Thật ra tổ tiên loài hoa nầy ở tận Hà Trạch - Sơn Đông. Lạc Dương chỉ là nơi mẫu đơn tái sinh để đăng quang ngôi vị “quốc hoa”. Người Trung Quốc đặc biệt yêu thích mẫu đơn, bởi vẻ ung dung hoa quí, quốc sắc thiên hương của hoa. Hai bộ phận cành và lá góp phần làm nền cho đoá mẫu đơn trở nên quyến rũ, đầy sức sống - khi thì đình đình ngọc lập, khi dịu dàng như thiên nga soi bóng, khi hư hư thực thực như thiếu nữ trong mơ. Mỗi dân tộc đều chọn cho mình một loài hoa biểu trưng: Với Bulgari là hoa hồng, với Hà Lan là hoa Tulip... còn Trung Quốc là hoa mẫu đơn. Nói về nhan sắc, hẳn nhiều loài hoa không thua kém chi mẫu đơn. Nhưng loại nhan sắc cốt cách ung dung thanh thoát, không chịu riu ríu cúi đầu trước cường quyền bạo lực thì chỉ mẫu đơn là một. Mẫu đơn là vua của các loài hoa. Không biết mẫu đơn vinh danh Lạc Dương hay Lạc Dương vinh danh mẫu đơn. Chắc là cả hai. Thuộc tỉnh Hà Nam, Lạc Dương là thành phố 5,95 triệu dân (1999). Là cái nôi của nền văn minh Trung Quốc. Là kinh đô của 9 triều đại (Đông Chu, Đông Hán, Tào Ngụy, Tây Tấn, Bắc Ngụy, Tuỳ, Đường, Hậu Lương, Hậu Đường). Người Trung Quốc gọi Lạc Dương là “Cửu triều danh đô”. Năm 190, để ép Hán Hiến đế dời đô lên Trường An, Đổng Trác ra lệnh phóng hoả đốt sạch kinh thành. Đến năm 220, đời Ngụy Văn đế, Lạc Dương được xây dựng lại. Nhưng phải đến đời Bắc Ngụy, việc kiến thiết mới qui mô và hoàn chỉnh nhất. Lạc Dương có nhiều cái “tuyệt”: sứ ba màu, đá vân hoa mai, ngọc thạch, tranh thêu... và đậu phụ. Đậu phụ Lạc Dương được xếp vào hàng “quốc bảo”. Buổi chiều, nhâm nhi cốc “bia lạc dương cung”, thưởng thức bát “yến mẫu đơn” nấu đậu phụ, ngắm những nàng kiều Lạc Dương qua lại nhởn nhơ. Cũng là một cái “tuyệt”. Tôi thầm nghĩ, không biết ai trong số mấy cô nàng là hậu duệ của Dương Quí Phi, ai mang trái tim sầu muộn Bao Tự, ai mang dòng máu Võ Tắc Thiên. Tuổi tác cướp mất của tôi thẩm quyền nói về cái “tuyệt” của cánh đàn bà con gái. Nhưng phải thừa nhận rằng, con gái Tàu quá đẹp. Đi đâu cũng thấy đẹp. Hôm đến Thượng Hải, tôi sửng sốt trước mấy nhan sắc Thượng Hải. Vào Bắc Kinh, lại thở than vì người đẹp Bắc Kinh. Lên Thành Đô, xuống Tây An, nay Lạc Dương. Ở đâu cũng chỉ thấy toàn mĩ nữ với giai nhân. Tôi chia sẻ nhận xét ấy với anh hướng dẫn viên kiêm thông dịch. Anh tỉnh bơ: “Chưa ăn thua, con gái Trùng Khánh mới là đẹp nhất Trung Quốc”. Khác với mấy cô Tây bà đầm, con gái Tàu cao ráo, thon thả, nước da trắng hồng, đôi mắt thông minh và chan chứa, còn dáng đi thì cứ như beo như nai. Nhưng, hình như sau khi rộng tay một chút với họ, ông trời bèn vội sửa sai bằng cách điểm thêm cho quí nàng cái đức chết người: nói nhiều và nói lớn. Đến nỗi cả khi họ im lặng, tôi vẫn nghĩ họ đang sửa soạn để nói một tràng. (Bạch Mã Tự) Là một di tích Phật giáo nổi tiếng, Động Phật Long Môn cách Lạc Dương 12 km về phía Nam, là một trong bốn động đá lớn nhất Trung Quốc. Được thiết kế từ thời Bắc Ngụy - năm 493, rồi tiếp tục xây dựng suốt 400 năm sau đó dưới các triều đại Đông Ngụy, Bắc Tề, Bắc Chu, Tuỳ, Đường. Quần thể Long Môn dài 1.000m theo trục Bắc Nam, do các nghệ nhân đục sâu vào lòng núi đá mà thành hang, động với vô số tượng Phật, khán thờ. Rất dễ nhận ra dấu ấn của từng thời kỳ qua vóc dáng các bức tượng. Long Môn có tới 2.000 động lớn nhỏ, 42 tháp Phật, 3.000 bia ký, hơn 100.000 tượng Phật. Trong đó có tượng lớn nhất cao 17m14, tượng nhỏ nhất 2cm. Tân Dương là động lớn và hoàn chỉnh hơn cả, bức Đại Lô Xá cao vọi, với đường nét duyên dáng. Võ Tắc Thiên đã bỏ 20 nghìn quan tiền riêng ủng hộ việc tạc bức tượng nầy. Nhiều người nói, hèn chi tượng có nét giông giống dung nhan bà. Động Vạn Phật có đến 15.000 tượng Phật, tất cả đều được chạm khắc bởi bàn tay khéo léo của các nữ nghệ nhân đời Đường. Trong số những bức tượng ấy, bức Quan Thế Âm tuyệt tác hơn cả: Tay phải cầm nhành liễu vắt trên vai, tay trái bình cam lồ, đường nét mềm mại, sinh động; một nửa khuôn mặt bị vỡ có lẽ do trúng đạn. Không ai có thể hình dung khuôn mặt ấy đã như thế nào. Người Trung Quốc gọi đó là Venus de Milo của Đông Phương... Lang thang qua các hang động Long Môn, tôi cứ miên man nhớ về những tác phẩm điêu khắc bằng đá tôi có dịp chiêm ngưỡng ở Ai Cập và Hy Lạp. Hơn 1.000 năm trước công trình Long Môn, các nghệ sĩ thiên tài của hai nền văn minh Ai Cập và Hy Lạp đã để lại cho trần gian nầy những tuyệt tác vô song. (Đường vào điện thờ Quan Công)
(Pháo hoa trong lễ khai trương Lễ hội hoa mẫu đơn Luoyang (Lạc Dương) lần thứ 26 tại Luoyang, Trung Quốc) |
VALENTIN HUSSON
Trước hết, ta phải hướng sự chú ý đến động từ “cách ly” khi mà với tư cách là một ngoại động từ, nó có nghĩa là sự vứt bỏ ra khỏi một giới hạn; trong khi với tư cách là một nội động từ, nó hướng đến sự ràng buộc để ở lại trong một vài giới hạn nhất định. Nó vừa nói lên cả sự vứt bỏ lẫn sự rút lui; vừa hiện diện vừa vắng mặt.
HIỀN LÊ
Hiroshi Sugimoto (sinh năm 1948 tại Tokyo) là nhà kiến trúc sư, nhiếp ảnh gia người Nhật.
Palomar là tác phẩm hư cấu cuối cùng của Italo Calvino (1923 - 1985), một trong những nhà văn lớn nhất của Ý ở thế kỉ 20, xuất bản tháng 11 năm 1983.
TRẦN KIÊM ĐOÀN
Nếu bình thường thì giờ nầy chúng tôi đang ở “hộp đêm” trong bụng máy bay Eva trên đường về Quê hương và đang vượt nửa sau Thái Bình Dương.
JEAN-CLET MARTIN
Trong thời điểm cách ly và tự cách ly này, thế giới tái khám phá ra chiều kích mang lại cho nó một phương hướng nhất định.
Slavoj Žižek, nhà triết học người Slovenia, được mệnh danh là “nhà triết học nguy hiểm nhất ở phương Tây” hiện nay. Ông nổi tiếng với tác phẩm Đối tượng trác tuyệt của ý thức hệ (The Sublime Object of Ideology, 1989), ở đó ông đã kết hợp quan niệm duy vật Marxist và phân tâm học Lacan để hướng đến một lý thuyết về ý thức hệ.
MARKUS GABRIEL
Trật tự thế giới bị lung lay. Một loại virus đang lây lan trên quy mô vô hình của vũ trụ mà ta không hề biết được những chiều kích thực sự của nó.
ĐỖ LAI THÚY
M. Bakhtin (1895 - 1975), nhà nghiên cứu văn học Nga - Xô viết có tầm ảnh hưởng bậc nhất ở Việt Nam. Ông là nhà lý luận tiểu thuyết. Người phát hiện/minh ra tiểu thuyết đa âm, tính đối thoại, nguyên tắc thời-không, tính nghịch dị và văn học carnaval hóa…
THÁI THU LAN
Émile Zola là một nhà văn hiện thực lớn nhất đồng thời cũng phức tạp nhất của nước Pháp ở cuối thế kỷ thứ 19, là người sáng lập lý luận về chủ nghĩa tự nhiên, là một tấm gương lao động không mệt mỏi, là một chiến sĩ có tinh thần chiến đấu dũng cảm chống chiến tranh phi nghĩa, chống quyền lực tàn bạo và bênh vực quần chúng lao động nghèo khổ.
NGUYỄN TÚ ANH - TRẦN KỲ PHƯƠNG
Trong nghệ thuật Ấn Độ cũng như nghệ thuật Chàm, hình tượng con chuột luôn mang ý nghĩa tốt đẹp, đó là con chuột nhà hay chuột nhắt (mouse), chứ không phải chuột cống.
ANĐRÂY GOCBUNỐP (Tiến sĩ ngôn ngữ học Liên Xô)
Gần đây đã có những khám phá rất có ý nghĩa ở Washington và London, trong những cuốn sách đã yên nghỉ trên các kệ sách thư viện trong cả bốn thế kỷ nay.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Jen học trước tôi hai năm, đàn chị. Cô là thường trú, PGY- 4, tôi là PGY- 2. Trong nghề chúng tôi, hơn nhau một năm đã là tình thầy trò, huống gì hơn hai.
LƯU TÂM VŨ
hồi ký
LTS : Nhà văn Lưu Tâm Vũ sinh năm 1942, tốt nghiệp sư phạm Bắc Kinh năm 1961, sau đó dạy học nhiều năm ở Bắc Kinh. Truyện ngắn đầu tay Chủ nhiệm lớp đoạt giải thưởng truyện ngắn ưu tú toàn quốc 1978, được coi là tác phẩm mở đầu cho văn học thời kỳ mới.
Cách đây 40 năm khi nhà xuất bản Morrow and Avon chi 5 triệu đô la cho James Clavell, tác giả những cuốn tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng như Hồng Kông ngày ấy, Đại tướng quân, Whirlwind, giới xuất bản ở Mỹ choáng váng. Nhưng bây giờ tiền nhuận bút đã vượt xa kỷ lục ấy.
ALAN BURNS
William Carlos Williams cũng như bất cứ người nào, đến rất gần với việc nhận thức ra lý tưởng mới của chủ nghĩa hình tượng, nhất là trong những bài thơ như “The Great Figure” và “The Red Wheelbarrow”.
Đây là một câu chuyện về di dân được viết theo chương trình “Dự án chiếc giày” (The Shoe Project) được khởi xướng thành lập bởi tiểu thuyết gia Katherine Govier, Toronto, Canada. Chương trình này bao gồm việc giúp các phụ nữ di dân viết một câu chuyện 600 từ về kinh nghiệm di dân của mình và lên một sân khấu nhỏ để trình diễn (đọc) câu chuyện đó trước những khán giả trong vùng. “Dự án chiếc giày” được thực hiện ở Antigonish với sự giúp đỡ của tiểu thuyết gia Anne Simpson và nhà biên kịch Laura Teasdale.
NHƯ QUỲNH DE PRELLE
Tôi đã từng mơ ước về quê nhà để đọc thơ tiếng Việt, để thổn thức cùng thi ca tiếng Việt. Thế mà, ở nơi này, giữa trái tim châu Âu và trong lòng bạn bè quốc tế, tiếng Việt của tôi ngân lên giữa những nhịp điệu, những giọng nói hoàn toàn khác. Và tôi đi đọc thơ, tự bao giờ tôi cũng tự chuyển ngữ những bài thơ của chính mình với bạn đọc ở đây. Đi đọc thơ, bao điều thú vị và những mới mẻ.
HÂN QUY
(Phỏng vấn nhà báo lão thành LÉO FIGUÈRES)
PATRICIA HIGHSMITH
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Một người bạn cũ ở Mỹ kể với tôi rằng gần mười năm nay anh không đi du lịch xa, cũng không về Việt Nam, mặc dù nhớ. Tôi hỏi lý do, anh bảo vì sợ nỗi buồn chán khi phải ngồi trên máy bay mười mấy giờ.