Thương nhớ Vu Lan

16:07 23/12/2008
NGUYỄN THỊ ANH ĐÀOTháng bảy, nồng nàn hương lúa mới trên những ruộng lúc mới vừa mùa gặt tháng 5, mùi rơm rạ kéo tôi ra khỏi thế giới của những đường phố xênh xang, đầy bụi và chật người. Tôi leo lên một tầng gác và nhìn về hướng quê tôi, hình dung đủ thứ nhưng nhớ vẫn là khói lam chiều với dáng mẹ tôi gầy cong như đòn gánh.

Tháng 7 quê tôi nhộn những người, những xe ô tô láng coóng chạy vù vù vào làng để lên chùa lễ phật, tịnh an. Mẹ tôi vẫn quang gánh xuống chợ, bán dăm ba bó rau, mớ chanh, vài nải chuối cau ngọt lựng, xế trưa mới tong tả ngược nắng về nhà. Mồ hôi đổ lã bã xuống hai gò má gầy và vầng trán đầy những vết nhăn. Tôi lùa đàn bò về trong sân uống nước giếng rồi cột chúng vào dưới mấy gốc tre, chúng nằm nhơi nhơi cỏ, ngủ gật. Tôi chạy vào với mẹ, tìm trong thúng mủng của mẹ những quà bánh bán lẻ ở chợ quê, ăn ngúng nguẩy rồi cười toe cái miệng có mấy chiếc răng sún. Trông ngộ lắm. Khi ấy, tôi không có quà Vu Lan tặng mẹ!

Quê tôi không có ngày lễ Vu Lan mà người dân quen gọi là ngày rằm tháng bảy. “Cả năm được rằm tháng bảy, cả thảy được rằm tháng giêng” - Câu tục ngữ ấy đã theo tôi lớn lên với tuổi thơ tóc vàng hoe vì nắng và gió Lào trên miền quê nghèo xứ Nghệ. Với những củ sắn củ khoai mà trước những năm 1986, cha tôi nhường cho chị em tôi phần cơm ít ỏi trong một nồi cơm trộn sắn. Với những vại dưa mẹ tôi muối mặn để đến mùa đông lấy ra kho với chút nước mắm, chút mỡ heo và... làm thức ăn chính cho một ngày. Tôi nhớ mãi mùi tép khô kho khế của mẹ sau mỗi buổi chợ chiều vãn khách, mẹ tôi mua tép khô của những người miền biển. Nhà tôi có hai cây khế sai quả, mỗi lần đi chợ, mẹ thường hái mang theo một giỏ, vậy là bữa ấy cả nhà có tép trộn khế, ăn cơm không ngán. Tôi và cha tôi cũng thường đi soi cá trên con sông nhỏ trước nhà. Chiếc đèn soi cá được cha tôi thiết kế từ mấy chiếc lốp xe cũ xin bà con trong xóm. Tôi nhớ như in cái mùi khen khét của chất cao su, cha tôi cầm giơ lên thật cao, rồi, một con cá, ông lấy nơm và thế là tôi lại lon ton chạy tới, bắt cá cho vào túi. Có hôm, cha nơm luôn một con rắn nước, tôi hú hồn, bám mãi cánh tay của cha cho đến lúc về đến nhà.

...Và cũng từ sau luỹ tre làng mộc mạc ấy đã hình thành nên tôi với một chút duyên nhỏ nhoi trong nghề cầm bút. Tôi vẫn thường có những giấc mơ về tuổi thơ với những ngày tháng bình yên bên mẹ, những ngày tháng mà tôi đã được đúc kết thành hình hài, tuổi thơ và những giấc trưa hối hả. Những cánh diều được thả lên bay cao trên những ngọn tre và đứt dây rơi vào bãi cát rộng, tôi và mấy đứa bạn trong làng chạy vòng quanh bãi sậy rộng và tốt ngun ngút, dành nhau lấy diều. Mẹ tôi từ trong ngõ hoa dâm bụt đỏ đi ra với một rổ khoai lang luộc thơm lừng, cả lũ kéo đến, dành nhau ăn chí choé... Những trang đời tuổi thơ của tôi cứ trải về trong thực tại như thế mỗi khi nhớ mẹ. Tôi lớn lên, vào đại học rồi ra trường và đi làm ở một thành phố lớn, bỏ lại mẹ tôi với những buổi chiều hun khói bếp một mình. Cha tôi là một thợ mộc giỏi nhất trong làng, ông là thợ bậc 7, rất rành nghề và đam mê trong từng nét chạm trổ. Ông thường xuyên làm những chiếc tủ bích phê bằng gỗ gọ, gỗ dổi cho bà con trong xóm. Mẹ tôi thường phụ giúp ông mỗi khi hàng nhiều, cả nhà bắt tay vào đánh giấy nhám và vécni, màu sơn lên đẹp mê hồn. Cha tôi thường dùng tay miết miết những chỗ chạm khắc hoa văn, gật đầu bằng lòng lắm. 

 
Tôi không phải là một nhà điêu khắc để hiểu hết những tình cảm mà cha tôi đã đổ dồn vào từng nếp gỗ, nhưng tôi biết cả cuộc đời của ông, nghề mộc đã là cái nghiệp. Mà đã là cái nghiệp thì nó ăn sâu vào máu thịt! Ông không bao giờ nhận làm những mặt hàng mà mình không rành, vì ông nói với tôi rằng, đã không làm thì thôi, làm thì cho ra tác phẩm để đời. Chính từ câu nói ấy của cha tôi mà khi tôi cầm bút viết một điều gì đó, tôi thường trăn trở. Cũng như hôm nay, khi ở phố người ta đi mua quà tặng mẹ rất nhiều với bạt ngàn quà tặng, tôi chợt nhói lòng khi nghĩ đến mẹ tôi. Trong cuộc đời mình, bà chưa bao giờ mặc một bộ quần áo đẹp, mua một chiếc nón mới hay những thứ gì đó mới cần trong cuộc sống. Bà chắt chiu từng cắc, từng đồng để lo cho chồng, cho con. Cả mấy chị em chúng tôi đều được ăn học đàng hoàng, được diện những bộ quần áo mới sánh vai với bạn bè. Người xứ Nghệ thuỷ chung. Mẹ tôi là mẫu người phụ nữ lý tưởng ấy trong tôi. Nhiều khi tôi trộm nghĩ về số phận của những người phụ nữ, đằng sau lũy tre làng, lòng người đôi lúc cũng đổi thay. Nhưng mẹ tôi trong suốt cuộc đời làm dâu nhà nội, chưa bao giờ chịu lời ong tiếng ve vì chuyện trai gái trong làng. Mặc cho khi bà nội tôi còn sống, bà cũng có đôi lần trách khéo cha tôi “kiếm một thằng con trai để sau này nó thờ cúng...”


Lễ Vu Lan - Lễ báo hiếu cha mẹ, hãy tặng cho những ai đang còn mẹ một bông hồng đỏ và hãy cài lên áo của những ai mất mẹ một bông hồng trắng. Gió thảng khóc bên trời. Khi những khoảng không gian sống trong cuộc đời mỗi người không chật hẹp, hiển nhiên hạnh phúc hay khổ đau của mỗi người khác nhau, nhưng bao giờ cũng có những sai lệch. Vòng xoay của thời gian luôn luôn hiện hữu trong mỗi cuộc đời. Trong trái tim tôi, những kỷ niệm về mẹ cứ sống dậy cồn cào mỗi khi ai đó thoáng nhắc đến Vu Lan. Cuộc sống hiện đại đưa người ta đi đến nhiều nơi nhưng nơi sâu nhất trong mỗi cuộc đời vẫn là lòng mẹ. Bao dung và thứ tha là một trong những đức tính tuyệt vời nhất của mẹ. Đó là cội nguồn mà khi lớn lên, trưởng thành rồi về với đất, người ta vẫn không quên được công lao sinh thành của mẹ. Và hơn thế, có ai đó trong cuộc đời này đang hạnh phúc khi có mẹ thì hãy biết nâng niu. Để cho mẹ không phải là chiếc lá vàng mà mãi là một chiếc lá xanh - Sống mãi trên CÂY CUỘC ĐỜI với bao nhiêu đổi thay nhân thế.
Vu Lan, 2006
N.T.A.Đ

(nguồn: TCSH số 210 - 08 - 2006)

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • LTS: Phát hành tới hàng trăm ngàn bản, Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm là cuốn sách duy nhất (có thể nói như vậy) gây được xúc động cho các thế hệ độc giả trong và sau chiến tranh, cho cả hai phía xâm lược và chống xâm lược nhờ tính chân thực của nó.Sông Hương trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc một số trang trong cuốn Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm và hai bài viết liên quan đến cuốn sách

  • NGUYỄN QUANG HÀ                        Truyện kýHoà thượng Thích Đôn Hậu gọi đại đức Thích Trí Diệm lên phòng riêng:- Ta đang mắc công chuyện không thể xa Huế được trong thời gian này, nên ta cử thầy vào chùa Hải Đức, Nha Trang tham gia cuộc thuyết pháp quan trọng tại đó. Thầy đi được chớ?Đại đức Thích Trí Diệm cúi đầu thưa:- Dạ, được ạ.

  • VĨNH NGUYÊN                Truyện kýSau “vụ” gặp em, tôi băn khoăn lắm lắm. Là bởi trước đó - trước quả rốc-két mà chiếc F4H phóng xuống và em bị thương dưới đùi, em đang chờ tháo dây thuyền ở hốc đá, còn tôi thì giữ lấy ống ti-dô cho nước vào hai cái thùng phuy trên thuyền cho em. Hai chiếc thùng phuy 400 lít nước sắp tràn đầy. Như vậy là quá đủ thời gian cho chúng ta có thể hiểu biết về nhau, tên tuổi, quê hương bản quán.

  • ĐẶNG VĂN SỞ          Ghi chépKhông hiểu sao tôi lại đi tìm anh - anh Nguyễn Đức Thuận - người anh chú bác ruột cùng chung sống dưới một mái nhà với tôi. Tôi chỉ nhớ là hồi đó chồng của cô tôi nằm mơ thấy anh, và bác vào tận Nha Trang để đi tìm anh Mậu, người đồng đội và là người chứng kiến lúc chôn cất anh.

  • NGUYỄN QUANG HÀMột buổi sáng vợ chồng anh Thảo, chị Ái đang đèo nhau, phóng xe Honda trên đường Nguyễn Trãi, một con đường lớn của thành phố Huế, bỗng có một người lao thẳng vào xe anh Thảo. Nhờ tay lái thiện nghệ, nên anh Thảo đã phanh xe kịp. Hai vợ chồng dựng xe, ra đỡ nạn nhân dậy.

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGBút kýAnh đã xứng đáng với danh hiệu "Nghệ sĩ Nhân dân" của nhà nước ta phong tặng. Riêng Hội Nghệ sĩ điện ảnh Nhật Bản đã tặng cho anh giải thưởng vẻ vang dành cho người nghệ sĩ thuật lại sự tích dân tộc mình bằng điện ảnh...

  • ĐÀO XUÂN QUÝĐã lâu lắm, có đến hơn hai năm, kể từ khi bị tai nạn ở chân tôi chưa đi vào các hiệu sách, kể cả các hiệu sách ở Nha Trang. Đi tới các hiệu sách thì xa quá, đi bộ thì không đi nổi, mệt và nóng lắm, mà đi xe thuê thì cũng khó, vì họ không phải chỉ đưa mình tới nơi mà còn phải đợi hàng giờ khi mình phải tìm chọn sách nơi này nơi nọ, quầy này quầy khác v.v...

  • NGUYỄN THANH CHÍHai mươi tám tuổi, nó không biết chữ và không quen đi dép, mặc áo quần dài; lầm lũi, ít nói nhưng rất khoẻ mạnh... Với nó rừng là nhà, các lối mòn trong rừng thì thuộc như lòng bàn tay... Đó là Trương Ngọc Hoàng, sinh năm 1977.

  • NGUYỄN TRỌNG BÍNHMọi chuyện xẩy ra suốt 55 ngày đêm ở đơn vị trong cuộc tổng tiến công nổi dậy xuân 1975 mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, tôi đều nhớ như in. Thế mà, lạ lùng thay, suốt thời gian đó, hàng ngày mình ăn thế nào, lại không nhớ nổi. Chỉ nhớ mang máng có lúc ăn cơm nắm, ăn lương khô. Về giấc ngủ, có thể là tranh thủ nửa ngủ nửa thức giữa 2 trận đánh hoặc lúc ngồi trên xe trong đội hình hành tiến. Cố hình dung, tôi nhớ được bữa cơm chiều ở dinh Độc Lập, hôm 30-4-1975.

  • NGÔ MINHỞ CỬA NGÕ XUÂN LỘCSư Đoàn 7 thuộc Quân Đoàn 4 của chúng tôi hành quân từ Bảo Lộc về ém quân trong một rừng chuối mênh mông, chuẩn bị tấn công cứ điểm Xuân Lộc, cửa ngõ Đông Bắc Sài Gòn, đúng đêm 1-4-1975.

  • HUỲNH KIM PHONG(Chào mừng kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng miền , thống nhất đất nước 30.4.1975 - 30.4.2005)

  • LÊ HOÀNG HẢICon người từ khi cảm nhận thế giới xung quanh là lúc cảm được sự xa vắng, ly biệt... Nhớ hồi thơ dại, đứng trên bến sông trước nhà nhìn sang Cồn Hến thấy sông rộng lắm cứ nghĩ khó mà bơi sang sông được. Mỗi lần đi bộ từ nhà lên cầu Gia Hội dù chỉ vài trăm mét nhưng lại cảm thấy rất xa. Càng lớn khôn cảm nhận về khoảng cách được rút ngắn. Nhưng lạ thay khoa học ngày càng khám phá không gian, vũ trụ thì chạm đến cõi vô cùng.

  • HỒ NGỌC PHÚTôi về lại Huế sau trận lụt tuy muộn nhưng khá lớn vào gần cuối tháng 12 năm 2004. Ngồi ở quán cà phê Sơn bên bờ chân cầu Trường Tiền, nhìn sông Hương vào lúc sáng sớm sao thấy khang khác, trong có vẻ như sáng hơn ngày thường.

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGĐã lâu tôi không hề nhắc đến hoa, và tôi cảm thấy tôi đã có lỗi đối với những người bạn tâm tình ấy dọc suốt một quãng đời chìm đắm trong khói lửa. Thật ra, những cánh hoa nhỏ bé và mong manh ấy đã viền con đường tuổi trẻ đầy kham khổ của tôi. Chiến chinh qua rồi có nhiều cái tôi đã quên, nhưng những cánh hoa dại dọc đường không hiểu sao tôi vẫn nhớ như in, như thể chúng đã được ấn vào trí nhớ của tôi thành những vết sẹo.

  • NGUYỄN THẾ QUANG(Chuyện tình chưa kể của nhà thơ Hoàng Cầm)

  • VÕ NGỌC LANTôi sinh ra và lớn lên tại vùng Kim Long, một làng nhỏ thuộc vùng cận sơn, không xa Huế là bao. Bởi thuở nhỏ chỉ loanh quanh trong nhà, trong làng ít khi được “đi phố” nên đối với tôi, Huế là một cái gì thật xa cách, thật lạ lùng. Đến nỗi tôi có ý nghĩ buồn cười: “Huế là của người ta, của ai đó, chứ không phải là Huế của tôi”, ngôi chợ mái trường, một khoảng sông xanh ngắt và tiếng chuông chùa Linh Mụ... mấy thứ ấy mới là của tôi.

  • NGUYỄN XUÂN HOÀNGNhân một lần ghé ngang Paris , võ sư người Huế Nguyễn Văn Dũng đã đi thăm sông Seine. Đứng lặng lẽ bên dòng sông thơ mộng bậc nhất nước Pháp, bỗng lòng ông nhớ sông Hương quá trời. Về lại Việt , ngồi bên bờ sông Hương, ông vẫn hãy còn thấy nhớ cồn cào cái dòng chảy thầm thì trong sương mù như một nhát cắt ngọt ngào giữa trái tim đa cảm.

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGTôi rẽ vào nhà Thiệp để đưa bé Miên Thảo đi học. Cô bé hét vang nhà để bắt tìm cho ra chiếc dép đi trời mưa lạc nơi đâu không biết. Miên Thảo mặc chiếc quần Jean xanh và khoác áo len đỏ, choàng một chiếc phu la cổ màu đen trông thật đỏm dáng.

  • NGUYỄN QUANG HÀSông Bồ là con sông không dài, nhưng đẹp ở về phía Bắc Huế. Phía tả ngạn, hữu ngạn vùng thượng lưu sông là hai huyện Phong Điền và Hương Trà, vùng hạ lưu sông chảy qua Quảng Điền rồi đổ vào phá Tam Giang. Làng xóm hai bên bờ sông khá trù mật.

  • MINH CHUYÊN (Tiếp Sông Hương số 12-2008)