Thương nhớ Vu Lan

16:07 23/12/2008

NGUYỄN THỊ ANH ĐÀOTháng bảy, nồng nàn hương lúa mới trên những ruộng lúc mới vừa mùa gặt tháng 5, mùi rơm rạ kéo tôi ra khỏi thế giới của những đường phố xênh xang, đầy bụi và chật người. Tôi leo lên một tầng gác và nhìn về hướng quê tôi, hình dung đủ thứ nhưng nhớ vẫn là khói lam chiều với dáng mẹ tôi gầy cong như đòn gánh.

Tháng 7 quê tôi nhộn những người, những xe ô tô láng coóng chạy vù vù vào làng để lên chùa lễ phật, tịnh an. Mẹ tôi vẫn quang gánh xuống chợ, bán dăm ba bó rau, mớ chanh, vài nải chuối cau ngọt lựng, xế trưa mới tong tả ngược nắng về nhà. Mồ hôi đổ lã bã xuống hai gò má gầy và vầng trán đầy những vết nhăn. Tôi lùa đàn bò về trong sân uống nước giếng rồi cột chúng vào dưới mấy gốc tre, chúng nằm nhơi nhơi cỏ, ngủ gật. Tôi chạy vào với mẹ, tìm trong thúng mủng của mẹ những quà bánh bán lẻ ở chợ quê, ăn ngúng nguẩy rồi cười toe cái miệng có mấy chiếc răng sún. Trông ngộ lắm. Khi ấy, tôi không có quà Vu Lan tặng mẹ!

Quê tôi không có ngày lễ Vu Lan mà người dân quen gọi là ngày rằm tháng bảy. “Cả năm được rằm tháng bảy, cả thảy được rằm tháng giêng” - Câu tục ngữ ấy đã theo tôi lớn lên với tuổi thơ tóc vàng hoe vì nắng và gió Lào trên miền quê nghèo xứ Nghệ. Với những củ sắn củ khoai mà trước những năm 1986, cha tôi nhường cho chị em tôi phần cơm ít ỏi trong một nồi cơm trộn sắn. Với những vại dưa mẹ tôi muối mặn để đến mùa đông lấy ra kho với chút nước mắm, chút mỡ heo và... làm thức ăn chính cho một ngày. Tôi nhớ mãi mùi tép khô kho khế của mẹ sau mỗi buổi chợ chiều vãn khách, mẹ tôi mua tép khô của những người miền biển. Nhà tôi có hai cây khế sai quả, mỗi lần đi chợ, mẹ thường hái mang theo một giỏ, vậy là bữa ấy cả nhà có tép trộn khế, ăn cơm không ngán. Tôi và cha tôi cũng thường đi soi cá trên con sông nhỏ trước nhà. Chiếc đèn soi cá được cha tôi thiết kế từ mấy chiếc lốp xe cũ xin bà con trong xóm. Tôi nhớ như in cái mùi khen khét của chất cao su, cha tôi cầm giơ lên thật cao, rồi, một con cá, ông lấy nơm và thế là tôi lại lon ton chạy tới, bắt cá cho vào túi. Có hôm, cha nơm luôn một con rắn nước, tôi hú hồn, bám mãi cánh tay của cha cho đến lúc về đến nhà.

...Và cũng từ sau luỹ tre làng mộc mạc ấy đã hình thành nên tôi với một chút duyên nhỏ nhoi trong nghề cầm bút. Tôi vẫn thường có những giấc mơ về tuổi thơ với những ngày tháng bình yên bên mẹ, những ngày tháng mà tôi đã được đúc kết thành hình hài, tuổi thơ và những giấc trưa hối hả. Những cánh diều được thả lên bay cao trên những ngọn tre và đứt dây rơi vào bãi cát rộng, tôi và mấy đứa bạn trong làng chạy vòng quanh bãi sậy rộng và tốt ngun ngút, dành nhau lấy diều. Mẹ tôi từ trong ngõ hoa dâm bụt đỏ đi ra với một rổ khoai lang luộc thơm lừng, cả lũ kéo đến, dành nhau ăn chí choé... Những trang đời tuổi thơ của tôi cứ trải về trong thực tại như thế mỗi khi nhớ mẹ. Tôi lớn lên, vào đại học rồi ra trường và đi làm ở một thành phố lớn, bỏ lại mẹ tôi với những buổi chiều hun khói bếp một mình. Cha tôi là một thợ mộc giỏi nhất trong làng, ông là thợ bậc 7, rất rành nghề và đam mê trong từng nét chạm trổ. Ông thường xuyên làm những chiếc tủ bích phê bằng gỗ gọ, gỗ dổi cho bà con trong xóm. Mẹ tôi thường phụ giúp ông mỗi khi hàng nhiều, cả nhà bắt tay vào đánh giấy nhám và vécni, màu sơn lên đẹp mê hồn. Cha tôi thường dùng tay miết miết những chỗ chạm khắc hoa văn, gật đầu bằng lòng lắm.

Tôi không phải là một nhà điêu khắc để hiểu hết những tình cảm mà cha tôi đã đổ dồn vào từng nếp gỗ, nhưng tôi biết cả cuộc đời của ông, nghề mộc đã là cái nghiệp. Mà đã là cái nghiệp thì nó ăn sâu vào máu thịt! Ông không bao giờ nhận làm những mặt hàng mà mình không rành, vì ông nói với tôi rằng, đã không làm thì thôi, làm thì cho ra tác phẩm để đời. Chính từ câu nói ấy của cha tôi mà khi tôi cầm bút viết một điều gì đó, tôi thường trăn trở. Cũng như hôm nay, khi ở phố người ta đi mua quà tặng mẹ rất nhiều với bạt ngàn quà tặng, tôi chợt nhói lòng khi nghĩ đến mẹ tôi. Trong cuộc đời mình, bà chưa bao giờ mặc một bộ quần áo đẹp, mua một chiếc nón mới hay những thứ gì đó mới cần trong cuộc sống. Bà chắt chiu từng cắc, từng đồng để lo cho chồng, cho con. Cả mấy chị em chúng tôi đều được ăn học đàng hoàng, được diện những bộ quần áo mới sánh vai với bạn bè. Người xứ Nghệ thuỷ chung. Mẹ tôi là mẫu người phụ nữ lý tưởng ấy trong tôi. Nhiều khi tôi trộm nghĩ về số phận của những người phụ nữ, đằng sau lũy tre làng, lòng người đôi lúc cũng đổi thay. Nhưng mẹ tôi trong suốt cuộc đời làm dâu nhà nội, chưa bao giờ chịu lời ong tiếng ve vì chuyện trai gái trong làng. Mặc cho khi bà nội tôi còn sống, bà cũng có đôi lần trách khéo cha tôi “kiếm một thằng con trai để sau này nó thờ cúng...”

Lễ Vu Lan - Lễ báo hiếu cha mẹ, hãy tặng cho những ai đang còn mẹ một bông hồng đỏ và hãy cài lên áo của những ai mất mẹ một bông hồng trắng. Gió thảng khóc bên trời. Khi những khoảng không gian sống trong cuộc đời mỗi người không chật hẹp, hiển nhiên hạnh phúc hay khổ đau của mỗi người khác nhau, nhưng bao giờ cũng có những sai lệch. Vòng xoay của thời gian luôn luôn hiện hữu trong mỗi cuộc đời. Trong trái tim tôi, những kỷ niệm về mẹ cứ sống dậy cồn cào mỗi khi ai đó thoáng nhắc đến Vu Lan. Cuộc sống hiện đại đưa người ta đi đến nhiều nơi nhưng nơi sâu nhất trong mỗi cuộc đời vẫn là lòng mẹ. Bao dung và thứ tha là một trong những đức tính tuyệt vời nhất của mẹ. Đó là cội nguồn mà khi lớn lên, trưởng thành rồi về với đất, người ta vẫn không quên được công lao sinh thành của mẹ. Và hơn thế, có ai đó trong cuộc đời này đang hạnh phúc khi có mẹ thì hãy biết nâng niu. Để cho mẹ không phải là chiếc lá vàng mà mãi là một chiếc lá xanh - Sống mãi trên CÂY CUỘC ĐỜI với bao nhiêu đổi thay nhân thế.
Vu Lan, 2006
N.T.A.Đ

(nguồn: TCSH số 210 - 08 - 2006)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Xem thêm

Ngôi nhà của mẹ

PHAN THỊ THU QUỲ(Kỷ niêm ngày thương binh - liệt sỹ 27.7)
Bỗng nhiên tôi cụt hứng

CHÍ CÔNGNghe xã ấy chuẩn bị gặt chiêm, làm được nghĩa vụ lương thực, thuế nông nghiệp và hè thu 1983 sớm hơn các nơi khác, tôi cùng hai cán bộ cơ quan đi về đấy rút kinh nghiệm để có kế hoạch tuyên truyền sát thực tế.
Tôi sẽ trở lại thành phố này

VĨNH QUYỀNXe vượt qua một khúc quanh, màu lúa xanh rờn đột ngột hiện ra phía trước. Chúng tôi vừa để lại đằng sau thành phố Huế cổ kính. Hai ngày qua, chúng tôi đã đi thăm và làm việc ở đấy.
Khu vườn mùa đông

ĐẶNG THỊ HẠNH Tùy bútVề cái thị xã cỏn con mà chúng tôi đến vào cuối đông năm ấy, ký ức tôi giữ lại còn bị giới hạn hơn nữa, do bao giờ không gian về một nơi nào đó ta giữ lại từ ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, cuối cùng cứ hẹp dần lại để chỉ còn rút lại ở không gian ta quen thuộc nhất.
Mùa bông cải với Mẹ

PHAN THỊ THU QUỲCách đây trên 80 năm, trên con đường làng ấy, đến tết, dưới hai bụi tre Là Ngà mát mẻ người ta thường đánh bài chòi. Một công tử họ Phan ở làng Đốc Sơ làm trong triều nội với chức Hàn lâm viện Biên tu, và một thiếu nữ họ Bùi con nhà giàu làng Đốc Bưu, ngồi bên chòi thành hai phe. Hễ công tử đi một con bài thì thiếu nữ trúng và ngược lại.
Đón các anh về với quê hương

HÀ THÀNHChúng tôi chuẩn bị hành trang theo đoàn công tác đặc biệt của tỉnh Thừa Thiên Huế, sang làm việc với tỉnh Xa-ra-van nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Để chuẩn bị đón nhận các hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở chiến trường Lào về nước.
Hầu chuyện nhà văn Bùi Hiển

ĐỖ NGỌC YÊN(Kỷ niệm ngày thành lập Hội Liên Hiệp VHNT Thừa Thiên Huế)Vào một sáng đầu thu, tôi tìm đến khu tập thể Trung Tự, Hà Nội, nơi nhà văn Bùi Hiển đang sống cùng con cháu. Ông là một trong số những người đầu tiên tham gia thành lập Phân hội Văn nghệ Thừa Thiên tháng 10 năm 1950, tổ chức tiền thân của Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế hiện nay.
Một thời để thương

NGUYỄN QUANG HÀ Hồi ký(Kỷ niệm ngày thành lập Hội Liên Hiệp VHNT Thừa Thiên Huế)
Hồ Chủ tịch với trí thức dân chủ trong cách mạng tháng 8

VŨ ĐÌNH HÒE Trích đoạn trong cuốn Hồi ký "Pháp quyền - Nhân nghĩa Hồ Chí Minh".
Mai rồi mưa tạnh trong xuân!

THÁI KIM LAN Viết tặng Lisa Eder
Bà ơi...

PHẠM NGỌC CẢNH Bút ký Sau này tôi mới biết cụ Đỗ Tất Lợi. Dành dụm mãi tiền sinh hoạt phí của một anh lính, tôi ra cửa hàng sách quốc văn. Mua một cuốn Nam dược... về đặt đầu giường như cái gối. Gối lên những kỷ niệm về cây, về lá để nhớ thương bà. Những trang viết về cây ngải cứu, cây thạch xương bồ, cây bồ công anh hay như những bài thơ. Những trang viết về củ nghệ, củ gừng, quả mướp đắng, trái me chua phúc dày như kinh Phật.
Gửi đóa mai vàng thuở ấu thơ

NGUYỄN TRỌNG TẠOKim Mai thân nhớ,Ngày giáp Tết, tôi về miền thơ ấu. Cây đa cổ thụ, ngôi miếu rêu phong vẫn đứng giữa đồng quê như đợi như chờ từ vạn kỷ.
Người đàn bà không hóa đá

NGUYỄN THẾ TƯỜNG Bút ký Dải đất Việt khi chạy dài vào tới miền Trung thì xép lại trong một khúc eo. Một bên là dãy Trường Sơn hùng vĩ che chắn. Một bên là biển rộng sóng vỗ bờ.
Chú cọp nghĩa tình

NINH GIANG THU CÚC Ghi chép Thuở còn bé tí tẹo tôi thường được người lớn kể cho nghe chuyện một anh chồng Cọp đi rước Cô mụ (nữ hộ sinh) cho chị vợ đang đau bụng đẻ.
Chú cọp thích nghe đài

TRÍ NHÂN Truyện kýNăm 1954, đa số cán bộ, đảng viên ở chiến trường miền đều tập kết ra Bắc theo Hiệp định Giơ-ne-vơ. Chỉ có một số ít cán bộ, đảng viên cốt cán được bố trí ở lại trong vùng tạm chiếm để xây dựng cơ sở cách mạng, tổ chức lực lượng đề phòng địch phá hoại Hiệp định đình chiến.
Năm rừng động

NHẤT LÂM Bút ký Năm 1948, từ đồng bằng huyện Triệu Phong, chúng tôi vượt quốc lộ 1A lên một xã miền núi, xã Phong An. Hồi ấy rừng bạt ngàn vô tận, xã Phong An chỉ cách thị xã Quảng Trị chừng mười cây số, do núi rừng ngút ngàn, mà trở nên xa vời như xứ sở lạ lùng ngàn dặm. Chúng tôi bảo nhau: đề phòng cọp từ bụi rậm vồ tươi như đùa. Nhìn núi cao và cây rừng trùng điệp, con người trở nên hồi hộp, lo sợ mơ hồ; lại đi ban đêm, đi lần đầu giữa rừng, sợ là tất nhiên.
Chủ tịch Hồ Chí Minh với hoàng tộc nhà Nguyễn

HƯƠNG GIANG(Hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”)
Ngôn ngữ của những âm thanh

HOÀI NGUYÊNTiếng tiêu trầm của nỗi cô đơn...
Năm Mão đừng để "chuột gặm chân mèo"

TRUNG SƠNTrong số những con vật gần gũi với con người, con mèo không đứng vị trí thứ nhất thì cũng nhì. Chỉ riêng việc chú mèo có đặc quyền thỉnh thoảng "chung chăn" với con người lúc trời mưa rét cũng đủ để xếp chú đứng ở thứ bậc cao trong mối quan hệ với con người. Cũng vì vậy, trong thành ngữ và tục ngữ có nhiều câu nói đến con mèo ngẫm ra khá thú vị.
Chuyện mèo xưa và nay

ĐOÀN MINH TUẤN Tùy bútĐã từ lâu lắm, nhiều mùa xuân đã qua, nhà văn Đoàn Giỏi có cho tôi mượn cuốn sách rất hay viết về "chó và mèo trên thế giới" của hai tác giả người Pháp Marlyse et Frange.