Nhìn từ Vịnh Hạ Long: Đấu thầu khai thác di sản văn hóa chuyện mới & không mới
Thông tin hai tập đoàn tư nhân trình đề án được “nhượng quyền” quản lý, khai thác Vịnh Hạ Long làm nóng dư luận suốt hai tuần qua. Bởi Vịnh Hạ Long không phải một danh thắng du lịch bình thường, mà đó còn là một di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận và có thể xem là một di sản nổi tiếng nhất của Việt Nam đối với thế giới.
Trong dự án xin nhượng quyền quản lý, khai thác vịnh Hạ Long, Tập đoàn Bitexco dự kiến nguồn thu từ vịnh Hạ Long đạt khoảng 4.700 tỉ đồng trong vòng 10 năm tới
Bên cạnh ý kiến ủng hộ đề xuất này thay thế cho kiểu quản lý nhà nước bất lâu nay chưa hiệu quả, nhiều chuyên gia cũng tỏ ra lo lắng trước nguy cơ di sản thế giới có thể bị biến thành “mỏ dầu” hoặc bị tận thu kiểu “mì ăn liền”…
Tư nhân quản lý di sản: Chuyện không mới
Việc giao cho tư nhân quản lý và khai thác di sản văn hóa/thiên nhiên không phải là câu chuyện mới, kể cả ở Tây lẫn ở ta. Như TT&VH Cuối tuần từng đề cập, ở nước láng giềng Campuchia, di sản thế giới - quần thể Angkor Wat đã được giao cho Tập đoàn Sokimex Invesment Co. với ông chủ người gốc Việt, khai thác từ nhiều năm nay. Để được quyền khai thác di sản nổi tiếng thế giới, tập đoàn này đã áp dụng chính sách miễn phí cho khách trong nước, đồng thời đầu tư hạ tầng cơ sở, đường sá thuận tiện nhưng không xâm hại cảnh quan môi trường. Kết quả là, tình trạng cổ vật bị đánh cắp, di sản bị mất kiểm soát trong nhiều năm đã chấm dứt. Trong khi đó, với giá vé tham quan 20 USD, mỗi năm, di sản này đã mang về cho doanh nghiệp nhiều triệu USD.
Xa hơn, cung điện Blenheim, 1 trong 5 di sản văn hóa đầu tiên của nước Anh được UNESCO công nhận năm 1997, cũng do tư nhân quản lý và là điểm du lịch nổi tiếng vì nó gắn liền với lịch sử của Hoàng gia Anh và vì phong cảnh tuyệt vời của nơi này. Còn ở nước Pháp, tháp Eiffel được hai công ty Mark Inch và Robert Waterland cùng nắm quyền kinh doanh khai thác từ hơn 10 năm trước.
Tại Việt Nam, mô hình tư nhân quản lý di sản cũng đã được tỉnh Quảng Bình áp dụng từ khoảng năm 2010. Động Thiên Đường, một phần của di sản Phong Nha - Kẻ Bàng, được giao cho Tập đoàn Trường Thịnh quản lý, khai thác. Tập đoàn này đã đưa vào khai thác tour khép kín: Sun Spa Resort - động Thiên Đường - hang Tám Cô được tỉnh đánh giá là khá hiệu quả, “đánh thức” tiềm năng du lịch của di sản được UNESCO công nhận.
Trở lại câu chuyện của vịnh Hạ Long, sau gần 20 năm vịnh này chính thức được UNESCO công nhận Di sản thiên nhiên thế giới (1994 - 2014), UBND tỉnh Quảng Ninh nhận định: Dịch vụ, hạ tầng du lịch trên vịnh Hạ Long hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu của du khách và chưa xứng tầm với một di sản, kỳ quan thiên nhiên thế giới. Trong khi đó, nguồn thu từ di sản này mới chỉ chiếm 2% GDP của toàn tỉnh. Vì thế, ngay từ năm 2013, tỉnh đã có chủ trương kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp có đủ năng lực tham gia tổ chức, khai thác dịch vụ, quản lý thu phí vịnh Hạ Long. Ban Quản lý vịnh Hạ Long (được thành lập từ năm 1995) sẽ là cơ quan độc lập trong việc giám sát khai thác, bảo tồn…
Ngày 22 và 23/7 vừa qua, lần lượt hai doanh nghiệp tư nhân là Tập đoàn Bitexco và Tập đoàn Tuần Châu đã trình bày đề án cũng như gửi công văn tới UBND tỉnh Quảng Ninh đề xuất được nhượng quyền thu phí, quản lý du lịch vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long trong vòng 50 năm. Trong đó, Bitexco đặt ra mục tiêu phát triển Hạ Long thành điểm đến hàng đầu trong khu vực Đông Á và tạo thương hiệu du lịch đẳng cấp quốc tế cho vịnh Hạ Long; hướng tới khai thác, quản lý tổng thể, đồng bộ, chuyên nghiệp.
Giải bài toán bảo tồn và phát triển: Nhiều ý kiến
Ông Phan Đình Tân, Chánh văn phòng, người phát ngôn Bộ VH,TT&DL, cho biết, hiện tại, Bộ chưa chính thức nhận được thông tin về việc tỉnh Quảng Ninh có chủ trương giao cho tư nhân khai thác, thu phí vịnh Hạ Long. Tuy nhiên ông Tân cũng nêu quan điểm về vấn đề này: “Hiện nay, trên thế giới không hiếm các mô hình di sản được quản lý bởi các doanh nghiệp, nhưng không phải nơi nào cũng thành công cả. Tôi cho rằng, để tư nhân vào cuộc hiệu quả, cơ quan quản lý phải để mắt thường xuyên, phải thắt chặt quản lý, không thể khoán trắng và cũng không phải cái gì cũng áp công thức “xã hội hóa”. Có làm bất cứ việc gì với vịnh Hạ Long cũng phải cần đặc biệt thận trọng và cân nhắc. Với một di sản, không phải nhiều tiền là có thể làm được mọi việc. Trước mắt, tôi cho rằng, chỉ nên thử nghiệm ở một khâu nào đó, trong một thời hạn nhất định chứ 50 năm là quá dài”.
PGS-TS Đặng Văn Bài, nguyên Cục trưởng Cục Di sản, thì cho rằng, từ trước tới nay, chúng ta vẫn chỉ thiên về bảo vệ di sản văn hóa, nhưng quên mục tiêu bảo vệ di sản văn hóa phải gắn với phục vụ phát triển cộng đồng và phát triển con người. “Di sản văn hóa phải mang lại lợi ích cả về văn hóa lẫn kinh tế. Nhưng với vịnh Hạ Long - một di sản thế giới thì chúng ta phải cực kỳ thận trọng” - ông Bài nhấn mạnh.
Trong khi đó, nhiều chuyên gia kinh tế lên tiếng ủng hộ để doanh nghiệp “vào cuộc” khai thác, thu phí vịnh Hạ Long. Một chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu phát triển du lịch cho rằng, việc giao quyền khai thác vịnh Hạ Long cho doanh nghiệp tư nhân, thậm chí doanh nghiệp nước ngoài, là chuyện hợp với xu thế phát triển của thế giới. Tư nhân sẽ là đơn vị chịu trách nhiệm xây dựng cơ sở hạ tầng, các dịch vụ công ích…; đồng thời chia sẻ nguồn lợi nhuận. Về nguyên tắc, các công đoạn này tách khỏi đơn vị quản lý nhà nước sẽ hạn chế tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi còi”...
Tuy nhiên, vị đại diện này cũng cảnh báo, dù đã giao cho tư nhân khai thác nhưng Nhà nước cũng không thể buông lỏng quản lý, giám sát…, nhất là với di sản thế giới như vịnh Hạ Long thì càng phải cẩn trọng. Việc UNESCO yêu cầu Chính phủ Ireland nộp báo cáo khi cho phép quay phim Star Wars trên hòn đảo Skellig Michael, nơi có một tu viện Cơ-đốc giáo đã được công nhận là di sản thế giới, cũng là bài học đắt giá mà chúng ta phải lưu ý.
|
Bài học từ Vương quốc Anh |
Theo Hoàng Lê - TT&VH
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
(SHO) – Việt Nam vừa nhận 2 giải thưởng bảo tồn di sản văn hóa 2013. Năm nay, Giải thưởng Bảo tồn di sản văn hóa do Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tổ chức đã kết thúc với 11 giải thưởng trong tổng số 47 đề cử của 16 quốc gia trong khu vực.
-
(SHO). Bộ VHTTDL vừa có văn bản số 3146/TB-BVHTTDL thông báo bàn giao Khu Trung tâm Hoàng Thành Thăng Long-Hà Nội cho UBND thành phố Hà Nội quản lý, và bảo đảm xây dựng Nhà Quốc hội như phương án đã được phê duyệt, nhằm thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam với UNESCO.
-
(SHO). Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định phê duyệt nhiệm vụ Quy hoạch tổng thể bảo tồn, phát huy giá trị di tích Thành Nhà Hồ và vùng phụ cận gắn với phát triển du lịch.
-
HẢI TRUNG
Cách đây không lâu, khi hợp tác với Bảo tàng Cố cung Quốc gia Hàn Quốc thực hiện cuốn sách “Báu vật triều Nguyễn ở Việt Nam”, chúng tôi đã có dịp tranh biện với các nhà chuyên môn của bảo tàng này về cách dịch sang tiếng Anh khái niệm “vua” của triều Nguyễn.
-
NGUYỄN HUY KHUYẾN
Năm 1960, theo dự thảo của ông Bộ trưởng bộ Quốc gia Giáo dục cho biết Đà Lạt được tổ chức thành một thành phố du lịch, thì nên lập tại đây một Viện Bảo Tàng để thêm phần hấp dẫn du khách ngoại quốc. Với khí hậu khô ráo quanh năm của Đà Lạt, thì nơi này có thể bảo quản được nhiều tài liệu quý hiếm của triều Nguyễn được đưa từ Huế lên.
-
HỒ VĨNH
Để điều hành đất nước, từ năm 1802-1906, nhà Nguyễn đã thiết lập 6 bộ là: Bộ Lại, Bộ Hộ, Bộ Lễ, Bộ Binh, Bộ Hình, Bộ Công.
-
VĨNH PHÚC
Nhã nhạc được UNESCO công nhận là kiệt tác di sản văn hóa phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại không chỉ với thiết chế cổ xúy và ty trúc (Đại nhạc, Tiểu nhạc) như hiện nay.
-
NGUYỄN HỮU THÔNGTìm cách để sử dụng tốt các ngành nghề thủ công cổ truyền là phương hướng đúng đắn để giải quyết không những vấn đề kinh tế của mỗi địa phương mà còn tạo điều kiện để duy trì và phát triển những vốn quý của dân tộc.
-
THANH TÙNGNgày 18-3-2010, tại Hà Nội, VACNE tổ chức hội thảo Vinh danh Cây di sản Việt Nam. Việc tổ chức công nhận Cây di sản Việt Nam còn có ý nghĩa bảo vệ đa dạng sinh học, hưởng ứng Năm Quốc tế Đa dạng Sinh học 2010.
-
PHAN THANH HẢILà một linh vật có mặt ở hầu khắp các nền nghệ thuật của nhân loại nhưng con rồng Việt Nam vẫn được xem là có những đặc điểm riêng độc đáo, khó lẫn lộn với rồng của các dân tộc khác.
-
PHAN THUẬN ANMặc dù con rồng là một con vật tưởng tượng đầy tính siêu nhiên, nhưng bóng dáng của nó đã trở thành rất phổ biến trong đời sống xã hội nước ta, và cũng đã tiềm ẩn trong tâm thức sâu thẳm của mọi người dân Việt.
-
NGUYỄN ĐÌNH THẢNGTương truyền, Khổng Tử, ông thánh chí tôn của đạo Nho, đã từng đến xin học “lễ” với Lão Tử, được Lão Tử thụ giáo nhiều về môn đạo đức học, một môn học mà Khồng Tử cho là khó nhất. Đạo của Khồng Tử được truyền lại cho hậu thế, chủ yếu là qua chữ “lễ” mà ngài được giáo huấn từ Lão Tử. Nó đã trở thành khẩu hiệu: “Tiên học lễ, hậu học văn” cho bao thế hệ học trò.
-
ĐOÀN MINH TUẤNĐã mấy mùa xuân, Tuấn Minh - biên dịch tiếng Pháp ở Công ty phục vụ người nước ngoài thành phố ta, nhà ở quận 3, có trao đổi với tôi một số tài liệu viết về con rồng trong cuốn “Các động vật của thế giới”. Nay chờ đến năm Thìn qua sổ tay ghi chép có dịp soạn lại cho bạn đọc làm quà xuân.
-
LÊ VIẾT THỌ“Đối với tôi, nghệ thuật là một trạng thái của linh hồn” Marc Chagall.
-
TÔN THẤT BÌNH Ca Huế là loại nhạc cổ truyền được phát sinh và phát triển lâu đời. Tuy nhiên, tìm hiểu nguồn gốc và thời điểm phát sinh thì có nhiều ý kiến khác nhau.
-
NGUYỄN ĐẮC XUÂN Huế là Kinh đô của triều đại quân chủ cuối cùng ở Việt Nam . Năm 1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Huế đã đứng dậy làm cuộc Cách mạng Tháng tám thành công, chấm dứt thời đại quân chủ đã tồn tại hàng ngàn năm trên đất nước ta và chuyển qua chế độ dân chủ cộng hoà. Đánh dấu sự kiện lịch sử vẻ vang ấy là việc vua Bảo Đại trao ấn kiếm cho phái đoàn đại diện Chính phủ VNDCCH do ông Trần Huy Liệu dẫn đầu.
-
TRẦN VĂN KHÊChương trình Văn hóa của Unesco trong hai năm tới (2000 - 2001).Tôi vừa dự xong cuộc thảo luận về Chương trình lớn số III, trong dịp Unesco họp Đại hội tại trụ sở Paris, từ ngày mùng 8 đến ngày 11 tháng 11 dưng lịch năm nay (1999) với tư cách Thành viên Hội đồng Quốc tế Âm nhạc.
-
NGUYỄN SINH DUYMỹ Sơn: thung lũng các vua thánh
-
LTS: Liên tiếp trong hai ngày 30 tháng 9 và 1 tháng 10 năm 2009, tại Abu Dhabi, Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, Quan họ Bắc Ninh và Ca Trù của Việt Nam đã chính thức được Tổ chức Văn hóa Khoa học Giáo dục Liên Hợp Quốc (UNESCO) ghi danh vào danh sách di sản văn hóa của nhân loại. Quan họ Bắc Ninh được ghi vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể Đại diện của nhân loại; Ca trù được ghi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp.
-
TRẦN VĂN QUYẾNTrong quá trình đi điền dã thu thập tư liệu Hán Nôm ở huyện Phú Lộc Thừa Thiên Huế, chúng tôi đã được tiếp cận hai đạo sắc phong cho người có công trị thủy ở từ đường dòng họ Lê Kim, thôn Đông, làng Bàn Môn, xã Lộc An.
.png)
.png)
