Sáng tác văn học nghệ thuật đề tài chiến tranh có nhiều đổi mới
Sáng tạo văn học nghệ thuật về đề tài chiến tranh, cách mạng thời gian qua đã có nhiều đổi mới và được giới chuyên môn ghi nhận.
(Ảnh minh họa: Phương Vy/TTXVN.)
Vừa qua, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đã trao thưởng cho 80 sáng tác, phản ánh sinh động 2 cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân dân ta trong công cuộc giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước (1930-1975).
Cách nhìn mới về chiến tranh, cách mạng
Hiếm có một dân tộc nào mà trong hành trình lịch sử hàng ngàn năm dựng nước, giữ nước mà các dấu mốc quan trọng nhất lại thấm đẫm xương máu của biết bao người con ưu tú đã ngã xuống để bảo vệ từng tấc đất của cha ông như dân tộc Việt Nam.
Cho tới hôm nay, những dấu mốc lịch sử bi tráng, hào hùng ấy vẫn luôn là nguồn cảm hứng sáng tạo của nhiều thế hệ văn nghệ sỹ.
Một nhà văn nổi tiếng với các tác phẩm viết về chiến tranh đã nhận xét có một thực tế là không ít người đọc, kể cả bạn đọc trẻ ngày nay ngại đọc các tác phẩm văn học về đề tài chiến tranh, ngại nghe hát về các ca khúc cách mạng. Họ bảo rằng đọc mãi, nghe mãi, xem mãi những tác phẩm ấy, đề tài ấy, quen quá, không có gì mới.
Hiểu điều này, nhiều nhà văn, nhà viết kịch, họa sỹ hôm nay khi sáng tác về chiến tranh, cách mạng đã cố gắng khai thác những điều mới lạ hơn. Họ hy vọng những cố gắng đổi mới này sẽ giúp công chúng yêu thích mảng đề tài này hơn nữa.
Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, nhà văn Đỗ Kim Cuông ghi nhận điểm mới rõ nét nhất trong những tác phẩm viết về đề tài chiến tranh cách mạng hiện nay là tác giả viết với cái nhìn sâu sắc, toàn diện, chân thực hơn.
Các tác giả không còn giữ thái độ, cách nhìn của vài chục năm trước mà nhìn cuộc chiến của dân tộc ở nhiều góc độ khác nhau, con người hơn, nhân văn hơn khi khắc họa sự khốc liệt của chiến tranh với những nỗi đau tận cùng mà con người ở thời kỳ đó đã kiên cường vượt qua. Hai cuộc kháng chiến anh dũng đã giành được thắng lợi, đất nước được thống nhất hoàn toàn xong hàng triệu người con của dân tộc đã đổ máu xương, nước mắt.
Đã có nhiều tác giả đã viết về các cuộc chiến ở Quảng Trị, Điện Biên,… nhưng dưới con mắt của nhà viết kịch Xuân Đức, nhà văn Chu Lai, họa sỹ Đỗ Đức Khải những địa danh đã đi vào lịch sử này được khắc họa khác hẳn với những sáng tác trước đó.
Vẫn coi trọng mục đích phản ánh cuộc kháng chiến vĩ đại, khẳng định chính nghĩa của dân tộc Việt Nam, nhưng sau năm 1975, các tác giả nhấn mạnh hơn vào tính chân thực. Không bằng lòng với hiện thực được lý tưởng hóa một chiều, họ xác định không chỉ nói đến thắng lợi mà còn cần nói đến tổn thất, hy sinh, không chỉ nói đến niềm vui mà còn nói đến nỗi đau do kẻ gây nên. Điển hình là tiểu thuyết “Biệt cánh chim trời” của nhà văn Cao Duy Sơn; Chu Lai với phim truyện điện ảnh “Mưa đỏ,” họa sỹ Nguyễn Tường Linh với tranh sơn mài “Bình minh”…
“Biệt cánh chim trời” của Cao Duy Sơn đề cao đóng góp của những người không trực tiếp cầm súng chiến đấu ở mặt trận mà ở hậu phương, chiến đấu với đói nghèo, không ít người đã thầm lặng hy sinh.
Khi giới thiệu tiểu thuyết này, tác giả mong muốn mang đến cho người đọc cảm nhận mới về đời sống của kháng chiến, cách mạng, nhất là về hậu phương của những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nơi có đầy mâu thuẫn, cam go và con người phải gồng mình để hoàn thành tốt sứ mệnh vì miền Nam ruột thịt, thống nhất đất nước.
Cũng là một tác phẩm độc đáo, vở múa “Khoảnh khắc bất tử” (kịch bản Tuyết Minh, tổng đạo diễn Phạm Anh Phương) có cách nhìn mới lạ, đan xen giữa hư và thực, đề cao tính nhân đạo, tình yêu hòa bình.
Tổng đạo diễn Phạm Anh Phương chia sẻ để tạo sự hấp dẫn của tác phẩm, thu hút công chúng, vở múa này đề cao tính sáng tạo. Kịch bản nhìn về đề tài cách mạng với cách nhìn hiện đại, tạo cảm xúc khác biệt cho người xem, thủ pháp sân khấu hiện đại, hiệu ứng mới, lạ. Cách trang trí sân khấu, âm nhạc, vũ đạo cũng được kết hợp giữa phong cách, ngôn ngữ truyền thống với hiện đại…
Khẳng định vai trò của người sáng tác
Cuộc vận động sáng tác về đề tài chiến tranh cách mạng (1930-1975) được phát động trên toàn quốc đã khơi dậy lòng yêu nước, ý chí tự lực tự cường - một truyền thống quý báu của nhân dân. Để có những tác phẩm hay, chất lượng, nhiều nhà văn, nhà viết kịch, họa sỹ… đã có những đầu tư nghiêm túc.
Là nhà văn quân đội chuyên viết về đề tài người lính, chiến tranh, cách mạng, mới đây nhà văn, nhà viết kịch Xuân Đức đã dành cả tình cảm, tâm huyết để kể lại những năm tháng hào hùng của dân tộc qua vở kịch “Nhiệm vụ hoàn thành.”
Vở kịch là tác phẩm sân khấu duy nhất đến thời điểm này viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau khi Đại tướng qua đời. Tác giả đã chọn lựa những thời khắc quan trọng nhất, những thời khắc thể hiện vai trò của vị tướng đã đi vào lịch sử cũng như tình cảm, đời sống của quân đội, nhân dân Việt Nam. Trong đó có những lát cắt mà lịch sử cần làm rõ hơn về vai trò của Đại tướng đối với đường Hồ Chí Minh trên biển hay trong cuộc tổng tiến công mùa xuân năn 1975…
Vở kịch “Nhiệm vụ hoàn thành” khi công diễn đã chiếm được tình cảm của khán giả đối với nhân vật lịch sử vĩ đại này. Vượt qua hàng nghìn sáng tác, tác phẩm dành đã được trao giải A của "Cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật có chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975."
Với nhà văn, nhà viết kịch Xuân Đức, đây là sự tri ân với Đại Tướng, tri ân quá khứ oanh liệt, hào hùng của cả dân tộc. Thành công của vở kịch, bên cạnh vai trò của tác giả, đạo diễn còn có nhiều đóng góp của diễn viên, nghệ sỹ - tác giả Xuân Đức chia sẻ.
Dành hơn 3 năm để viết, thể hiện sự tìm tòi mới về góc khuất của chiến tranh, tiểu thuyết “Biệt cánh chim trời” được bạn đọc đón nhận, đánh giá cao. Nhà văn Cao Duy Sơn, tác giả của tiểu thuyết chia sẻ, trong quá trình viết, mỗi tác giả đều lựa chọn các phương thức thể hiện riêng biệt. Bên cạnh đó, viết về chiến tranh, cách mạng, người viết cũng phải lựa chọn nội dung phù hợp với cách viết, thể hiện chân thực đời sống xã hội trong bối cảnh đất nước chiến tranh.
Chính điều này đã mang đến cho tác phẩm “Biệt cánh chim trời” giải C của Cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật có chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ cứu nước giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975.
Với các nhìn mới lạ, sự đầu tư công phu, vở kịch múa “Khoảnh khắc bất tử” đã giành được nhiều giải thưởng lớn như Giải A của Hội nghệ sỹ Múa Việt Nam; giải Đặc biệt trong Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc, trong đó hai nghệ sỹ chính đều dành được huy chương Vàng, Bạc; giải A của cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật có chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975…
Trước đó, kịch bản “Khoảnh khắc bất tử” cũng được ghi nhận là một trong những kịch bản xuất sắc nhất trong năm 2013.
Theo
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
1. Đời người trăm năm như nhau, nhà văn Tây hay ta gì gì ông Trời cũng chẳng ưu ái thêm ngày nào, vậy mà bên trời ấy thế hệ này đến thế hệ khác nảy nòi bao nhiêu tiểu thuyết gia lớn. Còn ta thì không. Tại sao?
-
Phan nhân 1972 ( Hồi ức K15 trường Chuyên Phan Bội Châu Nghệ Tĩnh - NXB Hội Nhà văn, tháng 7/2019 ) có lẽ là một trong những cuốn sách thú vị nhất về tuổi học trò mà tôi từng đọc.
-
Ngày 6-7, tại Hà Nội, buổi giao lưu ra mắt bút ký chính luận “Một thời Đông Bắc” của tác giả Vũ Mão và ký sự tiểu thuyết “Mãi mãi một thời Thiếu sinh quân” của nhà văn Ma Văn Kháng do NXB Kim Đồng tổ chức đã thu hút sự tham gia của đông đảo các nhà văn, nhà phê bình văn học, các cựu học viên trường Thiếu sinh quân Việt Nam.
-
Ra mắt tập thơ đầu tay năm 2003, đến nay, nhà văn Nguyễn Văn Học đã xuất bản 15 tác phẩm bao gồm tiểu thuyết, truyện ngắn và thơ.
-
Văn học Nhật Bản đang để lại dấu ấn sâu đậm và mạnh mẽ cả về số lượng lẫn chất lượng. Bên cạnh dòng văn học kinh điển gắn liền với những tác giả có ảnh hưởng trên thế giới, thị trường xuất bản trong nước còn chứng kiến cuộc “đổ bộ” của những tác giả đương đại với số lượng tác phẩm không hề nhỏ.
-
Tôi vẫn luôn nghĩ rằng, đối với người nghệ sĩ, cô đơn tự xác lập hay cô đơn do ngoại cảnh, đó đều là những đặc ân. Bởi nhờ có cô đơn làm chất xúc tác, cảm thức sáng tạo mới bùng vỡ nơi người nghệ sĩ...” - Nhà văn Đỗ Chu cũng từng bảo: “Nghệ sĩ cô đơn được càng tốt!”.
-
Từ ba nguồn tư liệu chính sử, dã sử và dân gian, các nhà văn đã có cơ hội bung trổ trí tưởng tượng và khả năng hư cấu để cho ra đời những áng văn chương sinh động, hấp dẫn viết về lịch sử. Hai tiểu thuyết lịch sử mới ra mắt công chúng là “Từ Dụ Thái hậu” của Trần Thùy Mai và “Thiên địa phong trần” của Hà Thủy Nguyên.
-
Nhân kỉ niệm 62 năm thành lập (17/6/1957 – 17/6/2019), Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt ấn bản mới tập truyện Dưới chân Cầu Mây của nhà văn Nguyên Hồng. Tập truyện gồm ba truyện đặc sắc dành cho thiếu nhi: Đôi chim tan lạc, Dưới chân Cầu Mây vàCháu gái người mãi võ họ Hoa.
-
NXB Hà Nội và Thư viện Hà Nội tổ chức lễ ra mắt cuốn sách “Thời cuộc và Văn hóa” của nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam
-
Nhà thơ Hữu Thỉnh đánh giá Huy Cận là người đem tâm nguyện “làm bục nhảy đưa sự sống lên cao”. Nhiều nhà thơ, nhà nghiên cứu có dịp quần tụ nhớ về hồn thơ Huy Cận dịp 100 năm ngày sinh của ông.
-
“Ba năm tồn tại. Thời gian không dài. Nhưng kỷ niệm một thời niên thiếu tươi đẹp hào hùng trong gian khổ làm sao có thể quên!”. Sau hơn 70 năm, khi những mảnh ký ức bắt đầu mờ nhòa, nhà văn Ma Văn Kháng đã “gạn lấy chút sức lực còn lại”, “rờ rẫm nhớ lại những gì đã trải qua”, để tái hiện chân dung thế hệ “măng non cách mạng” giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp.
-
Nhà văn Trần Thùy Mai vừa ra mắt bộ tiểu thuyết lịch sử “Từ Dụ thái hậu” sau một thời gian dài im tiếng. Điều thú vị, cuốn sách đề cập đến lịch sử nhưng được tác giả viết bằng văn phong thuần Việt, với ngôn ngữ nhuần nhị để thu hút độc giả trẻ.
-
Có thể nói, tiểu thuyết gia hiện đại đầu tiên của văn học Việt Nam chính là nhà văn Hồ Biểu Chánh. Với kho tàng đồ sộ 64 cuốn tiểu thuyết, ông được mệnh danh là “người kể chuyện đời” đầy lôi cuốn và có cá tính.
-
Giữ một vị trí khiêm tốn trong đời sống văn chương, nhưng thể loại phi hư cấu thời gian qua vẫn đều đặn đến với độc giả. Thậm chí, nhiều tác phẩm tạo được tiếng vang lớn, được in hàng chục ngàn bản. Chỉ có điều, trong những bảng vàng văn chương trong nước, hiếm khi những tác phẩm thuộc thể loại phi hư cấu được xướng tên.
-
Nhân dịp kỷ niệm 65 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 – 7/5/2019), NXB Kim Đồng vừa cho ra mắt tập thơ “Điện Biên chiến thắng, Điện Biên thơ” của Đại tá, nhà thơ Ngô Vĩnh Bình tuyển chọn và giới thiệu.
-
Sau 65 năm, những kinh nghiệm lịch sử, bài học quý giá từ chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn được học giả trong và ngoài nước quan tâm nghiên cứu. Không chỉ là góc nhìn riêng của mỗi bên, việc hợp tác để khai thác khối tư liệu, tài liệu lưu trữ - di sản chung của hai dân tộc Pháp - Việt nhằm có thêm sự đối chứng, từ đó làm rõ hơn lịch sử.
-
“ĐIỆN BIÊN PHỦ: 13/3-07/5/1954” là cuốn sách chuyên khảo của Tiến sĩ, Đại úy người Pháp Ivan Cadeau. Cuốn sách cung cấp các tài liệu lưu trữ của Pháp về sự kiện Điện Biên Phủ và chiến tranh tại Đông Dương, trong đó có nhiều tài liệu chưa từng công bố tại Việt Nam.
-
Ngày 30/4/1975 mãi là một ký ức tồn tại sâu thẳm trong tâm trí của những người đã trực tiếp chứng kiến. Đặc biệt là nhà báo, nhà văn Trần Mai Hạnh, người đã dành gần như cả cuộc đời cầm bút của mình để văn bản hóa lại những ký ức lịch sử về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước một thời của dân tộc Việt Nam.
-
Với sự nhân từ, đức độ, Từ Dụ thái hậu được dân gian lưu truyền là người phụ nữ quyền lực có sức ảnh hưởng to lớn dưới triều nhà Nguyễn. Từ cảm hứng ấy, nhà văn xứ Huế Trần Thùy Mai đã viết Từ Dụ thái hậu - một trường thiên tiểu thuyết gồm 69 chương, có thể xem là tiểu thuyết lịch sử dạng “cung đấu” hiếm hoi của văn học đương đại.
-
Sáng ngày 22/4/2019, tại thành phố Hồ Chí Minh, Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã tiến hành buổi toạ đàm khoa học, giới thiệu công trình Nghiên cứu, lí luận, phê bình văn học ở Nam Bộ thời kì 1865-1954.
.png)
.png)
