Tết Việt trong dòng chảy thời đại
Trong xã hội dịch chuyển, Tết với mỗi thế hệ mang giá trị, ý nghĩa khác nhau. Nếu nhiều gia đình trẻ có thể đóng cửa dắt nhau đi du lịch, đón và chơi Tết ở một nơi xa thì với không ít người cao tuổi, ngày Tết vẫn mang giá trị truyền thống bất biến. Tuy nhiên, một điều chung nhất dễ nhận thấy, đó là trong tâm thức mỗi người Việt luôn trân trọng những giá trị linh thiêng ngày Tết cổ truyền.
Ông đồ bận rộn cho chữ
Níu giữ Tết xưa
Trong ký ức của cụ Nguyễn Tư, 82 tuổi, (Đống Đa - Hà Nội), Tết xưa vẫn mãi đẹp và chẳng có gì thay thế được. Cụ Tư nhớ lại: “Thế hệ chúng tôi trước đây, nhắc đến Tết là nhắc tới “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ”; là gia đình sum vầy với biết bao lời chúc tốt đẹp, trẻ con xúng xính trong những bộ quần áo mới nhất... Từ ngày 25 - 29, 30, Tết khắp làng trên xóm dưới, đâu đâu cũng thơm nức mùi khói bếp luộc bánh chưng. Bà con, làng xóm cùng nhau vớt bánh, chia sẻ cho nhau từng cân miến dong, hạt bí, lạng măng khô… Tết xưa thiếu thốn mọi bề nhưng lúc nào cũng thấy ấm áp và mong đến Tết”.
Tết xưa trong trí nhớ của nhiều người cao tuổi là hình ảnh các bà, các mẹ tất bật lo thực phẩm cho ba ngày Tết. Trong thúng, làn đi chợ chắc chắn sẽ có nải chuối xanh, dăm ba loại quả bày mâm ngũ quả, rồi thịt mỡ gói bánh chưng, lá dong xanh mướt, các loại rau cho ba ngày Tết… Còn với những người đàn ông trong gia đình nhận trách nhiệm lớn hơn là lau dọn lư hương, bàn thờ thật sạch sẽ, bày biện mâm ngũ quả, dâng lên tổ tiên những lời cầu khấn xin một năm bình yên, no đủ…
Nhà giáo ưu tú Trịnh Quốc Đạt - bước vào tuổi 75 (Thụy Khuê – Hà Nội), chia sẻ: Người xưa có câu “Đói quanh năm no ba ngày Tết”. Phải chăng chính vì vậy mà Tết xưa được đón nhận một cách háo hức. Cuộc sống xưa còn nhiều khó khăn thiếu thốn, vất vả, quanh năm không đủ ăn thì những ngày Tết là dịp để mỗi người quây quần vui vẻ, không phải lo toan công việc chỉ tập trung hưởng thụ ăn uống no say.
Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa cũng khẳng định, việc chuẩn bị những nhu yếu phẩm phục vụ Tết thời xưa khá lâu và tất bật tạo thành không khí háo hức chung trong xã hội. Tất cả những yếu tố đó khiến con người cảm nhận không khí ngày Tết trước hàng tháng.
Còn ngày nay, cách nhìn nhận về Tết đã có nhiều thay đổi. Tết về, nếu con cháu bận công việc, học hành ở phương xa thì không nhất thiết phải có mặt để quây quần. Công việc bếp núc, chế biến thực phẩm ngày Tết cũng được thay thế bằng đồ làm sẵn, đồ hộp của siêu thị, cửa hàng. Thậm chí, nhiều người phải giảm khẩu phần ăn uống để giữ dáng, tránh các loại bệnh tật.
Tết với nhiều người giờ đây hướng tới giá trị tinh thần nhiều hơn nên cảm nhận về không khí Tết có phần lắng đọng, lặng lẽ hơn. Người ta cũng thay thế ba ngày Tết cổ truyền bằng những chuyến du lịch… Suy nghĩ ăn Tết đã được thay thế bằng chơi Tết.
Đón nhận dịch chuyển
Đứng trước thực tế không khí đón Tết cổ truyền của người dân có sự dịch chuyển về tâm thức, hình thức… các nhà văn hóa khẳng định sự biến đổi là có thật, thậm chí biến đổi nhiều. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với sự phai nhạt, thờ ơ hay chối bỏ Tết truyền thống trong cuộc sống hiện đại.
Ví như trước đây để chuẩn bị cho Tết, mọi người trong gia đình ai nấy tất bật, lo lắng trước cả tháng trời, song hiện nay với điều kiện kinh tế phát triển các gia đình chỉ lo sắm Tết trước vài ngày đến một tuần. Ở góc độ nào đó thì cảm nhận không khí chuẩn bị Tết có phần giảm háo hức, nhưng nói về sự phấn khởi, vui vẻ, thoải mái hưởng ứng Tết, sự thư giãn, dự định, gặp mặt chúc mừng… lại có phần tưng bừng hơn.
Hình ảnh nhiều bạn trẻ khoác ba lô đi du lịch dịp Tết cũng gợi cảm giác có sự phai nhạt trong những ngày Tết hiện nay nhưng thực chất vẫn nhiều bạn trẻ, đặc biệt những người công tác xa gia đình coi trọng Tết. Họ chuẩn bị đặt vé tàu xe, máy bay trước cả tháng để được đoàn tụ bên gia đình. Đó rõ ràng là sự chuẩn bị, chờ đợi đối với ngày Tết. Cách hưởng thụ Tết của giới trẻ tưởng như muốn rời xa truyền thống nhưng cần hiểu tích cực hơn đó là cơ hội để có thể thực hiện được mong muốn của cá nhân. Nó chỉ khác biệt ở cách thức đón Tết mà thôi.
Có thể thấy, các sự vật hiện tượng, con người, suy nghĩ nhận thức trong xã hội trải qua thời gian không tránh được sự biến đổi. Mà Tết là phong tục do con người sáng tạo nên khi cuộc sống, suy nghĩ thay đổi thì các nghi thức, nghi lễ của Tết nay khác xưa là tất yếu.
| Sự thay đổi trong tâm thức, cách thức đón Tết là một tất yếu bởi không có gì nhất thành bất biến. Sự biến đổi đó mang theo cả yếu tố tích cực và tiêu cực. Chúng ta khó có thể giữ mãi giá trị văn hóa truyền thống trong một xã hội đầy biến chuyển. Điều cần làm hơn cả là bảo lưu, giữ gìn văn hóa truyền thống hài hòa phù hợp với nền tảng, tâm lý của con người Việt hiện nay. Làm sao để Tết Việt dù biến đổi nhưng giá trị cốt lõi của Tết vẫn được bảo tồn, phát huy tích cực. |
Theo Hà Anh - GD&TĐ
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Hôm nay là Ngày Dân số Thế giới - ngày để chúng ta nhìn nhận những vấn đề liên quan tới dân số toàn cầu. Trong vô vàn những vấn đề trọng đại, nghèo đói là một vấn đề gây nhức nhối nhất.
-
Cố Tổng bí thư Lê Duẩn: 'Chúng ta không được phép sợ Trung Quốc'
-
Tiểu thuyết ngôn tình hiện là “đặc sản” của văn học mạng Trung Quốc. Các nhà giáo dục cho rằng các nhân vật trong tiểu thuyết ngôn tình hiện nay quá… “sến sẩm”, siêu thực, khiến độc giả dễ có cách nhìn sai lệch về tình yêu và cuộc sống.
-
Sau 12 năm chờ đợi, Nghị định xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”, “Nghệ nhân nhân dân” trong lĩnh vực văn hóa phi vật thể mới được Chính phủ ký ban hành, nhưng còn ý kiến trái chiều xung quanh tính khả thi, động lực đối với hàng ngàn nghệ nhân.
-
Hẳn có nhiều người luôn thắc mắc rằng - Hạnh phúc là gì mà ai cũng mải mê kiếm tìm? Và giới hạn nào cho sự giàu có của một đời người? Phải chăng, hạnh phúc là phải đi đôi với sự giàu có và ngược lại?
-
Người phụ nữ Úc có tên Turia Pitt là một trong những người phụ nữ dũng cảm và đáng ngưỡng mộ nhất thế giới, đó là lời bình luận của tờ tạp chí dành cho phụ nữ Úc - Women’s Weekly. Trong số ra tháng 6 của tờ tạp chí bán chạy nhất nước Úc, Turia Pitt đã dũng cảm xuất hiện trên trang bìa.
-
Đây là quốc gia duy nhất trên thế giới tính toán mức độ thịnh vượng của đất nước dựa trên mức độ hạnh phúc của người dân.
-
Trò chuyện về các xu hướng của ngành xuất bản Việt Nam trong thời gian tới, ông Nguyễn Cảnh Bình, Chủ tịch HĐQT AlphaBooks, cho rằng cần có những hành động mạnh mẽ hơn nữa của nhà nước và cả xã hội để thúc đẩy sự phát triển của tri thức, như vốn ODA hay các nguồn đầu tư khác cần được dành cho ngành xuất bản.
-
Dư luận nóng lên quanh thông tin hơn 10 nghìn tỷ đồng chi cho đề án “Quy hoạch và Kế hoạch nâng cấp, xây mới các công trình văn hóa giai đoạn 2012-2020”. PV trao đổi với ông Vương Duy Biên, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL.
-
Hiện thực xã hội tăng tốc nhanh đến mức, không ai tưởng tượng nổi trong kỳ thi quốc gia lấy bằng tốt nghiệp cho 12 năm học, cả phòng thi môn Lịch sử lại chỉ có…1 thí sinh. Phục vụ thí sinh duy nhất ấy là cả một hội đồng thi ngót 20 con người cùng một rừng phóng viên tò mò săn đón. Những phòng thi môn Sử 1 người ấy đã đi vào…lịch sử!
-
Liệu với 2 mức đầu tư cho con người như đề án, đến năm 2030, chúng ta có đội ngũ sáng tác, sản xuất mạnh trong khu vực Đông Nam Á và châu Á?
-
Đình làng là kiến trúc độc đáo, mang đậm giá trị văn hóa của người Việt từ hàng trăm năm trước. Không chỉ là công trình kiến trúc tôn giáo, tín ngưỡng, đình làng còn là nơi chứng kiến những hoạt động văn hóa vật thể và phi vật thể, nơi gắn kết và biểu lộ đời sống sinh hoạt tinh thần của cộng đồng. Triển lãm về nghệ thuật chạm khắc của đình làng Việt Nam đang được giới thiệu tại Bảo tàng Mỹ thuật TPHCM (97A Phó Đức Chính, quận 1).
-
Được ghi danh vào danh mục Di sản Văn hóa Thế giới năm 2011, và dù tỉnh Thanh Hóa đã xây dựng và ban hành Kế hoạch quản lý cho di sản từ năm 2010 thế nhưng cho đến nay, công tác quản lý, bảo vệ và bảo tồn di sản Thành nhà Hồ vẫn còn bất cập.
-
Lò gốm cổ Hưng Lợi - được Bộ VH-TT xếp hạng là di tích khảo cổ quốc gia năm 1998 - nay chỉ còn là bãi rác.
-
Trong bức thư tâm huyết gửi tới VietNamNet, PGS Dương Quốc Việt, Bộ môn đại số- Khoa toán (Trường ĐH Sư phạm Hà Nội) đề cập tới thói quen ru ngủ, tự đánh lừa mình và dẫn tới tha hóa trong giới nghiên cứu. Để có thêm một góc nhìn của người trong cuộc, VietNamNet giới thiệu bức thư này.
-
Ở phía Bắc, trường quay Cổ Loa được đầu tư hơn 100 tỷ đồng. Trước đây, khi xây dựng phim trường Cổ Loa, các cơ quan quản lý cũng tưởng rằng ngoài việc phục vụ cho các đoàn làm phim, phim trường sẽ trở thành một địa chỉ tham quan du lịch kết hợp nhiều dịch vụ khác.
-
Chi hơn 2.000 tỉ đồng cho Festival đờn ca tài tử, Bạc Liêu nay kêu không còn tiền làm đường, kéo điện cho dân.
-
Ở thời điểm này, có thể rất nhiều người đang muốn hỏi một câu: Bộ trưởng Y tế của các quốc gia trên thế giới thường từ chức vì lý do như thế nào?
-
Việt Nam cũng có sự “phân biệt chủng tộc”. Báo chí nước ngoài bảo vậy. Cái “chủng tộc” ở đây được phân định bằng hộ khẩu.
-
Suốt gần 20 năm qua, nghệ sĩ Sébastien Laval, đến từ vùng Poitou Charentes - nước Pháp, đã rong ruổi khắp mọi miền trên dải đất hình chữ S để cảm nhận và “ghi” lại những hình ảnh sống động nhưng rất đỗi bình dị trong cuộc sống đời thường của con người Việt Nam. Chính sự lao động nghệ thuật không mệt mỏi của người nghệ sĩ tài hoa này đã đem đến sự mới lạ tại Festival Huế 2014 với bộ ảnh độc đáo về 54 dân tộc Việt...
.png)
.png)
