Nhiều biểu hiện cho thấy nhận thức của xã hội đối với sở hữu trí tuệ còn hạn chế. Người dân chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ; chủ sở hữu chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà vẫn mang nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại.
Đăng ký bản quyền tác giả sẽ tránh được các tranh chấp không đáng có - Nguồn: ITN
Đã hơn 10 năm kể từ khi Luật Sở hữu trí tuệ được ban hành, song tình trạng vi phạm bản quyền ở mọi lĩnh vực, đặc biệt là văn học nghệ thuật dường như không giảm, thậm chí có chiều hướng gia tăng. Nhiều giải pháp nâng cao năng lực thực thi quyền tác giả, quyền liên quan đã được đưa ra, nhưng chưa hiệu quả. |
Tranh cãi không hồi kết
Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) mới đây ra thông báo tiếp tục thu phí tác quyền âm nhạc qua tivi trong khách sạn từ quý IV.2017, khiến hàng trăm khách sạn tại Đà Nẵng phản ứng gay gắt. Họ cho rằng, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ là cần thiết và phải làm, nhưng không thể theo cách không rõ ràng như thế, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể khác, cụ thể ở đây là các khách sạn. Theo đại diện Hiệp hội Khách sạn Đà Nẵng, ở các nước châu Âu, người xem trả trực tiếp cho kênh truyền hình họ muốn xem, bảng giá được niêm yết tại phòng khách sạn. Còn tại Việt Nam, đài truyền hình đã trả tiền tác quyền cho VCPMC, nên việc VCPMC tiếp tục thu tiền các khách sạn là trùng lặp. Ngoài ra, các khách sạn đã nộp tiền cho đơn vị phát sóng thì việc VCPMC thu tiền trên từng tivi là phí chồng phí.
Đáp lại phản ứng trên, Giám đốc VCPMC, nhạc sĩ Phó Đức Phương đưa quan điểm, việc các cá nhân và đơn vị tổ chức sự kiện tùy tiện sử dụng tác phẩm âm nhạc mà chưa được sự đồng ý của tác giả hoặc người được ủy quyền sở hữu tác phẩm là điều không thể chấp nhận. Tác phẩm âm nhạc là tài sản riêng của mỗi nhạc sĩ. Họ có quyền được hưởng thành quả lao động nghệ thuật của mình. Vì thế, việc thực thi trách nhiệm bản quyền đối với các nhạc sĩ là điều hiển nhiên, cũng là ứng xử văn minh, thể hiện sự tôn trọng sáng tạo của nghệ sĩ.
Bản thân nhạc sĩ Phó Ðức Phương cũng thừa nhận cách thức thu phí như vậy không đúng, nhưng không thể không làm vì có quá nhiều đơn vị tổ chức biểu diễn đã “quỵt” tiền tác quyền, mà một trong những nguyên nhân là do kẽ hở của luật pháp, khi trong thủ tục xin cấp phép biểu diễn nghệ thuật không có điều kiện cá nhân, đơn vị tổ chức phải xin phép tác quyền.
Cuộc tranh cãi thu phí bản quyền qua tivi tại phòng khách sạn dường như khó có hồi kết khi mỗi bên đều đưa ra lý lẽ theo cách của mình.
Ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ kém
Tình trạng vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan diễn ra ở nhiều lĩnh vực với nhiều hình thức và mức độ phức tạp. Thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về hoạt động thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan đối với các sáng tạo của ngành văn hóa cho thấy, 5 tháng đầu năm 2017, Thanh tra Bộ đã xử phạt vi phạm hành chính 34 doanh nghiệp, số tiền xử phạt là 900 triệu đồng. Riêng lĩnh vực âm nhạc, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, đã phát hiện và xử phạt 8 doanh nghiệp có hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ, với số tiền xử phạt là 227 triệu đồng. Đó là chưa kể đến hàng trăm cá nhân, đơn vị tìm mọi cách để trốn tránh việc thực thi quyền tác giả, quyền liên quan.
Đại diện thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, việc thực thi bản quyền hiện nay còn nhiều bất cập. Vai trò của các cơ quan tư pháp trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ chưa được phát huy đúng mức, thể hiện qua các vụ việc được giải quyết ở tòa án rất ít, mà chủ yếu ở cơ quan hành chính. Giải quyết tranh chấp dân sự đáng lẽ phải được coi là biện pháp chủ yếu nhưng đã bị hành chính hóa quá mức. Bên cạnh đó, hiện chưa có đội ngũ công chức chuyên trách về quyền tác giả, quyền liên quan, nên chưa đáp ứng được những yêu cầu thực tiễn đặt ra trong công tác quản lý và thực thi quyền sở hữu trí tuệ.
Nhận thức, sự hiểu biết của xã hội về bảo hộ sở hữu trí tuệ cũng hạn chế, thể hiện ở chỗ chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ. Do lợi ích vật chất, người tiêu dùng vẫn tiêu thụ các sản phẩm xâm phạm sở hữu trí tuệ, một số chủ thể kinh doanh có những hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Các chủ sở hữu trí tuệ chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà còn nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại vào các tổ chức. Trưởng Phòng Quản lý nghệ thuật, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Nguyễn Văn Trực nhận định: Lâu nay, nhiều vụ việc ngay bản thân tác giả cũng không ý thức được giá trị tác phẩm của mình, không đăng ký bản quyền, để đến khi xảy ra tranh chấp rất khó xử lý. “Không phải cứ xử lý thật mạnh vi phạm là xong. Vấn đề còn nằm ở ý thức coi trọng bản quyền của tác giả, người sử dụng đối với những sản phẩm trí tuệ” - ông Nguyễn Văn Trực nói.
Theo Hồng Hà - ĐBND
Tăng mức giảm giá sách lên tới 80% và không hạn chế số lượng ngày được giảm giá trong năm là những kiến nghị mà Hội Xuất bản VN vừa gửi lên Bộ Công thương.
Trong bối cảnh hiện nay ở nước ta, lễ hội nói chung và lễ hội dân gian nói riêng là những sản phẩm tinh thần đặc biệt, đáp ứng nhu cầu văn hóa của mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, theo PGS.TS Trương Quốc Bình - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, bên cạnh những hiệu quả, những năm qua việc tổ chức và hoạt động lễ hội bộc lộ không ít những tồn tại, bất cập.
Cho rằng lễ Vu lan dần trở nên vững bền, sâu sắc hơn trong văn hóa Việt, tuy nhiên nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ trao đổi với Tiền Phong rằng cần xem lại nếu các nghi lễ đó quá trọng hình thức, tổ chức tràn lan theo phong trào.
Sau 9 ngày diễn ra sôi nổi, Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu Tuồng, Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2017 vừa chính thức bế mạc bằng lễ trao giải, tại Thanh Hóa. Theo đó, BTC đã trao 23 HCV, 20 HCB và 2 giải diễn viên trẻ triển vọng là Dương Thị Mai Linh (Nhà hát Chèo Nam Định), Nguyễn Đoàn Thiên Sinh (Nhà hát Chèo Ninh Bình).
Bản quyền, quyền tác giả, thẩm định thật giả đối với tác phẩm nghệ thuật… lại là vấn đề nóng trong dư luận những ngày qua.
“Đã qua rồi cái thời ca sĩ phải lệ thuộc quá nhiều vào ngoại hình và kể cả danh xưng. Nhiều giọng ca nổi tiếng, trụ được lại đến giờ ở ta, thử hỏi mấy ai mạnh về sắc vóc. Cuối cùng thì thời gian vẫn luôn đưa ra câu trả lời công tâm nhất cho những chân giá trị” - NSƯT Tấn Minh - Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long chia sẻ, trước đêm nhạc “Danh ca Việt Nam” tôn vinh 4 giọng ca nam thuộc 4 dòng nhạc (diễn ra tối 16.7, tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội).
Theo một số chuyên gia văn hóa, cần xem xét lễ hội chọi trâu dưới nhiều góc độ: văn hóa, du lịch, kinh tế... để có cách ứng xử hợp lý.
Hơn 90% người đến tham dự buổi nói chuyện “Chế ngự khủng hoảng tuổi thành niên” là thanh niên. Theo Ths Tâm lý học Nguyễn Lan Anh: đó là tín hiệu đáng mừng!
Việt Nam có nguồn lực văn hóa dồi dào, với các di sản vật thể và phi vật thể đa dạng. Nếu có chính sách hợp lý, chúng ta có thể đưa văn hóa trở thành động lực cho sự phát triển hài hòa và bền vững.
"Chúng ta được hứa hẹn về một xã hội hoàn hảo, nhưng rồi chỉ nhận lại những trò chơi khăm, tin tức giả và một sự sụp đổ rõ ràng của sự lịch thiệp." Đó là một trong những nhận định thú vị được nêu ra tại bài viết của cây bút Josh Quittner, Giám đốc biên tập của trang tin Flipboard.
Suốt hơn 2 tháng qua, chuyện cấp phép biểu diễn ca khúc là đề tài nóng của công luận. Đặc biệt hơn sau sự việc Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) mới đây cập nhật danh sách hơn 300 bài hát thuộc diện được phổ biến rộng rãi, trong đó có nhiều ca khúc cách mạng đã thành giai điệu nằm lòng của nhiều thế hệ khán giả, thì câu chuyện quản lý cấp phép đã làm “nóng” cả hành lang nghị trường.
Việc làm của Cục Nghệ thuật biểu diễn tạo ra bức xúc không đáng, làm tổn thương dư luận - đại biểu Quốc hội Phan Viết Lượng nhận định.
HẠ NGUYÊN
Câu chuyện dưới đây không hề là của trí tưởng tượng của bất kỳ cây bút hậu hiện đại nào bởi vì nó có thực.
Cộng đồng mạng đang dấy lên làn sóng tranh luận về văn hóa thưởng thức nghệ thuật - giải trí của khán giả, khi gần đây liên tục nhiều nghệ sĩ bị ném đồ vật lên sân khấu trong lúc đang biểu diễn.
Thời gian qua, vụ việc nữ sinh Phương Anh, học sinh trường THPT Phan Bội Châu (TP. Vinh, Nghệ An) tố cáo giám thị chép bài đưa cho thí sinh trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Cơ quan nọ mời một tiến sĩ đến nói chuyện với cán bộ, công chức, viên chức nhằm góp phần nâng cao nghiêp vụ. Đó là người nổi tiếng trong một lĩnh vực, được rất nhiều nơi mời lên lớp, diễn thuyết.
Băn khoăn quanh việc 5 ca khúc sáng tác trước 1975 bị cấm lưu hành còn chưa có hồi kết, thì vừa mới đây dư luận lại thêm một lần ngạc nhiên đến… không tin nổi vì ca khúc “Nối vòng tay lớn” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn lâu nay chưa được cấp phép phổ biến. Sự ngạc nhiên ấy hoàn toàn có cơ sở bởi ca khúc này hiện đang được sử dụng trong chương trình SGK môn Âm nhạc lớp 9 - bậc THCS. Và khi dư luận ồn ào thì ca khúc lại được cấp phép biểu diễn.
Nhà văn Bùi Anh Tấn nổi tiếng hiền lành, ai nói gì ông thường cười cho qua. Thế nhưng mới đây, tác giả Một thế giới không có đàn bà đã tỏ rõ sự bực bội vì chuyện nhuận bút.
Thuở hàn vi, nhà sử học, nhà văn Ngô Thì Sĩ (1726 - 1780) “túi rỗng bếp lạnh”, “một đồng tiền cũng chẳng dính tay” có viết Bài văn trách ma nghèo tuyệt hay.
Được mệnh danh là nhà thờ lớn và đẹp nhất vùng Đông Bắc Việt Nam, nhà thờ Trà Cổ (TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh) đã bị phá bỏ ngày 9/3/2017 để xây mới.