẻ, Hội Nhà văn TPHCM, nhấn mạnh đến công việc và vai trò tạo nền tảng cho thế hệ tương lai.
Theo anh, khi nói đến đề tài chiến tranh cách mạng cũng đồng nghĩa chúng ta nói đến vấn đề viết về lịch sử. Bao giờ lịch sử cũng được tồn tại dưới hai dạng thức: thực sử và huyền sử. Huyền sử là những tác phẩm sáng tạo như Chiến tranh và hòa bình, được viết khi cuộc chiến tranh kết thúc nửa thế kỷ. Thế nhưng, để có huyền sử thì phải bắt đầu từ thực sử.
Từ đó, để có những tác phẩm về chiến tranh cách mạng trong thời gian tới, nhà thơ Lê Thiếu Nhơn cho rằng, có hai việc cần phải làm ngay, đó là viết về những nhân chứng sống, những người đi qua cuộc chiến, về những mất mát của họ. Công việc này thời gian qua, nhà văn Trầm Hương đã và đang làm rất tốt.
“Tôi cho đây là nguồn thực sử quan trọng mà bây giờ nếu chúng ta không có tài năng bằng thế hệ cha anh mình thì vẫn cứ đi theo con đường đó. Đây là con đường mà chúng ta chuẩn bị nền tảng thực sử để có huyền sử, là những tác phẩm được sáng tạo khi chiến tranh kết thúc”, nhà thơ Lê Thiếu Nhơn nói thêm.
Công việc thứ hai được nhà thơ Lê Thiếu Nhơn nhắc đến, đó chính là viết về chính những nhà văn đi trước. Anh lấy trường hợp tác phẩm Ở R - Chuyện kể sau 50 năm của nhà văn Lê Văn Thảo, trong đó có nhiều tư liệu hay và quý. Hay như cuốn sách Họ đã sống và viết từ chiến trường do nhà văn Xuân Thiều tổ chức bản thảo, NXB Tác phẩm mới in năm 1981. Đây là một đóng góp rất lớn khi đã tập hợp nhiều tác giả từ miền Bắc vào miền Nam sống và chiến đấu ở Tây Ninh như Nguyễn Văn Bổng, Từ Sơn, Nam Hà, Nguyễn Trọng Oánh…
“Lúc đó, mỗi tác giả viết khoảng 20 trang về những ngày đã sống ở R. Bây giờ, chúng ta cũng có thể tiếp tục đề tài này bằng cách viết về những nhà văn đã từng sống ở R. Theo tôi, nếu chúng ta có được 2 nguồn thực sử, gồm: những người đã chiến đấu, chịu đựng chiến tranh và những nhà văn từng sống ở chiến khu thì có thể bắt đầu hy vọng về tác phẩm huyền sử như là Chiến tranh và hòa bình của Việt Nam”, nhà thơ Lê Thiếu Nhơn chia sẻ.
Theo Hồ Sơn - SGGP
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
HỒ ANH THÁI -
Tình yêu quê hương, tình yêu gia đình, những khám phá thú vị trong cuộc sống xa xứ là điểm chung trong hai tác phẩm “Bốn mùa hoang vu xứ kiwi” và “3,1kg hạnh phúc” của hai tác giả trẻ Trần Băng Khuê và Mai Thanh Nga cho bạn đọc thấy được phong vị của những vùng đất khác nhau cũng như cuộc sống của những người Việt trẻ xa xứ.
-
Sức viết của nhà thơ ngoài lục thập Đinh Ngọc Diệp (sinh năm 1956) có dấu hiệu mạnh lên khi trước thềm xuân mới, ông ra mắt tập “Hành trình 6” (NXB Hội Nhà văn).
-
Sau giải thưởng văn xuôi của Hội Nhà văn Việt Nam, mới đây, đạo diễn Xuân Phượng tiếp tục nhận thêm giải thưởng văn xuôi của Hội Nhà văn TPHCM cho hồi ký Gánh gánh… gồng gồng… (NXB Văn hóa - Văn nghệ). Tác phẩm đã phần nào khắc họa chân dung của tầng lớp trí thức Việt Nam trong 2 giai đoạn kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
-
“Duyên” - tôi biết đến tác giả Nguyên Phong từ cuốn sách Đường mây qua xứ tuyết . Tôi cũng đọc qua về tiểu sử, con đường sự nghiệp của ông. Thật đáng để ngưỡng mộ!
-
Nhà thơ, nhà báo Vương Tâm vừa ra mắt tuyển “Thơ chọn Vương Tâm” (NXB Hội Nhà văn), với 180 bài thơ và một số bức tranh minh họa của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều.
-
Nhắc tới nhà văn Nguyễn Văn Thọ, bạn văn thường nhớ tới tiểu thuyết “Quyên”; các tập truyện ngắn: “Gió lạnh”, “Vàng xưa”, “Hương mĩ nhân”, “Vườn mộng”; các tập bút ký và tản văn: “Đào ở xứ người”, “Đầu ngọn sóng”… Ông còn sáng tác thơ, vẽ và viết kịch bản phim… Nhớ về thời hoa niên nhiều ước vọng, ánh mắt ông lấp lánh niềm vui.
-
“Sống mãi trên quê hương anh hùng” (NXB Quân đội nhân dân, 2021) là cuốn sách được viết theo thể loại truyện ký, về cuộc đời của một người anh hùng đã cống hiến tuổi thanh xuân cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Đó là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Kim Vang - hình ảnh đại diện cho một thế hệ thanh niên lớn lên trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, sẵn sàng hy sinh không tiếc tuổi thanh xuân, xương máu của mình cho hòa bình, thống nhất của dân tộc...
-
Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng là tác phẩm quen thuộc với nhiều thế hệ bạn đọc. Đến nay, mặc dù đã được phổ biến rộng rãi, nhưng không phải mọi cắt nghĩa về nó đã thật thấu đáo, thuyết phục.
-
Nỗ lực không ngừng nghỉ của các nhà nghiên cứu lý luận văn học Việt Nam trong nhiều thập niên qua là giới thiệu, nghiên cứu, tổng thuật các hệ thống lý thuyết để vận dụng vào nghiên cứu thực tiễn văn học.
-
Với 17 truyện ngắn gọn gàng, tập truyện ngắn “Gió thổi trước hiên nhà” vừa được NXB Văn học ấn hành, mở ra một thế giới ngổn ngang, đa tạp của cuộc sống đời thường từ miền quê đến phố thị với đủ mọi cung bậc cảm xúc, những cảnh đời buồn vui, đặc biệt là những thân phận đàn bà nhọc nhằn, cay đắng.
-
Nhãn sách Văn sử tinh hoa thuộc Công ty TNHH Sách và Truyền thông Việt Nam (Tri Thức Trẻ Books) vừa phát hành cuốn "Phong vị xuân xưa - Ngày xuân xem sách biết việc cổ kim". Tác phẩm được sưu tầm, tuyển chọn từ nhiều cuốn sách, báo, tạp chí trong giai đoạn từ 1920 đến khoảng 1945.
-
Mấy năm gần đây, nhiều danh tác Việt đã được phát hành lại, mang đến cho độc giả hiện đại cơ hội tiếp cận dễ dàng hơn các ấn phẩm có tuổi đời trên dưới một thế kỷ. Không đơn thuần là “bình mới rượu cũ”, nỗ lực này còn mang tính gợi mở, góp phần định vị, thúc đẩy đa dạng chiều kích văn chương.
-
“Bốn nhà văn nhà số 4”, NXB Hội Nhà văn, của nhà phê bình Ngô Thảo dày dặn, chia làm bốn phần, tập hợp 35 bài viết của tác giả về bốn nhân vật văn chương nổi tiếng mà sự nghiệp gắn liền với ngôi nhà số 4 phố Lý Nam Đế - tạp chí Văn nghệ quân đội. Đó là Nguyễn Thi, Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu và Thu Bồn.
-
Truyện ngắn đối với những tác giả trẻ, mới viết văn, nhiều người tự khám phá mình, bao giờ cũng qua một thử thách. Dương Hương - một tác giả trẻ vừa cho ra mắt tập truyện ngắn “Giá của đàn bà” với nhiều cảm xúc mới mẻ. Chúng tôi xin giới thiệu bài viết của nhà văn Trung Trung Đỉnh về tập truyện ngắn , của tác giả Dương Hương, do Liên Việt ấn hành.
-
Cầm trên tay cuốn “Thời xuân sắc” của nhà văn Huệ Ninh (NXB Thế giới, 2020) - hồi ký của một người phụ nữ bình thường, tôi thật sự xúc động và còn thấy tiếc, tự hỏi sao sách không dày hơn nữa.
-
“Nấp” trong nhà báo Trần Nhật Minh với vẻ ngoài “đồ sộ, quánh màu nước thời gian”, là trái tim thi sĩ nhiều rung động. Cho nên, có lẽ đã lần lữa mãi, thì cũng phải đến ngày tâm hồn chật căng, buộc phải tỏa lan hương chất mà tháng năm cuộc đời mình đã trầm tích.
-
“Hừng Đông” viết về “đêm trước” của cách mạng Việt Nam, giai đoạn trước khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930) đến cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ. Trong bối cảnh ấy, nhà văn không chạy theo sự kiện, biến cố, mà hướng tới con người cụ thể với tư cách một nhân vật văn học - chiến sĩ Cộng sản Phan Đăng Lưu.
-
“Lắng đọng và suy nghĩ” (NXB KH&KT, 2020) cái tên sách khiêm tốn của Tạ Quang Ngọc trở nên cuốn hút tôi. Và sự chắt lọc trí tuệ, cũng như chân thành cảm xúc, chân thành tự bạch trong cuốn sách này đã không chỉ khiến tôi cảm phục tác giả, mở mang tri thức, mà còn nâng thêm cho mình bản lĩnh, bồi đắp tình yêu con người, tình yêu đối với quê hương đất nước và sự nghiệp cách mạng.
-
Giải thưởng văn học Sông Mekong lần thứ 11 sẽ diễn ra tại thủ đô Phnompenh, Campuchia vào cuối năm 2020. Hai tác giả Việt Nam đoạt Giải thưởng năm nay là tác giả Trần Nhuận Minh với tác phẩm sách thơ Qua sóng Trường Giang và tác giả Trần Ngọc Phú với tác phẩm Từ Biên giới Tây Nam đến đất Chùa Tháp.
.png)
.png)
