Thi cử mang tính chất kỹ thuật – là công cụ kiểm định chất lượng giáo dục,mỗi thời mỗi khác, tôi nhớ ở miền Nam trước đây thi cử khá dày đặc, là những rào cảnthử thách các sĩ tử nhưng nếu cố sức chiến đấu vượt qua cầm lấy tấm bằng Tú tài toàn phần trong tay thì vô cùng tự hào sung sướng vì nó là thứ “chứng chỉ ISO” xác nhận chất lượng,hiệu quả đào tạo và đẳng cấp giá trị bản thân người học.
Tú tài thời trước rất có giá - cũng đúng thôi,trước năm 1960 – các bạn thử tưởng tượng cái rây lọc cứ“một trăm học sinh khi xong Tiểu học chỉ còn không đầy 50 em được vào Trung học công lập,một số khác phải vào tư thục nếu gia đình có tiền.Trong số 50 em này sau khi học xong Trung học Đệ Nhất Cấp(THĐNC) chỉ còn khoảng 20 em vào Đệ Tam rồi Đệ Nhị và dự thi Tú tài I. - Xong Tú tài I còn không đầy 10 người lên học Tú tài II.Thường thì hầu hết những người đậu xong Tú tài I đều sẽ đậu Tú tài II sau đó,tính trung bình không hơn 10% học sinh vào trung học được tốt nghiệp trung học! Sang thập niên 1960,Bộ GD(Miền Nam) lược bỏ thi Tiểu học - kỳ thi THĐNC chỉ còn thi viết,bỏ vấn đáp và sau đó cũng bỏ luôn(nhưng lại tổ chức kỳ thi THĐNC Tráng Niên cho người lớn tuổi). Đến năm 1973 kỳ thi Tú Tài I cũng được bãi bỏ chỉ còn giữ kỳ thi Tú Tài II xem như kỳ thi tốt nghiệp bậc Trung học.”- (Theo GS Nguyễn Thanh Liêm,nguyên Thứ trưởng Bộ GD ở miền Nam - Nguồn:Website Pétrus Ký-Australia, 06/02/2005)
Thi cử bây giờ
Mỗi năm đến hè ôm liền hai kỳ: Tốt nghiệp Trung học phổ thông(THPT)và Tuyển sinh Đại học,Cao đẳng (ĐHCĐ),toàn xã hội Việt Nam gần như gồng mình căng cứng để lo trăm thứ : tàu xe vận chuyển,giao thông ùn tắc,chỗ trọ,cha mẹ gác công việc chầu chực đưa đón,rồi nào là tư vấn chọn nguyện vọng,chọn trường,hướng dẫn ghi hồ sơ, tiếp sức mùa thi…
Năm 2009 trên diễn đàn báo chí, nhiều ý kiến trao đổi nghiêng về phương án gộp“2 trong 1”– bỏ thi TNTHPT,lấy kết quả cuối năm lớp 12 xét tuyển ĐHCĐ. Bộ lắng nghe nhưng rồi cuối cùng vẫn cảm thấy chưa yên tâm,chưa dám bỏ thi – do vậy năm tiếp theo đó (2010) vẫn chỉ đạo tổ chức riêng hai kỳ thi với lý lẽ :”để tạo niềm tin trong chính ngành giáo dục và thúc đẩy học sinh học tập”. Và cho đến nay(2014) vẫn thi hai kỳ…
Có nên bỏ thi TNTHPT ?
Tiếng Pháp phân biệt rất rõ:thi tốt nghiệp “examen” có nghĩa xem xét,kiểm tra,khảo sát,không cần ganh đua,đề thi TN ở mức độ kiến thức cơ bản,chỉ cần đủ điểm trung bình là đỗ,khác với thi tuyển“concours” phân biệt hơn kém.Do vậy theo theo nhiều ý kiến đã đến lúc chín muồi bỏ thi TNTHPT thay vào đó xét tốt nghiệp trên cơ sở kết quả năm cuối cấp.
Điều quan trọng ở phổ thông là “Cách học” chứ không phải học “Cái gì”- Jame Beatle đã chỉ ra :“Mục đích của giáo dục là dạy cách nghĩ chứ không phải dạy suy nghĩ cái gì”. GS Tiến sĩ Hồ Ngọc Đại có lần đã phát biểu:”Giá trị đích thực của học vấn không phải ở “cái gì” học được mà là bằng “cách nào”học được “cái” ấy .Cả hai “cái” và “cách” này không nhất thiết chỉ có thể có được từ nhà trường và không nhất thiết phải đến phòng thi làm công chứng”.Do vậy trong giảng dạy,người thầy cần đặt học sinh vào vị trí trung tâm các phương pháp,rèn học sinh kỹ năng tư duy phê phán - đặt câu hỏi phản biện,thuyết trình nêu vấn đềtranh luận - học sinh chủ động tiếp thu kiến thức thay vì chỉ đơn thuần một chiều .
Về công tác tuyển sinh Đại học như hiện nay phải nói khá phức tạp,tốn kém xã hội- Cứ tầm tháng Tư (cuối Học kỳ II) hằng năm chưa cầm tấm bằng TN trên tay,học sinh phổ thông đã lo làm hồ sơ dự thi ĐH,mỗi em 1,2bộ,ảnh chụp,lệ phí thi – tư vấn trực tuyến, rối rắm chọn ghi nguyện vọng, ngành học, khối thi.- Rồi thì đâu phải 100% học sinh TNTHPT đều có chỗ ngồi trên giảng đường ĐH,do vậy triển khai làm hồ sơ sớm xem như mặc nhiên dồn tất cả dự thi ĐH- dẫn đến nghịch lý - lùa học sinh thi ĐH để rồi lại lập luận vào ĐH không phải là con đường duy nhất …! –Tội nghiệp các trường CĐ chuyên nghiệp,trung cấp nghề lúc bấy giờ bị “knock out”sự chọn lựa ngay ở vạch xuất phát,trở thành cái sọt hứng thập cẩm thí sinh rụng xuống .
Thử xem qua cách thức thi cử ở một số nước:
- Ở Pháp thi Tú Tài (baccalauréat – được thiết lập năm 1808 dưới thời hoàng đế Napoléon I) hoàn toàn bằng tự luận - học sinh tốt nghiệp vào thẳng Đại học (hệ thống Université),sau năm học thứ nhât sinh viên phải qua kỳ thi lên lớp rất gắt gao nếu không đạt sẽ bị loại. Hiện nay một số trường thuộc hệ thống tạm gọi “Trường lớn”(Grande École) có “mục tiêu nghề nghiệp” như kỹ sư,chuyên viên cao cấp về Thương mại,Thú y…,buộc các Tú Tài phải trải qua kỳ thi tuyển chặt chẽ.
- Ở Mỹ thi Tú Tài bằng trắc nghiệm,áp dụng học chế tín chỉ,học sinh lớp 12 chỉ cần tích lũy đủ điểm số cho những tín chỉ của các môn học đã chọn theo quy định của chương trình là được trường cấp bằng tốt nghiệp trung học. Tuyển sinh ĐH ở Mỹ là một quá trình phi tập trung hóa mỗi trường ĐH đều có quyền tự trị nên họ tuyển sinh theo các tiêu chí và thủ tục của riêng mình mà không qua một “kỳ thi quốc gia” nào – Nhưng tuyệt đại đa số dựa trên kết quả kỳ thi chuẩn gọi là SAT (Scholastic Aptitude Text)hoặc ACT (American College Text) do Hội đồng Đại học(College Board),một cơ quan độc lập với mọi trường ĐH,tổ chức nhiều lần trong năm cho bất kỳ ai muốn dự thi. Thông thường học sinh Mỹ đăng ký thi SAT vào năm giữa hoặc năm cuối của bậc Trung học. Những trường ĐH có uy tín chưa cao luôn mở rộng cửa đón mọi học sinh tốt nghiệp trung học.
- Ở Hàn Quốc không tổ chức thi Tú Tài (TNTHPT),từ năm 1995 đến nay để được xét tuyển vào ĐH,học sinh phải trải qua kỳ thi chung cấp quốc gia tương tự như kỳ thi SAT của Mỹ,kéo dài hơn 9 giờ,thường được tổ chức vào giữa tháng 11 hàng năm. Kết quả của kỳ thi duy nhất này sẽ là căn cứ để các trường ĐH xét tuyển sinh viên.Cha mẹ học sinh hết sức lo lắng cho con em phải huy động đến “thần linh” yễm trợ.–Đình chùa tổ chức cầu nguyện – cá biệt có rất nhiều bà mẹ đứng lên quỳ xuống lạy 1000 đến 3000 cái để cầu may?!- Ở Việt Nam mình thí sinh kéo nhau đến xoa mòn đầu các cụ rùa Văn miếu Quốc Tử Giám - Hà Nộiđể xin ân phúc).
Tuyển sinh ở Việt Nam:
Cải tổ thi cử là cấp thiết nhưng cần có lộ trình và được nghiên cứu kỹ lưỡng,giải trình tường tận không thể thăm dò dư luận tìm sự đồng thuận đơn giản.Mô hình của Pháp tương đối gần gũi Việt Nam, theo đó nên chăng:
- Nhóm trường có định hướng nghề nghiệp(kiểu Grande École) - đào tạo chuyên biệt như Bách khoa,Y,Dược,Sư phạm,Kiến trúc,Kỹ thuật công nghệ … sẽ trực tiếp tổ chưc tuyển sinh( ra đề,coi,chấm xét tuyển).
- Các trường ĐH tổng hợp,đa khoa nhiều ngành (Université Pluridisciplinaires),dạy kiến thức khoa học cơ bản hoặc đào tạo có định hướng nghề nghiệp - cho đăng ký ghi danh tự do - học theo chế độ tín chỉ - mở toang cửa đầu vào nhưng siết chặt đầu ra .
Tóm lại bớt một kỳ thi,giảm được phân nửa sức ép,giao quyền tuyển sinh cho các trường ĐH chủ động,Bộ đỡ sa vào sự vụ,rảnh tay cho nhiều công việc hệ trọng khác ở tầm chiến lược vĩ mô.
Nhân Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo từ năm 2015 sẽ chỉ còn một kỳ thi để phục vụ cả mục tiêu xét tốt nghiệp THPT và làm cơ sở giúp các trường ĐH, CĐ tuyển sinh,dư luận chung rất tán thành.
(nguyên PHT.THPT Gia Định –TP.HCM,18/7/2014)
Nguồn: Phan Văn Thạnh - vanchuongviet
(SHO) - Vừa qua, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận vừa ký quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư cho 56 nhà giáo và đạt tiêu chuẩn chức danh phó giáo sư cho 491 nhà giáo.
(SHO) - Vừa qua, PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn, Giám đốc Đại học Huế và GS. Kyozo Chiba, Chủ tịch Tập đoàn Giáo dục Shujitsu Nhật Bản, Giáo sư Danh dự của Đại học Huế đã cùng ký kết văn bản ghi nhớ giữa hai đại học.
Vừa qua, Khoa Kiến trúc, Trường ĐH Khoa học Huế phối hợp với Bộ môn Kiến trúc, ĐH Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức Hội thảo “ Di sản kiến trúc Huế dưới góc nhìn sinh viên”.
(SHO) - Vừa qua, các bạn sinh viên thuộc Đội Đồng hành Sinh viên (ĐHSV), Khoa Ngữ văn (Đại học Khoa học Huế) đã tổ chức hàng với chủ đề “Chung tay góp sức vì cộng đồng” để ủng hộ bà con bị thiên tai.
Đại học Huế (ĐHH) được xem là một trong ba trung tâm đào tạo đại học có đội ngũ giảng dạy trình độ cao chỉ sau Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh. Đây là tiềm lực lớn để ĐHH mở rộng quy mô, ngành nghề đào tạo, đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực miền Trung, Tây nguyên nói riêng và cả nước nói chung.
Ngày 26/10, tại thành phố Huế diễn ra Hội thảo “Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và giáo viên hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học, kỹ thuật”. Ông Trần Quang Quý- Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào (GĐ&ĐT) tạo chủ trì.
(SHO) - Vừa qua, tại Trường ĐH Ngoại Ngữ Huế đã tổ chức buổi triển lãm "Sách dạy và học Hán Ngữ".
(SHO) - Ngày 27/10 vừa qua, tại Trung tâm Thể thao dưới nước Thừa Thiên Huế, trường THCS Nguyễn Tri Phương đã tổ chức giải bơi truyền thống Yết Kiêu lần thứ IV năm học 2013-2014 cho học sinh của trường.
(SHO) - Vừa qua, UBND huyện Phong Điền phối hợp với Thanh tra Nhà nước tỉnh tổ chức hội nghị triển khai phổ biến giáo dục pháp luật năm 2013 về việc đưa nội dung phòng chống tham nhũng vào giảng dạy tại các cơ sở giáo dục, đào tạo năm 2013 - 2014.
(SHO) - Chiều ngày 22/10, Khoa Luật- Đại học Huế phối hợp với Chi cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình tổ chức “Diễn đàn chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên cho sinh viên”.
(SHO) - Vào ngày 7/11 tới, Tại Hội trường Đại học Huế, và Phòng Thương mại- Lãnh sự quán Úc tại thành phố Hồ Chí Minh sẽ phối hợp tổ chức “Triển lãm Giáo dục Bang Queensland năm 2013”.
Từng nhiều năm kinh nghiệm dạy học trò chuyên, cô đã nếm trải biết bao câu chuyện buồn vui của nghề giáo. Qua “bàn tay nhào nặn” của cô nhiều thủ khoa của trường Quốc học Huế đã thành danh trong cuộc sống.
UBND tỉnh vừa có yêu cầu các cơ quan ban ngành có liên quan tổ chức triển khai đầy đủ, kịp thời việc đưa nội dung phòng, chống tham nhũng vào giảng dạy tại các cơ sở giáo dục, đào tạo ( từ bậc Trung học phổ thông trở lên) từ năm học 2013 - 2014 theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Thanh tra Chính phủ.
Nhân kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Sở Giáo dục và Đào tạo TT- Huế sẽ tổ chức Giải quần vợt ngành Giáo dục.
(SHO) - Sáng ngày 21/10/2013, tại trụ sở UBND tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ngô Hòa tiếp bà Angela ffrench, Giám đốc phát triển, Cambridge English Khu vực Nam Á và bà Phạm Hoàng Uyên, Giám đốc phát triển, Cambridge English Khu vực Đông Nam Á.
(SHO) - Vừa qua, Hội bảo vệ quyền trẻ em tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức chương trình “Tiếp sức đến trường năm 2013” cho 240 học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
(SHO) - Vừa qua, trường ĐH Khoa học Huế có 4 sinh viên vinh dự được xét trao giải thưởng và học bổng KOVA lần thứ 11 do Ủy ban Giải thưởng KOVA xét tặng.
Sáng 10/10/2013, PGS.TS. Lê Văn Anh, Phó Bí thư Đảng uỷ, Phó Giám đốc Đại học Huế đã dẫn đầu đoàn cán bộ lãnh đạo Đại học Huế đến kính viếng cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại ngôi nhà lưu niệm ở làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
(SHO) - Từ ngày mồng 9- 11/10, tại thành phố Huế đã được tham gia cuộc thi “Cùng Đức Việt thông minh và khéo léo” do Báo Thiếu niên tiền phong phối hợp với Công ty cổ phần thực phẩm Đức Việt tổ chức với sự tham gia của các học sinh đến từ 24 trường tiểu học trên địa bàn.
(SHO) - Từ ngày 07 - 13/10/2013, huyện Phú Vang chính thức hưởng ứng “Tuần lễ học tập suốt đời” với chủ đề: “Học để có nghề nghiệp và lao động ngày càng hiệu quả”.