Những người Huế mặc áo dài
VÕ NGỌC LAN
Như một mặc định của thời gian khi Huế là kinh đô của cả nước và nơi đây cũng là kinh đô của những chiếc áo dài. Vì vậy con gái Huế được làm quen với tà áo dài rất sớm. Bởi khi mới sinh ra đã thấy mẹ, thấy bà, thấy những người phụ nữ chung quanh khoác trên mình chiếc áo dài.
Tôi lên ba tuổi mới lẩm chẩm biết đi đã được mẹ may cho bộ áo dài lụa. Cứ thế mỗi năm tôi đều có bộ áo dài mới. Đến khi vào trung học, bộ áo dài trắng của cô Nữ sinh Đồng Khánh luôn làm tôi hãnh diện. Ngày nay áo dài được cách tân mang lại cho người phụ nữ dáng dấp trẻ trung, khoe được vẻ đẹp của cơ thể, tuy nhiên mặc chiếc áo đó người phụ nữ khó có thể xoay xở, khó thao tác như mặc chiếc áo dài ngày xưa.
 |
Tôi rất ghiền áo dài. Có lẽ khi khoác lên người chiếc áo dài ấy, tôi đã khác tôi trước đó. Tôi ngắm tôi trong tà áo của những người chung quanh và thầm nghĩ chiếc áo dài đang làm tôi đẹp lên. Không những tôi thích mặc áo dài mà với 5 người con gái của tôi hiện sống ở nước ngoài, tôi vẫn khuyến khích các con mặc áo dài những khi có lễ hoặc vào dịp Tết Nguyên đán. Những người tôi quen biết như bà Khánh Nam, nhà văn Trần Thùy Mai, giáo sư Thái Kim Lan… hình như cũng đồng hoàn cảnh ghiền áo dài nên thấy họ là thấy tà áo của họ phất phơ trong gió.
 |
| Bà Khánh Nam |
Người mặc áo dài tạo cho tôi nhiều ấn tượng đó là bà Khánh Nam ở Lạc Tịnh viên. Năm 1996 tôi đi cùng đoàn khách du lịch đa phần là người Âu Mỹ đến tham quan ngôi nhà cổ này. Khi bà Khánh Nam trong chiếc áo dài thướt tha xuất hiện thật trang nhã khiến cả đoàn khách tây ta gì đều trầm trồ. Tôi đã xấu hổ khi mình là người Viêt lại không mặc áo dài mà diện bộ jeans. Sau đó có vài người bạn của tôi ra chợ Đông Ba tìm cho được lụa màu vàng chanh y đúc áo của bà quận chúa này để mua. Tôi cũng không ngoại lệ. Rõ thấy hiệu ứng của người đẹp với chiếc áo dài đẹp quả có sức quyến rũ lạ kỳ.
Tôi còn trở lại Lạc Tịnh viên khá nhiều lần. Tôi khám phá được một điều thú vị là người phụ nữ hoàng tộc này luôn thường trực chiếc áo dài trên người, gặp bà là thấy chiếc áo dài. Hình như nếu chưa mặc kịp bà sẽ không tiếp khách. Tác phong đó làm tôi nhớ đến cô Xuân Yến từng làm Hiệu trưởng Đồng Khánh. Cô Yến có thói quen khi xuất hiện trước người khác là phải mặc áo dài, trang điểm chu đáo. Phong cách ăn mặc của bà Khánh Nam thật đẹp, thật tao nhã. Tôi dùng từ tao nhã để chỉ chiếc áo dài bà Khánh Nam đang khoác trên người. Vì bản thân tôi đã đôi lần nghe người ta bảo chiếc áo dài Việt Nam khá sexy. Hai điều đối lập này xuất hiện trong cùng chủ thể áo dài cũng không mâu thuẫn lắm đâu. Lý do đơn giản rằng có sexy hay tao nhã đều do chủ nhân chiếc áo tự tạo phong cách. Như bà Khánh Nam mặc áo dài màu lam, màu hoàng yến, cắt may kín đáo thì làm sao chiếc áo đó có thể tạo cho người đối diện sự tò mò. Có chăng trong đầu óc họ chỉ có sự ngưỡng mộ, tôn trọng. Có lẽ khi may áo dài, người đặt may cùng người cắt may cũng không nên quá đà để biến dạng chiếc áo vốn mang đặc trưng là nét tinh hoa của dân tộc.
 |
| Giáo sư Thái Kim Lan |
Nếu bà Khánh Nam nền nã, quý phái thì giáo sư Thái Kim Lan lại phá cách tìm về dáng xưa. Chiếc áo dài chị mặc với phong cách cổ điển trong cách viền hoặc xẻ tà với gam màu tím trông chị thật trẻ trung. Chiếc áo thì xưa như quả đất mà Kim Lan thì tinh khôi hình ảnh của cô gái Huế. Hình như nữ tiến sĩ triết học này chuộng hai màu trắng và tím, đặc biệt khi mặc áo dài chị lại đội thêm chiếc nón lá. Khó ai biết chị đã đi qua một vòng tuần hoàn trời đất, có lẽ chiếc áo dài đã giữ cho chị mãi thanh xuân. Năm 2000 gặp chị ở buổi gặp mặt cựu Nữ sinh Đồng Khánh, trong chiếc áo dài màu trắng chị đã múa. Có lẽ là lúc tôi thấy Thái Kim Lan đẹp nhất.
Quen biết với nhà văn Trần Thùy Mai đã lâu, thỉnh thoảng mới thấy Thùy Mai mặc áo dài. Mỗi lần như thế tôi lại thầm quan sát. Điều làm tôi thích nhất ở nữ nhà văn này là cách chọn màu áo và họa tiết trên chiếc áo. Hầu như Thùy Mai hay mặc áo lụa Hà Đông. Đúng là khi nhìn chợt thấy mát lạ. Nét đặc biệt trong chiếc áo của Thùy Mai là màu áo đậm như màu mận chín hay màu gỗ gõ, có họa tiết khi là chiếc trống đồng, khi là những lát cắt rất tinh tế và lạ mắt. Áo dài của Thùy Mai mang đầy đủ phong cách tân thời như ôm sát người, tay raglan và dài chấm gót. Nhờ vậy khi nữ văn sỹ bước đi, trông uyển chuyển, mềm mại ghê lắm! Có lẽ do đặc trưng công việc nên Trần Thùy Mai ít mặc áo dài nhưng khi mặc thì lắm kẻ ngoái nhìn.
 |
| Nhà văn Trần Thùy Mai |
Nhà văn nữ nổi tiếng này tâm sự với tôi: “Người ta hay ca tụng chiếc áo dài trên bục giảng, trên đường phố, trong các dịp lễ hội. Nhưng chưa ai nói đến chiếc áo dài khi ra quốc tế”. Có lẽ do chiếc áo dài buộc người phụ nữ phải ý tứ, khép nép khi khoác nó trên người nên khi ra thế giới phần nào bị hạn chế. Hãy để tự thân chiếc áo dài có đời sống riêng phù hợp như sống giữa xứ sở của chiếc áo đầm Âu Mỹ thì người phụ nữ Việt Nam vẫn chọn chiếc áo dài khi ra đường hay gặp nhau. Không phải họ hoài cổ mà chiếc áo dài trở nên một phần đời không thể thiếu và trên hết họ chọn áo dài để phô diễn những gì thuộc về cái đẹp. Cũng như ngày nay, thế hệ trẻ vẫn đang quay về với chiếc áo dài đó thôi. Không hiểu tôi có thần tượng chiếc áo dài Huế quá không khi khẳng định rằng chiếc áo đã tôn vinh nhiều nét đẹp của những người bạn Huế của tôi. Họ luôn đẹp hơn khi mặc áo dài và từ họ, chiếc áo dài được lắm người ngưỡng mộ.
Tình cờ tôi đọc bài viết của nhà văn Trần Mạnh Hảo về chiếc áo dài trong đó có câu “Khi chảy qua Hà Nội, sông Hồng mặc áo dài đi tết biển Đông” nghe mà thấy lịm cả người. Tôi đã từng thấy Tôn Nữ Giáng Tiên mặc áo dài. Có lẽ chiếc áo dài từ người vợ hoàng phái đã giúp anh có những câu thơ hay thế chăng?. Dẫu gì thì bây giờ người ta mặc áo dài đã bắt đầu nhiều hơn. Cứ mỗi dịp hội hè là thấy áo dài trong gió tung bay. Như 95 năm Đồng Khánh vào tháng 3 năm 2012 nhiều lắm những tà áo tím. Và tôi thấy đâu đó màu áo của bà Khánh Nam, Thái Kim Lan, Trần Thùy Mai những cựu nữ sinh Đồng Khánh ngày xưa. Tôi mơ ước được cùng họ mặc áo dài đi tết quê hương.
V.N.L
(SDB8/3-13)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
LÊ QUANG THÁI
Thời hiện đại có cúng tế thì Xuân thu nhị kỳ, chọn một trong hai. Tại đền hoặc miếu Thành hoàng của làng xã mở hội tế vị thần hộ mệnh để cầu mong an cư lạc nghiệp. Hát Sử và Dã sử trong lễ hội long trọng không thể thiếu vắng. -
PHAN THUẬN HÓA
LGT: Đài Tưởng niệm Chiến sĩ Trận vong nằm ở trước Trường Quốc Học (thường được gọi là Bia Quốc Học) là một tác phẩm nghệ thuật kiến trúc độc đáo của Huế; trong thời gian qua Trung tâm Công viên Cây xanh Huế đã đứng ra đầu tư tu bổ tôn tạo. -
Nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Đại Học Huế & 60 năm Khoa Văn Đại học Khoa học Huế
PHAN THUẬN AN
(Cựu sinh viên trường Đại học Văn Khoa, và khóa I Viện Hán Học Huế) -
Rạng sáng ngày 22-3 (tức 25-2 âm lịch), Trung tâm bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức lễ tế Xã Tắc năm 2017 tại đàn Xã Tắc, phường Thuận Hòa, thành phố Huế. Buổi lễ diễn ra trang nghiêm trong vòng gần một giờ đồng hồ theo các nghi lễ và vật phẩm được định rõ trong sách sử.
-
Mùa Xuân 1904
Trần Quý Cáp bước vào tuổi 34 và đỗ đầu Tiến sĩ khoa Giáp Thìn tại Huế. Ông ở Huế chưa đầy nửa năm, rồi về Quảng cho kịp ngày khai hội Duy Tân. -
Mối quan hệ hợp tác về trùng tu di sản văn hóa giữa Việt Nam và Nhật Bản tại cố đô Huế đã được đặt nền móng từ đầu thập niên 1990 bằng dự án trùng tu công trình Ngọ Môn, một biểu tượng của Huế.
-
VÕ TRIỀU SƠN
Voi đang ngày càng hiếm hoi, vậy mà ngày xưa, nó từng xuất hiện ở Huế hàng ngàn thớt voi trong kinh thành. Nhiều tư liệu xưa đã đề cập đến chuyện nuôi voi trên đất Cố đô xưa. -
DƯƠNG VIỆT QUANG
Sử cũ cho thấy rằng, triều Nguyễn đã rất chú trọng việc đầu tư thủy lợi, giao thông đường thủy. Một thống kê từ “Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ” cho biết, có đến gần 60 lần các vua Nguyễn ban hành chỉ dụ về việc đào sông, nạo vét kênh rạch… ở 15 tỉnh trong cả nước. -
THƠM QUANG
Tết Nguyên Đán luôn là lễ hội lớn nhất trong các lễ hội truyền thống của dân tộc Việt Nam. Tết Nguyên Đán là điểm giao thời giữa năm cũ và năm mới, giữa một chu kỳ vận hành của đất trời, vạn vật cỏ cây. Trong đó ngày cuối cùng của năm hay còn gọi là ngày 30 tết là một ngày đặc biệt. -
LÊ VĂN LÂN
Đô thị phát triển nhanh là điều đáng mừng, nhưng phát triển nhanh và kiểm soát được là điều hệ trọng. Và để kiểm soát được, đô thị phải được phát triển theo một kịch bản. Kịch bản đó chính là quy hoạch đô thị, chân dung tương lai của đô thị. -
Nhìn lại một năm nhiều khó khăn
Năm 2016 sự cố môi trường biển đã tác động tiêu cực, lâu dài đến tăng trưởng của nền kinh tế các tỉnh miền Trung, trong đó có tỉnh Thừa Thiên Huế. -
TRƯỜNG AN
Giấc mơ đó, cũng chính là sự thể hiện quyết tâm với thái độ quyết liệt để phát triển du lịch Thừa Thiên Huế; nhiều chủ trương và giải pháp được coi là có tính đột phá mạnh mẽ và quyết liệt nhất từ trước đến nay vừa được đề xuất. Toàn tỉnh đang phấn đấu trở thành một trong những điểm đến hàng đầu của cả nước và khu vực; một điểm đến ngang hàng với các thành phố di sản văn hóa nổi tiếng thế giới. -
HỒ VĨNH
Vừa qua Tạp chí Sông Hương số 333 tháng 11 năm 2016 có đăng bài “Làng cổ Dương Hóa” của tác giả Trần Viết Điền. Sau khi đọc bài “Làng cổ Dương Hóa” tôi thấy cần phải trao đổi và đóng góp một số ý kiến hầu làm sáng tỏ hơn ở một số chi tiết mà tác giả Trần Viết Điền đã viết. -
Ở phía tây nam Kinh thành Huế, thuộc bờ nam sông Hương, có một dãy núi uốn lượn như mình rồng mang tên Long Sơn. Vùng long mạch này từ cuối thế kỷ 17 đã phát tích dòng thiền Việt do tổ Liễu Quán khai sáng.
-
TRẦN VĂN DŨNG
Những ngôi phủ đệ là di sản văn hóa - lịch sử, kiến trúc nghệ thuật sống động, độc đáo của đất Cố đô Huế, có từ triều Nguyễn với 13 đời vua (1802 - 1945), và vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay. -
LÊ VĂN LÂN
Xây dựng Huế trở thành một đô thị đáng sống, một thành phố lịch sử cổ kính, văn minh, hiện đại là mong ước của người dân và cũng là mục tiêu mà thành phố vươn tới. -
HỒ VĨNH
Vừa qua Tạp chí Sông Hương Đặc biệt số 19 tháng 12/2015 đã đăng ba bài viết cung cấp một số tư liệu có liên quan đến Hội Quảng Tri ở Huế của các tác giả sau đây: -
Tin vui cho công chúng yêu nghệ thuật và giới văn nghệ sĩ Huế, tại Kỳ họp thứ 2 HĐND tỉnh, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã thông báo cho cử tri biết về lộ trình thành lập Bảo tàng Mỹ thuật Huế.
-
THÁI KIM LAN
Nhân kỷ niệm 120 năm trường Quốc học Huế -
Được sự cho phép của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, từ ngày 7/10/2016, Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Viện Khảo cổ học mở hố thám sát thăm dò dấu vết lăng mộ vua Quang Trung tại gò Dương Xuân (Trường An, TP Huế) với diện tích 22 m2.
.png)
.png)
