Họ mần quá bậy, dân dốt mất thôi
TÂM VĂN
Năm 1980 xã tôi trống dong cờ mở, mổ bò ăn mừng xã được công nhận xóa nạn mù chữ, phổ cập bổ túc văn hóa lớp năm; nhân dịp về quê, được UBND xã mời dự, tôi xắm rắm đi, ông nội tôi nói: “Họ mần quá bậy, dân dốt mất thôi”.
Minh họa: Nhím
Tôi hỏi, ông nói: Mấy năm ni, phong trào vận động học hành là có, xã cũng tích cực vận động người dân trong độ tuổi đi học ban đêm, nhưng chưa đủ độ chín, rứa mà họ bày đặt ra chuyện kiểm tra trình độ, buộc người học phải cậy người thi thế, cho đạt yêu cầu, cốt để báo cáo thành tích với trên, được công nhận phổ cập rồi thì tất nhiên là thôi dạy học, không phải dân dốt vẫn cứ lại hoàn dốt đó sao? Về vui với xã mà cứ băn khoăn. Chuyện đã hơn 30 năm, ông tôi đã qua đời trong năm đó mà lời ông nói tôi luôn giấu kín trong lòng.
Được nghe Nghị quyết, đọc báo, nghe đài, biết rồi đây các trường sẽ được quyền tự chủ tuyển sinh, tôi thật sự đâm lo nhiều hơn mừng cho nền giáo dục nước nhà. Mừng vì các trường đã có tên tuổi sẽ tuyển được học sinh giỏi cho mình. Riêng các trường tư thục cũng như công lập ở các tỉnh mới được thành lập trong các năm gần đây, thực lòng tôi vô cùng ái ngại. Theo đài báo thì vừa qua có trường bất chấp quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo cứ tuyển cho đủ sinh viên, tổng điểm các môn thi đại học chỉ 02 điểm cũng tuyển, cứ đào tạo theo kiểu “CHÀY CỐI” này thì mầm họa quốc gia luôn còn treo lơ lửng.
Tôi cứ hình dung, người có chức quyền, giàu có thì mong cho con có mảnh bằng đại học dù là hư danh, rồi tìm cách đút lót, hối lộ để được vào làm việc ở các cơ quan công quyền, và tất yếu là hậu quả xấu khôn lường cho nền hành chính nhà nước. Người nghèo khổ thì cũng vì hư danh mà có người biến mại gia sản cho con mình có mảnh bằng đại học cho bằng chị bằng em, nhưng không dễ gì kiếm được việc làm, tương lai mờ mịt, như vậy là đã cùng cực mãi đeo cùng cực, cũng góp phần bần cùng hóa xã hội chúng ta.
Nói tới cái sự học chữ ai qua rồi mới biết, không có nghề chi khổ bằng. Những người học giỏi thì thích học, nghỉ một ngày, mất một giờ học là luôn nuối tiếc; người học không được thì coi sự học vất vả khôn cùng, lại rất ngại đến trường bởi thường bị chúng bạn xem thường, lại sợ bị thầy cô lục vấn. Cái mục đích cuối cùng của học chữ cũng chỉ nhằm để kiếm cơm, còn học nghề ai bảo không nuôi được miệng?
Ông cha ta có câu: “Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”; thiết nghĩ, các bậc phụ huynh nên định hướng cho con em mình, liệu sức mà làm, “liệu cơm gắp mắm”. Nếu không đủ điều kiện cho con em học chữ hoặc giả con em mình học không được chữ nữa thì nên tôn trọng sự lựa chọn của bản thân nó, quyết cho đi học nghề, học giỏi nghề thì chắc chắn cũng có cuộc sống ấm no, gia đình vinh hiển.
Tôi đồng tình cao với hướng đào tạo phổ thông bắt buộc đến ngang lớp 9, sau đó phải chuyển hướng nghề nghiệp, phải sắp xếp lại các trường đại học, cương quyết loại bỏ các trường đại học không đủ điều kiện, không nhất thiết tỉnh nào cũng phải có trường đại học.
Xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời không có nghĩa là chỉ một con đường học lên đại học. Tôi nghĩ sinh viên đại học phải là những học sinh ưu tú, họ là nguồn nhân lực chất lượng cao cho một quốc gia, khi ra trường họ phải thực sự là bậc thầy của nhiều tốp thợ, như vậy họ phải là lớp người được tinh chọn cho đội ngũ làm thầy, mà thầy thường phải ít hơn thợ.
Hiện nay, chúng ta thấy tình trạng chung là khi kết thúc trung học phổ thông, tất cả đều khăn gói lên đường để dự thi và mong muốn được học ở một trường đại học, cao đẳng. Tùy theo năng lực, học sinh khá giỏi thì được học ở các trường danh tiếng, không được nguyện vọng một thì nguyện vọng hai, nguyện vọng ba. Số còn lại cũng nhận được giấy báo chào mời của rất nhiều trường ít danh tiếng và hầu như đa số đều được học ở bậc đại học, cao đẳng, cũng có nghĩa họ được đứng vào hàng ngũ làm thầy trong tương lai. Nhưng khổ nỗi, rất nhiều người trong số họ cũng ý thức được rằng, họ không xứng đáng được làm thầy, vì quá trình học họ không được tiếp cận những kiến thức tiên tiến, lại thiếu cơ sở thực hành, xa rời thực tế, không đáp ứng được nhu cầu cơ chế kinh tế - xã hội đang vận hành.
Xã hội rất cần những người thầy, nhưng cần có nhiều hơn những người thợ. Ai xây nhà cho ta ở, làm ghế bàn, may quần áo, các vật dụng… cho ta dùng. Ai cày sâu cuốc bẩm, lặn lội thân cò cho ta có rau, gạo, thịt, cá hàng ngày… Đều là những người thợ đó chứ. Đội ngũ những người thợ cũng đáng được tôn vinh, được xã hội trân trọng. Đừng nên ảo tưởng rằng, nhất thiết phải tìm cách đào tạo họ làm thầy, trong lúc họ có năng lực làm thợ hơn; Hãy để cho họ tự lựa chọn, hướng cho họ phát huy sở trường mới thực sự có ích cho bản thân, gia đình và xã hội.
Nhiều trường đại học thiếu điều kiện, nhưng lại tuyển sinh và khuyến khích thế hệ học sinh ngồi nhầm chỗ là có lỗi với xã hội, lại có lỗi với sinh viên. Nếu cứ duy trì tình trạng này thì lời than của ông tôi mà tôi trích dẫn ở trên vẫn đang còn đúng.
Huế, tháng giêng, năm 2014
T.V
(SDB12/03-14)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
“Chuyện bốn mùa” là sự nối tiếp của chương trình sân khấu truyền hình nổi tiếng “Trong nhà ngoài phố” trên HTV, với những thông tin đậm chất thời sự, nhân sinh, chương trình góp phần giúp khán giả có cái nhìn chuẩn mực về những vấn đề của xã hội.
-
Sự phát triển nhanh và mạnh của công nghệ sản xuất, chiếu phim, lưu trữ trong điện ảnh trên nền tảng công nghệ số vừa mang đến cơ hội, song cũng là thách thức cho mỗi nền điện ảnh. Trong bối cảnh đó, điện ảnh Việt Nam cần tăng cường áp dụng công nghệ hiện đại, đột phá về tư duy làm phim để bắt kịp xu hướng thời đại.
-
Bén duyên nghệ thuật và giáo dục cho thiếu nhi gần 15 năm nay, khi động lực đã đủ, MC Nguyễn Anh Luân (Giám đốc điều hành ALU Academy) thực hiện một trong những ước mơ lớn: Vận hành sân khấu cộng đồng cho trẻ em.
-
NTK Cao Minh Tiến gây “sốc” khi bất ngờ ra mắt MV “Trống cơm” mừng Tết trung thu với vai trò ca sĩ.
-
HOÀNG XUÂN NHU
(Nguyên phụ trách công tác chính trị trường ĐHSP Huế) -
LÊ TIẾN DŨNG
(Khoa Ngữ văn - Đại học Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh) -
Tháng 7 âm lịch là thời điểm người dân đốt vàng mã nhiều nhất trong năm. Nhằm thay đổi hành vi lãng phí này, Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) vừa có thêm khuyến cáo tiếp theo không dâng cúng, không đốt vàng mã mùa Vu lan.
-
Tồn tại và phát triển giữa vùng văn hiến Kinh Bắc trong nhiều thế kỷ, tranh dân gian Đông Hồ hội tụ tâm thức ngàn năm của người Việt và thể hiện độc đáo bằng ngôn ngữ mỹ thuật. Nhằm lưu giữ, phát huy giá trị của dòng tranh này, hồ sơ Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ đang được xây dựng để đề nghị UNESCO ghi vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.
-
Mùa tuyển sinh đại học, cao đẳng lại đến và các trường thuộc khối văn hóa nghệ thuật (VHNT), thể dục thể thao (TDTT) của Bộ VH-TT-DL lại miệt mài tìm kiếm người học ở các mã ngành học. Thế nhưng, việc tuyển sinh cũng như đào tạo ở các cơ sở này vẫn “khó đủ đường”. Bởi lẽ, ngay từ khâu tuyển sinh đã khó đạt đủ chỉ tiêu. Đào tạo lại chưa có cơ chế đặc thù, chồng chéo trong quản lý...
-
Chiến thắng khó khăn, vượt qua chính mình để cất lên tiếng hát, từ đó lan tỏa thông điệp về tình yêu thương, tôn vinh sự đa dạng và khác biệt, cùng nhau xây dựng một thế giới hòa bình và tươi đẹp. Đó là mục đích chương trình “Những sắc màu tình yêu” hướng tới.
-
Việc xuất hiện hàng loạt các danh hiệu như “Nữ hoàng thương hiệu Việt Nam”, “Nữ hoàng văn hóa tâm linh Việt Nam”, “Nữ hoàng thực phẩm Việt Nam”… theo TS Bùi Hoài Sơn - Viện trưởng Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam thì đây không chỉ là minh chứng cho căn bệnh “cuồng” danh hiệu, “loạn” danh hiệu dường như ngày càng tăng nặng mà hơn thế, nếu không có giải pháp “điều trị” triệt để sẽ đem tới nhiều hệ lụy xấu cho xã hội.
-
Ở các quốc gia phát triển, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những dòng người xếp hàng dài. Họ tôn trọng quyền lợi của người khác và điều này hình thành nên một nét đẹp văn hóa trong đời sống xã hội.
-
Văn hóa luôn được coi là giá trị cốt lõi để phát triển sản phẩm du lịch trên khắp các vùng miền Việt Nam. Tuy nhiên, phát triển du lịch sáng tạo sẽ phát huy tối đa những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, cung cấp những hoạt động đa dạng cho khách du lịch, tăng tính độc đáo, hấp dẫn của điểm đến.
-
Thời gian qua, không ít ngôi đình sau khi tu bổ đã bị biến dạng, thêm hoặc thay mới tùy tiện; thậm chí có những ngôi đình được trùng tu một cách khoa học, nhưng sau đó vẫn bị can thiệp làm mất đi yếu tố gốc. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là cách làm phản khoa học, hủy hoại các di tích cổ…
-
Nhằm giúp độc giả hiểu được những trăn trở, tâm tư từ nhà báo và nghề báo, ngày 26-6 tại Đường sách TPHCM, NXB Tổng hợp đã tổ chức chương trình giao lưu với chủ đề “Nhà báo và nghề báo”.
-
Từ ngàn xưa, dân gian đã có biết bao quan niệm về thi cử và luôn được thực hành một cách sôi động trong cuộc sống cho đến tận ngày nay. Vậy, những quan niệm thi cử này là mê tín hay niềm tin về mặt tinh thần?
-
Một tín hiệu vui cho mỹ thuật Việt Nam khi mới đây hàng loạt các tác phẩm tranh Việt đã tạo nên những kỷ lục trên các sàn đấu giá quốc tế. Tuy nhiên, đằng sau nhưng niềm vui đó là những nỗi buồn của mỹ thuật Việt Nam ngay chính trên sân nhà.
-
Gắn bó với người Việt hàng nghìn năm nay, giấy dó từ một chất liệu của tri thức đã bước vào lĩnh vực tạo hình, trở thành chất liệu của văn hóa. Tuy nhiên, trong đời sống ngày nay, phải có sự cải tiến để giấy dó phục vụ tốt hơn nhu cầu của con người hiện đại.
-
Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, nhu cầu độc giả ngày càng cao và đa dạng, chức năng của thư viện cũng thay đổi. Không chỉ là kho tri thức liên tục cập nhật những đầu sách mới và hay, thư viện giờ đây còn phải là không gian văn hóa, sáng tạo, gần gũi, thuận tiện cho người đọc có thể tiếp cận bất cứ lúc nào.
-
Văn hóa dân gian đã có nhiều biến đổi, nhưng các thành tố của nó vẫn tồn tại và tái cấu trúc, tạo nên bộ mặt văn hóa của xã hội đương đại. Văn hóa ấy là tấm căn cước cho mỗi người Việt khi hội nhập thế giới, đồng thời mang lại giá trị tinh thần và cả cơ hội khởi nghiệp cho giới trẻ.
.png)
.png)
