Những bài thơ hình thức lạ

09:55 25/08/2009

NGUYỄN TRỌNG TẠO chọn và giới thiệuThời Thơ Mới ở ta đã có thơ hình thoi, thơ hình tam giác, thơ hình thập giá... Và bây giờ thơ “tân hình thức” của người Việt ở hải ngoại cũng đã làm nao lòng một số người làm thơ trong nước. Những loại thơ hình thức ấy thường là bắt chước những cách tân kỳ dị của thơ phương Tây từ thế kỷ XIX đến ngày nay. Thực ra thì thơ chữ Nho ở ta cũng đã từng có thơ hình tròn, thậm chí có bài đọc được đến 18 cách, nhưng những “người hiện đại” ở ta lại thường vẫn chuộng thơ Tây và từ đó cũng “sáng tạo” ra những hình thức kỳ dị khác gây chú ý cho người đọc (xem).

Những Ngày Vô Cảm của Nguyễn Hoàng Nam

Tôi có hỏi nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, một người giỏi tiếng Anh và có theo dõi thơ tân hình thức ở Tây-Mỹ, thì anh bảo rằng, sự ngắt đôi từ rồi cắt xuống dòng ở tiếng Anh là do đặc điểm ngôn ngữ và ngữ âm rất đặc biệt của họ; còn ngôn ngữ của ta khi ngắt các hợp từ ra và cắt xuống dòng thì có khi gây cười như thơ... Bút Tre. Sự ngây ngô đó đã khiến cho người đọc bị phản cảm và thậm chí buồn phiền khó chịu.

Tuy nhiên, các loại thơ hình thức lạ vẫn xuất hiện trên thi đàn vài thế kỷ nay. Nhà thơ lớn của Pháp Apolinaire đã kéo dọc các chữ cái trong bài thơ Il Pleut như những sợi mưa mềm mại cho nội dung mưa rơi. Nhà văn nổi riếng Heminway thì viết bài Thơ trắng bằng những con số và các dấu nối như một bài toán. Morgan lại làm bài thơ Bài ca của con quái vật hồ Loch Ness bằng những nguyên âm. Nguyễn Hoàng Nam lại thấy Ngày vô cảm trên bàn cờ ngập tràn quân tốt. Ở ta gần đây, nhà thơ Dương Tường cho xuất bản tập thơ Đàn, không có chữ viết mà chỉ bằng những hình vẽ... Tất cả những điều ấy chứng tỏ sự trăn trở rất quái lạ cho Thơ.

Tôi nghĩ rằng, dù thích hay không thì loại thơ này đã và đang xuất hiện. Vậy xin giới thiệu cùng bạn đọc một số bài thơ hình thức lạ để tham khảo, để học tập hoặc để xa lánh nó. Có điều tôi tin rằng, chắc chắn bạn sẽ đọc (xem) nó theo cách riêng của mỗi người.

TV Ký

Bud                  weis                  er

Cách dùng:

* Đọc theo âm kêu của ễnh ương (Bợt   wais ờ). Tước đoạt
nghĩa của chữ, cả đen và bóng. Lập đi lập lại để nảy sinh hình và ý.

ERNEST HEMINGWAY

                        Thơ Trắng

                        “        30           “
                        7          !   11   :        14       ,        13       .
                                      3,          3,               ,
                    ,           15        ;                  22         !
                                                            Oak Park, 1916
                                                Trapeze (10 Tháng Mười Một 1916)

EDWIN MORGAN

Bài Ca Của Con Quái Vật Hồ Loch Ness

Sss nnn whu ffff ll?
Hnw hu ffl hhnn wfl hfl?
Gdrobl bobl hob ngbl gbl gl g g g g glgl,
Drubl haflablhaflubhaj gabhaf lhafl fl fl-
gm gra wwww grf grawf awfgm graw gm,
Hovoplodok-doplodovok-plovodokot-doplopdopkosh?
Spl graw fok fok spl graf hatch gabrl gbrl fok spl fok!
Zgra kra gka fok!
Grof grawff gahf?
Gombl mbl bl-
blm plm,
blm plm,
blm plm,
bip,
                                Nguyễn Đăng Thường dịch

* Theo truyền tục hồ Loch Ness (Tô Cách Lan) là chỗ ẩn của một con khủng long, Edwin Morgan nói bài thơ trên là lời oán hờn của con quái vật cô đơn trước khi lặn xuống nước biệt tăm, vì lúc trồi lên nó không được gặp lại lũ bạn thời thanh xuân.

KENZO

Hoa Xinh
Hạ Hương

Tháng giêng
Tháng hai
Tháng bảy
Tháng bảy
Tháng bảy
Tháng bảy
Tháng bảy
Tháng bảy
Tháng bảy
                                Nguyễn Đăng Thường dịch

N.P

Mưa Đầu Mùa

bụm tay hứng
giọt
đầu mùa
giọt
theo từng kẽ
giọt
rơi xuống thềm
g
i
ọ
t
em
rơi xuống lụa mềm
đau ta từ buổi pháo rền nhà em

NGUYỄN HOÀNG NAM

Những Ngày Vô Cảm

APOLINAIRE

IL Pleut

Mưa đang rơi
Mưa rơi những âm thanh phụ nữ như nó đã chết trong ký ức.
Và mưa cả anh và em gặp gỡ kỳ diệu đời ta ôi những giọt nhỏ nhoi
Những đám mây đùn nhảy lồng lên cất tiếng hí vang cả vũ trụ các
đô thị thính cảm
Lắng nghe trong mưa có hối tiếc và khinh khi khóc những điệu
nhạc cũ xưa
Lắng nghe những ràng buộc đổ xuống giữ lại em ở trên kia và dưới này.

(184/06-04)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Thơ Sông Hương 01- 2003

Nguyễn Chí Hoan, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Hồng Thị Vinh, Lê Vũ Hạnh Phúc, Đỗ Văn Khoái, Công Nam, Cao Xuân Tứ
Chùm thơ Nguyễn Văn Dinh

Chùm thơ nhớ Bác Hồ
Chùm thơ Đoàn Thị Ký

Tặng chiến sỹ Đoàn Kinh tế 92 - QP A Lưới
Chùm thơ Đinh Nam Khương

Cu gườm gù ấm bờ sôngHình như có sợi tơ hồng mới se?Nắng vàng lốm đốm bóng treTrâu lim dim ngủ chẳng nghe sự đời!...
Chùm thơ Dương Tường

LTS: Sau tập ĐÀN - tập thơ ngoài lời rất lạ về sự “cưỡng bức” cho thơ một hình thái ngôn ngữ mới, Dương Tường xuất bản tiếp tập thơ MEA CULPA VÀ NHỮNG BÀI THƠ KHÁC do Nhà xuất bản Hải Phòng ấn hành vào đầu năm nay. Dù in sau nhưng đây là tập thơ cả đời ông “đứng về phe nước mắt” để kiếm tìm cách biểu đạt riêng cho mình.Sông Hương xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc một số bài trong chùm thơ nói trên.
Chùm thơ Nguyễn Sĩ Cứ

Mới chớp mắt thôi đã nghìn nămCảnh sắc đổi thay biết bao lầnSau nghìn năm nữa ai tìm đếnGương hồ còn rộng thế này không?
Chùm thơ Văn Công Hùng

…giếng làng giếng làng ơichiếc quai nón vướng vào ký ứcsóng sánh mắt người buổi chiều như động đấtem qua rồi đòn gánh trĩu nơi đây…
Chùm thơ Võ Tấn Cường

… Tôi ra đi từ bến sông về ngủ cạnh bến sông và mơ chết chôn mộ sóng…
Chùm thơ Lê Ái Siêm

… giật mình đàn bồ câu bay lêntiếc nuối hạt lúa vàng cuối chợai đó gọi tên mìnhchìm trong câu ru em ngủ…
Thơ Sông Hương 05-2005

Nguyễn Quốc Anh - Nguyễn Thị Minh Lộc - Ngô Đức Tiến - Hồ Thế Phất - Hoàng Xuân Liễu
Thơ Sông Hương 04-2005

Hồ Xuân Hùng - Trần Hoàng Phố - Hải Trung - Mạnh Lê - Trịnh Thanh Sơn - Phổ Đồng - Phạm Trường Thi - Phan Văn Chương - Lê Mai - Trần Việt Kỉnh
Chùm thơ Từ Nữ Triệu Vương

TỪ NỮ TRIỆU VƯƠNGSinh năm 1980.Cử nhân báo chí.Tốt nghiệp Trường Viết văn Nguyễn Du tại Hà Nội.
Thơ Sông Hương 03-2005

Võ Thị Kim Liên - Thuý Nga - Phạm Thị Anh Nga - Lê Thu Thuỳ - Kim Minh - Tôn Nữ Thu Thuỷ - Võ Ngọc Lan - Châu Thu Hà - Đào Duy Anh - Nguyễn Trọng Bính - Đức Sơn - Bùi Đức Vinh - Diễm Châu - Phạm Xuân Trường
Thơ Sông Hương 02-2005 (1)

Nguyễn Khắc Thạch - Hạ Nguyên - Lưu Ly - Đông Hà - Hà Huy Hoàng - Từ Nữ Triệu Vương - Lê Tuấn Lộc - Lê Anh Dũng - Hồ Ngọc Chương - Ngàn Thương - Đặng Kim Liên - Lê Viết Xuân - Vĩnh Nguyên - Duy Phi - Đỗ Văn Khoái - Nhất Lâm - Phan Văn Chương - Phạm Tấn Hầu - Hà Minh Đức - Lê Thị Mây - Nguyễn Ngọc Phú - Ngô Hoàng Giang - Văn Hữu Tứ - Nguyễn Quốc Anh - Nguyễn Thanh Mừng - Trần Cao Sơn - Hồng Thị Vinh - Mai Văn Hoan
Thơ Sông Hương 02-2005 (2)

Kiều Trung Phương - Tạ Văn Sỹ - Lê Tấn Quỳnh - Trần Tịnh Yên - Quang Huy - Tôn Nữ Thu Thuỷ - Phan Tuấn Anh - Lê Ngã Lễ - Ngô Cang - Nguyễn Quân - Đào Duy Anh - Nguyễn Thị Ngọc Hà - Huy Tập - Đức Sơn - Nguyễn Văn Quang - Lê Vĩnh Thái - Phan Trung Hiếu - Thanh Tú - Lâm Thị Mỹ Dạ - Văn Cầm Hải - Duy Từ - Lê Thái Sơn - Thuý Nga - Châu Nho
Trang viết của bạn đọc yêu thơ

Đường Xuân Sử - Trần Kim Hồ - Anh Đào - Phạm Văn Thảo - Hoàng Xuân Thảo - Phạm Huy Ngữ - Xuân Thiên - Nguyễn Tấn Thái
Trang thơ thiếu nhi 02-2005

Nguyễn Lãm Thắng - Trần Lan Vinh - Hồ Tiểu Ngọc - Nguyễn Thái Sơn - Nguyễn Quỳnh Thi - Nguyễn Văn Vinh
Chùm thơ Hoàng Vũ Thuật

Tôi bay khỏi hành tinh khi em cúi mặtánh đèn vụt tắtbỏ lại sau lưng trái đất hệt quả camtrôi giữa dòng sông vàng bất tận...
Chùm thơ Nguyễn Trọng Tạo

Đêm kỳ diệu tay bơi trong suối tóc ánh trăng mờ trời sương mặc áo mun thu trút lá người ơi run rẩy gió...
Chùm thơ Lê Khánh Mai

Những con sóng không nơi khởi đầu, không hồi kết thúcdồn đuổi nhau đầy ắp biển ngoài kiatự vỡ mình ra, tự thu về nguyên vẹnTa biết lắm biển ơi, người chẳng đau khổ bao giờ...