Sau ánh đèn, ô cửa…
Những tòa nhà tráng lệ, trung tâm mua sắm sầm uất và các công trình đầy hứa hẹn tương lai… đã vẽ nên bức tranh về một thành phố vội vã chuyển mình. Nhưng còn có một Hà Nội dung dị, đời thường hơn. Chính những khía cạnh khác nhau ấy đã tạo nên nét riêng cho Hà Nội.
Một thành phố đáng sống là khiến những lối sống khác nhau được bén rễ - Nguồn: ITN
Những nông dân trong phố
“Dù chỉ cách vài bước chân từ con đường chính xe cộ đi lại như mắc cửi, trò chuyện với cụ khiến tôi cảm thấy như mình vừa về một làng quê Việt Nam chính gốc, nơi cả những người xa lạ cũng được tiếp đón nồng hậu. Và bên chén nước chè xanh, những câu chuyện rổn rảng không chút ngần ngại hay dò xét như người ta thường thấy ở giữa lòng đô thị” - Aaron Vansintjan, nghiên cứu sinh tại Trường Đại học London chia sẻ về quá trình nghiên cứu Hà Nội. Trong 6 tháng, Aaron đã đi khắp các con phố và có khám phá thú vị về ảnh hưởng đô thị hóa lên cuộc sống của người dân. Không gian trống bị thu hẹp, thay thế bằng nhà bê tông, nhiều siêu thị, cửa hàng tiện ích, chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch... Dù vậy, nhiều người vẫn tiếp tục sử dụng theo cách truyền thống: Mua thực phẩm của gánh hàng rong hay tự trồng rau, hoa, cây cảnh… Vì thế, nhiều khu phố Hà Nội có không gian pha lẫn truyền thống và hiện đại.
Nhưng đằng sau hình ảnh hàng rong hay ban công đầy hoa, vườn rau tươi xanh… là câu chuyện về thân phận những con người ở thành phố. Đó là chuyện của những nông dân - giờ là công dân của một Hà Nội mở rộng, đã bán hết đất ruộng nhưng vẫn muốn tiếp tục làm nông bằng cách tận dụng những công trình xây dựng dang dở. Như ở Tây Hồ, một cặp vợ chồng già đã sống cả đời trong ngôi nhà tạm bợ dựng trên nền bãi tập kết rác khổng lồ, tự tạo khoảnh vườn nhỏ để trồng rau sạch phục vụ khách nước ngoài. Hay ở Nhật Tân, sau khi khu đô thị Ciputra mọc lên, người dân duy trì nghề của ông cha bằng cách chuyển địa điểm trồng đào sang bãi sông Hồng, nơi trước đây là khu vực trồng rau, còn rau lại trồng trong các thùng xốp…
“Ở Tây Hồ, Nhật Tân, Trung Hòa Nhân Chính, Linh Đàm… cũng có thể là bất cứ nơi nào của Hà Nội, họ là những nông dân trong phố, gọi đô thị mình đang sống là làng. Họ không có nhiều lựa chọn về cách sống trong một thành phố mà buộc phải tự tạo ra, theo cách của riêng mình” - Aaron Vansintjan nói.
Sự “ngạc nhiên bền vững”
|
“Câu chuyện vỉa hè vẫn đang gây xôn xao dư luận, khi chính quyền can thiệp để làm cho ngăn nắp, sạch sẽ, nhưng lại đụng chạm đến rất nhiều vấn đề trong thành phố… Chúng ta không chặn sự phát triển mà chọn lấy cách làm tốt. Hãy nhìn nhận thành phố là của chung mọi người. Thay vì cứ băn khoăn thành phố phải thế nào mới đáng sống, thì cần suy ngẫm ngược lại xem chúng ta có thể làm gì để thành phố này tốt hơn”. Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia, PGS.TS. Phạm Thúy Loan |
Việc trồng rau, mua bán hàng rong… là cách người dân đô thị tạo ra môi trường sống thân thuộc hơn, thực phẩm khi ấy trở thành phương tiện tham gia và xây dựng đời sống cộng đồng. Theo Aaron, “nó là quà tặng để cải thiện mối quan hệ với hàng xóm, biểu tượng của làng quê, gợi nhớ về giá trị truyền thống Việt Nam từ sâu thẳm mỗi người. Bởi vậy, mọi yếu tố đang hiện hữu trong đô thị Hà Nội, tuy không phải lúc nào cũng rõ ràng, nhưng vẫn có giá trị riêng”.
Dưới góc độ quy hoạch kiến trúc, KTS Hoàng Thúc Hào gọi những giá trị này là sự “ngạc nhiên bền vững” của Hà Nội. “Mặc dù so với trước đây, cân bằng sinh thái đã bị đô thị hóa tác động ghê gớm, nhưng Hà Nội vẫn đẹp bởi những sắc thái riêng do lối sống đa dạng của các nhóm người khác nhau tạo thành”. Đồng tình với quan điểm này, Aaron cho biết: “Những người dân yếu thế, câu chuyện của họ ít được kể, họ không được tham gia nhiều vào quá trình quy hoạch nhưng biết cách khiến cuộc sống trở nên đáng yêu bằng đời sống công cộng phong phú. Ở các thành phố khác, như London (Anh), Ottawa (Canada), Bruxelles (Bỉ)… sẽ khó bắt chuyện cởi mở với người lạ, cũng đừng mong tìm thấy hàng rong như trên phố Hà Nội. Giá trị đó khiến ta thấy nơi đây gần gũi như mình luôn thuộc về”.
Mọi lối sống được bén rễ
Theo Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia, PGS.TS. Phạm Thúy Loan, giá trị sống của một thành phố cần được xác định dựa trên khía cạnh tôn trọng và bảo đảm cách sống của các cộng đồng khác biệt. “Quy hoạch không nên làm ảnh hưởng đến quyền dù chỉ một nhóm cộng đồng. Khi thành phố phát triển, các không gian bị ăn bởi những công trình, cái còn lại chính là sự gắn kết con người trong xã hội. Không gian công cộng, sân chơi cho trẻ em, những thùng xốp trồng cây tạm bợ… tưởng đơn giản nhưng ý nghĩa hơn ta tưởng”, PGS.TS. Phạm Thúy Loan nói.
KTS Hoàng Thúc Hào nhận định, nơi chốn lý tưởng không thể chỉ đáp ứng chất lượng sống cho một nhóm cộng đồng, mà dành cho mọi người. Phát triển một thành phố phải dựa trên nhiều góc độ, cho phép các nhóm cộng đồng cùng thích ứng. “Sẽ luôn có mâu thuẫn nhưng cần để mọi người có cơ hội lên tiếng, nhất là những người đang ít có tiếng nói trong thành phố”. Từ kinh nghiệm nghiên cứu nhiều thành phố khác nhau, theo Aaron Vansintjan, đối với thành phố biến chuyển ngày càng mạnh mẽ như Hà Nội, với sự tích hợp đa dạng văn hóa, lối sống, việc lắng nghe tiếng nói của các nhóm cộng đồng càng trở nên quan trọng. “Một thành phố đáng sống là khiến những lối sống khác nhau được bén rễ, và điều đặc biệt là nó dành cho mọi người”.
Nguồn: Lê Thư - ĐBND
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
TRẦN CHINH VŨChỉ mấy ngày nữa là hết năm, vậy mà tôi vẫn chưa rời khỏi đất Tây Nguyên. Cái vùng đất đến lạ, tới được đã khó, đến lúc về lại cứ lần lữa, hết hẹn này qua hẹn khác.
-
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG Bút kýMỗi dân tộc đều có một quan niệm về sắc đẹp riêng, ví dụ tranh Tố Nữ là quan niệm về sắc đẹp của người Việt một thời nào. Tôi đi Tuyên Quang trong một tour du lịch mà tôi gọi là tour Lương Tâm, nghĩa là đến những nơi mà bất cứ ai là người Việt đều không thể không đến.
-
HỒ VĨNH(Thấp thoáng cố đô)
-
NGUYỄN VĂN DŨNG Bút kýMùa hè năm 1965, tôi nhận sứ vụ lệnh về dạy học ở trường Trần Quốc Tuấn - Quảng Ngãi. Biết tôi thích ngao du sơn thuỷ, đám đệ tử thân thiết khao thầy một chầu du ngoạn Lý Sơn.
-
NGUYỄN THỊ SỬU1. Thời gian là thước đo sự tồn tại của vạn vật trong vũ trụ bao la. Vạn vật luôn chuyển động và biến đổi không ngừng theo thời gian. Với người Ta Ôi, thời gian được tri nhận rõ nhất qua sự chuyển động và biến đổi của con trăng.
-
ĐẶNG VIỆT BÍCHGần đây các nhà khảo cổ học nước ta đã phát hiện ra nhiều di tích quan trọng của một nền văn hóa chịu ảnh hưởng sâu sắc của Ấn Độ giáo tại Cát Tiên, ở cả Bắc Cát Tiên lẫn Nam Cát Tiên trên vùng Đồng Nai Thượng.
-
NGUYỄN KHẮC PHÊ Ghi chépChúng tôi rời thị xã Điện Biên đã nhiều ngày và những hoạt động sôi nổi kỷ niệm 45 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã qua, nhưng những ấn tượng trong thời gian ở Điện Biên thì mãi còn đậm nét trong tôi.
-
VĂN HÁCHĐã bốn thập kỷ qua, nhiều thế hệ học sinh, nhiều thế hệ người Việt ta và cũng nhiều người trên thế giới đã từng quen, từng biết câu thơ:Mường Thanh, Hồng Cúm Him LamHoa mơ lại trắng vườn cam lại vàng…
-
NGUYỄN HỮU NHÀNTương truyền đức Thánh Mẫu (mẹ Thánh Tản Viên) là người làng Yên Sơn. Chồng bà là người vùng biển. Họ dựng nhà, sống ở ngay dưới chân núi Thụ Tinh ngày nay gọi chệch là núi Thu Tinh. Một lần bà đi qua đồng Móng làng Tất Thắng ướm chân vào hòn đá to rồi về thụ thai ba năm mới sinh nở. Vì thế khi đang bụng mang dạ chửa bà đã bị dân làng đồn đại tiếng xấu về sự chửa hoang. Chồng bà nghi ngờ rồi bỏ vợ, về quê ở miền biển sinh sống.
-
DƯƠNG PHƯỚC THUChỉ hai ngày sau khi nước rút, tôi lại chạy về huyện Phú Vang. Nắng vàng sau lụt, vào tiết lập Đông oi nồng như đổ lửa. Con đường nhựa từ Huế về biển Thuận An bị bùn, đất, cát phủ dầy hàng gang tấc có đoạn lên cao cả thước, xe chạy người chạy vội vã cuốn bụi tung mù trời, hai bên lề đường ngấm nước lũ được đánh dấu bằng rác rều cỏ cây đeo bám vật vờ cao qúa đầu người. Mùi bùn non, rong rêu, xác chết gia súc gia cầm tấp vào, mùi ủng mục của lúa gạo ngấm nước bạc bốc lên tanh hôi khó chịu.
-
YÊN CHÂUQuảng Điền là một trong những huyện bị lũ lụt nặng nhất Thừa Thiên.Có thể kể ra đây mấy con số: 42 người chết, 13.000 tấn lúa bị thối, 3078 con trâu bò bị chết, 34 cây số đê bị vỡ.
-
NGUYỄN THỊ SỬU Cư trú trên dãy núi Trường Sơn kéo dài từ Thừa Thiên Huế đến Quảng Trị của lãnh thổ nước ta, dân số Ta-Ôi chỉ 34.960 người (theo Tổng điều tra dân số 1/4/1999) và ít được biết đến. Nhưng khi đi sâu vào đời sống văn hóa, chúng ta mới thấy sự kỳ thú, kỳ vĩ của dân tộc này. Với tư cách là một thành viên bản địa của cộng đồng tộc người Ta-Ôi và sau một chuyến khảo sát điền dã khắp 21 xã, thị trấn của huyện A Lưới, Thừa Thiên Huế, chúng tôi phát hiện ra một nét văn hóa đặc sắc có tính truyền thống của dân tộc Ta-Ôi. Đó là Trách nhiệm cộng đồng.
-
HOÀNG CÁTVới riêng tôi, thì những cái địa danh bình thường, thuộc nông thôn vùng sâu, vùng xa của tỉnh Thừa Thiên Huế như: Triều Dương, Cao Xá, Quảng Thái, Phong Chương, Phù Lai, An Lỗ, Đồng Lâm, Phong Sơn, xóm Khoai, xóm Mắc vv… từ lâu đã trở thành một phần máu thịt của tâm hồn mình, của ký ức mình; chưa bao giờ - và sẽ không bao giờ - tôi nguôi quên cho được.
-
NGÔ MINH Ghi chép
-
NGUYỄN THANH TÚ Bút ký Bến phà Xuân Sơn nằm trên dòng sông Son thơ mộng ở đoạn thượng nguồn. Từ đây đi bằng thuyền máy khoảng nửa giờ đồng hồ ngược lên phía tây sẽ đến động Phong Nha. Anh Lê Chiêu Nguyên cán bộ hướng dẫn của Trung tâm du lịch văn hóa sinh thái Phong Nha - Kẻ Bàng đã nói như vậy khi đoàn chúng tôi chuẩn bị lên thuyền làm cuộc hành trình tới hang động mà UNESCO vừa công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.
-
NGUYỄN THẾTừ Huế, muốn đến khu nước khoáng nóng Thanh Tân, ta cứ theo Quốc lộ I ra phía Bắc, đi khoảng 20 km, tới cầu An Lỗ; qua cầu, rẽ trái theo tỉnh lộ 11, đi khoảng 12 km là đến. Còn nếu đi từ hướng Quảng Trị vào, đến km 26, rẽ phải vào cổng làng Đông Lâm thẳng theo con đường trải nhựa khoảng 7 km, gặp tỉnh lộ 11, rồi rẽ trái 1km.
-
NGUYỄN QUANG HÀ Ghi chépNói đến Vĩnh Linh, không ai không nhớ hai câu thơ đầy hãnh diện của Bác Hồ tặng cho mảnh đất này: “Đánh cho giặc Mỹ tan tành Năm châu khen ngợi Vĩnh Linh anh hùng”
-
…Chưa bao giờ các văn nghệ sĩ Huế lại tranh thủ “đi” như ở Trại viết này. Không chỉ “săn” cảnh đẹp, người đẹp, các anh còn chú trọng hơn những nét đẹp trong lao động sản xuất của người dân Bà Rịa-Vũng Tàu…
-
NGUYỄN XUÂN HOÀNG Bút ký...Bảy trăm năm trở về với Đại Việt, lịch sử đèo Hải Vân đã dày lên cùng với lịch sử nước Việt. Đó là những trang sách được viết bằng mồ hôi, máu và số phận của cả một dân tộc. Ngày Huyền Trân đi qua cửa Tư Dung (Tư Hiền ngày nay), nàng đã nhìn thấy gì nếu không phải là con ngựa trắng tung bờm lao ra biển đông, và đèo Hải Vân cao mịt mùng đã lặng lẽ đưa một Chiêu Quân vì nước non ngàn dặm ra đi. Cuộc vu qui nhiều nước mắt ấy theo tôi là trang sử đầu tiên của đèo Hải Vân. Để sau đó nơi hiểm trở này đã tiễn chân Cao Bá Quát, cái ngày ông đi giang hồ rèn chí, con chim hồng quì chân uống nước sông Trà mà vọng về phương Bắc lòng tha thiết nhớ quê...
-
NGUYỄN VĂN VINH Bút kýAi về cầu ngói Thanh ToànCho em về với một đoàn cho vui
.png)
.png)
