Tín hiệu từ Giải truyện và ký Quỹ nhà văn Lê Lựu

15:02 02/06/2021

Không ồn ào, lại diễn ra trong giai đoạn xã hội bị ảnh hưởng dai dẳng của đại dịch Covid-19, cuộc thi vẫn chứng minh được sức hấp dẫn riêng với hàng nghìn tác phẩm tham dự.

Nhà văn Đặng Chương Ngạn, Giải nhì cuộc thi ký tặng sách cho bạn đọc. Ảnh: Nhân vật cung cấp

1/Cuộc thi truyện và ký 2018 - 2020 về đề tài “Nông nghiệp, nông thôn và đời sống, sự nghiệp của các doanh nhân” do Quỹ nhà văn Lê Lựu phát động đã tìm ra được những chủ nhân xứng đáng cho một Giải đặc biệt, hai Giải nhì, hai Giải ba và năm Giải tư. 

Hằng năm, có đến hàng chục cuộc thi viết được quảng bá rầm rộ, nhưng số lượng sân chơi văn chương để lại ấn tượng như cuộc thi của Quỹ nhà văn Lê Lựu không nhiều. Nhà văn Đặng Chương Ngạn, người vừa giành được Giải nhì cuộc thi đưa ra quan điểm: Thứ nhất, cuộc thi qua các mùa đã tạo được niềm tin cho nhiều cây bút thành danh tham gia như: Vương Trọng, Nguyễn Trí, Bích Ngân, Nguyễn Trọng Tân, Vân Thảo, Phạm Thị Bích Thủy, Lê Ngọc Minh, Du An... Thứ hai, Ban Giám khảo cuộc thi là những nhà văn tên tuổi như: Nguyễn Trí Huân, Nguyễn Khắc Trường, Lê Minh Khuê, Khuất Quang Thụy, Văn Chinh... Và thứ nữa, đề tài nông nghiệp, nông thôn luôn có một sức hút đặc biệt đối với hầu hết mọi cây bút. 

2/Trong bài viết này, xin phép bàn sâu hơn về các truyện ngắn đoạt giải, thể loại liên tục áp đảo cả về số lượng lẫn chất lượng qua ba mùa thi. Bảy truyện ngắn được vinh danh là bảy câu chuyện đa dạng về bút pháp, độc đáo về giọng điệu, phong cách. Từ những cây bút trẻ như Lữ Mai, Vũ Thị Huyền Trang cho đến những nhà văn đã định hình được dấu ấn như Bích Ngân, Lê Đức Hân... đều có những nỗ lực, bứt phá đáng ghi nhận. 

Nếu “Nước mắt của rừng” (Giải tư) của Trần Hậu Thịnh riết róng gióng lên hồi chuông cảnh báo về nạn chặt phá rừng và những quy luật nhân - quả mà con người phải trả giá, bằng mạch truyện gay cấn, hồi hộp đến ngộp thở thì “Rượu bốn mươi năm” (Giải tư) của Bích Ngân lại khắc khoải mang đến những ưu tư, trăn trở về sự thay đổi trong nếp sống, nhận thức của giới trẻ trước những giá trị văn hóa giản dị của cuộc sống đang dần bị lu mờ, coi rẻ bởi những thú vui ăn chơi xa xỉ khiến nhân vật ông Út, một người thương binh trở về từ chiến tranh, vốn rất can trường, bản lĩnh cũng phải “nước mắt ầng ậc trào ra”, “nức nở không thành tiếng”.

Hai truyện ngắn cùng đoạt Giải tư khác là “Núi cựa” của Lữ Mai và “Chợ tóc” của Vũ Thị Huyền Trang đều gieo vào lòng độc giả những cảm xúc buồn thương theo những cách khác nhau. Bằng văn phong mềm mại, giàu chất thơ và kỹ thuật kể chuyện nhuần nhuyễn phảng phất không khí u hoài pha trộn với hơi thở hiện đại, Lữ Mai khéo léo dẫn dắt độc giả vào mê cung của những giấc mơ chắp nối, những dự cảm đa mang và những cuộc tìm kiếm mỏi mòn, vô định. Nhưng rồi, như một quy luật muôn thuở của đời sống, nếu có duyên, hẳn nhiên còn gặp lại; và nếu đủ thành tâm, sẽ có người thấu cảm. Bởi mọi mất mát hay cách xa, thậm chí là những hiểu nhầm, chính là “phép thử để đo lòng người”.

Không có những phân cảnh bi kịch giằng xé, nhưng “Chợ tóc” vẫn đủ khiến người đọc day dứt và ám ảnh về những người phụ nữ quê nghèo phải cắn răng bán đi mái tóc, thứ “trang sức” quý giá nhất trong cuộc đời của họ để có tiền trang trải cho cuộc sống mưu sinh chật vật. Vũ Thị Huyền Trang là nhà văn có tài miêu tả nội tâm nhân vật. Vài phác gợi thoáng qua cũng đủ vẽ nên chân dung của những người vợ, người mẹ với từng nét lam lũ, tảo tần, khắc khổ. Đến chợ tóc, “phiên chợ của đàn bà, của những chiu chắt và hy sinh. Của đau đáu và hoài niệm. Của dịu dàng và nổi loạn” để thấy cả người mua và người bán tóc đều lặng lẽ kìm nén, âm thầm chịu đựng những nghịch cảnh nghẹn ứ ưu phiền...

3/Ấn tượng hơn cả trong những truyện ngắn đoạt giải là “Mái tranh nghèo của mẹ” (Giải nhì) của nhà văn Đặng Chương Ngạn. Đây là truyện ngắn chỉn chu về câu chữ, sắc sảo về chi tiết và rõ ràng về thông điệp. Đọc truyện ngắn này, nhiều độc giả thầm nghĩ, phải là người am hiểu và có trải nghiệm chân thực về ngành xây dựng lắm mới viết sống động và lôi cuốn đến vậy. Không những thế, với sự mở rộng biên độ thời gian thông qua trường suy tưởng, truyện ngắn này còn gợi ra nhiều hình dung về chiến tranh và thân phận người lính. Có lẽ, xuất thân từ một kỹ sư xây dựng và tâm hồn luôn “nặng trĩu những nỗi buồn khi nhớ đến chiến tranh”, tác giả hoàn thiện tác phẩm này một cách trọn vẹn nhất.

Ngoài ra, các truyện ngắn “Chuyện tình rong biển” của Lê Đức Hân  (Giải ba) và “Chăn voi” (Giải tư) của Trần Nguyên cũng là những truyện ngắn khá, công phu và mang đến nhiều suy nghiệm. Tin rằng, trong thời gian tới, đây vẫn tiếp tục là sân chơi chuyên nghiệp, uy tín để các tác giả trên cả nước tin tưởng gửi gắm những đứa con tinh thần của mình.

 
Theo Tôn Nữ Khả Di - Thời Nay
 
 
Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nhà xuất bản Văn học và bạn bè, người thân, những người yêu mến tác giả Nguyễn Trọng Tạo - người nghệ sĩ tài hoa này vừa hoàn thành và ra mắt Nguyễn Trọng Tạo - tuyển tập. Bộ sách được giới thiệu tới công chúng trước ngày giỗ đầu của ông được xem như một ném tâm hương thành kính dành để tri ân tới người nghệ sĩ tác giả “Khúc hát sông quê”.

  • Mới đây, Ban chấp hành Hội Nhà văn TPHCM vừa công bố Giải thưởng Hội Nhà văn TPHCM năm 2019. Theo đó, có 4 tác phẩm được nhận giải thưởng và tặng thưởng trong năm nay.

  • Chiều ngày 17/12, tọa đàm ra mắt tiểu thuyết Cô độc của nhà văn Uông Triều diễn ra tại tạp chí Văn nghệ Quân đội, số 4 Lý Nam Đế - Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tọa đàm với chủ đề Cuộc hành hương của chữ, đã thu hút đông đảo các nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu, phê bình văn học đến dự và phát biểu ý kiến.

  • Tập thơ “Phút rành rang sống chậm” (NXB Hội Nhà văn, 2019) của nhà thơ, TS Nguyễn Trọng Hoàn (Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ Giáo dục và Đào đạo) có 184 bài thì hai phần ba số ấy nói đến hành vi đi và hình ảnh con đường. Ngay tại lời đề từ và bài Đề dẫn đặt đầu sách, tác giả đã viết: Ý nghĩ ăn phải bùa thiên di/ Anh đi mãi đến giờ không kịp nghĩ.

  • Sáng 12/12/2019, tại 58 Quán Sứ, Hà Nội, Ban Văn hoc - Nghệ thuật (V0V6) Đài Tiếng nói Việt Nam đã tổ chức buổi toạ đàm giới thiệu tiểu thuyết lịch sửĐường về Thăng Long của nhà văn Nguyễn Thế Quang.

  • Hãy cùng trở lại quá khứ, nghe câu chuyện có thật mà như cổ tích, để cảm nhận về một tình bạn đầy xúc động. Tình bạn giữa đôi voi Xung và Cung. Tình bạn giữa hai dân tộc Việt Nam - Liên Xô ngày ấy, Việt Nam - Liên bang Nga bây giờ.

  • Trong hội thảo do Hội Nhà văn Việt Nam vừa tổ chức, kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Bùi Hiển, cùng với những đánh giá và đề xuất nhận định thêm, rõ hơn về người cầm bút cần mẫn, bám sát đời sống người dân lao động, còn có những chia sẻ thân thiết về một bạn văn đáng kính của nhiều nhà văn.

  • Khoa Viết văn - Báo chí (tiền thân là Trường Viết văn Nguyễn Du) Trường Đại học Văn hóa Hà Nội vừa tổ chức kỷ niệm 40 năm thành lập. 

  • Nhằm đúng ngày sinh nhật của nhà thơ Thanh Tùng, đông đảo văn nghệ sĩ đã tề tựu tại Hội Nhà văn Việt Nam để cùng trò chuyện về tài thơ cũng như cuộc đời ông, trong khuôn khổ hội thảo “Thanh Tùng – còn đây một thời hoa đỏ”. 

  • Sáng 13-11, Hội nghị viết văn trẻ Hà Nội lần thứ III được tổ chức tại Ninh Bình. Nhiều nỗi trăn trở của người viết trẻ được nêu ra, song vẫn thiếu những giải pháp thiết thực được kiến nghị, đưa ra bàn thảo. Hơn lúc nào hết, người viết trẻ rất cần sự chung tay để phát triển tài năng, sáng tạo, vì sự phát triển văn hóa Thủ đô.

  • Kỉ niệm 84 năm ngày sinh nhà thơ Thanh Tùng (7/11/1935 - 12/9/2017), sáng ngày 7/11/2019, tại 9 Nguyễn Đình Chiểu, Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Hội Liên hiệp VHNT Hải Phòng tổ chức Hội thảo “Thơ Thanh Tùng - còn đây một thời hoa đỏ”.

     

  • Nhìn lại gần 100 năm qua, kể từ khi Thơ mới có những manh nha trên báo chí đến thời điểm hiện tại, có thể liệt hàng nghìn bài viết, công trình tập trung vào mọi khía cạnh của Thơ mới.

  • Tôi đọc nhiều bài thơ trong tập thơ “Biên bản thặng dư” (NXB Hội Nhà Văn 9/2019) đầy ấn tượng của nhà thơ Phùng Hiệu. Chủ lưu trong mạch trữ tình của anh là ánh nhìn tinh khôi về tình yêu, tình đời.

  • Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CH Pháp tại Việt Nam Nicolas Warnery, vừa trao tặng Huân chương Hiệp sĩ Văn học và Nghệ thuật cho nhà văn Ngô Tự Lập. Sự kiện nằm trong khuôn khổ Diễn đàn quốc tế “ Franconomics” được tổ chức tại L’Espace.

  • Ba mươi năm làm vợ làm mẹ, ba mươi năm làm báo viết văn đã đem lại cho nhà văn Y Ban nhiều trải nghiệm.

  • “Văn Nguyễn Minh Châu cho thấy nhiều hành trình, nhưng hành trình khiến tôi nhớ nhất là từ “Dấu chân người lính” (1972) đến “Lửa từ những ngôi nhà” (1977), vắt ngang thời điểm 1975, từ chiến tranh về hòa bình, từ chiến trường về hậu phương, nhưng là một hậu phương vẫn tiếp tục là chiến trường trong đời thường không khói súng. Có thể nói chất đời tràn trề, thấm đẫm trong văn Nguyễn Minh Châu” - GS. Phong Lê chia sẻ tại hội thảo “Nguyễn Minh Châu và tiến trình đổi mới văn học” nhân kỷ niệm 30 năm ngày mất của nhà văn.

  • “Châu - Chút tạ tình tri âm” của tác giả Thanh Thủy là cuốn bút ký viết về cuộc đời và sự nghiệp của người nghệ sĩ tài danh - NSƯT Mỹ Châu.

  • Bước ra từ chiến trường với 10 năm làm lính đặc công đã góp phần tạo nên tên tuổi của nhà văn viết về chiến tranh Việt Nam - Chu Lai. Hàng chục tác phẩm ra đời đã được đông đảo độc giả đón nhận nhưng chưa khi nào ông ngừng suy ngẫm và trăn trở. “Khi nào tôi còn neo vào hơi thở cần lao, còn hết lòng yêu thương con người, tôi còn tạo cho nhịp điệu trái tim mình”.

  • Không hoa lệ như trong những dòng văn của Thạch Lam, cũng không lãng mạn tình tứ như câu hát “sương giăng Hồ Tây trắng”... Hà Nội nói riêng và miền Bắc nói chung vào thập kỷ 70 của thế kỷ trước, hiện ra trong ký ức của tác giả Trung Sỹ rất khác.

  • Xuân Diệu thuộc tầng lớp trí thức Tây học nhưng từng có tới 10 năm học làm thơ cổ điển, bởi thế ông nắm rất vững các kỹ xảo thơ ca truyền thống, thấy được sự đắc địa trong các sáng tác thơ ca cổ điển để phát hiện về các điển phạm của hệ thống nhà thơ cổ điển Việt Nam.