Soạn giả cải lương - Tre già, măng chưa mọc!
Thị trường tổ chức biểu diễn cải lương tại TPHCM những năm gần đây sôi động hẳn vì sự xuất hiện của nhiều đơn vị xã hội hóa cùng Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang dàn dựng nhiều chương trình, vở diễn, thu hút được sự quan tâm của khán giả mộ điệu.
Vở cải lương kinh điển Đời cô Lựu được nhiều đơn vị nghệ thuật xã hội hóa chọn tái dàn dựng
Tuy nhiên vẫn còn đó nỗi lo về sự thiếu hụt đội ngũ sáng tác, khi các soạn giả giỏi nghề đã lớn tuổi và ngày một giảm dần, lực lượng trẻ chưa thể đáp ứng nhu cầu tác phẩm chất lượng, hấp dẫn.
Hiếm hoi soạn giả giỏi nghề
Đội ngũ tác giả giỏi nghề của sân khấu cải lương hiện thời chỉ còn vài người. Kỳ cựu nhất là soạn giả Đức Hiền đã hơn 70 tuổi, tiếp đó là 2 soạn giả Đăng Minh, Hoàng Song Việt cũng đã U60.
Trong khi đó, lớp tác giả trẻ kế thừa vẫn chưa định hình được tên tuổi, thể hiện được sức bật và dấu ấn mạnh mẽ bằng các tác phẩm sân khấu độc đáo riêng.
Thực trạng quá ít ỏi người giỏi nghề chuyên sáng tác cho sân khấu cải lương hôm nay, khiến các đơn vị nghệ thuật xã hội hóa và công lập buộc lòng phải chọn cách trở lại với các vở tuồng cũ, kinh điển để dàn dựng, tổ chức biểu diễn, duy trì hoạt động sáng đèn.
Soạn giả Đăng Minh chia sẻ: “Vì là công việc, là đam mê nên tôi cứ viết cho “đã mình” trước và ai đặt hàng thì mình sáng tác theo nhu cầu vậy thôi. Trước đây soạn giả sống khỏe bằng cải lương, giờ thì khó khăn hơn, dù nhu cầu thực tiễn vẫn rất nhiều, từ sáng tác kịch bản dài, kịch bản ngắn, chặp, bài ca lẻ hay tân cổ giao duyên. Trong sáng tác, tôi vẫn luôn cố gắng đổi mới mình, trên nền tảng chấp nhận được để phù hợp thực tiễn. Ở mỗi một vở cải lương đều có cái mới, từ ý tưởng, cấu trúc âm nhạc, tiết tấu âm nhạc, cách xây dựng hình tượng, bố trí không gian… Cải lương luôn thay đổi từng ngày, nhưng điều kiện để quảng bá, phổ biến không rộng nên người ta khó nhìn thấy rõ ràng. Tôi thấy làm cải lương hôm nay rất khó, cần nhiều yếu tố, không chỉ là sự nhiệt tình mà còn phải hiểu nghề, có sự thay đổi tươi mới, cân nhắc sao cho phù hợp, vì trong nghệ thuật không mới là không thể tồn tại”.
Mỗi tác giả đều dành nhiều thời gian nghiên cứu, ấp ủ, sáng tạo và cho ra đời một tác phẩm làm sao hội đủ cả chất và hồn cải lương, dung hòa giữa cũ và mới, sử dụng tất cả kinh nghiệm đã tích lũy cùng với cập nhật thời đại để đưa vào tác phẩm sao cho phù hợp nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của khán giả hôm nay.
“Ngay với vở cũ dựng lại, nhiều khán giả hiện không chấp nhận nổi vì đa số tiết tấu chậm, thời lượng dài, sự kiện ít, trong khi kỹ thuật ca diễn xưa - nay khác nhau quá xa. Khán giả ngày nay đòi hỏi ở sân khấu cải lương sự đa năng. Họ muốn thưởng thức một vở diễn như thưởng thức một tác phẩm điện ảnh, chứ cải lương vừa mở ra khán giả đã biết kết thúc như thế nào thì mất hẳn sức hấp dẫn, ít sự kiện mà kéo dài lê thê chỉ khiến họ chán. Đó là một trong những nguyên nhân lớn khiến sân khấu mất dần khán giả”, soạn giả Đăng Minh cho biết thêm.
Đào tạo các tay viết trẻ kế thừa
Việc am hiểu cải lương chính là tiêu chí cần thiết phải có của một tác giả viết kịch bản. Để cho ra đời một tác phẩm cải lương hấp dẫn, bài bản nên đặt vào những tình huống như thế nào cho hợp lý, chỗ nào Bắc, chỗ nào Nam, đoạn nào nên Oán, và cũng không được lạm dụng quá nhiều bài vọng cổ, hoặc có thể khai thác thêm những bản nhạc mới sao cho phù hợp với từng thể loại kịch bản; sáng tác kịch bản lịch sử, đề tài lịch sử hay đề tài xã hội; phải chú ý yếu tố nắm bắt được nhu cầu giải trí của khán giả thời đại mới. Những đòi hỏi mang tính cơ bản và cần thiết cho một tác phẩm sân khấu chất lượng luôn “làm khó” tác giả trẻ như thế.
Tâm tư về vấn đề thiếu hụt đội ngũ chuyên sáng tác kịch bản sân khấu cải lương, NSƯT Ca Lê Hồng bày tỏ quan điểm: “Sân khấu hôm nay quá thiếu vắng đội ngũ viết kịch bản. Một số em tốt nghiệp diễn viên, đạo diễn có khả năng viết, sáng tác, nhưng Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh TPHCM chưa có lớp biên kịch. Do vậy nên có nguồn kinh phí tổ chức các lớp tập huấn ngắn hạn, dài hạn cho những nhân tố tiềm năng này. Từ kiến thức học ở nhà trường và năng khiếu cá nhân, các em đã thích và am hiểu cải lương thì phải biết một kịch bản cải lương cần những gì, đặc trưng kịch bản như thế nào, phải nắm bắt được âm nhạc cải lương, các bài bản, hiểu phương pháp biên kịch bên cải lương có đặc thù riêng như thế nào… trước khi có sáng tạo riêng. Với các bạn trẻ năng động, thích tìm tòi sáng tạo cái mới, nếu không có kinh nghiệm, hiểu sâu về cải lương cũng khó có những tác phẩm hay”.
Để giải quyết vấn đề thiếu hụt đội ngũ sáng tác cho sân khấu hôm nay và tương lai, cấp thiết phải có sự quan tâm xây dựng dự án đào tạo bài bản cho những người trẻ, thích sáng tác, để từng bước nâng chất tay viết mới, phát hiện thêm tài năng sáng tác trẻ, tạo nguồn tác giả kế thừa đa năng, giỏi nghề.
Riêng với các trại sáng tác của TPHCM, phải xây dựng phương án tổ chức trại sáng tác chuyên viết về cải lương, với nội dung đa dạng, mở rộng nhiều thể loại, đi sâu đi sát vào nhu cầu tổ chức biểu diễn phục vụ khán giả thực tiễn… để tác phẩm sau khi ra đời từ trại sáng tác có nhiều cơ hội tiếp cận khán giả, giải tỏa vấn nạn khan hiếm kịch bản biểu diễn cho các sân khấu cải lương đang hoạt động tại TPHCM.
Một khi có sự thay đổi trong đào tạo, đầu tư, chú trọng, nâng chất đội ngũ sáng tạo kịch bản - điều kiện đầu tiên trong dây chuyền hình thành và công diễn một tác phẩm sân khấu hoàn chỉnh mới có hy vọng sân khấu cải lương tại TPHCM có nhiều sự tươi mới, thu hút được khán giả tìm đến sàn diễn nghệ thuật để thưởng thức và yêu thích.
Theo Thúy Bình - SGGP
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Khi toàn cầu hóa, nhiều người mới ý thức rõ hơn tầm quan trọng của sáng tạo. Nhiều quốc gia coi sáng tạo là nguồn lực chính trong nền kinh tế tri thức. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số, bên cạnh động lực cũng tạo ra nhiều thách thức đối với khả năng sáng tạo của con người.
-
“Hiện thực” của đời sống hiện ra trước cái nhìn của chúng ta luôn luôn là một hỗn hợp, một nồi súp lẩu của “thực tế” và “tri nhận”, không tách bạch, và không dễ tách bạch được.
-
Nuôi dưỡng tâm hồn ham đọc sách từ bé cho con, sẽ giúp con dễ dàng vượt qua được giai đoạn khủng hoảng của tuổi mới lớn, giúp con mạnh mẽ đối mặt với những thay đổi của bản thân, và sóng gió của cuộc đời.
-
Để không bị lãng quên giữa các loại hình nghệ thuật giải trí hiện đại, sân khấu cải lương nói riêng, nghệ thuật truyền thống nói chung, đang tìm cách chuyển mình, dần tìm lại chỗ đứng. Trong quá trình tìm hướng đi mới ấy, các nghệ sĩ không hoàn toàn chạy theo thị hiếu một cách dễ dãi mà bỏ qua yếu tố nghệ thuật.
-
Một năm qua, sự xuất hiện của các sàn đấu giá nghệ thuật đã góp phần thúc đẩy hội họa phát triển, tạo ra thị trường lành mạnh thu hút nhà đầu tư cũng như giới mộ điệu. Nhưng vẫn còn nhiều vấn đề bỏ ngỏ.
-
Văn hóa là sản phẩm, đồng thời là điều kiện, động lực, phương thức tồn tại và phát triển của một đất nước. Văn hóa có sự phát triển tự thân nhưng cũng có cả sự tiếp nhận bên ngoài. Theo các chuyên gia, trong khi bảng giá trị của người Việt xuất hiện một số hiện tượng lệch lạc, cần nghiên cứu xây dựng hệ thống chuẩn mực xã hội, từ đó xác định khuôn khổ để trở lại chân giá trị.
-
Khi các hoạt động diễn xướng dân gian dần tách khỏi, đình làng dường như đánh mất một phần linh hồn, còn nghệ thuật truyền thống cũng thiếu khí vị. Theo NSƯT Đoàn Thanh Bình, những buổi diễn của Giáo phường Đình làng Việt một năm qua chính là hành trình để mỗi người được về lại ngày xưa, đắm mình trong đời sống văn hóa cộng đồng.
-
Thêm một lần mổ xẻ về thực trạng của lý luận phê bình sân khấu hiện nay, các nhà chuyên môn, tác giả đều cho rằng lý luận phê bình của sân khấu nước nhà rất thiếu, yếu và luôn bị các nhà hát… phớt lờ.
-
Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát đã chia sẻ đầy trăn trở tại Hội thảo "Liên hoan phim Việt Nam trong sự nghiệp phát triển điện ảnh dân tộc" vừa qua ở Đà Nẵng.
-
Sáng 16/11, Hội Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội đã tổ chức Hội thảo khoa học “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu trên địa bàn Hà Nội - nhận diện, bảo tồn và phát triển” tại đình Hào Nam. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa - xã hội, các nghệ nhân dân, đồng đền, thủ nhang, thanh đồng…
-
Gần đây, một số trường ngoài công lập tăng học phí cao gây phản ứng của phụ huynh và bất bình dư luận. Đáng chú ý là theo Luật Giáo dục 2005, các cơ quan quản lý nhà nước không có thẩm quyền quản lý việc thu chi của các trường ngoài công lập. Các trường này hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và ngành giáo dục chỉ giám sát về chỉ tiêu tuyển sinh, chương trình đào tạo.
-
Là di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng Quốc gia từ năm 1991, nhưng những giá trị lịch sử, yếu tố nguyên gốc tại chùa Khúc Thủy, thôn Khúc Thủy (xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội) đã bị xâm phạm nghiêm trọng.
-
Không phải ai sinh ra cũng đã có thẩm mỹ âm nhạc mà nó được hình thành gắn với không gian sống, điều kiện thụ hưởng. Theo nhạc sĩ Quốc Trung, hiện nay ở Việt Nam hầu hết các chương trình nghệ thuật chỉ trình diễn một vài thể loại nhạc, bó hẹp sự lựa chọn của khán giả. Nếu mọi người tự mở rộng, bỏ qua rào cản để thử nghiệm nhiều thể loại nhạc khác nhau, sẽ phát hiện ra nhiều thứ mới mẻ, thú vị.
-
Cuộc sống của họ ra sao, quan niệm về tình yêu, hạnh phúc, nỗi buồn, suy nghĩ về truyền thống, hiện tại và tương lai như thế nào? Để tìm ra câu trả lời, đạo diễn người Hà Lan Manouchehr Abrontan đã đi từ Nam ra Bắc, phỏng vấn hàng trăm phụ nữ ở mọi lứa tuổi, ngành nghề, vai trò khác nhau. Và “Việt Nam tim tôi” ra đời như tình ca về vẻ đẹp, sức mạnh của phụ nữ Việt.
-
“Học sinh như bó đuốc, nhiệm vụ của tôi là truyền lửa cho bó đuốc. Nhưng trước khi truyền lửa được thì giáo viên phải là người yêu thích, say mê tìm tòi, chắt lọc cái hay trong môn học, khơi gợi cho các em tự tìm tòi, tự phát hiện ra vấn đề”. Đó là chia sẻ của thầy giáo Lê Quang Nhân, Trường THPT chuyên Nguyễn Du, Đắk Lắk tại Lễ tuyên dương gương Người tốt việc tốt đổi mới sáng tạo trong dạy và học năm học 2016 - 2017 do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) tổ chức sáng 18.10.
-
Trong bối cảnh cần khẳng định văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, việc tìm ý tưởng sáng tạo từ “Truyện Kiều” được cho là con đường ngắn nhất. Như GS. Phong Lê, Chủ tịch Hội Kiều học Việt Nam nhận định: “Doanh nhân dùng chữ tâm ấy để tiến là phúc cho họ, cũng là phúc cho xã hội vậy”.
-
Trước các phương tiện nghe nhìn, sách đang trở nên yếu thế hơn. Người lớn cũng ngại đọc sách, còn trẻ em thì thích xem iPad và chơi game. Làm sao để tạo được thói quen đọc sách cho trẻ, qua đó, dần nuôi dưỡng tâm hồn các em bằng sách?
-
Chú trọng phát triển văn hóa đọc tại vùng nông thôn, miền núi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, văn hoá đọc ở trẻ em nói riêng sẽ không thể phát triển rộng lớn nếu hệ thống phát hành sách chỉ tập trung ở thành phố và trẻ em nông thôn, miền núi vẫn còn “đói sách”.
-
Hoạt động đấu giá nghệ thuật ở Việt Nam mới đang ở buổi bình minh. Buổi đấu giá nghệ thuật chính thức đầu tiên được tổ chức cách đây chưa đầy hai năm bởi Công ty Cổ phần Bán đấu giá Lạc Việt tại Hà Nội hồi tháng 5/2016.
-
Nhiều biểu hiện cho thấy nhận thức của xã hội đối với sở hữu trí tuệ còn hạn chế. Người dân chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ; chủ sở hữu chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà vẫn mang nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại.
.png)
.png)
