Nỗ lực lành mạnh hóa hoạt động xuất bản-in và phát hành sách

16:40 26/01/2015

Theo thống kê của Cục Xuất bản-in-phát hành, năm 2014 ngành xuất bản đã tăng 50 triệu bản sách so với 10 năm trước.

Ngành xuất bản cần nâng cao năng lực hoạt động xuất bản, in ấn để cung cấp các ấn phẩm chất lượng cho độc giả. (Ảnh: Phương Vy/TTXVN)

Đây là kết quả đáng tự hào của ngành xuất bản bởi những năm gần đây ngành đã xuất bản được nhiều sách hay, sách tốt đáp ứng được nhu cầu đọc sách ngày càng cao của xã hội.

Mặc dù vậy, để trên thị trường sách không xuất hiện những cuốn sách kém chất lượng cần chuyên nghiệp hóa hơn nữa trong hoạt động xuất bản-in và phát hành sách.
 
Nâng cao năng lực của các nhà xuất bản


Việc liên kết xuất bản (tức là nhà xuất bản liên kết với các công ty sách, trong đó công ty sách cung cấp bản thảo sách còn nhà xuất bản duyệt và cấp giấy phát hành sách cho công ty sách) được xem là một bước tiến đáng kể của ngành xuất bản nhằm huy động được mọi nguồn lực của toàn xã hội.

Qua đó, ngoài nguồn thu từ sách làm theo kế hoạch của chính nhà xuất bản (sách A), nhà xuất bản còn có thêm một nguồn thu đáng kể từ việc phát hành sách liên kết (sách B). Tuy nhiên, hoạt động liên kết này thời gian qua bộc lộ nhiều sai sót.

Đến nay, hàng năm hoạt động xuất bản theo phương thức liên kết xuất bản đã đóng góp từ 70-80% tổng sản lượng sách phục vụ cho nhân dân cả nước. Tuy nhiên, vẫn có nhiều đối tác liên kết đã lợi dụng sự yếu kém của các nhà xuất bản để xuất bản ra thị trường những loại sách kém chất lượng.

“Thông qua liên kết xuất bản được Luật xuất bản cho phép, lợi dụng những yếu kém của đội ngũ nhân viên xuất bản, lợi dụng kẽ hở của quy trình xuất bản, các đơn vị liên kết xuất bản đã không ngần ngại tung ra thị trường những sản phẩm kém chất lượng, đầu độc và chiều theo thị hướng nhất thời của người đọc nhằm thu được lợi nhuận càng nhiều càng tốt, bất chấp đạo đức kinh doanh và lòng tự trọng của người làm nghề kinh doanh sản phẩm tri thức.” Bà Quách Thu Nguyệt, Viện nghiên cứu phát triển giáo dục IRED, tham gia giảng dạy tại Khoa Xuất bản trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh nhận định.

Trên thực tế, không thể đỗ lỗi hết cho đối tác liên kết “nắm quyền,” gây sức ép cho nhà xuất bản để được cấp phép xuất bản. Nguyên nhân vẫn là từ các nhà xuất bản. Nhiều nhà xuất bản do khó khăn, sẵn sàng giảm các khâu biên tập bản thảo, rút ngắn thời gian cấp phép, không cần hậu kiểm để cận cạnh tranh với các nhà xuất bản khác nhằm thu hút đối tác liên kết.

Theo ông Lê Thái Hỷ, Giám đốc Sở Thông tin truyền thông thành phố Hồ Chí Minh, mặc dù đến nay chúng ta chỉ có 63 nhà xuất bản nhưng ngành xuất bản cần quy hoạch lại các nhà xuất bản hoạt động kém hiệu quả.

Bên cạnh đó, hầu hết các nhà xuất bản không được cấp vốn từ cơ quan chủ quản, họ phải tự xoay sở để tồn tại.

Chính vì vậy, cơ quan chủ quản của các nhà xuất bản cũng cần có những chính sách hỗ trợ các nhà xuất bản như cấp kinh phí hoạt động, đặt hàng để tạo điều kiện cho nhà xuất bản hoạt động tốt hơn.

Có như vậy, các nhà xuất bản mới tránh được tình trạng cứ phải “lay hoay” giải quyết bài toán giữa nhiệm vụ được giao với hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Chuẩn hóa đội ngũ biên tập viên

Theo Cục xuất bản-in-phát hành, tính đến năm 2014 số lượng biên tập viên ở các nhà xuất bản khoảng 1.193 người, chiếm 21,6% tổng số lao động toàn ngành.

Trong khi đó, số lượng biên tập viên tốt nghiệp ngành xuất bản chỉ chiếm 5,5%. Qua đó, có thể thấy nguồn nhân lực ở các nhà xuất bản còn thiếu hụt và yếu kém.

Ông Lê Nguyên Đại, Giám đốc Công ty Thời đại chia sẻ dựa theo con số thống kê của Cục xuất bản-in-phát hành nếu tính bình quân thì mỗi nhà xuất bản có 20 biên tập viên và để làm ra tổng số tựa sách khoảng 25.000 cuốn thì mỗi biên tập viên phải xử lý khoảng 20 tựa.

Nhưng thực tế không phải như vậy, qua tìm hiểu cụ thể thì số lượng biên tập viên của các nhà xuất bản nhiều hay ít khác nhau, trong khi đó số tựa sách của các nhà xuất bản có thể xuất bản lại không tỷ lệ thuận theo số người biên tập.

Vì thế, có nhà xuất bản chỉ có 5, 7 biên tập viên nhưng lại thực hiện kế hoạch đề tài với 5, 7 trăm tựa còn hơn những nhà xuất bản có số lượng biên tập viên nhiều gấp mấy lần.

Với khối lượng công việc như vậy, biên tập viên không thể làm tốt công việc của mình, bởi vậy, các nhà xuất bản rất cần bổ sung thêm đội ngũ biên tập viên.

Không chỉ tăng số lượng đội ngũ biên tập viên, việc nâng cao chất lượng đội ngũ biên tập viên cũng không kém phần quan trọng. Phần lớn, đội ngũ biên tập viên ở các nhà xuất bản còn trẻ nhưng lại thiếu rèn luyện và thử thách. Thậm chí, không ít trong số họ còn xem nhẹ chức năng giáo dục của sách đã dẫn đến không ít sai sót trong những tác phẩm.

Theo bà Quách Thu Nguyệt, để khắc phục những yếu kém của nguồn lực biên tập viên chúng ta cần có chiến lược tuyển dụng, đào tạo, đào tạo lại đội ngũ biên tập viên cơ hữu cho từng nhà xuất bản.

Hiện nay đào tạo cho chức danh biên tập viên chỉ tập trung ở một số cơ sở giáo dục như Học viện báo chí tuyên truyền, Đại học Văn hóa ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và chỉ tiêu tuyển sinh ở các cơ sở này rất thấp. Chính vì vậy, ngành giáo dục cần tăng thêm chỉ tiêu tuyển sinh cho chức danh này; đồng thời cần đa dạng hóa các hình thức đào tạo (đào tạo chính quy, vừa học vừa làm)...

Ngoài ra, các nhà xuất bản cần khuyến khích biên tập viên tự nâng cao vốn văn hóa, hiểu biết sâu về lĩnh vực sách mình phụ trách biên tập, tránh tình trạng có biên tập viên đa năng, lĩnh vực nào cũng biên tập dù không hiểu rõ.

Mặt khác, nghề biên tập viên là nghề cần “độ chín” và sự trải nghiệm nghề nghiệp cũng như vốn sống.

Theo Lan Phương - TTXVN/Vietnam+

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Nếp nhà lãng đãng khói hương như chiếc cầu nối với quá khứ. Hồn người tĩnh tại, thong dong hòa quyện miền tâm linh thăm thẳm. Nhưng không phải dịp Tết đến ta mới thấy nhẹ nhàng. Bất cứ khi nào đứng trước ban thờ tiên tổ, bao bộn bề, lo toan đều tự nhiên rũ bỏ, để gia tâm bảo vệ những gì tốt đẹp của tinh thần.

  • Vừa qua, một số cá thể thiên nga đã được thả vào hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội. Việc làm này đã gây nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận. Dù sau đó, các cá thể thiên nga đã được di chuyển đến một địa điểm khác song từ sự việc này nhiều người tỏ ra băn khoăn bởi hồ Hoàn Kiếm vốn được coi là nơi linh thiêng, hơn nữa hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn còn là Di tích quốc gia đặc biệt.

  • Khi toàn cầu hóa, nhiều người mới ý thức rõ hơn tầm quan trọng của sáng tạo. Nhiều quốc gia coi sáng tạo là nguồn lực chính trong nền kinh tế tri thức. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số, bên cạnh động lực cũng tạo ra nhiều thách thức đối với khả năng sáng tạo của con người.

  • “Hiện thực” của đời sống hiện ra trước cái nhìn của chúng ta luôn luôn là một hỗn hợp, một nồi súp lẩu của “thực tế” và “tri nhận”, không tách bạch, và không dễ tách bạch được.

  • Nuôi dưỡng tâm hồn ham đọc sách từ bé cho con, sẽ giúp con dễ dàng vượt qua được giai đoạn khủng hoảng của tuổi mới lớn, giúp con mạnh mẽ đối mặt với những thay đổi của bản thân, và sóng gió của cuộc đời.

  • Để không bị lãng quên giữa các loại hình nghệ thuật giải trí hiện đại, sân khấu cải lương nói riêng, nghệ thuật truyền thống nói chung, đang tìm cách chuyển mình, dần tìm lại chỗ đứng. Trong quá trình tìm hướng đi mới ấy, các nghệ sĩ không hoàn toàn chạy theo thị hiếu một cách dễ dãi mà bỏ qua yếu tố nghệ thuật.

  • Một năm qua, sự xuất hiện của các sàn đấu giá nghệ thuật đã góp phần thúc đẩy hội họa phát triển, tạo ra thị trường lành mạnh thu hút nhà đầu tư cũng như giới mộ điệu. Nhưng vẫn còn nhiều vấn đề bỏ ngỏ.

  • Văn hóa là sản phẩm, đồng thời là điều kiện, động lực, phương thức tồn tại và phát triển của một đất nước. Văn hóa có sự phát triển tự thân nhưng cũng có cả sự tiếp nhận bên ngoài. Theo các chuyên gia, trong khi bảng giá trị của người Việt xuất hiện một số hiện tượng lệch lạc, cần nghiên cứu xây dựng hệ thống chuẩn mực xã hội, từ đó xác định khuôn khổ để trở lại chân giá trị.

  • Khi các hoạt động diễn xướng dân gian dần tách khỏi, đình làng dường như đánh mất một phần linh hồn, còn nghệ thuật truyền thống cũng thiếu khí vị. Theo NSƯT Đoàn Thanh Bình, những buổi diễn của Giáo phường Đình làng Việt một năm qua chính là hành trình để mỗi người được về lại ngày xưa, đắm mình trong đời sống văn hóa cộng đồng.

  • Thêm một lần mổ xẻ về thực trạng của lý luận phê bình sân khấu hiện nay, các nhà chuyên môn, tác giả đều cho rằng lý luận phê bình của sân khấu nước nhà rất thiếu, yếu và luôn bị các nhà hát… phớt lờ.

  • Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát đã chia sẻ đầy trăn trở tại Hội thảo "Liên hoan phim Việt Nam trong sự nghiệp phát triển điện ảnh dân tộc" vừa qua ở Đà Nẵng.

  • Sáng 16/11, Hội Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội đã tổ chức Hội thảo khoa học “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu trên địa bàn Hà Nội - nhận diện, bảo tồn và phát triển” tại đình Hào Nam. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa - xã hội, các nghệ nhân dân, đồng đền, thủ nhang, thanh đồng…

  • Gần đây, một số trường ngoài công lập tăng học phí cao gây phản ứng của phụ huynh và bất bình dư luận. Đáng chú ý là theo Luật Giáo dục 2005, các cơ quan quản lý nhà nước không có thẩm quyền quản lý việc thu chi của các trường ngoài công lập. Các trường này hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và ngành giáo dục chỉ giám sát về chỉ tiêu tuyển sinh, chương trình đào tạo.

  • Là di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng Quốc gia từ năm 1991, nhưng những giá trị lịch sử, yếu tố nguyên gốc tại chùa Khúc Thủy, thôn Khúc Thủy (xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội) đã bị xâm phạm nghiêm trọng.

  • Không phải ai sinh ra cũng đã có thẩm mỹ âm nhạc mà nó được hình thành gắn với không gian sống, điều kiện thụ hưởng. Theo nhạc sĩ Quốc Trung, hiện nay ở Việt Nam hầu hết các chương trình nghệ thuật chỉ trình diễn một vài thể loại nhạc, bó hẹp sự lựa chọn của khán giả. Nếu mọi người tự mở rộng, bỏ qua rào cản để thử nghiệm nhiều thể loại nhạc khác nhau, sẽ phát hiện ra nhiều thứ mới mẻ, thú vị.

  • Cuộc sống của họ ra sao, quan niệm về tình yêu, hạnh phúc, nỗi buồn, suy nghĩ về truyền thống, hiện tại và tương lai như thế nào? Để tìm ra câu trả lời, đạo diễn người Hà Lan Manouchehr Abrontan đã đi từ Nam ra Bắc, phỏng vấn hàng trăm phụ nữ ở mọi lứa tuổi, ngành nghề, vai trò khác nhau. Và “Việt Nam tim tôi” ra đời như tình ca về vẻ đẹp, sức mạnh của phụ nữ Việt.

  • “Học sinh như bó đuốc, nhiệm vụ của tôi là truyền lửa cho bó đuốc. Nhưng trước khi truyền lửa được thì giáo viên phải là người yêu thích, say mê tìm tòi, chắt lọc cái hay trong môn học, khơi gợi cho các em tự tìm tòi, tự phát hiện ra vấn đề”. Đó là chia sẻ của thầy giáo Lê Quang Nhân, Trường THPT chuyên Nguyễn Du, Đắk Lắk tại Lễ tuyên dương gương Người tốt việc tốt đổi mới sáng tạo trong dạy và học năm học 2016 - 2017 do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) tổ chức sáng 18.10.

  • Trong bối cảnh cần khẳng định văn hóa doanh nghiệp Việt Nam, việc tìm ý tưởng sáng tạo từ “Truyện Kiều” được cho là con đường ngắn nhất. Như GS. Phong Lê, Chủ tịch Hội Kiều học Việt Nam nhận định: “Doanh nhân dùng chữ tâm ấy để tiến là phúc cho họ, cũng là phúc cho xã hội vậy”.

  • Trước các phương tiện nghe nhìn, sách đang trở nên yếu thế hơn. Người lớn cũng ngại đọc sách, còn trẻ em thì thích xem iPad và chơi game. Làm sao để tạo được thói quen đọc sách cho trẻ, qua đó, dần nuôi dưỡng tâm hồn các em bằng sách?

  • Chú trọng phát triển văn hóa đọc tại vùng nông thôn, miền núi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, văn hoá đọc ở trẻ em nói riêng sẽ không thể phát triển rộng lớn nếu hệ thống phát hành sách chỉ tập trung ở thành phố và trẻ em nông thôn, miền núi vẫn còn “đói sách”.