Hung tin Đại tá nhà văn Nguyễn Quốc Trung từ trần do Covid 19 làm tôi bàng hoàng. Mới đây, Nguyễn Quốc Trung còn nhắn tin hỏi thăm tôi. “Bác ở đâu? Giữ gìn sức khỏe nhé, con Covid ghê gớm quá”. Trung không quên dặn tôi: “Ráng tập trung hoàn thành trường ca về Mẹ nhé".
Nhà văn Nguyễn Quốc Trung
Nhắm mắt lại, tôi đã thấy dáng đi liêu xiêu, lúc nào cũng như sắp đổ về phía trước của Trung. Tôi biết Nguyễn Quốc Trung từ hơn 30 năm nay. Ấy là khi cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế ở Campuchia đang diễn ra quyết liệt. Thực ra chúng tôi biết nhau trước đó, kể từ khi Sài Gòn giải phóng, đất nước thống nhất, trên báo chí và văn chương.
Cuối thập kỷ 80 của thế kỷ trước, chúng tôi cùng về công tác dưới mái nhà của Tổng cục Chính trị. Từ Báo Quân khu 7 tôi về công tác tại Báo Quân đội nhân dân. Còn Nguyễn Quốc Trung từ Quân đoàn 4 về làm việc tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Cả hai cơ quan đại diện của chúng tôi đều có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Nhập ngũ năm 1974, giai đoạn cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ, Nguyễn Quốc Trung có mặt trong chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng Sài Gòn. Nhưng dấu ấn người lính Cụ Hồ sâu đậm nhất trong cuộc đời và các tác phẩm văn chương của Nguyễn Quốc Trung là thời kỳ làm nghĩa vụ quốc tế ở Campuchia.
Là nhà văn chiến sĩ, Nguyễn Quốc Trung cùng đồng đội, đồng nghiệp của mình ở Quân đoàn 4 (Binh đoàn Cửu Long) như các nhà văn: Lê Huy Khanh, Trần Đình Thế... theo sát bước chân người lính tình nguyện. Từ những tháng ngày gian khổ ác liệt ấy, các ông cho ra đời các tác phẩm văn học đậm dấu ấn người lính của đội quân nhà Phật trên đất nước chùa Tháp. Sống lặng lẽ, đôi khi khó hiểu, nhưng các nhân vật trong tác phẩm của Nguyễn Quốc Trung đầy sôi động, với nỗi trăn trở với đời, với người. Say mê sáng tạo, Nguyễn Quốc Trung như con tằm thầm lặng nhả tơ.
Từ những ngày đầu cầm bút, Nguyễn Quốc Trung đã theo đuổi đề tài chiến tranh và người lính. Năm 1982, Nguyễn Quốc Trung được giải nhất cuộc thi truyện ngắn của Báo Sài Gòn Giải Phóng, với tác phẩm Những tia chớp phía chân trời, thể hiện mối tình giữa một anh bộ đội biên giới và cô thanh niên xung phong.
Sau này, ra mắt năm tiểu thuyết Biên giới, Bên rừng thốt nốt, Thời chúng mình yêu nhau, Người trong cõi người, Đất không đổi màu; tập truyện ngắn Người đàn bà hồn nhiên, Trong tiết thanh minh, Đêm trừ tịch, Người đến từ nước Mỹ, Cô gái tính nhảy cầu Rạch Miễu..., ngòi bút của Nguyễn Quốc Trung luôn trào dâng như dòng sông cuộn chảy.
Nguyễn Quốc Trung công tác ở Tạp chí Văn nghệ Quân đội, còn tôi ở Báo QĐND nên có dịp gặp nhau thường xuyên. Hồi cơ quan chúng tôi đóng quân ở số 63 đường Lý Tự Trọng (quận 1) cho đến khi về số 161-163 đường Trần Quốc Thảo (quận 3), dường như tuần nào Nguyễn Quốc Trung cũng gõ cửa phòng làm việc của tôi. Khi thì anh hỏi thăm việc viết lách, khi thúc giục tôi viết đơn vào Hội nhà văn Việt Nam. Có khi, anh chỉ ngồi vài phút, chẳng nhiều lời, nhìn tôi tất bật với công việc làm báo rồi lặng lẽ rời phòng của tôi về phòng làm việc của anh.
Thật cảm động, mới đây, khi tôi về tham gia xây dựng Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ TPHCM, Nguyễn Quốc Trung gặp tôi nét mặt anh vui thực sự. "Được đấy. Nên chọn đúng việc mà làm. Đối với chúng ta, món nợ với đồng đội không bao giờ trả hết”.
Tôi nhớ, tháng 7 năm 2020, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ TPHCM tổ chức Đại hội lần thứ nhất, Đại tá, nhà văn Nguyễn Quốc Trung quân phục chỉnh tề tới dự. Nguyễn Quốc Trung chia sẻ, anh sẽ đồng hành cùng Hội trên con đường thiện nguyện giàu tính nhân văn này.
Tháng trước, Nguyễn Quốc Trung gọi điện cho tôi, đề xuất, một số gia đình liệt sĩ ở Hương Sơn (Hà Tĩnh) quê anh đang gặp nhiều khó khăn do bão lũ và Covid-19, cần sự hỗ trợ. Tôi nói với Nguyễn Quốc Trung chuẩn bị hồ sơ để đưa ra Ban Thường vụ xét hỗ trợ. Việc tình nghĩa ấy chưa xong thì anh vội vã ra đi.
Cũng như nhiều đồng đội khác, Nguyễn Quốc Trung lăn lộn mấy chục năm ở chiến trường. Bom đạn, ác liệt không cướp đi cuộc sống của các ông. Covid-19 như bóng ma đã cướp các ông đi trong niềm tiếc thương vô hạn của người thân và đồng đội.
Thôi thì, sinh có hẹn tử bất kỳ. Ai cũng đến lúc phải về với tổ tiên. Nhưng tôi ứa nước mắt viết những dòng này, khi Nguyễn Quốc Trung và bạn bè, người thân ra đi mà chúng ta không thể đến thắp nén nhang vĩnh biệt. Họ âm thầm ra đi và lặng lẽ trở về với hũ tro hài cốt giữa cơn “đại hồng thủy “ kinh hoàng đầu thế kỷ.
TPHCM, đêm 10-9-2021
Nguồn: Trần Thế Tuyển - SGGP
Trong dịp kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4-10-1920 - 4-10-2020), NXB Hội Nhà văn cho ra mắt bạn đọc tập sách dày dặn, công phu và nghĩa tình Tố Hữu - Một đường thơ, một đường đời.
Nhà thơ Vũ Quần Phương cho rằng, người cuối cùng của phong trào Thơ mới vừa từ giã bạn đọc ở tuổi 100 – thi sĩ Nguyễn Xuân Sanh - là người “không để thơ… ngủ quên trên thành công của dòng lãng mạn trước đó”.
Đoàn Ngọc Thu nói rằng chị thích thơ của mình ngày xưa hơn. Những xúc cảm ấy vẫn như còn váng vất trong những vần thơ trong tập “Sau bão” (NXB Hội Nhà văn, 2020).
Ra đời cách đây 25 năm, bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có ý nghĩa đặc biệt, khơi luồng gió mới cho văn học thiếu nhi Việt Nam thời kỳ đổi mới, mang đến món ăn tinh thần lý thú bổ ích. Tuy nhiên, quá trình thực hiện bộ sách cũng thử thách những người chọn lựa bước trên con đường dài sáng tạo không ngừng nghỉ.
Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh năm 1920 tại Ðà Lạt, nguyên quán Quảng Bình, lúc nhỏ theo học ở Trường Quốc học Quy Nhơn (cũ), sau đó chuyển ra Hà Nội.
Sáng 22/11/2020, Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã thông báo chia sẻ tin buồn cho các nhà thơ và những người yêu thơ đó là nhà thơ tiền bối nổi tiếng Nguyễn Xuân Sanh vừa qua đời.
NXB Văn học giới thiệu “Nghề vương bụi phấn”, tác phẩm thứ ba của tác giả Nguyễn Huy Du, gồm những câu chuyện về tình thầy trò với văn phong mộc mạc, giản dị nhưng lôi cuốn, nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11.
Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh ngày 16 tháng 11 năm 1920, quê gốc thuộc huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Ông cũng là một trong những hội viên tiền phong tham gia xây dựng Hội Nhà văn Việt Nam. Năm nay ông tròn 100 tuổi. Hội Nhà văn Việt Nam vừa tổ chức chúc thọ nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh tại trụ sở số 9, Nguyễn Đình Chiểu hôm 9/11/2020 với sự tham gia của lãnh đạo Hội, các nhà văn nhà thơ và đại diện gia đình của ông.
“Nẻo vào văn xuôi đương đại Việt Nam” là tập tiểu luận - phê bình của TS Bùi Như Hải, do NXB Văn học ấn hành tháng 9-2020.
Sáng 5-11, Viện Văn học Việt Nam đã tổ chức toạ đàm nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh PGS – nhà nghiên cứu văn học Vũ Đức Phúc. Đây là một dịp để các thế hệ Viện Văn học ngồi lại cùng ôn cố và “soi chiếu cho tương lai” – như lời PGS,TS Nguyễn Đăng Điệp, Viện trưởng Viện Văn học nhận định.
Bằng sự lao động miệt mài và nghiêm túc, nhà văn Lê Văn Nghĩa thường gửi đến độc giả những đầu sách độc đáo, nhiều cuốn trong số đó có giá trị như một “bảo tàng ký ức” của không chỉ riêng tác giả.
Thạch Lam (1910 - 1942) là đại biểu xuất sắc của văn xuôi lãng mạn Việt Nam thời kì 1930 - 1945. Văn Thạch Lam đọng nhiều suy nghiệm, nó là cái kết tinh của một tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời (Nguyễn Tuân).
Sáng ngày 20/10/2020, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4/10/1920 – 4/10/2020).
Đã có nhiều nhà văn viết về Hà Nội - Thủ đô yêu dấu - như Thạch Lam, Vũ Bằng, Tô Hoài, Nguyễn Khải… Nhưng tập truyện ký “Hà Nội và tôi” (NXB Hội Nhà văn) gần 300 trang với hơn 20 tác phẩm của nhà văn Vũ Ngọc Tiến, một người Hà Nội gốc, đã cho ta biết thêm một phần chân dung về những con người của đất Tràng An thanh lịch.
Tháng 10, nhân kỷ niệm 66 năm ngày Giải phóng Thủ đô, Nhã Nam giới thiệu tới bạn đọc một tác phẩm mới của nhà văn Nguyễn Trương Quý, cây viết vốn quen thuộc với những tản văn về các góc nhỏ của Hà Nội: “”Hà Nội bảo thế là thường”.
Rất lâu rồi, không có luận văn, luận án nào về thơ Tố Hữu. Cũng lâu lắm rồi, sau Hà Minh Đức, Trần Đình Sử… rất ít người viết về thơ ông. Tôi cũng chưa bao giờ viết về thơ Tố Hữu khi ông còn sống. Nhưng với chúng tôi, thơ Tố Hữu là nguồn suối tươi mát, mạch ngầm sống động trong đời sống tinh thần. "Chúng tôi" ở đây là thế hệ những người ở lứa tuổi 70. Trong quãng thời gian 70 năm của một đời người thì ít nhất có 30 năm (1954 - 1975) chúng tôi đã được sống với thơ Tố Hữu.
Bằng kiến thức của một chuyên gia đầu ngành và sự trân trọng quá khứ một đi không trở lại, ông đã chỉ ra giá trị của cuốn sách và ý nghĩa của việc làm sống lại những kí ức Hà Nội rất đặc biệt thông qua cuốn sách này...
Có một bộ phim tôi không thực nhớ nội dung, một bộ phim của Woody Allen mang tên "Đóa hồng tím ở Cairo", câu chuyện mang máng mà tôi còn nhớ, đó là một người phụ nữ thất bại trong tất cả mọi khía cạnh cuộc đời, rồi cô vào một rạp chiếu bóng, xem một bộ phim, và trong giây phút ấy, cô quên béng mất cuộc đời mình, cô òa khóc, không phải vì mình, mà vì những nhân vật trong phim.
Năm 1941, với việc xuất bản Dế mèn phiêu lưu ký ở tuổi 20 (bản in đầu tiên có nhan đề Con dế mèn), Tô Hoài có được hai vinh dự lớn trong nghề cầm bút: Trở thành người mở đầu thể loại truyện đồng thoại; Tác phẩm mở đầu lại là đỉnh cao của thể loại, đồng thời là một trong những áng văn học thiếu nhi nổi tiếng thế giới nhất của Việt Nam.
1. Quan sát tiểu thuyết Việt Nam đương đại, chúng ta sẽ nhận thấy có một số triều đại, nhân vật được các nhà văn tập trung khai khác với mật độ khá dày như nhà Trần với Trần Khánh Dư, Trần Hưng Đạo (xuất hiện trong Sương mù tháng giêng của Uông Triều, Trần Khánh Dư của Lưu Sơn Minh, Chim ưng và chàng đan sọt của Bùi Việt Sĩ, Đức Thánh Trần của Trần Thanh Cảnh…), nhà Lê với Nguyễn Trãi (xuất hiện trong Hội thề của Nguyễn Quang Thân, Nguyễn Trãi của Bùi Anh Tấn…), nhà Tây Sơn với Nguyễn Huệ (xuất hiện trong Sông Côn mùa lũ của Nguyễn Mộng Giác, Tây Sơn bi hùng truyện của Lê Đình Danh…).