TRẦN BĂNG KHUÊ
1.
Mỗi buổi sáng thức dậy tôi đều thấy mình bị nhốt trong những chiếc hộp giả lập quen thuộc. Tôi sung sướng thụ hưởng và có nguy cơ thích thú ngày một rõ rệt đến độ không muốn [không còn] bất kỳ [ys][thức] rời bỏ nào hoặc tìm kiếm cơ hội rời bỏ cùng với những câu trả lời phiến diện cho riêng bản thân tôi về sự tồn tại, về hình hài của vũ trụ này.
Minh họa: Nhím
Tôi bị bao vây bởi các loại hộp, những không gian giả lập được dựng lên liên tục, chất chồng đè nghiến lấy nhau. Chúng vui vẻ, tôi hài lòng. Chỉ đôi khi tôi phát hiện ra, những chiếc hộp ấy giành lấy vai trò của thượng đế hòng thiết chế sự phán xét, trừng phạt. Chúng giam hãm tất thảy những thứ khao khát được sống trong chúng, ngắm nghía chúng, vòi vĩnh chúng sự chở che giả tạo của chúng. Và, hẳn nhiên, khi không thích che chở nữa, chúng biến thành những khối hình ngổn ngang vụn vỡ chôn vùi những kẻ quái đản như tôi. Giả lập nấp trong giả lập. Vũ trụ tồn tại trong vũ trụ. Không gian sống và chết trong không gian. Thời gian chồng chéo lừa đảo thời gian. Sự giả lập trống rỗng trong sự giả lập. Chỉ có những sinh vật kì quái được tạo tác bởi Ngài vẫn ảo tưởng bền chặt về sự mông muội vô thức cô độc.
Đêm qua, tôi bất giác nghĩ và nhớ về khoảnh khắc của đêm hôm qua khi tôi cố thoát ra khỏi những chiếc hộp giả lập là các không gian trong nhà bằng cách bắc một chiếc thang, trèo lên sân thượng ngắm siêu mặt trăng giữa tháng của năm nay. Tôi tự hỏi, “liệu mặt trăng có phải là một sự giả lập tiếp theo ngay lúc này, hòng đánh lừa thế giới giả lập về một sự tồn tại giả lập khác trong khối vũ trụ giả lập kì quặc cùng với việc loài người tự nhốt mình vào các loại không gian giả lập để hét lên sung sướng như một kẻ xuẩn ngốc rằng, [tôi đã phát kiến ra một thế giới], [eureka]”.
Tôi đã trườn lên đến bậc thứ bảy của chiếc thang. Mặt bằng sân thượng đã giáp mũi chân của tôi, và chỉ đợi tôi bước lên, chạm xuống khối bê tông bằng phẳng và lặng yên ngước mắt ngắm nó. Siêu mặt trăng giả lập. Rất nhiều người cũng đã làm như tôi. Họ thích thú với việc trườn bò trong bóng tối để tìm kiếm và phát kiến ra ánh sáng. Nhưng hầu như, tôi thấy, họ dù có cần mẫn chăm chỉ đến đâu vẫn chẳng thể nào nắm bắt được ánh sáng. Chúng chỉ là một trò chơi giả lập của một chiếc máy tính tinh vi biến khối vũ trụ này thành những ẩn số giả lập kì quái. Tôi quyết định bước lùi xuống bậc thang và lượn từ nhà trên xuống nhà dưới. Tôi đi qua các căn phòng nhìn ngó bóng tối, một thứ bóng tối giả lập ẩn nấp trong chính hình hài của nó. Thi thoảng có vài căn phòng thấp thoáng một đôi mắt xanh lè, một chiếc lưỡi đỏ loét ve vẫy. Tôi không hề thấy sợ hãi những thứ đó nữa. Chúng cũng chỉ là một sự giả lập tiếp theo mà tôi đã thấu suốt.
Và khi tôi thức dậy mỗi buổi sáng, tôi sẽ tiếp tục nói về những ước mơ giả lập của mình với một gã làm vườn thích trồng nho nào đó rằng: “tôi muốn có một căn phòng, một không gian giả lập để tôi thỏa thích sắp xếp cái đẹp, hoặc vài sự dị hợm nào đó theo ý tôi”.
Có lẽ thi thoảng, tôi cũng nên thử giả lập rằng: “tôi không phải là tôi, mà là chính tôi, hoặc một kẻ khác tôi bây giờ”.
2.
Sáng hôm nay cũng thế, tôi thức dậy, và đi vòng quanh căn phòng giả lập quen thuộc của mình suy nghĩ về việc tôi sẽ tạo ra một vài giả lập nào đó để bắt đầu ngày mới. Chẳng hạn, tôi sắp xếp cho tôi trôi vào một dòng thời gian khác. Chúng bất định, nhưng hiện hữu rất thực với tôi ở mọi không gian giả lập dưới góc quay khi tôi tỉnh thức và kể cả trong những giấc mơ đêm tối.
Việc của tôi khi tỉnh thức là nhớ lại những giấc mơ.
Tôi nhớ, tôi đã trôi, trong những giấc mơ tôi đã trôi theo dòng [không phải nước], dòng hiện hữu giả lập. Chúng đẩy đưa tôi đến với những thể thức giao hòa khác, thế giới khác. Ở đó, tôi nhìn thấy tôi, một tôi khác nữa. Ở đó, tôi cũng nhìn thấy bố tôi [một người bố khác của tôi], ông ấy đã rời bỏ không thời gian này, để di dời vào một không thời gian khác. Chẳng một ai trong gia đình kết nối được với ông ngoài tôi. Cách đây dăm năm, khi bố mất, lần đầu tiên tôi kết nối với bố qua giấc mơ. Sau dăm ba năm, chẳng hiểu tại sao tôi lại tôi mất sự kết nối đó. Dù vậy, tôi vẫn nhớ những gì bố đã kể về một thế giới khác.
Tối qua, tôi rời bỏ chính tôi bây giờ, để nghĩ về tôi tuổi lên sáu, mẹ tôi thường nói với chị em tôi về cái chết. Hẳn là cái chết đẹp lắm. Năm mười lăm tuổi, tôi lại tiếp tục nghĩ về cái chết và thử tiếp cận nó, chơi đùa với nó trong đêm tối. Năm hai mươi tám tuổi, tôi thử. Tự sát. Đó là khái niệm mới của tôi. Cái chết như một quả tinh cầu lạ kì lấp lánh. Chúng trong tôi là vẻ đẹp vĩnh hằng, là một không- thời gian tồn tại khác của hiện thể giả lập này dưới bàn tay thượng đế. Hoặc cũng có thể, chỉ đơn giản là một sự giải thoát.
Mẹ của tôi [một người mẹ đích thực của tôi] luôn sầu muộn tìm đến cái chết như một niềm mong ước kì quặc mà tôi không thể nào nhận biết nổi. Ở thời điểm ấy, tôi, một đứa trẻ đã ra đời và tồn tại trong những âm thanh buồn của buổi trưa nắng đói rã rộn ràng tiếng lợn kêu, của những ngày mưa dầm tắt bếp, lửa không mồi được và cháy lên cho nồi cơm độn kịp chín chẳng thể cảm thấu về sự hiện hữu của cái chết.
Tôi hơn ba mươi tuổi, tôi nghe người ta nói về cái chết nhiều hơn. Cái chết hiện diện mỗi ngày, ở khắp mọi nơi. Có cái chết lấp lánh, lung linh, có cái chết thảm khốc, có cái chết đau đớn tủi nhục. Những cái chết tồn tại trong những cái chết ở nhiều dạng thức khác nhau. Có cái chết ngay tức thì. Có cái chết từ từ tích tụ. Và hẳn là, vẫn có kẻ còn mơ mộng về sự vĩnh hằng trong tâm tưởng khi rõ ràng đang chết dần ở ngay chốn vĩnh hằng.
Mẹ tôi vẫn vậy [người mẹ đích thực của tôi], gần sáu mươi năm cuộc đời mới được yên ổn trong một ngôi nhà to đẹp, lại tiếp tục nghĩ về cái chết và tìm cách thực hiện nó mỗi ngày. Dường như đó là mục tiêu, là lí tưởng của mẹ vậy. Tôi lặng im một cách tàn nhẫn vô cảm, bình thản khi nghe mẹ nhắc đến cái chết. Nó cũng chỉ là một cuộc thử nghiệm về sự sinh tồn có ý nghĩa và đáng giá của con người.
Tôi hơn ba mươi tuổi, tôi tự sắp xếp các giả lập xung quanh mình về sự tồn tại, hay không tồn tại. Tôi không băn khoăn về sống và chết. Tồn tại hay không tồn tại, cùng với sống-chết chúng là những khái niệm không hề đồng nhất với nhau. Đêm qua, vào lúc mười giờ, có người gọi cửa, mẹ tôi đã hét lên, “tôi chết rồi”. Sau đó mẹ nằm xuống và tiếp tục thở trong tấm chăn mỏng. Sáng nay, mẹ vẫn thức dậy sớm, bắt đầu quẩn quanh với những công việc không tên thường nhật. Tôi lại nghĩ về dòng trôi của mình khi rời khỏi nhà. Sau dăm năm, bố tôi mất, tôi lại được kết nối với bố qua một tấm bia mộ đổ sụp. Bố muốn nói với tôi điều gì? Về một dự báo nào đó ư? Hay, đơn giản chỉ là một trong những giấc mơ kì quái của tôi về bố, về thế giới khác mà bố đang sống? Tôi chợt nghĩ, phải chăng dưới bàn tay thượng đế mọi sự giả lập sinh tồn đều đã được định giá bằng việc tráo đổi với cái chết để cân bằng thế giới, để mở cánh cửa đến một thế giới khác.
3.
Bóng tối nhanh chóng vây phủ lấy không gian của tôi, ngay khi tôi chỉ vừa kịp mở mắt thụ hưởng cảm giác buồn nôn quen thuộc trong những bức tường kín.
Mặc dù tôi có nghĩ đến việc bước ra khỏi cánh cửa phòng để ngắm nghía mặt trời sớm. Nhưng, ngay sau đó, tôi lại tự dằn vặt mình trong bóng tối rằng: “Thật chẳng thể nào đủ thời gian để cho tôi nhìn nhận về thế giới, về những gì đang diễn ra xung quanh mình”.
Tất cả chúng [diễn tiến, sự thể, hoàn cảnh nào đó, tồn tại, hiện hữu] đối với tôi dường như chỉ mới trôi qua đáy cốc thủy tinh. Thật kinh khủng. Tôi muốn biết, tại sao cái thứ cảm giác kinh khủng này lặp đi lặp lại khi tôi chưa tìm thấy bất cứ câu trả lời nào từ phía tôi. Việc tôi luôn tự đặt ra vài giả lập cho mình trong khoảng thời gian ngắn ngủi nhất khi bắt đầu chợp mắt và mơ về một cái chết cho đến khi mở mắt sống lại giữa sự tồn tại của thể xác này rất đáng sợ.
Tôi đã giả lập một cơn đau từ phía bên trong tôi, và sau đó tiếp tục giả lập sự hoài nghi về một con người mắt mũi tay chân óc não sáng láng đủ đầy luôn rời đi vào lúc mặt trời lên đỉnh cho đến tối mịt mới chếch choáng men say đỏ gay đôi mắt.
Trên tay con người ấy luôn có một xâu cá. Một xâu cá thể hiện tinh thần trách nhiệm tuyệt vời đối với những cá thể thân thiết tồn tại trong mối quan hệ nào đó dính mắc vào nhau như cái bóng rã rời trong khói, củi, lửa, nước.
Tôi không thể lừa dối sự nhạy bén của mình khi cho phép giả lập hoài nghi xuất hiện, vây lấy cơn đau đã và đang định hình trong suốt giấc mộng mị của đêm tối. Người đàn bà buồn, hai mươi hai giờ trước kia đã từng hét lên “tôi chết rồi” khi nghe tiếng gọi cửa, sau đó nằm xuống tiếp tục thở trong tấm chăn mỏng, nay thức dậy dịu dàng mở cổng lách tách đón xâu cá từ tay một người thường xuyên tìm cách rời bỏ tình yêu giữa hình và bóng.
Hẳn là, tôi hoang tưởng về những giả lập và bị trôi theo dòng tâm thức đó, bị ám ảnh, bị vây hãm, bị chúng điều khiển đến nỗi trở nên tàn nhẫn khi đối mặt với chính sự hiện hữu của mình trong thế giới này. Một sự hiện hữu chỉ là hiện hữu.
4.
Om mani padme hum
Tôi trở về với mẹ [người mẹ đích thực của tôi] không phải người đàn bà buồn nằm thở trong tấm chăn mỏng mỗi đêm và lắng nghe tiếng kinh kệ từ những làn khói mỏng phía sau bếp mỗi sáng sớm.
Tôi trở về với một cơn đau hành khất núp lén, chờ chực vỡ òa. Mẹ tôi vẫn đều đặn nghe đi nghe lại mỗi một câu kinh quen thuộc, “om mani padme hum” phát ra từ một cái máy, hoặc có thể từ khoảng không mênh mông trong hương khói dưới bầu trời u uẩn.
5.
Đêm nay.
Giả lập rằng: nếu đêm nay tôi sẽ không nằm mơ nữa.
[Chỉ có kẻ sống mới nằm mơ]
Tôi rời bỏ những uẩn khúc thẳm sâu ẩn nấp trong cõi lạ tôi đã cố tình chôn giấu hòng quên đi tiếng gọi kì lạ từ phía vạt gió hoang sau ngọn đồi lạnh, cùng tiếng thở trong tấm chăn mỏng của một người đàn bà nhiều sầu muộn, tiếng kinh kệ còn vướng mắc lại đâu đó ở thời gian mà tôi không thể kiểm soát được giấc mơ của mình. Chẳng hạn, lúc này vậy. Tôi vẫn một mực cho rằng, những giấc mơ chỉ là một hình thái tồn tại của tâm trí con người, và cả chính tôi.
Nhưng, dứt khoát, tôi sẽ không nằm mơ nữa.
Tôi không muốn nằm mơ. [Sự thực là tôi không nằm mơ], nếu đối với tôi, đó cũng chỉ là một sự giả lập mà tôi nghĩ, tôi mường tượng.
Ngọn đồi của tôi lưng lửng buồn. Những thanh âm kì lạ của đêm gõ vào tai tôi một nỗi xót xa dằn vặt thầm lặng. Tiếng thét của gió. Tiếng gào của những cánh cửa. Tiếng hú của cây. Tiếng rừng đồi than khóc giữa đêm. Tiếng biển sôi sùng sục từ dưới đáy. Tiếng những con sông rủ rê nhau chảy ngược lên núi vùi lấp tất thảy sự sống. Nước là một khả thể mạnh mẽ, chúng sẽ trở nên kinh khiếp hơn nữa, khi chúng đau. Tôi vẫn thường xuyên bị ám ảnh về nước như thế.
Tôi lại trở về với căn phòng tối, với một hiện cảnh giả lập, thực mà hư, hư mà thực. Tôi trở về với chính tôi, cùng tôi, chơi riêng chỉ mình tôi trong một không gian dồn dập sóng, nước, lửa, khói và những thanh âm kì quái khiến tôi mê muội. Những thanh âm mang đến cho tôi khoái cảm của nỗi đau. Tôi gặm nhấm chúng. Tôi hát ca cùng với chúng. Tôi vất vưởng lang bạt cùng với chúng. Tôi đưa ru linh hồn và sự tồn tại của mình. Tồn tại cũng là một khả thể. Giá như tôi biết cách giả lập các tồn tại, rồi xoay chiều chúng theo cách mà tôi muốn. Nếu trái tim tôi thiện lương tinh sạch, sự tồn tại xung quanh tôi sẽ được ban phước lành. Nếu trái tim tôi là một cõi hoang tàn giá lạnh như mộ địa, sự tồn tại sẽ phải chấp nhận những cuộc chiến tranh đầy lửa khói.
Ngay lúc này, khi tôi chưa nằm mơ, khi tôi thờ ơ với tất thảy những hiện cảnh u mê của loài người, thờ ơ trước những cơn đau quằn quại quái lạ hệt một trò hề từ phía họ, tôi chỉ muốn tôi, sẽ giả lập rằng tôi vừa chết. Như thế, tôi không cần phải mở tròn mắt ngắm nghía một bầu trời đêm đầy mộng mị u hoài.
Những giấc mơ luôn huyễn hoặc chơi trò đánh đu với hiện thực mà tôi vẫn phải chấp nhận đối diện từ khi tôi mở mắt chào đời, chào những buổi sáng đầy lửa và khói. Lửa khói có bao giờ lấp lánh niềm vui. Tôi sinh ra trong hòa bình nhưng tôi không sống trong hòa bình. Cuộc chơi của khói và lửa dường như chưa bao giờ ngừng lại ngắm đôi mắt ấu thơ tôi, chưa bao giờ ngừng lại, ngắm đôi mắt tuổi trẻ tôi đầy ậng nước.
Đêm vẫn còn đây, sao tôi vẫn ngồi nghĩ mãi về những giả lập.
Tôi rời rạc bật dậy, rời khỏi góc tối, đứng bên khung cửa sổ nhìn về phía rừng đồi, bẻ vụn mọi giấc mơ quẳng vào bếp lửa. Dưới ánh lửa lấp lánh, hoang dại, tôi thấy bóng hình của một đoàn người tóc dài tóc ngắn, mắt rũ buồn, tay cầm những xâu cá rỏ máu đen đi từ phía biển tiến lại gần tôi.
Họ khóc. Tiếng khóc ngập ngừng uất nghẹn.
Chỉ là một giấc mơ xưa cũ.
Cái chết đã và đang bắt đầu chạm đến từng nóc nhà. Những đám đông hình như vẫn đang tiếp tục nằm mơ dưới bầu trời đen đặc một tương lai xám lạnh.
“Chỉ là một giấc mơ xưa cũ”.
Tôi lẩm bẩm lặp lại lời thì thầm của đêm hôm trước, đêm hôm trước nữa bên cửa sổ, nhìn về phía sườn đồi cô độc. Khói trong những giấc mơ tôi tỏa lan dần thành một màn sương vây phủ các loại ánh sáng từ thành phố vật vờ mờ ảo. Tôi vẫn còn đứng ngờ nghệch ngay tại nơi này, vị trí này chỉ để suy nghĩ không ngừng về một tiếng thở lúc đều đặn lúc mất đi chẳng còn dấu hiệu sống của người đàn bà quen đợi chờ những gã đàn ông có khuôn mặt đỏ cầm trên tay xâu cá chết trở về kể chuyện bằng đôi môi khô quắt.
“Chỉ là một giấc mơ xưa cũ”
Không phải tiếng tôi. Mấy hôm nay có thêm một người đàn bà buồn khác xuất hiện trong nhà tôi. Người đàn bà này mỗi lần mỉm cười chỉ thấy một khoảng không trống rỗng ở đâu đó. Người đàn bà thay mẹ tôi đọc tiếng kinh cầu nguyện hằng đêm dưới chân bàn thờ tổ. Người đàn bà bị chối từ.
Tôi ngửa mặt lên trần nhà, vôi vữa đã xỉn lại, đóng vệt thời gian vàng như mắt ếch. Tôi thấy cơ thể mình chia rời ra thành từng mảnh, rồi sau đó chúng lại chắp nối một cách kì quặc không đúng trật tự định sẵn. Và, Tôi giả lập tôi không còn là một con người, [hoặc là người hoặc là quái vật hoặc là quỷ dữ hoang dại cuồng điên chẳng hạn]. Ngọn đồi của tôi, ngay trước mắt tôi lúc này sẽ không còn cô độc nữa.
Tôi vừa giả lập rằng tôi hóa sói.
Tiếng của sói dưới mặt trăng đêm.
Tiếng của một hồi kinh dưới chân bàn thờ tổ tiên. Và tiếng thở của một người đàn bà quen trong tấm chăn mỏng. Tiếng gõ cửa chạm vào những sợi dây thần kinh trên đỉnh đầu tôi. Nơi yên nghỉ của thế giới. Tôi hét lên thay lời người đàn bà nằm thở trong tấm chăn mỏng, rằng: “tôi chết rồi”. Thế giới bắt đầu chìm sâu trong bóng tối.
Tiếng gõ cửa im bặt.
Mọi thanh âm im bặt. [kể cả tiếng côn trùng hiền lành ẩn nấp trong mộ cỏ].
Đêm ấy, không còn ai gọi cửa.
Tôi hóa sói.
Người đàn bà thở trong tấm chăn mỏng không còn thở nữa. Những người đàn ông đã từng trở về với một xâu cá chết không bao giờ trở về nữa.
Cánh cửa im ỉm khóa.
Dưới chân núi, có một ngôi nhà.
Dưới chân núi, có một người đàn bà đi lạc vào mỗi sáng sớm, đợi mặt trời lên và cười với một khoảng trống mênh mông.
Mọi giả lập của giới hạn tôi biến mất.
Một buổi sớm, khi tôi thức tỉnh dưới ánh mặt trời. Tôi chỉ thấy mỗi mình tôi trong căn phòng tối. Mẹ tôi không nghe kinh cầu nguyện. Chẳng có người đàn bà buồn nào nằm thở trong tấm chăn mỏng và hét toáng lên, “tôi chết rồi”. Chẳng có những người đàn ông thì thầm hút thuốc bên ngoài cánh cổng, tay cầm xâu cá chết đợi cửa mở. Tôi rờ rẫm trên đầu giường. Tay tôi chạm vào một vật gì đó khá lạnh. Ngón tay tôi ươn ướt, rát bỏng và cũng lạnh như vật ấy. Đêm qua, ai đó nhắc tôi, hãy để một con dao ngay phía đầu giường khi ngủ, sẽ bớt đi những cơn mộng mị kì quái. Hẳn là nó rồi. Một thứ tồn tại rất thực ngay bên cạnh tôi, chạm vào những ngón tay tôi, sáng và lạnh toát.
T.B.K
(SHSDB24/03-2017)
PHẠM THỊ CÚCTừ những ngày thơ bé còn cắp sách đến trường cho đến khi đã bước vào đời, con cái đã khôn lớn và trưởng thành, trong ký ức của tôi vẫn luôn lưu giữ những hình ảnh sinh động và kỳ diệu của hàng ngàn con cò trắng rợp cả cánh đồng bát ngát, những cánh rừng và vườn cây trĩu nặng vô vàn chim chóc, hình ảnh chim cò thân thiết đậu cả trên vai người, trên đầu người, quẩn dưới chân người... là chuyện của Vùng Đồng tháp Mười qua những trang viết hấp dẫn của các nhà văn Sơn Nam và Đoàn Giỏi.
MAI NINHTrong khoảng giữa buổi chiều thăm viếng cơ sở và dạ tiệc, tôi chạy về nhà thay quần áo. Dưới vòi nước ấm, tôi nao nao xúc động nhớ lại từng khuôn mặt bạn bè. Ngoài một hai người thỉnh thoảng gặp nhau nhờ ở lại nơi này sau khi tốt nghiệp, còn hầu hết thì sau một phần tư thế kỷ đã qua đi, bây giờ mới tái ngộ. Làm sao không ngẩn người trước những tên bạn ngày xưa mặt mũi căng hồng tí tửng nhố nhăng, giờ đây làn da gấp nếp, râu ria đạo mạo, ra dáng sếp lớn sếp nhỏ cả rồi. Và dấu chân chim của thời gian càng rõ rệt hơn nữa, nơi những cô đầm bạn gái của tôi.
MAI NINH- Rối, Rối ơi! Dậy đi nào. - Nằm mãi đây cũng đừng hòng có ai lượm xác đem chôn. - Dậy đi! Rối ơi.
ANH DƯƠNGCòn sống đến nay, ông tôi phải hơn trăm tuổi. Trước ngày chết, ông kể cho tôi câu chuyện thương tâm này.
NGUYỄN XUÂN HOÀNG1. Từ Huệ nằm thiêm thiếp bên cạnh án thư. Tóc râu chàng bạc trắng. Đêm qua, ngoài trời mưa gió to quá. Chàng không làm sao ngủ được. Từ Huệ sợ mưa, sợ phải nghe thấy những âm thanh cuồng nộ của trời đất. Điệu luân vũ ấy là nỗi ám ảnh khi chàng còn là một anh khóa vô danh.
PHAN TUẤN ANHLớp Lý trong một chiều nhốn nháo. Vài đứa con gái ngồi sụt sùi cho nhân vật nữ trong phim trên ti vi chết sớm và nguyền rủa đạo diễn như một tay giết người. Những đứa con trai thì tiếc rẻ cho một vài pha bóng hụt tối qua, để lại hậu quả là mất hẳn một "tháng lương" mà nhẽ ra đã có thể lĩnh sáng nay tại... chủ quán.
NGUYỄN VIỆT HOÀLGT: Khi ánh sáng phản chiếu từ mặt trái đồng tiền ùa vào cánh cửa làng mở rộng, “sức nóng” của nó gần như thiêu rụi mọi nền tảng đạo đức một bộ phận không nhỏ đám thượng lưu gồm cả quan viên hương lý. Căn bệnh mà tác giả Nguyễn Việt Hoà mổ xẻ trong truyện ngắn dưới đây, dẫu chưa cao tay để diệt bằng hết những vi-rút-làng, song việc ngăn chặn một đại dịch bắt đầu là có thể...S.H
TRẦN HẠ THÁP1/ Người đàn ông đang huơ rìu. Liên tục những bi củi tươi bị xé phanh, toang toác. Gió lạnh một buổi tàn đông, sắp Tết nhưng trên khuôn ngực mồ hôi loang lổ như mưa. Xóm lò heo. Buổi sáng chưa mở mắt đã hỗn độn, mù trời hơi nước. Cái thế giới được khoanh vùng bằng tiếng kêu bi thiết các con vật thảm tử. Mùi phân chuồng phát tán, nghẹt thở. Tiếng người lê la trả giá, mặc cả. Tiếng cười rộ lên đắc ý trộn lẫn tiếng chửi thề tục tằn đe doạ. Đâu đó, mơ hồ giọng trẻ con khóc và tiếng ru hò ngái ngủ xa xôi…
NGUYỄN NGỌC LỢITôi diện bộ "téc gan" quân nhu, dắt súng vào người, dặn dò cậu lái xe rồi hoà vào dòng người đi ra sân bay. Được giao nhiệm vụ về nước sắm hàng, gặp một sự kiện quan trọng, tôi không muốn bỏ lỡ dịp được chứng kiến. Thị xã Lộc Ninh năm 1973 đã trở thành thủ đô của chính phủ cách mạng.
THÁI BÁ TÂN…Con chim hung dữ màu đen là trọng tâm của bức tranh, được ông giành hết tâm sức miêu tả rất sống động. Trong tranh, nó đang bám chân vào ngực Prômêtê, xoè hai cánh giữ thăng bằng, chiếc mỏ khoặm ngậm một miếng tim vừa moi từ lồng ngực khổng lồ của chàng…
NGUYỄN ĐỨC SĨ TIẾNMọi người đến Huế với những lí do khác nhau. Riêng các văn nghệ sĩ thì thường đến để tìm cảm hứng sáng tác. Tuy nhiên ý tưởng của mỗi người thì mỗi khác, chẳng ai giống ai. Họa sĩ Vĩnh Trung và nghệ sĩ Hải Lý là một trong những trường hợp như vậy.
XUÂN ĐÀIChuyện thằng Thanh con cô Ngoan ở làng Đông cuối tháng này tổ chức đám cưới với con Thuý con cô Lâm ở làng Nổi, dân xã Vĩnh Sơn ai cũng tỏ tường. Cái đận cô Lâm có chửa, điều tiếng khắp làng, người ta đoán già đoán non về cha của đứa bé. Đoán vụng đoán trộm, thì thầm nhỏ to sau lưng, chứ thấy bóng cô đi ngang qua là họ im bặt. Nó mà nghe được nó tế cho! Nó vén mồm, vén váy, réo tên cúng cơm ba đời nhà mình ra mà chửi.
PHẠM THỊ XUÂNChị Xoan trở mình nhè nhẹ, sợ làm đứa cháu giật mình thức giấc. Chị quay mặt vào tường như cố tránh cái ánh sáng xanh dịu phát ra từ ngọn đèn ngủ. Chị nhắm kín mắt nhưng vẫn không sao ngủ được. Đầu óc chị rối bời bao ý nghĩ. Có một cái gì day dứt, một cái gì tiếc nuối, một cái gì hẫng hụt vừa đi vào cuộc đời chị. Chị bỗng thấy lòng mình trống trải đến vô vị...
PHẠM THỊ XUÂNLGT: Ấn tượng của một nữ tác giả mới lần đầu tiên gửi tác phẩm đến cho TCSH thật khá đậm đà. Ấy là Phạm Thị Xuân, một phụ nữ ở độ tuổi đã qua thời thanh xuân, đang công tác tại một đơn vị y tế huyện Quảng Điền.
QUÝ THỂCó ai đến nhà chơi, bà cụ Tuần chỉ mép tấm phản gỗ mời ngồi, bà nói:- Giang sơn của "bầy choa" (chúng tôi) chỉ có chừng ni. Không ghế bàn, xa lông, sập gụ tủ chè chi cả, chịu khó ngồi đỡ, ông bà mô áo quần trắng trẻo sạch sẽ sợ dơ, thì ngồi lên đây. Bà cụ xoè cái quạt giấy cũ đã rách, lộ ra mấy cái nan tre lót cho khách ngồi. Nhưng không ai nỡ ngồi lên cái quạt giấy của cụ.
NGUYỄN THỊ ANH ĐÀO...Sáng hôm ấy bà con xóm đạo đi lễ rất đông. Người ta nhìn thấy một vệt sao băng vào lúc trời tảng sáng. Họ cho rằng Chúa thấu hiểu được nỗi đau đang dày xéo trên thân thể Xoan. Nhưng cũng chính vì thế mà bố cô lại quay về làm chính con người liêm khiết hồi xưa. Thiên đường cũng có những con đường riêng để người ta sám hối.
XUÂN ĐÀI 1. Mỗi lần từ quê trở về Sài Gòn, sống bên chồng và hai đứa con, tôi không nguôi nhớ đến chị. Năm nay chị đã ngoài bốn mươi, không chồng, không con, lủi thủi ra vào trong ngôi nhà một gian hai chái. Ngôi nhà vừa được xây dựng cách đây gần ba năm bằng số tiền chị tằn tiện, chắt bóp mười mấy năm và tiền vợ chồng tôi phụ giúp chút đỉnh. Vài ba năm, vợ chồng con cái chúng tôi mới về thăm chị một lần. Chị mừng, chị vui, trò chuyện với các cháu suốt ngày. Chị quấn quýt lũ trẻ, lũ trẻ cũng quấn quýt chị.
TRẦN THỊ TRƯỜNGNgày trăng tròn lẻ. Tháng Trung Thu năm Đại Bảo thứ 3.Người hai lưỡi bảo là ngày Sao Thổ phạm vào Thái Âm.Người ngắn lưỡi nói Sao Chổi mọc ở phương Tây.Người dài lưỡi bảo có tinh vượn đen ăn mặt trời, ngày Nhật thực, nếu không yểm kỹ sông Nhị đang nảy vàng ròng sẽ ngừng.Động đất.
VIỆT HÙNGTrước đây, anh là người lừng danh, một tay "cua - rơ khét tiếng" trên xa lộ. Đã một thời anh chỉ biết chiến thắng. Người ta từng mệnh danh, anh là người sinh ra để đua xe đạp, anh không hề có đối thủ. Anh xem thường sự chiến thắng của mình, cho nó là điều hiển nhiên. Anh coi ánh hào quang của vòng nguyệt quế chỉ có tác dụng tô điểm thêm cho vẻ đẹp của mình mà thôi. Bởi, không có nó, anh vẫn là một thần tượng chẳng gì "khuất phục nổi".
NGUYỄN THÁNH NGÃĐêm nay trăng nhão, không biết là đêm trăng gì. Ở xa nhìn về đồi Kà Mạ vẫn một khối đen sì. Nếu có ai nhướn mắt nhìn thật kỹ sẽ thấy cái khối đen sì ấy nhô lên như một cái đầu người đôi mắt lấp láy đom đóm. Thỉnh thoảng gió hất cái đầu tóc rối bù xù bay về phía ruộng. Tiếng chim cú kêu mỗi lúc một thê lương, ớn lạnh từng đốt xương sống...