Nguyễn Đình Tú - Mùi buồn đương đại

14:40 04/09/2014

Trong tiểu thuyết Xác phàm, nhà văn Nguyễn Đình Tú dùng hình ảnh “mùi buồn” để gợi lại ẩn ức về một cuộc chiến tranh.

Nhà văn Nguyễn Đình Tú. Ảnh: Trung Dũng

Anh có thể khái quát nội dung “Xác phàm”?

Đây là cuốn tiểu thuyết đề cập chiến tranh biên giới 1979 nhưng thể hiện với lối viết đặc trưng Nguyễn Đình Tú - luôn huy động yếu tố đương đại. Hình thức câu chuyện từ đầu đến cuối miêu tả một ca phẫu thuật chuyển giới trong khi nội dung lại truyền tải cuộc chiến 35 năm trước. Để làm được điều đó, tôi dùng hình ảnh một linh hồn liệt sĩ thông qua “xác phàm” là Nam - nhân vật chính.
 

“Câu chuyện “Xác phàm” đề cập dường như là ẩn ức, không dễ nói ra. Đề tài chiến tranh biên giới thậm chí còn là tâm thế của cả dân tộc. Muốn nói mà không thể nói. Khó giãi bày nhưng phải giãi bày. Trong tác phẩm có rất nhiều chi tiết nhắc đến tâm thế đó”. 

Nhà văn Nguyễn Đình Tú


Vấn đề tâm linh, chuyện chiến tranh còn cả chuyển đổi giới tính. Quá ôm đồm trong chưa tới ba trăm trang viết?

Thực ra dày mỏng không quan trọng. Bản chất của tiểu thuyết là khai thác các vấn đề phức tạp của cuộc sống. Càng phức tạp, chất tiểu thuyết càng đậm. Chất “mỏng” hơn tốt nhất nên viết truyện ngắn.

Từ quá khứ đến hiện tại, hòa bình hay chiến tranh đều chung một cách nói chuyện. Dường như anh cố tình tạo ra loạt các nhân vật đồng màu?

Không phải đồng màu mà liên quan đến điểm nhìn trần thuật. Cuốn này tôi chọn một điểm nhìn toàn trị từ nhân vật Nam dù nhân vật rất đa dạng. Đồng nghĩa ngôn ngữ sẽ mang tính nhất quán. Phải đa điểm nhìn thì mới có sự khác biệt. Chẳng hạn như trong Phiên bản, Kín - các tiểu thuyết khác của tôi, câu chuyện được kể theo cách khác.

Người làm văn hóa nghệ thuật đang có xu hướng chọn đề tài nào đó vừa thể hiện lòng yêu nước vừa thu hút công chúng. “Xác phàm” cũng không nằm ngoài trào lưu thời thượng này?

Phải nhìn lại quá trình sáng tác của tôi suốt 20 năm qua. Tôi tương tác khá tốt với bạn đọc đương đại nên không cần thiết phải gây chú ý bởi chiêu trò này nọ. Nhà văn viết vì nhu cầu nội tại đồng thời về vấn đề bạn đọc quan tâm. 

Xưa đến nay, hai cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc và Tây Nam vắng bóng trên văn đàn. Năm ngoái tôi ra Hoang tâm, viết về biên giới Tây Nam. Năm nay là Xác phàm. Còn về nhu cầu có thể nói tôi đang lao vào một thị trường thấp. Lứa người đi mua sách và đọc sách hiện nay chủ yếu trẻ. Tôi tin đề tài này không “hot” với họ. Đặt ngược vấn đề thì tôi đang mạo hiểm trong việc bán sách nên phải viết làm sao để được quan tâm.

Tập trung quá nhiều vào các vấn đề gai góc lý tính, liệu Nguyễn Đình Tú có “khô” dần đi không?

Không phải viết về chiến tranh, tội phạm mà văn chương trở nên khô khan. Điều này phụ thuộc tạng văn của mỗi người. Tôi mạnh về nhân vật, câu chuyện nhưng không mạnh về văn. Tuy nhiên điều đó cũng không quan trọng. Quan trọng là khi thời gian trôi qua, nhà văn để lại cái gì cho văn học. 

Sách bán chạy của các tác giả trẻ hiện nay đâu cần quá cao siêu. Đôi khi chỉ là những dòng tản mạn về chuyện tình tay ba. Anh nghĩ gì về điều này? 

Từ xưa đến nay, thị trường vẫn thỉnh thoảng rộ lên vài cuốn sách tạm gọi là “á văn học” kiểu hồi ký, truyện ký, tản văn… Nó động được vào sự quan tâm nhất thời của xã hội. Một loại mốt thời thượng. Theo tôi dòng chảy văn học đúng nghĩa phải là đường đi của tiểu thuyết và truyện ngắn, đặc biệt là tiểu thuyết. 

Quay lại “Xác phàm”, anh tin có vào thế giới tâm linh không? Hay “ma” chỉ là cái cớ con người đưa ra để giải quyết tình thế?

Câu trả lời không nằm ở tôi mà ở đời sống. Trong đời sống, người ta vẫn thừa nhận một thế giới khác bên kia, đằng sau cái chết. Nhà văn khái quát đời sống, huy động cái đời sống đang có để đưa vào tác phẩm. Chung quy nó chỉ là thủ pháp.

Theo Trung Dũng - TPO

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Ngày 26-12, chương trình giới thiệu các ấn phẩm đạt Giải thưởng Văn học Nghệ thuật (VHNT) TPHCM 5 năm lần II (2012 - 2017) đã diễn ra tại TPHCM, nhiều tác phẩm có giá trị đã được xướng tên, có điều, với việc được dán nhãn “sách không bán”, chưa biết tác phẩm sẽ đến với độc giả như thế nào?

  • Nhà xuất bản Văn học và bạn bè, người thân, những người yêu mến tác giả Nguyễn Trọng Tạo - người nghệ sĩ tài hoa này vừa hoàn thành và ra mắt Nguyễn Trọng Tạo - tuyển tập. Bộ sách được giới thiệu tới công chúng trước ngày giỗ đầu của ông được xem như một ném tâm hương thành kính dành để tri ân tới người nghệ sĩ tác giả “Khúc hát sông quê”.

  • Mới đây, Ban chấp hành Hội Nhà văn TPHCM vừa công bố Giải thưởng Hội Nhà văn TPHCM năm 2019. Theo đó, có 4 tác phẩm được nhận giải thưởng và tặng thưởng trong năm nay.

  • Chiều ngày 17/12, tọa đàm ra mắt tiểu thuyết Cô độc của nhà văn Uông Triều diễn ra tại tạp chí Văn nghệ Quân đội, số 4 Lý Nam Đế - Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tọa đàm với chủ đề Cuộc hành hương của chữ, đã thu hút đông đảo các nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu, phê bình văn học đến dự và phát biểu ý kiến.

  • Tập thơ “Phút rành rang sống chậm” (NXB Hội Nhà văn, 2019) của nhà thơ, TS Nguyễn Trọng Hoàn (Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ Giáo dục và Đào đạo) có 184 bài thì hai phần ba số ấy nói đến hành vi đi và hình ảnh con đường. Ngay tại lời đề từ và bài Đề dẫn đặt đầu sách, tác giả đã viết: Ý nghĩ ăn phải bùa thiên di/ Anh đi mãi đến giờ không kịp nghĩ.

  • Sáng 12/12/2019, tại 58 Quán Sứ, Hà Nội, Ban Văn hoc - Nghệ thuật (V0V6) Đài Tiếng nói Việt Nam đã tổ chức buổi toạ đàm giới thiệu tiểu thuyết lịch sửĐường về Thăng Long của nhà văn Nguyễn Thế Quang.

  • Hãy cùng trở lại quá khứ, nghe câu chuyện có thật mà như cổ tích, để cảm nhận về một tình bạn đầy xúc động. Tình bạn giữa đôi voi Xung và Cung. Tình bạn giữa hai dân tộc Việt Nam - Liên Xô ngày ấy, Việt Nam - Liên bang Nga bây giờ.

  • Trong hội thảo do Hội Nhà văn Việt Nam vừa tổ chức, kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Bùi Hiển, cùng với những đánh giá và đề xuất nhận định thêm, rõ hơn về người cầm bút cần mẫn, bám sát đời sống người dân lao động, còn có những chia sẻ thân thiết về một bạn văn đáng kính của nhiều nhà văn.

  • Khoa Viết văn - Báo chí (tiền thân là Trường Viết văn Nguyễn Du) Trường Đại học Văn hóa Hà Nội vừa tổ chức kỷ niệm 40 năm thành lập. 

  • Nhằm đúng ngày sinh nhật của nhà thơ Thanh Tùng, đông đảo văn nghệ sĩ đã tề tựu tại Hội Nhà văn Việt Nam để cùng trò chuyện về tài thơ cũng như cuộc đời ông, trong khuôn khổ hội thảo “Thanh Tùng – còn đây một thời hoa đỏ”. 

  • Sáng 13-11, Hội nghị viết văn trẻ Hà Nội lần thứ III được tổ chức tại Ninh Bình. Nhiều nỗi trăn trở của người viết trẻ được nêu ra, song vẫn thiếu những giải pháp thiết thực được kiến nghị, đưa ra bàn thảo. Hơn lúc nào hết, người viết trẻ rất cần sự chung tay để phát triển tài năng, sáng tạo, vì sự phát triển văn hóa Thủ đô.

  • Kỉ niệm 84 năm ngày sinh nhà thơ Thanh Tùng (7/11/1935 - 12/9/2017), sáng ngày 7/11/2019, tại 9 Nguyễn Đình Chiểu, Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Hội Liên hiệp VHNT Hải Phòng tổ chức Hội thảo “Thơ Thanh Tùng - còn đây một thời hoa đỏ”.

     

  • Nhìn lại gần 100 năm qua, kể từ khi Thơ mới có những manh nha trên báo chí đến thời điểm hiện tại, có thể liệt hàng nghìn bài viết, công trình tập trung vào mọi khía cạnh của Thơ mới.

  • Tôi đọc nhiều bài thơ trong tập thơ “Biên bản thặng dư” (NXB Hội Nhà Văn 9/2019) đầy ấn tượng của nhà thơ Phùng Hiệu. Chủ lưu trong mạch trữ tình của anh là ánh nhìn tinh khôi về tình yêu, tình đời.

  • Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CH Pháp tại Việt Nam Nicolas Warnery, vừa trao tặng Huân chương Hiệp sĩ Văn học và Nghệ thuật cho nhà văn Ngô Tự Lập. Sự kiện nằm trong khuôn khổ Diễn đàn quốc tế “ Franconomics” được tổ chức tại L’Espace.

  • Ba mươi năm làm vợ làm mẹ, ba mươi năm làm báo viết văn đã đem lại cho nhà văn Y Ban nhiều trải nghiệm.

  • “Văn Nguyễn Minh Châu cho thấy nhiều hành trình, nhưng hành trình khiến tôi nhớ nhất là từ “Dấu chân người lính” (1972) đến “Lửa từ những ngôi nhà” (1977), vắt ngang thời điểm 1975, từ chiến tranh về hòa bình, từ chiến trường về hậu phương, nhưng là một hậu phương vẫn tiếp tục là chiến trường trong đời thường không khói súng. Có thể nói chất đời tràn trề, thấm đẫm trong văn Nguyễn Minh Châu” - GS. Phong Lê chia sẻ tại hội thảo “Nguyễn Minh Châu và tiến trình đổi mới văn học” nhân kỷ niệm 30 năm ngày mất của nhà văn.

  • “Châu - Chút tạ tình tri âm” của tác giả Thanh Thủy là cuốn bút ký viết về cuộc đời và sự nghiệp của người nghệ sĩ tài danh - NSƯT Mỹ Châu.

  • Bước ra từ chiến trường với 10 năm làm lính đặc công đã góp phần tạo nên tên tuổi của nhà văn viết về chiến tranh Việt Nam - Chu Lai. Hàng chục tác phẩm ra đời đã được đông đảo độc giả đón nhận nhưng chưa khi nào ông ngừng suy ngẫm và trăn trở. “Khi nào tôi còn neo vào hơi thở cần lao, còn hết lòng yêu thương con người, tôi còn tạo cho nhịp điệu trái tim mình”.

  • Không hoa lệ như trong những dòng văn của Thạch Lam, cũng không lãng mạn tình tứ như câu hát “sương giăng Hồ Tây trắng”... Hà Nội nói riêng và miền Bắc nói chung vào thập kỷ 70 của thế kỷ trước, hiện ra trong ký ức của tác giả Trung Sỹ rất khác.