Giả lập

08:11 14/04/2017

TRẦN BĂNG KHUÊ

1.
Mỗi buổi sáng thức dậy tôi đều thấy mình bị nhốt trong những chiếc hộp giả lập quen thuộc. Tôi sung sướng thụ hưởng và có nguy cơ thích thú ngày một rõ rệt đến độ không muốn [không còn] bất kỳ [ys][thức] rời bỏ nào hoặc tìm kiếm cơ hội rời bỏ cùng với những câu trả lời phiến diện cho riêng bản thân tôi về sự tồn tại, về hình hài của vũ trụ này.

Minh họa: Nhím

Tôi bị bao vây bởi các loại hộp, những không gian giả lập được dựng lên liên tục, chất chồng đè nghiến lấy nhau. Chúng vui vẻ, tôi hài lòng. Chỉ đôi khi tôi phát hiện ra, những chiếc hộp ấy giành lấy vai trò của thượng đế hòng thiết chế sự phán xét, trừng phạt. Chúng giam hãm tất thảy những thứ khao khát được sống trong chúng, ngắm nghía chúng, vòi vĩnh chúng sự chở che giả tạo của chúng. Và, hẳn nhiên, khi không thích che chở nữa, chúng biến thành những khối hình ngổn ngang vụn vỡ chôn vùi những kẻ quái đản như tôi. Giả lập nấp trong giả lập. Vũ trụ tồn tại trong vũ trụ. Không gian sống và chết trong không gian. Thời gian chồng chéo lừa đảo thời gian. Sự giả lập trống rỗng trong sự giả lập. Chỉ có những sinh vật kì quái được tạo tác bởi Ngài vẫn ảo tưởng bền chặt về sự mông muội vô thức cô độc.

Đêm qua, tôi bất giác nghĩ và nhớ về khoảnh khắc của đêm hôm qua khi tôi cố thoát ra khỏi những chiếc hộp giả lập là các không gian trong nhà bằng cách bắc một chiếc thang, trèo lên sân thượng ngắm siêu mặt trăng giữa tháng của năm nay. Tôi tự hỏi, “liệu mặt trăng có phải là một sự giả lập tiếp theo ngay lúc này, hòng đánh lừa thế giới giả lập về một sự tồn tại giả lập khác trong khối vũ trụ giả lập kì quặc cùng với việc loài người tự nhốt mình vào các loại không gian giả lập để hét lên sung sướng như một kẻ xuẩn ngốc rằng, [tôi đã phát kiến ra một thế giới], [eureka]”.

Tôi đã trườn lên đến bậc thứ bảy của chiếc thang. Mặt bằng sân thượng đã giáp mũi chân của tôi, và chỉ đợi tôi bước lên, chạm xuống khối bê tông bằng phẳng và lặng yên ngước mắt ngắm nó. Siêu mặt trăng giả lập. Rất nhiều người cũng đã làm như tôi. Họ thích thú với việc trườn bò trong bóng tối để tìm kiếm và phát kiến ra ánh sáng. Nhưng hầu như, tôi thấy, họ dù có cần mẫn chăm chỉ đến đâu vẫn chẳng thể nào nắm bắt được ánh sáng. Chúng chỉ là một trò chơi giả lập của một chiếc máy tính tinh vi biến khối vũ trụ này thành những ẩn số giả lập kì quái. Tôi quyết định bước lùi xuống bậc thang và lượn từ nhà trên xuống nhà dưới. Tôi đi qua các căn phòng nhìn ngó bóng tối, một thứ bóng tối giả lập ẩn nấp trong chính hình hài của nó. Thi thoảng có vài căn phòng thấp thoáng một đôi mắt xanh lè, một chiếc lưỡi đỏ loét ve vẫy. Tôi không hề thấy sợ hãi những thứ đó nữa. Chúng cũng chỉ là một sự giả lập tiếp theo mà tôi đã thấu suốt.

Và khi tôi thức dậy mỗi buổi sáng, tôi sẽ tiếp tục nói về những ước mơ giả lập của mình với một gã làm vườn thích trồng nho nào đó rằng: “tôi muốn có một căn phòng, một không gian giả lập để tôi thỏa thích sắp xếp cái đẹp, hoặc vài sự dị hợm nào đó theo ý tôi”.

Có lẽ thi thoảng, tôi cũng nên thử giả lập rằng: “tôi không phải là tôi, mà là chính tôi, hoặc một kẻ khác tôi bây giờ”.

2.
Sáng hôm nay cũng thế, tôi thức dậy, và đi vòng quanh căn phòng giả lập quen thuộc của mình suy nghĩ về việc tôi sẽ tạo ra một vài giả lập nào đó để bắt đầu ngày mới. Chẳng hạn, tôi sắp xếp cho tôi trôi vào một dòng thời gian khác. Chúng bất định, nhưng hiện hữu rất thực với tôi ở mọi không gian giả lập dưới góc quay khi tôi tỉnh thức và kể cả trong những giấc mơ đêm tối.

Việc của tôi khi tỉnh thức là nhớ lại những giấc mơ.

Tôi nhớ, tôi đã trôi, trong những giấc mơ tôi đã trôi theo dòng [không phải nước], dòng hiện hữu giả lập. Chúng đẩy đưa tôi đến với những thể thức giao hòa khác, thế giới khác. Ở đó, tôi nhìn thấy tôi, một tôi khác nữa. Ở đó, tôi cũng nhìn thấy bố tôi [một người bố khác của tôi], ông ấy đã rời bỏ không thời gian này, để di dời vào một không thời gian khác. Chẳng một ai trong gia đình kết nối được với ông ngoài tôi. Cách đây dăm năm, khi bố mất, lần đầu tiên tôi kết nối với bố qua giấc mơ. Sau dăm ba năm, chẳng hiểu tại sao tôi lại tôi mất sự kết nối đó. Dù vậy, tôi vẫn nhớ những gì bố đã kể về một thế giới khác.

Tối qua, tôi rời bỏ chính tôi bây giờ, để nghĩ về tôi tuổi lên sáu, mẹ tôi thường nói với chị em tôi về cái chết. Hẳn là cái chết đẹp lắm. Năm mười lăm tuổi, tôi lại tiếp tục nghĩ về cái chết và thử tiếp cận nó, chơi đùa với nó trong đêm tối. Năm hai mươi tám tuổi, tôi thử. Tự sát. Đó là khái niệm mới của tôi. Cái chết như một quả tinh cầu lạ kì lấp lánh. Chúng trong tôi là vẻ đẹp vĩnh hằng, là một không- thời gian tồn tại khác của hiện thể giả lập này dưới bàn tay thượng đế. Hoặc cũng có thể, chỉ đơn giản là một sự giải thoát.

Mẹ của tôi [một người mẹ đích thực của tôi] luôn sầu muộn tìm đến cái chết như một niềm mong ước kì quặc mà tôi không thể nào nhận biết nổi. Ở thời điểm ấy, tôi, một đứa trẻ đã ra đời và tồn tại trong những âm thanh buồn của buổi trưa nắng đói rã rộn ràng tiếng lợn kêu, của những ngày mưa dầm tắt bếp, lửa không mồi được và cháy lên cho nồi cơm độn kịp chín chẳng thể cảm thấu về sự hiện hữu của cái chết.

Tôi hơn ba mươi tuổi, tôi nghe người ta nói về cái chết nhiều hơn. Cái chết hiện diện mỗi ngày, ở khắp mọi nơi. Có cái chết lấp lánh, lung linh, có cái chết thảm khốc, có cái chết đau đớn tủi nhục. Những cái chết tồn tại trong những cái chết ở nhiều dạng thức khác nhau. Có cái chết ngay tức thì. Có cái chết từ từ tích tụ. Và hẳn là, vẫn có kẻ còn mơ mộng về sự vĩnh hằng trong tâm tưởng khi rõ ràng đang chết dần ở ngay chốn vĩnh hằng.

Mẹ tôi vẫn vậy [người mẹ đích thực của tôi], gần sáu mươi năm cuộc đời mới được yên ổn trong một ngôi nhà to đẹp, lại tiếp tục nghĩ về cái chết và tìm cách thực hiện nó mỗi ngày. Dường như đó là mục tiêu, là lí tưởng của mẹ vậy. Tôi lặng im một cách tàn nhẫn vô cảm, bình thản khi nghe mẹ nhắc đến cái chết. Nó cũng chỉ là một cuộc thử nghiệm về sự sinh tồn có ý nghĩa và đáng giá của con người.

Tôi hơn ba mươi tuổi, tôi tự sắp xếp các giả lập xung quanh mình về sự tồn tại, hay không tồn tại. Tôi không băn khoăn về sống và chết. Tồn tại hay không tồn tại, cùng với sống-chết chúng là những khái niệm không hề đồng nhất với nhau. Đêm qua, vào lúc mười giờ, có người gọi cửa, mẹ tôi đã hét lên, “tôi chết rồi”. Sau đó mẹ nằm xuống và tiếp tục thở trong tấm chăn mỏng. Sáng nay, mẹ vẫn thức dậy sớm, bắt đầu quẩn quanh với những công việc không tên thường nhật. Tôi lại nghĩ về dòng trôi của mình khi rời khỏi nhà. Sau dăm năm, bố tôi mất, tôi lại được kết nối với bố qua một tấm bia mộ đổ sụp. Bố muốn nói với tôi điều gì? Về một dự báo nào đó ư? Hay, đơn giản chỉ là một trong những giấc mơ kì quái của tôi về bố, về thế giới khác mà bố đang sống? Tôi chợt nghĩ, phải chăng dưới bàn tay thượng đế mọi sự giả lập sinh tồn đều đã được định giá bằng việc tráo đổi với cái chết để cân bằng thế giới, để mở cánh cửa đến một thế giới khác.

3.
Bóng tối nhanh chóng vây phủ lấy không gian của tôi, ngay khi tôi chỉ vừa kịp mở mắt thụ hưởng cảm giác buồn nôn quen thuộc trong những bức tường kín.

Mặc dù tôi có nghĩ đến việc bước ra khỏi cánh cửa phòng để ngắm nghía mặt trời sớm. Nhưng, ngay sau đó, tôi lại tự dằn vặt mình trong bóng tối rằng: “Thật chẳng thể nào đủ thời gian để cho tôi nhìn nhận về thế giới, về những gì đang diễn ra xung quanh mình”.

Tất cả chúng [diễn tiến, sự thể, hoàn cảnh nào đó, tồn tại, hiện hữu] đối với tôi dường như chỉ mới trôi qua đáy cốc thủy tinh. Thật kinh khủng. Tôi muốn biết, tại sao cái thứ cảm giác kinh khủng này lặp đi lặp lại khi tôi chưa tìm thấy bất cứ câu trả lời nào từ phía tôi. Việc tôi luôn tự đặt ra vài giả lập cho mình trong khoảng thời gian ngắn ngủi nhất khi bắt đầu chợp mắt và mơ về một cái chết cho đến khi mở mắt sống lại giữa sự tồn tại của thể xác này rất đáng sợ.

Tôi đã giả lập một cơn đau từ phía bên trong tôi, và sau đó tiếp tục giả lập sự hoài nghi về một con người mắt mũi tay chân óc não sáng láng đủ đầy luôn rời đi vào lúc mặt trời lên đỉnh cho đến tối mịt mới chếch choáng men say đỏ gay đôi mắt.

Trên tay con người ấy luôn có một xâu cá. Một xâu cá thể hiện tinh thần trách nhiệm tuyệt vời đối với những cá thể thân thiết tồn tại trong mối quan hệ nào đó dính mắc vào nhau như cái bóng rã rời trong khói, củi, lửa, nước.

Tôi không thể lừa dối sự nhạy bén của mình khi cho phép giả lập hoài nghi xuất hiện, vây lấy cơn đau đã và đang định hình trong suốt giấc mộng mị của đêm tối. Người đàn bà buồn, hai mươi hai giờ trước kia đã từng hét lên “tôi chết rồi” khi nghe tiếng gọi cửa, sau đó nằm xuống tiếp tục thở trong tấm chăn mỏng, nay thức dậy dịu dàng mở cổng lách tách đón xâu cá từ tay một người thường xuyên tìm cách rời bỏ tình yêu giữa hình và bóng.

Hẳn là, tôi hoang tưởng về những giả lập và bị trôi theo dòng tâm thức đó, bị ám ảnh, bị vây hãm, bị chúng điều khiển đến nỗi trở nên tàn nhẫn khi đối mặt với chính sự hiện hữu của mình trong thế giới này. Một sự hiện hữu chỉ là hiện hữu.

4.
Om mani padme hum

Tôi trở về với mẹ [người mẹ đích thực của tôi] không phải người đàn bà buồn nằm thở trong tấm chăn mỏng mỗi đêm và lắng nghe tiếng kinh kệ từ những làn khói mỏng phía sau bếp mỗi sáng sớm.

Tôi trở về với một cơn đau hành khất núp lén, chờ chực vỡ òa. Mẹ tôi vẫn đều đặn nghe đi nghe lại mỗi một câu kinh quen thuộc, “om mani padme hum” phát ra từ một cái máy, hoặc có thể từ khoảng không mênh mông trong hương khói dưới bầu trời u uẩn.

5.
Đêm nay.

Giả lập rằng: nếu đêm nay tôi sẽ không nằm mơ nữa.

[Chỉ có kẻ sống mới nằm mơ]

Tôi rời bỏ những uẩn khúc thẳm sâu ẩn nấp trong cõi lạ tôi đã cố tình chôn giấu hòng quên đi tiếng gọi kì lạ từ phía vạt gió hoang sau ngọn đồi lạnh, cùng tiếng thở trong tấm chăn mỏng của một người đàn bà nhiều sầu muộn, tiếng kinh kệ còn vướng mắc lại đâu đó ở thời gian mà tôi không thể kiểm soát được giấc mơ của mình. Chẳng hạn, lúc này vậy. Tôi vẫn một mực cho rằng, những giấc mơ chỉ là một hình thái tồn tại của tâm trí con người, và cả chính tôi.

Nhưng, dứt khoát, tôi sẽ không nằm mơ nữa.

Tôi không muốn nằm mơ. [Sự thực là tôi không nằm mơ], nếu đối với tôi, đó cũng chỉ là một sự giả lập mà tôi nghĩ, tôi mường tượng.

Ngọn đồi của tôi lưng lửng buồn. Những thanh âm kì lạ của đêm gõ vào tai tôi một nỗi xót xa dằn vặt thầm lặng. Tiếng thét của gió. Tiếng gào của những cánh cửa. Tiếng hú của cây. Tiếng rừng đồi than khóc giữa đêm. Tiếng biển sôi sùng sục từ dưới đáy. Tiếng những con sông rủ rê nhau chảy ngược lên núi vùi lấp tất thảy sự sống. Nước là một khả thể mạnh mẽ, chúng sẽ trở nên kinh khiếp hơn nữa, khi chúng đau. Tôi vẫn thường xuyên bị ám ảnh về nước như thế.

Tôi lại trở về với căn phòng tối, với một hiện cảnh giả lập, thực mà hư, hư mà thực. Tôi trở về với chính tôi, cùng tôi, chơi riêng chỉ mình tôi trong một không gian dồn dập sóng, nước, lửa, khói và những thanh âm kì quái khiến tôi mê muội. Những thanh âm mang đến cho tôi khoái cảm của nỗi đau. Tôi gặm nhấm chúng. Tôi hát ca cùng với chúng. Tôi vất vưởng lang bạt cùng với chúng. Tôi đưa ru linh hồn và sự tồn tại của mình. Tồn tại cũng là một khả thể. Giá như tôi biết cách giả lập các tồn tại, rồi xoay chiều chúng theo cách mà tôi muốn. Nếu trái tim tôi thiện lương tinh sạch, sự tồn tại xung quanh tôi sẽ được ban phước lành. Nếu trái tim tôi là một cõi hoang tàn giá lạnh như mộ địa, sự tồn tại sẽ phải chấp nhận những cuộc chiến tranh đầy lửa khói.

Ngay lúc này, khi tôi chưa nằm mơ, khi tôi thờ ơ với tất thảy những hiện cảnh u mê của loài người, thờ ơ trước những cơn đau quằn quại quái lạ hệt một trò hề từ phía họ, tôi chỉ muốn tôi, sẽ giả lập rằng tôi vừa chết. Như thế, tôi không cần phải mở tròn mắt ngắm nghía một bầu trời đêm đầy mộng mị u hoài.

Những giấc mơ luôn huyễn hoặc chơi trò đánh đu với hiện thực mà tôi vẫn phải chấp nhận đối diện từ khi tôi mở mắt chào đời, chào những buổi sáng đầy lửa và khói. Lửa khói có bao giờ lấp lánh niềm vui. Tôi sinh ra trong hòa bình nhưng tôi không sống trong hòa bình. Cuộc chơi của khói và lửa dường như chưa bao giờ ngừng lại ngắm đôi mắt ấu thơ tôi, chưa bao giờ ngừng lại, ngắm đôi mắt tuổi trẻ tôi đầy ậng nước.

Đêm vẫn còn đây, sao tôi vẫn ngồi nghĩ mãi về những giả lập.

Tôi rời rạc bật dậy, rời khỏi góc tối, đứng bên khung cửa sổ nhìn về phía rừng đồi, bẻ vụn mọi giấc mơ quẳng vào bếp lửa. Dưới ánh lửa lấp lánh, hoang dại, tôi thấy bóng hình của một đoàn người tóc dài tóc ngắn, mắt rũ buồn, tay cầm những xâu cá rỏ máu đen đi từ phía biển tiến lại gần tôi.

Họ khóc. Tiếng khóc ngập ngừng uất nghẹn.

Chỉ là một giấc mơ xưa cũ.

Cái chết đã và đang bắt đầu chạm đến từng nóc nhà. Những đám đông hình như vẫn đang tiếp tục nằm mơ dưới bầu trời đen đặc một tương lai xám lạnh.

“Chỉ là một giấc mơ xưa cũ”.

Tôi lẩm bẩm lặp lại lời thì thầm của đêm hôm trước, đêm hôm trước nữa bên cửa sổ, nhìn về phía sườn đồi cô độc. Khói trong những giấc mơ tôi tỏa lan dần thành một màn sương vây phủ các loại ánh sáng từ thành phố vật vờ mờ ảo. Tôi vẫn còn đứng ngờ nghệch ngay tại nơi này, vị trí này chỉ để suy nghĩ không ngừng về một tiếng thở lúc đều đặn lúc mất đi chẳng còn dấu hiệu sống của người đàn bà quen đợi chờ những gã đàn ông có khuôn mặt đỏ cầm trên tay xâu cá chết trở về kể chuyện bằng đôi môi khô quắt.

“Chỉ là một giấc mơ xưa cũ”

Không phải tiếng tôi. Mấy hôm nay có thêm một người đàn bà buồn khác xuất hiện trong nhà tôi. Người đàn bà này mỗi lần mỉm cười chỉ thấy một khoảng không trống rỗng ở đâu đó. Người đàn bà thay mẹ tôi đọc tiếng kinh cầu nguyện hằng đêm dưới chân bàn thờ tổ. Người đàn bà bị chối từ.

Tôi ngửa mặt lên trần nhà, vôi vữa đã xỉn lại, đóng vệt thời gian vàng như mắt ếch. Tôi thấy cơ thể mình chia rời ra thành từng mảnh, rồi sau đó chúng lại chắp nối một cách kì quặc không đúng trật tự định sẵn. Và, Tôi giả lập tôi không còn là một con người, [hoặc là người hoặc là quái vật hoặc là quỷ dữ hoang dại cuồng điên chẳng hạn]. Ngọn đồi của tôi, ngay trước mắt tôi lúc này sẽ không còn cô độc nữa.

Tôi vừa giả lập rằng tôi hóa sói.

Tiếng của sói dưới mặt trăng đêm.

Tiếng của một hồi kinh dưới chân bàn thờ tổ tiên. Và tiếng thở của một người đàn bà quen trong tấm chăn mỏng. Tiếng gõ cửa chạm vào những sợi dây thần kinh trên đỉnh đầu tôi. Nơi yên nghỉ của thế giới. Tôi hét lên thay lời người đàn bà nằm thở trong tấm chăn mỏng, rằng: “tôi chết rồi”. Thế giới bắt đầu chìm sâu trong bóng tối.

Tiếng gõ cửa im bặt.

Mọi thanh âm im bặt. [kể cả tiếng côn trùng hiền lành ẩn nấp trong mộ cỏ].

Đêm ấy, không còn ai gọi cửa.

Tôi hóa sói.

Người đàn bà thở trong tấm chăn mỏng không còn thở nữa. Những người đàn ông đã từng trở về với một xâu cá chết không bao giờ trở về nữa.

Cánh cửa im ỉm khóa.

Dưới chân núi, có một ngôi nhà.

Dưới chân núi, có một người đàn bà đi lạc vào mỗi sáng sớm, đợi mặt trời lên và cười với một khoảng trống mênh mông.

Mọi giả lập của giới hạn tôi biến mất.

Một buổi sớm, khi tôi thức tỉnh dưới ánh mặt trời. Tôi chỉ thấy mỗi mình tôi trong căn phòng tối. Mẹ tôi không nghe kinh cầu nguyện. Chẳng có người đàn bà buồn nào nằm thở trong tấm chăn mỏng và hét toáng lên, “tôi chết rồi”. Chẳng có những người đàn ông thì thầm hút thuốc bên ngoài cánh cổng, tay cầm xâu cá chết đợi cửa mở. Tôi rờ rẫm trên đầu giường. Tay tôi chạm vào một vật gì đó khá lạnh. Ngón tay tôi ươn ướt, rát bỏng và cũng lạnh như vật ấy. Đêm qua, ai đó nhắc tôi, hãy để một con dao ngay phía đầu giường khi ngủ, sẽ bớt đi những cơn mộng mị kì quái. Hẳn là nó rồi. Một thứ tồn tại rất thực ngay bên cạnh tôi, chạm vào những ngón tay tôi, sáng và lạnh toát.

T.B.K
(SHSDB24/03-2017)




 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • PHAN TUẤN ANH- Anh ơi lên xe đi, xe chạy suốt Bắc Nam đấy.- Có đi Vinh hả anh, bao nhiêu tiền vậy?- Ôi dào! mấy chục ngàn thôi, lên nhanh đi anh ơi.

  • HOÀNG THỊ NHƯ HUYĐiện thoại di động trong túi rung lên báo tin nhắn đến, Luân uể oải mở ra xem. Khuya rồi sao còn ai nhắn tin nhỉ? Một số máy lạ với một dòng tin lạ hiện ra: “Bạn ơi tôi không biết bạn là ai nhưng tôi muốn bạn biết tôi sắp lìa xa cuộc sống này. Tôi đang tuyệt vọng”.Đúng là đồ khùng! Đồ dở hơi!

  • HOÀNG TRỌNG ĐỊNHPhòng giam chật chội, tối tăm...  Gần trần có một lỗ thông hơi. Bên ngoài lỗ thông hơi là bức tường tôn xám xỉn. Khe hở dài chừng 10 mét, rộng chừng 3 tấc, nằm song song và gần sát với mặt đường bên ngoài. Đứng trong phòng giam, từ lỗ thông hơi nhìn qua khe hở của bức tường, chỉ có thể thấy những bước chân người đi.

  • NGUYỄN TRƯỜNGThấy tôi ngồi chăm chú đọc thư, miệng cứ tủm tỉm cười, vợ tôi mới giả giọng, hỏi đùa:- Có việc chi thích thú mà cười một chắc rứa?- Có chuyện vui bất ngờ đấy em ạ! - Tôi vừa trả lời vừa kéo tay vợ ngồi xuống, rồi đọc lại một mạch toàn văn bốn trang thư của ba tôi từ Huế mới gửi vào.

  • VIỆT HÙNGGa H. một đêm mưa phùn ảm đạm.Khách chờ tàu nằm la liệt dọc các hành lang.Tôi bước vào phòng đợi, trong tâm trạng không vui mà cũng chẳng buồn. Tìm một chỗ ngồi bất kỳ…

  • TRẦN KIÊM ĐOÀN Ngôi nhà một thời là tổ ấm trên đồi bỗng trở thành rộng gấp đôi, gấp ba và vắng vẻ như một tòa lâu đài cổ từ khi Bé Út dọn ra khỏi nhà để lên miền Bắc học. Đứa con 18 tuổi trên đất Mỹ nầy rời nhà đi học xa thường có nghĩa là đang bước vào đời, ra khỏi vòng tay cha mẹ, thật khó lòng về lại. Những bước tiếp nối là học ra trường, kiếm việc làm, chọn nhiệm sở như cánh buồm đưa tuổi trẻ ra khơi. Bất cứ nơi nào có thể an cư lạc nghiệp trên 50 tiểu bang sẽ là nơi đất lành chim đậu. Tuổi thành niên tiêu biểu của văn hóa Âu Mỹ là tự lập, gắn liền với  vai trò chuyên môn và xã hội chứ không phải quanh quẩn với đời sống gia đình.

  • ĐỖ PHẤNĐêm rất khuya dưới chân núi H. Khó khăn lắm chúng tôi mới tìm được một con đò bằng tôn móp méo xác xơ. Chẳng hiểu ban ngày trông nó thế nào. Có lẽ đây là chiếc đò bị cấm lưu hành? Không thể có mặt ở bến vào ban ngày. Cũng là cấm làm phép. Dòng suối không có chỗ nào đủ sâu để có thể chết đuối.

  • ĐỖ KIM CUÔNGBây giờ bạn bè ít được gặp anh lang lang trên phố. Thảng hoặc dăm bữa nửa tháng, có khi hơn mới tóm được anh. Ấy là khi anh phải ra khỏi nhà đi nạp bài cho những tờ báo mà anh thường cộng tác, hoặc đi nhận nhuận bút một vài bài thơ lẻ in trên báo.

  • VŨ NAM TRỰC           Truyện ngắn

  • TRẦM NGUYÊN Ý ANHÔng Nhâm bước chầm chậm theo con đường tráng xi-măng ngoằn ngoèo trong con hẻm nhỏ. Căn nhà ông ở cuối xóm, một trệt, một lầu... mới tinh. Cánh cửa sắt đóng im ỉm. Ông ngồi bệt xuống nền xi-măng vì chân ông đã mỏi. Lẽ ra, khi mấy đứa con ông chưa bàn nhau cất lại căn nhà, ông đã có thể đẩy cánh cửa rào bằng tre và đàng hoàng bước vào nhà mình.

  • XUÂN CHUẨNĐể rồi tôi kể cho ông nghe về lai lịch cái quạt, để ông ông khỏi coi tôi là Thằng Bờm có cái quạt mo. Cái thời quạt điện quạt đá, máy lạnh mà cứ bo bo cái quạt kè, thỉnh thoảng lại đạp phành phạch như mẹ hàng cá thách lên giữa chợ. Cũng chẳng có gì li kỳ, hay mùi mẫn rơi lệ, chỉ là chuyện đời tầm phào.Hai ông trải chiếu ngồi giữa sân, nhâm nhi chén trà, ông Thân nói với đại tá Tiến về hưu như vậy khi đại tá ngỏ ý thích cái quạt kè của ông.

  • TRẦN THỊ TRƯỜNG  Bim chào đời vào lúc kém 19 phút. Trăng hạ tuần phun nhẹ màu đục của sữa vào bầu trời. Hôm sau trời lất phất mưa. Bố nói với bà ngoại trước khi đi làm: "Nếu không thấy con về thì bà giúp con cùng nhà con nuôi cháu". Câu nói ám ảnh làm trí tưởng tượng của bà ngoại nhiều lần thắt lại. Sau này nhiều khi bà ngoại sợ cả cái bóng của mình.

  • NAM TRUNG Ông Hãnh cứ đi tới đi lui trong phòng khách nhà ông, vừa đi vừa quạu cọ lẩm bẩm: thằng Hùng nó nói vậy là nó có ý coi thường mình, nó dám trứng khôn hơn vịt. Rồi mày sẽ biết tay ông. Ông sẽ cho mày còn lâu mới được vào Đảng, ông sẽ bác tất cả những đề xuất về mày...

  • HOÀNG THÁI SƠNKhi tôi lớn lên thì nội tôi đã mất từ lâu nhưng thỉnh thoảng dân làng vẫn nhắc đến người với niềm cảm mến về những chuyện không ít ly kỳ. Ông tôi rất khoẻ, người tròn vo, đen như sừng, tục danh Cu Trắt - phương ngữ vùng quê tôi nghĩa là nhỏ và rắn chắc. Ông ham mê võ thuật, thạo côn quyền, thuở trai thường đóng vai ông địa trong đám múa lân. Đám múa năm nào hễ thiếu ông là coi như nhạt trò, dân làng chẳng ai buồn xem. Người ta đồn ông tôi tài ba lỗi lạc, như có thể đi trên lửa, nhảy qua nóc nhà, còn những thứ chui vào hậu cung đình làng mà không cần dở ngói là xoàng... Kho chuyện về ông ngày càng dày do mồm miệng dân gian thêu dệt thêm, tuy nhiên trong đó nhiều chuyện là có thật.

  • PHAN XUÂN HẬUTôi trở về quê sau mười năm xa cách. Quê tôi nằm cuối con sông Vẹn, con sông này là nhánh của sông Dinh, bắt nguồn từ dãy núi Gám, chảy qua bến Dền. Nơi đây xưa kia là kinh đô của vua Dền. Vua Dền tụ tập lực lượng chống lại nhà Trần khi đó đang trấn áp nhà Lý. Vua Dền là hậu duệ của Lý Thái Tổ, ông không chịu sự chuyên quyền của vua tôi Trần Thủ Độ bèn lập căn cứ ở miền Tây Yên Thành, tức quê tôi, và Dền là kinh thành của ông, dân quen gọi ông là vua Dền.

  • NGUYỄN VĂN VINHTết Mậu Thân năm ấy tôi tròn mười sáu tuổi. Soi gương, tôi thấy y xì một con bé tóc lơ xơ hoe nắng, xấu tệ.

  • CHÂU DIÊNĐơn vị của tôi đi bộ từ một tỉnh miền Trung, lên qua Mường Phăng thì Điện Biên đã giải phóng. Sau một tháng đi bộ nhưng gần như chạy bộ, chúng tôi được phép nghỉ lại hai ngày ở một bản, hồi đó bản này nằm khá sâu trong rừng, nhưng nay thì nó đã ở bên một nhánh đường mới làm dẫn ra phố huyện Tuần Giáo để nối vào con đường số 6 chạy tuốt lên Điện Biên Phủ.

  • NGUYỄN TRƯỜNGLàng Hạ nằm phía hạ nguồn sông La Ngà. Đất chật. Người đông. Đói nghèo thành nếp. Hồi hai bên đánh nhau, nơi đây là vùng địch hậu. Giải phóng hơn chục năm mà làng Hạ đói nghèo vẫn hoàn nghèo đói. Không ít người bỏ làng đi xa chẳng thèm ngoái cổ nhìn lại. Vậy mà hơn mười năm lại đây, nhờ vực dậy cái nghề tơ tằm truyền thống vốn có từ xưa, làng Hạ đang trở thành một làng nghề giàu có nhất nhì trong vùng. Nhà cũ lỗi thời phá đi xây mới. Đường làng bùn lầy được thay bê-tông. Trường tiểu học tranh tre nứa lá hồi nào nay lên hai tầng. Điện lưới dọc ngang khắp làng đã đẩy năng suất ươm tơ kéo sợi lên cao chưa từng thấy. Chất lượng tơ tằm đạt chuẩn xuất khẩu. Hàng bán chạy hơn cả tôm tươi. Thu nhập người dân ngày một cao.

  • LÊ TRÂMNgồi với tôi và Kh là một đôi nam nữ còn khá trẻ. Chàng thanh niên, theo lời gã, vừa mới về từ Thái Lan sau khi trúng một hợp đồng béo bở. Gã là đại diện của một công ty xuất nhập khẩu nổi tiếng ở bên ấy.

  • NGÔ TỰ LẬPCó lẽ tôi đã ngủ rất lâu trước khi bị lay dậy một cách dữ dội. Tôi cố nằm thêm, mặc dù đó không phải là thói quen của một người lính cũ. Thường thì tôi bật dậy ngay. Trước khi tôi vào lính, cha tôi, một đại tá từng trải ba cuộc chiến tranh, chỉ dặn mỗi một câu: “Hãy chồm dậy ngay tiếng còi báo động đầu tiên!”. Lời dạy của ông tôi làm theo trong suốt thời gian tại ngũ và cả khi giải ngũ. Nhưng có những lúc ta không làm chủ được mình. Tôi thấy mình đau ê ẩm và phải một lúc khá lâu sau tôi mới chậm chạp mở mắt.