Sáng tác văn học nghệ thuật đề tài chiến tranh có nhiều đổi mới
Sáng tạo văn học nghệ thuật về đề tài chiến tranh, cách mạng thời gian qua đã có nhiều đổi mới và được giới chuyên môn ghi nhận.
(Ảnh minh họa: Phương Vy/TTXVN.)
Vừa qua, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đã trao thưởng cho 80 sáng tác, phản ánh sinh động 2 cuộc kháng chiến vĩ đại của nhân dân ta trong công cuộc giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước (1930-1975).
Cách nhìn mới về chiến tranh, cách mạng
Hiếm có một dân tộc nào mà trong hành trình lịch sử hàng ngàn năm dựng nước, giữ nước mà các dấu mốc quan trọng nhất lại thấm đẫm xương máu của biết bao người con ưu tú đã ngã xuống để bảo vệ từng tấc đất của cha ông như dân tộc Việt Nam.
Cho tới hôm nay, những dấu mốc lịch sử bi tráng, hào hùng ấy vẫn luôn là nguồn cảm hứng sáng tạo của nhiều thế hệ văn nghệ sỹ.
Một nhà văn nổi tiếng với các tác phẩm viết về chiến tranh đã nhận xét có một thực tế là không ít người đọc, kể cả bạn đọc trẻ ngày nay ngại đọc các tác phẩm văn học về đề tài chiến tranh, ngại nghe hát về các ca khúc cách mạng. Họ bảo rằng đọc mãi, nghe mãi, xem mãi những tác phẩm ấy, đề tài ấy, quen quá, không có gì mới.
Hiểu điều này, nhiều nhà văn, nhà viết kịch, họa sỹ hôm nay khi sáng tác về chiến tranh, cách mạng đã cố gắng khai thác những điều mới lạ hơn. Họ hy vọng những cố gắng đổi mới này sẽ giúp công chúng yêu thích mảng đề tài này hơn nữa.
Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, nhà văn Đỗ Kim Cuông ghi nhận điểm mới rõ nét nhất trong những tác phẩm viết về đề tài chiến tranh cách mạng hiện nay là tác giả viết với cái nhìn sâu sắc, toàn diện, chân thực hơn.
Các tác giả không còn giữ thái độ, cách nhìn của vài chục năm trước mà nhìn cuộc chiến của dân tộc ở nhiều góc độ khác nhau, con người hơn, nhân văn hơn khi khắc họa sự khốc liệt của chiến tranh với những nỗi đau tận cùng mà con người ở thời kỳ đó đã kiên cường vượt qua. Hai cuộc kháng chiến anh dũng đã giành được thắng lợi, đất nước được thống nhất hoàn toàn xong hàng triệu người con của dân tộc đã đổ máu xương, nước mắt.
Đã có nhiều tác giả đã viết về các cuộc chiến ở Quảng Trị, Điện Biên,… nhưng dưới con mắt của nhà viết kịch Xuân Đức, nhà văn Chu Lai, họa sỹ Đỗ Đức Khải những địa danh đã đi vào lịch sử này được khắc họa khác hẳn với những sáng tác trước đó.
Vẫn coi trọng mục đích phản ánh cuộc kháng chiến vĩ đại, khẳng định chính nghĩa của dân tộc Việt Nam, nhưng sau năm 1975, các tác giả nhấn mạnh hơn vào tính chân thực. Không bằng lòng với hiện thực được lý tưởng hóa một chiều, họ xác định không chỉ nói đến thắng lợi mà còn cần nói đến tổn thất, hy sinh, không chỉ nói đến niềm vui mà còn nói đến nỗi đau do kẻ gây nên. Điển hình là tiểu thuyết “Biệt cánh chim trời” của nhà văn Cao Duy Sơn; Chu Lai với phim truyện điện ảnh “Mưa đỏ,” họa sỹ Nguyễn Tường Linh với tranh sơn mài “Bình minh”…
“Biệt cánh chim trời” của Cao Duy Sơn đề cao đóng góp của những người không trực tiếp cầm súng chiến đấu ở mặt trận mà ở hậu phương, chiến đấu với đói nghèo, không ít người đã thầm lặng hy sinh.
Khi giới thiệu tiểu thuyết này, tác giả mong muốn mang đến cho người đọc cảm nhận mới về đời sống của kháng chiến, cách mạng, nhất là về hậu phương của những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nơi có đầy mâu thuẫn, cam go và con người phải gồng mình để hoàn thành tốt sứ mệnh vì miền Nam ruột thịt, thống nhất đất nước.
Cũng là một tác phẩm độc đáo, vở múa “Khoảnh khắc bất tử” (kịch bản Tuyết Minh, tổng đạo diễn Phạm Anh Phương) có cách nhìn mới lạ, đan xen giữa hư và thực, đề cao tính nhân đạo, tình yêu hòa bình.
Tổng đạo diễn Phạm Anh Phương chia sẻ để tạo sự hấp dẫn của tác phẩm, thu hút công chúng, vở múa này đề cao tính sáng tạo. Kịch bản nhìn về đề tài cách mạng với cách nhìn hiện đại, tạo cảm xúc khác biệt cho người xem, thủ pháp sân khấu hiện đại, hiệu ứng mới, lạ. Cách trang trí sân khấu, âm nhạc, vũ đạo cũng được kết hợp giữa phong cách, ngôn ngữ truyền thống với hiện đại…
Khẳng định vai trò của người sáng tác
Cuộc vận động sáng tác về đề tài chiến tranh cách mạng (1930-1975) được phát động trên toàn quốc đã khơi dậy lòng yêu nước, ý chí tự lực tự cường - một truyền thống quý báu của nhân dân. Để có những tác phẩm hay, chất lượng, nhiều nhà văn, nhà viết kịch, họa sỹ… đã có những đầu tư nghiêm túc.
Là nhà văn quân đội chuyên viết về đề tài người lính, chiến tranh, cách mạng, mới đây nhà văn, nhà viết kịch Xuân Đức đã dành cả tình cảm, tâm huyết để kể lại những năm tháng hào hùng của dân tộc qua vở kịch “Nhiệm vụ hoàn thành.”
Vở kịch là tác phẩm sân khấu duy nhất đến thời điểm này viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau khi Đại tướng qua đời. Tác giả đã chọn lựa những thời khắc quan trọng nhất, những thời khắc thể hiện vai trò của vị tướng đã đi vào lịch sử cũng như tình cảm, đời sống của quân đội, nhân dân Việt Nam. Trong đó có những lát cắt mà lịch sử cần làm rõ hơn về vai trò của Đại tướng đối với đường Hồ Chí Minh trên biển hay trong cuộc tổng tiến công mùa xuân năn 1975…
Vở kịch “Nhiệm vụ hoàn thành” khi công diễn đã chiếm được tình cảm của khán giả đối với nhân vật lịch sử vĩ đại này. Vượt qua hàng nghìn sáng tác, tác phẩm dành đã được trao giải A của "Cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật có chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975."
Với nhà văn, nhà viết kịch Xuân Đức, đây là sự tri ân với Đại Tướng, tri ân quá khứ oanh liệt, hào hùng của cả dân tộc. Thành công của vở kịch, bên cạnh vai trò của tác giả, đạo diễn còn có nhiều đóng góp của diễn viên, nghệ sỹ - tác giả Xuân Đức chia sẻ.
Dành hơn 3 năm để viết, thể hiện sự tìm tòi mới về góc khuất của chiến tranh, tiểu thuyết “Biệt cánh chim trời” được bạn đọc đón nhận, đánh giá cao. Nhà văn Cao Duy Sơn, tác giả của tiểu thuyết chia sẻ, trong quá trình viết, mỗi tác giả đều lựa chọn các phương thức thể hiện riêng biệt. Bên cạnh đó, viết về chiến tranh, cách mạng, người viết cũng phải lựa chọn nội dung phù hợp với cách viết, thể hiện chân thực đời sống xã hội trong bối cảnh đất nước chiến tranh.
Chính điều này đã mang đến cho tác phẩm “Biệt cánh chim trời” giải C của Cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật có chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ cứu nước giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975.
Với các nhìn mới lạ, sự đầu tư công phu, vở kịch múa “Khoảnh khắc bất tử” đã giành được nhiều giải thưởng lớn như Giải A của Hội nghệ sỹ Múa Việt Nam; giải Đặc biệt trong Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc, trong đó hai nghệ sỹ chính đều dành được huy chương Vàng, Bạc; giải A của cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật có chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975…
Trước đó, kịch bản “Khoảnh khắc bất tử” cũng được ghi nhận là một trong những kịch bản xuất sắc nhất trong năm 2013.
Theo
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Liên tục những tin vui đến với văn chương Việt Nam: nhà văn Nguyễn Ngọc Tư nhận Giải thưởng LiBeraturpreis 2018 do Hiệp hội Litprom (Hiệp hội quảng bá văn học châu Á, châu Phi, Mỹ Latin ở Đức) trao tặng cho tác phẩm Cánh đồng bất tận.
-
Những bài viết ngắn trong cuốn sách Đủ nắng thì hoa nở (Phương Nam Book và NXB Văn hóa - Văn nghệ ấn hành) cũng chính là những trải nghiệm cả về đời lẫn đạo của tác giả Ba Gàn. Nhờ đó, cuốn sách mang đến những giá trị hữu ích cho độc giả, nhất là những người đang đi tìm mục tiêu để sống.
-
Hướng tới kỷ niệm 10 năm ra số đầu tiên (2010 - 2020), ngày 28/11, tại Hà Nội, tờ Thời Nay (Báo Nhân dân) phối hợp Ban Nhà văn trẻ (Hội Nhà văn Việt Nam) tổ chức buổi ra mắt 2 cuốn sách “Giấc mơ trên những cánh rừng”, và “Nơi ta đã qua, người ta đã gặp”.
-
Dự án Nhóm 4. 0 của Nền tảng Xuất bản Điện tử Waka, là dự án sáng tác theo mô hình nhóm đầu tiên tại Việt Nam được xây dựng và triển khai với kỳ vọng tạo ra một sân chơi hỗ trợ các tác giả trẻ yên tâm phát triển sự nghiệp sáng tác của mình.
-
Đối thoại với hoa (NXB Văn hóa - Văn nghệ TPHCM, tháng 11-2018), tập tiểu luận phê bình thứ 7 của Nguyễn Thị Minh Thái, là cuốn sách kỷ niệm 45 năm bước vào nghề văn của tác giả.
-
Cảm hứng viết văn ở chính trong cuộc sống của mỗi chúng ta, việc viết văn phải tải chứa một điều gì đó chứ không viết chung chung. Trong tác phẩm văn học cũng phải truyền tải những giá trị nhân văn, định hướng tích cực để người đọc biết trân quý những gì mình đang có.
-
Là vùng đất quen thuộc trong miền sáng tạo, vẻ đẹp Hà Nội không chỉ được diễn tả bằng hình ảnh mà còn hiển hiện vô cùng tinh tế, sống động trong nghệ thuật ngôn từ. Với vô số tác phẩm văn học viết về Thủ đô từ xưa tới nay, để khai phá, phát lộ những điều mới mẻ về thành phố này là thử thách không nhỏ với mỗi nhà văn.
-
Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà văn Nguyên Hồng (5/11/1918 - 5/11/2018), lần đầu tiên, “Nhật ký Nguyên Hồng” ra mắt bạn đọc. Hơn 600 trang nhật ký Nguyên Hồng viết từ năm 1941 đến trước khi ông mất (1982) đã được công bố. Những trang viết hiển hiện cả một thời kỳ, sống động và chân thực. Đặc biệt là đời sống văn nghệ của đất nước trong suốt hơn nửa đầu thế kỷ XX. Được sự đồng ý của NXB Trẻ và đại diện gia đình nhà văn Nguyên Hồng, chúng tôi trích giới thiệu một số trang nhật ký của ông.
-
Rời "cõi tạm" khi tuổi đời còn rất trẻ (24 tuổi) song cha đẻ của bài thơ Hôm qua em đi chùa Hương - tác giả Nguyễn Nhược Pháp đã để lại khối lượng những sáng tác đáng kinh ngạc và thán phục, một tài năng đã chớm nở từ rất sớm và đạt được nhiều thành tựu đáng kể.
-
Sáng 5/11 tại Trụ sở Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp hợp với gia đình nhà văn Nguyên Hồng tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm sinh nhà văn Nguyên Hồng (5/11/1918 - 5/11/2018). Ông được đánh giá là một trong những nhà văn ưu tú nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại với các tác phẩm như: Bỉ vỏ, Những ngày thơ ấu, Cửa biển...
-
Có nhiều cuốn sách lọt vào danh mục “bestsellers” của các NXB, hàng chục năm nay nhà văn Nguyễn Nhật Ánh luôn giành vị trí tác giả “ăn khách” trong làng văn chương. Đa tài trong nhiều lĩnh vực, và thể loại sáng tác nhưng ông có biệt tài xuất sắc trong mảng sáng tác dành cho tuổi teen.
-
NXB Phụ nữ vừa ra mắt cuốn sách "Những nhân chứng cuối cùng" - một trong những tác phẩm góp phần làm nên giải Nobel văn học của nữ nhà văn Belarus Svetlana Alexievich - người được biết đến nhiều với các tác phẩm đã in và phát hành ở Việt Nam như “Chiến tranh không mang gương mặt phụ nữ”, “Lời nguyện cầu từ Chernobyl”.
-
Ngày 25/10, tại TP HCM, cuốn sách “Kiến Phật” của tác giả người Anh - Rose Elliot đã chính thức ra mắt độc giả Việt Nam.
-
Sáng 24-10, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư vừa có buổi gặp gỡ và ký tặng sách cho độc giả tại Đường sách TPHCM nhân dịp chị vừa trở về từ Hội sách Frankfurt với giải thưởng LiBeraturpreis 2018, và ra mắt tập truyện ngắn Cố định một đám mây.
-
Ba cây bút trẻ Kai Hoàng, Thái Cường và Hoàng Khánh Duy vừa có cuộc chuyện trò về sáng tác văn chương gắn với cuộc sống đương đại tại Đường sách sáng 20/10 nhân khai mạc Tuần lễ sách hay.
-
Bên cạnh những tác phẩm mang hơi thở thời đại, đời sống văn chương trong nước gần đây còn xuất hiện những tác phẩm từng được xuất bản từ trước. Dù ra mắt cách đây hàng chục năm, nhưng nhiều tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị và với không ít bạn đọc ngày nay, đó vẫn là những tác phẩm mới.
-
Tiểu thuyết về một chàng trai nổi loạn, dính vào ma túy được viết bằng tình cảm của nhà văn với con trai thứ hai.
-
Sau các tác phẩm Nguyễn Trãi (2 tập), Đàm đạo về Điều Ngự Giác Hoàng, Bí mật hậu cung, mới đây nhà văn Bùi Anh Tấn tiếp tục trở lại với đề tài lịch sử bằng tiểu thuyết Bảo kiếm và giai nhân, do NXB Tổng hợp TPHCM ấn hành.
-
Kế thừa và sáng tạo là vấn đề xưa nay đã từng được nhiều người quan tâm bàn luận. Tôi chỉ xin nói thêm đôi điều về mối quan hệ giữa kế thừa và sáng tạo trong sáng tác thi ca.
-
PGS-TS Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, cho rằng, hoạt động lý luận văn học, nghệ thuật còn xa rời thực tiễn sáng tác, có biểu hiện xơ cứng, kém năng động, giảm sút tác dụng tích cực đối với sáng tác. Chỉ riêng trong lĩnh vực văn học, tiếng nói của các nhà phê bình được nhìn nhận là rất quan trọng đối với tác giả lẫn bạn đọc.
.png)
.png)
