Lễ Vu lan: Xứng đáng là di sản văn hóa Việt
Xúc động, đầy tính nhân văn và hoàn toàn tương đồng với những giá trị đạo đức của người Việt, lễ Vu lan báo hiếu đang được một số chuyên gia đề nghị tìm hình thức tôn vinh xứng đáng.
Lễ Vu Lan với những bông hồng cài áo từ lâu đã là một hình ảnh quen thuộc với văn hóa Việt. Ảnh: TTXVN
1. Theo thông tin từ Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa tôn giáo (thuộc Hội Di sản Văn hóa VN), đơn vị này đã có kiến nghị đề xuất công nhận Lễ Vu lan báo hiếu (diễn ra vào rằm tháng 7 Âm lịch) là “Quốc lễ văn hóa Việt Nam”.
Là một trong những ngày lễ chính của Phật giáo, Vu lan đã du nhập vào nước ta từ rất lâu và trở nên vô cùng quen thuộc với cộng đồng. Xuất phát từ truyền thuyết “Mục Kiền Liên cứu mẹ”, ngày lễ này được vận hành với mong muốn cầu an, chúc phúc cho bậc sinh thành đã mất, hoặc ước nguyện giúp những người thân còn tại thế được hưởng thêm phúc đức, trường thọ.
“Dù được du nhập, lễ Vu lan đã dần trở thành một nghi thức mang đậm màu sắc văn hóa việt Nam” - GS Ngô Đức Thịnh (Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và bảo tồn tín ngưỡng văn hóa Việt Nam) chia sẻ với Thể thao & Văn hóa (TTXVN).
Bởi từ khởi thủy, ý thức mẫu hệ đã chi phối rất lớn tới đời sống tâm linh Việt, mà sự xuất hiện của hệ thống tín ngưỡng thờ Mẫu là ví dụ điển hình. Ngoài ra, ý nghĩa của lễ Vu lan cũng hoàn toàn trùng hợp với tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, ông bà của chúng ta”.
Từng có dịp tới các nước Đông Á, GS Thịnh cho rằng kể từ khi “bén rễ” tại Việt Nam, lễ Vu Lan nhanh chóng phát triển, bổ sung thêm nhiều yếu tố mới và trở nên phong phú về nghi thức, ý nghĩa so với nhiều quốc gia khác.
Điển hình, từ thập niên 1960, sau khi thiền sư Thích Nhất Hạnh viết đoản văn Bông hồng cài áo về lễ Vu lan, hình tượng bông hoa hồng đã dần trở thành biểu tượng cho lễ Vu lan của người Việt. Và trong nghi thức Vu lan hiện có, tùy theo cha mẹ còn tại thế hay đã khuất, người tham dự đều thành kính cài lên ngực những bông hoa hồng (có màu sắc khác nhau), để nhớ về bậc sinh thành ra mình.
Thậm chí, không dừng ở việc cầu an và tưởng nhớ các bậc sinh thành, theo ông Trần Khánh Dư (giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Tôn giáo), lễ Vu Lan tại VN còn phát triển lên thành một nghi lễ “Báo tứ trọng ân đức”.
Theo đó, bốn nội dung được nhắc tới tại ngày lễ này là nhớ ơn bố mẹ, ông bà, tổ tiên; ơn người thầy dạy dỗ; ơn những người đã bảo vệ cuộc sống an lành cho mình; ơn quốc gia, xã hội đã nuôi dưỡng bản thân.
2. Theo Trung tâm Bảo tồn Di sản Văn hóa Tôn giáo, qua một số cuộc hội thảo, thăm dò ý kiến được đơn vị này tổ chức 2 năm qua, nhiều chuyên gia nghiên cứu về văn hóa, xã hội, tôn giáo… đã đồng tình với đề nghị công nhận lễ Vu lan là “Quốc lễ văn hóa” trên toàn quốc.
Đặc biệt, trong bối cảnh dư luận đang liên tục cảnh báo về sự xuống cấp của đạo hiếu và luân lý trong xã hội hiện đại, ông Trần Khánh Dư cho rằng việc tôn vinh lễ Vu lan cũng là một biện pháp hiệu quả, để góp phần cùng pháp luật điều chỉnh và ngăn chặn sự băng hoại này.
Tuy nhiên, theo GS Thịnh, ý tưởng này không đơn giản, mà cần được bàn thảo kỹ. “Khái niệm Quốc lễ tại VN còn khá mông lung. Nếu chiếu theo góc độ tín ngưỡng truyền thống, ta hiện chỉ có một ngày Quốc lễ duy nhất là Giỗ tổ Hùng Vương vào tháng 3 Âm lịch” - GS Thịnh nói.
“Bây giờ, dù mang đậm màu sắc văn hóa Việt, Vu lan vẫn đang là một ngày lễ của Phật giáo. Để công nhận Vu lan là Quốc lễ, chúng ta cần trả lời câu hỏi: Phật giáo có đang là Quốc đạo của người Việt không?”.
Theo, GS Ngô Đức Thịnh, trong hoàn cảnh hiện tại, lễ Vu lan trước mắt nên được đề nghị là Di sản văn hóa phi vật thể của người Việt. “Cách vinh danh này là hoàn toàn hợp lý và xứng đáng” - ông nói. “Về giá trị văn hóa, tâm linh, lễ Vu lan mang đậm những dấu ấn của Việt Nam trong quá trình tiếp biến từ Phật giáo. Về ý nghĩa, ngày lễ có tính chất hướng thiện, khuyến khích mọi người tri ân, nhớ về nguồn cội - những yếu tố đạo đức cốt lõi của người Việt”.
“Cũng cần nói thêm, việc tôn vinh Vu lan cũng chỉ hướng tới cái đích: giúp cộng đồng có thêm sự trân trọng, thành kính trước những giá trị đạo lý mà ngày lễ đưa ra” - GS Thịnh chia sẻ thêm. “Và xa hơn, bên ngoài chuyện nghi lễ, việc làm tròn chữ hiếu với cha mẹ còn đang hiện hữu - cũng như làm điều tốt, có ích cho xã hội để xứng đáng với công dưỡng dục của bậc sinh thành đã khuất, mới là giá trị cuối cùng mà chúng ta theo đuổi”.
Theo Sơn Tùng - TT&VH
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tối 24/4, Sở Văn hóa thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai đã tổ chức lễ công bố Quyết định đưa Sử thi Bahnar vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Buổi lễ diễn ra tại Bảo tàng tỉnh (TP Pleiku, Gia Lai).
-
Ngày 28.1, UBND TP.Hội An (Quảng Nam) cho biết đã giao Trung tâm quản lý bảo tồn di sản văn hóa TP triển khai tu bổ, tôn tạo một số giếng cổ tại các phường: Minh An, Cẩm Phô trong năm 2015.
-
Từ lâu có một cuốn Lục Vân Tiên mà các nhà nghiên cứu ở miền Nam đánh giá là bản Nôm cổ nhất nhưng bị thất lạc. Gần đây, trong một lần viếng chùa cổ Long An, tình cờ cụ Nguyễn Quảng Tuân đã phát hiện, mang về hiệu chỉnh và công bố. Cũng với tình yêu vốn quý cổ truyền dân tộc, ông đã lặn lội khắp nơi trong và ngoài nước để sưu tầm, nghiên cứu, công bố nhiều tư liệu giá trị, đặc biệt là hàng loạt bản cổ khác nhau về Truyện Kiều.
-
Sáng 5/1 tại Ninh Bình, UBND tỉnh Ninh Bình chính thức công bố kế hoạch Lễ đón Bằng của UNESCO ghi danh Quần thể danh thắng Tràng An là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới diễn ra ngày 22-24/1 tới.
-
HỒ VĨNH
Sau một thời gian khảo sát thực tế, sáng 3/12/2014 Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế phối hợp với Sở Giao thông Vận tải Thừa Thiên Huế dựng lại bia đá “Đông Gia Kiều” ở phía đầu cầu Đông Ba theo hướng như bia đá đã dựng trước đây. -
Thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (ngày 17/12) cho hay cơ quan này đã có quyết định xếp hạng di tích cấp quốc gia đối với 12 di tích.
-
Phố cổ Hội An và Khu đền tháp Mỹ Sơn ở Quảng Nam được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới đến nay đã tròn 15 năm.
-
Những tư liệu ảnh của Viện Viễn đông bác cổ Pháp (EFEO) lần đầu công bố tại VN cho thấy nhiều cứ liệu lịch sử theo thời gian đã bị tiêu tan.
-
Ngày 1/12, thành phố Tel Aviv của Israel đã chính thức được Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là thành viên mới nhất trong mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO dành cho hạng mục Nghệ thuật Truyền thông.
-
LTS: Ông Pie Pisa (Pierre Pichard) là kiến trúc sư, chuyên gia nghiên cứu trùng tu di tích cổ của Unesco. Ông dã đến Huế 2 lần (lần thứ nhất vào năm 1978, ở lại 3 tuần làm bản tường trình dài về hiện trạng di tích Huế cho Unesco; lần thứ hai vào năm 1985). Bài dưới dây do kiến trúc sư Nguyễn Trọng Huấn lược ghi ý kiến của ông phát biểu trong dịp đến Huế năm 1978. Đầu đề do chúng tôi đặt.
S.H -
Kỳ họp thứ 9 của Ủy ban Liên chính phủ Công ước UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể (gọi tắt là Công ước 2003) đã khai mạc ngày 24/11 tại trụ sở Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) tại Paris, Pháp.
-
Viện Hàn lâm khoa học xã hội VN vừa có Văn bản số 2116/KHXH gửi Thủ tướng Chính phủ về việc báo cáo niên đại, tên gọi, giá trị và đề xuất phương án bảo tồn di tích tâm linh đặc biệt thời Lý ở lô E.
-
VÕ VINH QUANG
Trong nỗ lực phục dựng các di tích đặc biệt trong quần thể di tích Cố đô Huế, vừa qua, Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô đã đầu tư 24,8 tỷ đồng trùng tu di tích lầu Tàng Thư. Đây là một tín hiệu Cực kỳ đáng quý, có tác dụng không nhỏ đối với việc xiển dương vị thế của vùng đất Cố đô cũng như góp phần giáo dục truyền thống văn hóa quý báu của dân tộc. -
Cho tới giờ, sau 4 lần UNESCO đề nghị phía VN giải trình về quản lý, bảo tồn, vịnh Hạ Long vẫn nằm trong danh sách bị khuyến cáo. Huế đã thoát án sau nhiều năm cố gắng. Làm sao để không rơi vào, hoặc thoát khỏi danh sách đen?
-
Tồn tại 143 năm (1802-1945), triều Nguyễn đã để lại nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể vô giá; trong đó, hệ thống di tích Cố đô Huế, Nhã nhạc cung đình Huế… đã được công nhận là di sản thế giới. Gần đây nhất, Châu bản triều Nguyễn cũng được ghi danh vào chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO.
-
Ngày 13.9, quần thể khu di tích nhà Trần ở Đông Triều, Quảng Ninh sẽ nhận quyết định công nhận di tích quốc gia đặc biệt. Quần thể này bao gồm 14 cụm di tích: đền An Sinh, lăng Tư Phúc, đền Thái, Thái Lăng, Mục Lăng, Ngải Sơn Lăng, Phụ Sơn Lăng, Nguyên Lăng, Đồng Hỷ Lăng, chùa Ngọc Thanh, chùa Ngọa Vân, chùa Tuyết, chùa Quỳnh Lâm và chùa Hồ Thiên.
-
Hội đồng Di sản quốc gia vừa công nhận 4 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia tại Quảng Nam gồm: nghề dệt thổ cẩm và vũ điệu tâng tung da dá của đồng bào Cơ Tu; nghệ thuật trang trí trên cây nêu (ngoài sân); bộ gu (trong nhà) của đồng bào Co và lễ hội rước cộ Bà Chợ Được ở xã Bình Triều, H.Thăng Bình.
-
Các địa phương cần thống nhất đầu mối đơn vị quản lý nhà nước về di tích về các phòng di sản văn hóa thuộc các sở văn hóa, thể thao và du lịch. Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương chủ trì việc quản lý và phát huy giá trị di tích, phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo ở địa phương.
-
Làng đá mỹ nghệ Non Nước nằm trong quần thể danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng vừa được Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch chính thức công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
-
Theo nhạc sỹ-nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan, sau 5 năm được Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào “Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại,” từ việc thiếu vắng đội ngũ kế thừa, ca trù đã hình thành được một đội ngũ nghệ sỹ kế cận khá đông đảo. Đây là một trong cơ sở quan trọng để loại hình nghệ thuật này trở thành “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.”
.png)
.png)
