Thật ra tổ tiên loài hoa nầy ở tận Hà Trạch - Sơn Đông. Lạc Dương chỉ là nơi mẫu đơn tái sinh để đăng quang ngôi vị “quốc hoa”. Người Trung Quốc đặc biệt yêu thích mẫu đơn, bởi vẻ ung dung hoa quí, quốc sắc thiên hương của hoa. Hai bộ phận cành và lá góp phần làm nền cho đoá mẫu đơn trở nên quyến rũ, đầy sức sống - khi thì đình đình ngọc lập, khi dịu dàng như thiên nga soi bóng, khi hư hư thực thực như thiếu nữ trong mơ. Mỗi dân tộc đều chọn cho mình một loài hoa biểu trưng: Với Bulgari là hoa hồng, với Hà Lan là hoa Tulip... còn Trung Quốc là hoa mẫu đơn. Nói về nhan sắc, hẳn nhiều loài hoa không thua kém chi mẫu đơn. Nhưng loại nhan sắc cốt cách ung dung thanh thoát, không chịu riu ríu cúi đầu trước cường quyền bạo lực thì chỉ mẫu đơn là một. Mẫu đơn là vua của các loài hoa. Không biết mẫu đơn vinh danh Lạc Dương hay Lạc Dương vinh danh mẫu đơn. Chắc là cả hai. Thuộc tỉnh Hà Nam, Lạc Dương là thành phố 5,95 triệu dân (1999). Là cái nôi của nền văn minh Trung Quốc. Là kinh đô của 9 triều đại (Đông Chu, Đông Hán, Tào Ngụy, Tây Tấn, Bắc Ngụy, Tuỳ, Đường, Hậu Lương, Hậu Đường). Người Trung Quốc gọi Lạc Dương là “Cửu triều danh đô”. Năm 190, để ép Hán Hiến đế dời đô lên Trường An, Đổng Trác ra lệnh phóng hoả đốt sạch kinh thành. Đến năm 220, đời Ngụy Văn đế, Lạc Dương được xây dựng lại. Nhưng phải đến đời Bắc Ngụy, việc kiến thiết mới qui mô và hoàn chỉnh nhất. Lạc Dương có nhiều cái “tuyệt”: sứ ba màu, đá vân hoa mai, ngọc thạch, tranh thêu... và đậu phụ. Đậu phụ Lạc Dương được xếp vào hàng “quốc bảo”. Buổi chiều, nhâm nhi cốc “bia lạc dương cung”, thưởng thức bát “yến mẫu đơn” nấu đậu phụ, ngắm những nàng kiều Lạc Dương qua lại nhởn nhơ. Cũng là một cái “tuyệt”. Tôi thầm nghĩ, không biết ai trong số mấy cô nàng là hậu duệ của Dương Quí Phi, ai mang trái tim sầu muộn Bao Tự, ai mang dòng máu Võ Tắc Thiên. Tuổi tác cướp mất của tôi thẩm quyền nói về cái “tuyệt” của cánh đàn bà con gái. Nhưng phải thừa nhận rằng, con gái Tàu quá đẹp. Đi đâu cũng thấy đẹp. Hôm đến Thượng Hải, tôi sửng sốt trước mấy nhan sắc Thượng Hải. Vào Bắc Kinh, lại thở than vì người đẹp Bắc Kinh. Lên Thành Đô, xuống Tây An, nay Lạc Dương. Ở đâu cũng chỉ thấy toàn mĩ nữ với giai nhân. Tôi chia sẻ nhận xét ấy với anh hướng dẫn viên kiêm thông dịch. Anh tỉnh bơ: “Chưa ăn thua, con gái Trùng Khánh mới là đẹp nhất Trung Quốc”. Khác với mấy cô Tây bà đầm, con gái Tàu cao ráo, thon thả, nước da trắng hồng, đôi mắt thông minh và chan chứa, còn dáng đi thì cứ như beo như nai. Nhưng, hình như sau khi rộng tay một chút với họ, ông trời bèn vội sửa sai bằng cách điểm thêm cho quí nàng cái đức chết người: nói nhiều và nói lớn. Đến nỗi cả khi họ im lặng, tôi vẫn nghĩ họ đang sửa soạn để nói một tràng. (Bạch Mã Tự) Là một di tích Phật giáo nổi tiếng, Động Phật Long Môn cách Lạc Dương 12 km về phía Nam, là một trong bốn động đá lớn nhất Trung Quốc. Được thiết kế từ thời Bắc Ngụy - năm 493, rồi tiếp tục xây dựng suốt 400 năm sau đó dưới các triều đại Đông Ngụy, Bắc Tề, Bắc Chu, Tuỳ, Đường. Quần thể Long Môn dài 1.000m theo trục Bắc Nam, do các nghệ nhân đục sâu vào lòng núi đá mà thành hang, động với vô số tượng Phật, khán thờ. Rất dễ nhận ra dấu ấn của từng thời kỳ qua vóc dáng các bức tượng. Long Môn có tới 2.000 động lớn nhỏ, 42 tháp Phật, 3.000 bia ký, hơn 100.000 tượng Phật. Trong đó có tượng lớn nhất cao 17m14, tượng nhỏ nhất 2cm. Tân Dương là động lớn và hoàn chỉnh hơn cả, bức Đại Lô Xá cao vọi, với đường nét duyên dáng. Võ Tắc Thiên đã bỏ 20 nghìn quan tiền riêng ủng hộ việc tạc bức tượng nầy. Nhiều người nói, hèn chi tượng có nét giông giống dung nhan bà. Động Vạn Phật có đến 15.000 tượng Phật, tất cả đều được chạm khắc bởi bàn tay khéo léo của các nữ nghệ nhân đời Đường. Trong số những bức tượng ấy, bức Quan Thế Âm tuyệt tác hơn cả: Tay phải cầm nhành liễu vắt trên vai, tay trái bình cam lồ, đường nét mềm mại, sinh động; một nửa khuôn mặt bị vỡ có lẽ do trúng đạn. Không ai có thể hình dung khuôn mặt ấy đã như thế nào. Người Trung Quốc gọi đó là Venus de Milo của Đông Phương... Lang thang qua các hang động Long Môn, tôi cứ miên man nhớ về những tác phẩm điêu khắc bằng đá tôi có dịp chiêm ngưỡng ở Ai Cập và Hy Lạp. Hơn 1.000 năm trước công trình Long Môn, các nghệ sĩ thiên tài của hai nền văn minh Ai Cập và Hy Lạp đã để lại cho trần gian nầy những tuyệt tác vô song. (Đường vào điện thờ Quan Công)
(Pháo hoa trong lễ khai trương Lễ hội hoa mẫu đơn Luoyang (Lạc Dương) lần thứ 26 tại Luoyang, Trung Quốc) |
Trên hành trình vòng quanh nước Mỹ và ghi lại những bức ảnh cho cuốn sách mang tên “American Farmer” (tạm dịch: Nông dân Mỹ) của mình, Paul Mobley đã rất sốc khi biết rằng trong số những người làm việc trên các cánh đồng mà anh từng đi qua, có rất nhiều người đã trên 100 tuổi.
Mark Taimanov là trường hợp hiếm hoi trên thế giới khi cùng đạt tới đỉnh cao ở hai lĩnh vực là cờ vua và nhạc cổ điển.
TUỆ ĐAN
“Ngôn ngữ bị bão hòa và trở nên có sức sống thông qua thời gian”
(Jorge Luis Borges)
JEAN-PAUL SARTRE (Nhật Vương dịch)
Jean-Paul Sartre (1905 - 1980), nhà văn Pháp, là một trong số những gương mặt tiêu biểu của chủ nghĩa hiện sinh, thường được vinh danh là một trong số các triết gia hàng đầu của nền triết học Pháp thế kỷ XX.
TUỆ ĐAN
Nguồn mạch của tác phẩm tuôn ra từ sự cô đơn của nó, từ đó nó bắt đầu và tìm kiếm một tác lực cho sự khởi đầu ấy.
(Maurice Blanchot)
YẾN THANH
Thực thể Việt là một cấu trúc văn hóa động, trong đó nhiều yếu tố bản sắc chỉ được hình thành thông qua giao lưu với quốc tế, hấp thụ từ tinh hoa văn hóa nhân loại để biến “cái bên ngoài” trở thành “cái bên trong”.
LE VIEUX SIMON
Hồi ký
Trong thời gian bị lưu đày ở đảo Réunion (1916 - 1945) hoàng tử Vĩnh San (tức cựu hoàng Duy Tân) đã có nhiều hoạt động văn hóa và chính trị.
PHẠM TẤN XUÂN CAO
Chiều ngày 13/10/2016, Hội đồng Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã chính thức công bố giải Nobel Văn chương thuộc về nhạc sĩ, ca sĩ, nhà thơ người Mỹ Bob Dylan với thông cáo giải thưởng được trao vì những phát kiến của ông trong việc tìm kiếm những cách diễn đạt thi pháp mới lạ cho truyền thống âm nhạc Mỹ.
Hòn đảo Cuba bé nhỏ và nghèo nàn hiện là một trong những nơi sản xuất ra các vũ công trẻ xuất sắc nhất thế giới. Nhà hát Ballet Hoàng Gia và Ballet Quốc gia Anh, San Francisco Ballet và New York City ballet đều có những diễn viên múa chính người Cuba. Làm thế nào một quốc gia nghèo nàn bị cô lập với 11 triệu dân có thể làm được điều đó?
Chúng ta đều biết rằng các nhân vật nổi tiếng thế giới như Albert Einstein, Benjamin Franklin, Natalie Portman, Ellen DeGeneres, Gandhi, Paul McCartney, Charles Darwin và Betty White cùng chia sẻ một điểm chung với nhau - đó chính là họ đều là những người có chế độ ăn dựa trên thực vật. Và có bao giờ bạn có hỏi lý do vì sao không?
Sau nhiều thế kỷ, các bức tường từng bảo vệ các Hoàng đế Trung Quốc trong Tử Cấm Thành đã bắt đầu suy yếu, gạch bị long ra và bề mặt đã có nhiều vết nứt.
TAMARA MOTYLEVA
Nhờ Tạp chí Văn học Obozreniye đăng tải "Những tư tưởng không hợp thời" của Maxim Gorky, chúng ta đã có thể hiểu nội dung sự khác biệt giữa ông với Lênin và những người Bônsêvích trước và sau cách mạng tháng 10.
Cách đây 75 năm, ngày 7/11/1941, nhân kỷ niệm 24 năm Cách mạng Tháng Mười, nước Nga đã tổ chức một buổi diễu binh, bất chấp những khó khăn, phức tạp của thời chiến khi quân phátxít Ðức đang ở cửa ngõ Moskva.
TUỆ ĐAN
Thân xác hiện hữu để rồi đem lại sức nặng và hình dạng cho sự tồn tại của chúng ta.
O. P.
Judith Lorber, sinh năm 1931, là giáo sư hưu giảng các môn Xã hội học và Phụ nữ học tại Trung tâm Tốt nghiệp thuộc Đại học Thành phố New York và Học viện Brooklyn. Bà là nhà lí thuyết nền tảng của kiến thiết xã hội về giới tính và đóng một vai trò then chốt trong việc tạo dựng và chuyển hóa ngành giới tính học.
PHẠM HỮU THU
Trong gần một tháng được ở “xứ sở chuột túi”, tôi có dịp đi đó đi đây và tiếp xúc với nhiều người, chủ yếu là kiều bào ta ở vùng Cabramatta - nơi được mệnh danh là thủ phủ của người Việt ở Australia.
NGUYỄN THỊ TUYẾT
Từ những chuyến tàu cưỡng bức xuyên Đại Tây Dương, người da đen đặt chân lên đất Mỹ với một nhân vị mới: người nô lệ. Toni Morrison ý thức sâu sắc về những cướp đoạt ấy, toàn bộ tác phẩm của bà không chỉ là lịch sử của người da đen (hơn ba thế kỷ) với tất cả những vấn đề khởi đi từ hệ lụy của màu da, mà quan trọng hơn, là nỗ lực mở ra một phả hệ mới, phả hệ của lòng nhân; và trên nền tảng bảo bối là bản sắc văn hóa, lịch sử tổ tiên, mỗi cá nhân phải giải thoát nhân vị nô lệ trong chính bản thân mình.
Ngày 17 tháng Chín vừa qua, tại Trung Tâm Nghệ thuật và Nghiên cứu Bétonsalon, thuộc trường đại học Paris VII-Didérot, thuộc quận XIII, Paris đã tổ chức triển lãm và hội thảo bàn tròn về các nghệ sỹ đương đại viễn xứ với chủ đề “Anywhere But Here”, trong đó có vua Hàm Nghi của Việt Nam.
Nữ văn sĩ nổi tiếng Chilê, Isabel Allende (Isabên Agiênđê) trả lời phóng viên tạp chí Cuba International (1987) trong chuyến đi thăm Cuba của bà.
BỬU Ý
Nhìn học sinh ở Pháp, ta có cảm tưởng họ chơi và nghỉ nhiều hơn học.