Trong sự dung hòa phong vị cảm thụ của nhiều thế hệ độc giả khác nhau, nhất là sự xung đối giữa cách tân và truyền thống, mảng Văn trên Sông Hương số tháng 4 này đăng tải hai truyện ngắn. Tiếng thở dài từ bạn viết trẻ ở Hà Nội thiên về cảm thức phi lý, ở đó căn cước cá nhân thường bị đóng vào trong dấu chỉ của một thứ cảm trạng nhiễu loạn, đầy hồ nghi và khủng hoảng. Truyện Hồ Xuân của một tác giả có tuổi ở Huế nhẹ nhàng, gợn chút sóng lao xao bởi ngọn gió xuân muộn màng thoảng qua tâm hồn của những con người quen nếp sống quê mùa thân thuộc.
Phần Thơ sẽ mang đến cho độc giả những cảm xúc mạnh mẽ, những suy niệm đau đáu từ những thứ bình thường nhất để thình lình rọi ra vệt sáng bất ngờ; những dư chấn ám ảnh về áng văn chương bất hủ như là sự khát khao trở về quá vãng trong veo đã bị thời gian tước mất. Bên cạnh đó, đầu tháng 5 tới đây, nhà thơ Jan Wagner sẽ đến Huế giao lưu với các nhà thơ Huế, nhân dịp này Sông Hương giới thiệu chùm thơ của ông nằm trong tập “Biến tấu thùng nước mưa” (Regentonnenvariationen) đã đoạt giải Hội chợ sách Leipzig (Leipziger Buchmesse) năm 2015 trên lãnh vực mỹ văn (Belletristik), như là một kỷ niệm.
Bài viết mở đầu cho mục Nghiên cứu & Bình luận, ở bài viết này, tác giả đã có những cảm nhận khá tinh tế về thơ của Hàn Mặc Tử, tập trung ở hình tượng trăng cũng như việc đối sánh giữa thơ Hàn Mặc Tử và Hàn Lệ Thu; qua đó thể hiện sự trân quý đối với cõi thơ của hai người lẫn sự cảm thông đối với số phận của họ. “Hàn sinh trong mùa trăng, uống trăng, tắm trăng, mặc áo trăng, mửa ra trăng, bán cả trăng, Chơi giữa mùa trăng… và chết như trăng. Lệ Thu cũng sống giữa vầng trăng huyền ảo, Trăng bệnh… Trăng xanh mét như người đau mới khỏi”. Như một vệt thiên di, từ Trăng của Hàn Mặc Tử đến Trăng của Hàn Lệ Thu là đóa hồng vàng miên man nở rồi tan loãng chảy tràn đến thế hệ say trăng mai sau.
Nghệ thuật ý niệm từ lúc xuất hiện vẫn thường được xem như là một loại hình nghệ thuật khó có được sự tiếp nhận rộng rãi. Bằng khả năng soi chiếu từ những khía cạnh triết học, loại hình nghệ thuật đương đại này đã được thể hiện ra không chỉ nằm ở tính tự quy chiếu mà còn hội tụ ở sự giải vật chất hóa cũng như sự giải thẩm mỹ hóa của tác phẩm nghệ thuật. Tác giả đã có sự tiếp cận thoáng rộng, tránh rơi vào lối mòn lý thuyết hòng khai triển biên độ cho cuộc chơi ý niệm miên viễn “bất khả đắc”.
Qua đây, trong những số báo tới, Sông Hương tiếp tục cập nhật giúp bạn đọc nắm bắt lý thuyết văn hóa - nghệ thuật thịnh hành ở phương Tây trong những năm gần đây, lần đầu tiên được giới thiệu tại Việt Nam; với hy vọng có thể giúp độc giả, nhất là những người sáng tạo, thông qua tư duy ngôn ngữ của tác phẩm có cơ hội tương giao để khai mở những triết ý sẵn trong tàng thức mỗi chúng ta.
Dưới đây là mục lục
VĂN:
- TIẾNG THỞ DÀI - Tru Sa
- VỀ NGHE NÚI GỌI TÊN MÌNH - Nguyễn Văn Toan
- HỒ XUÂN - Phạm Ngọc Túy
THƠ:
PHẠM THỊ ANH NGA - ĐÀO DUY ANH - NGUYỄN HOÀNG DƯƠNG - VĂN LỢI
XUÂN ĐÀI - TRẦN TỊNH YÊN - TRẦN VẠN GIÃ - LÊ THÀNH NGHỊ
NGUYỄN HOÀNG ANH THƯ - ĐẶNG VĂN SỬ - HÀ VĂN SĨ - LÊ HÀO
LÊ VIẾT XUÂN - PHẠM BÁ THỊNH
NHẠC:
- LỤC BÁT TRẦU CAU - Thơ: Đoàn Đức Hiền & Nhạc: Trịnh Thùy Mỹ
- THÁNG TƯ PHỐ TRỊNH - Nhạc & Lời: Nguyễn Văn Vũ - Bìa 4
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- VẦNG TRĂNG DI TỪ HÀN MẶC TỬ ĐẾN HÀN LỆ THU - Lê Từ Hiển
- NHỮNG KHÍA CẠNH TRIẾT HỌC CỦA NGHỆ THUẬT Ý NIỆM - Phạm Tấn Xuân Cao
- NGHIÊN CỨU, LÝ LUẬN, PHÊ BÌNH VĂN HỌC THỪA THIÊN HUẾ NHỮNG NĂM ĐẦU THẾ KỶ XX (1900 - 1945) - Phạm Phú Phong
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- VĂN THẦN HỒ QUANG ĐẠI MỞ ĐẦU CÔNG CUỘC ĐO ĐẠC RUỘNG ĐẤT XỨ ĐÀNG TRONG VÀO THẾ KỶ 17 - Huỳnh Đình Kết
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- DÒNG ĐỜI DỮ DỘI VÀ CỐT CÁCH NHÀ VĂN NGUYỄN KHẮC PHÊ - Nguyễn Thế Quang
- THIỀN SƯ VẠN HẠNH VÀ BÀI THƠ VỀ ĐỜI NGƯỜI - Nguyễn Hữu Sơn - 77
- NGUYỄN HỮU THẬN, NHÀ THIÊN VĂN HỌC THỜI CẬN ĐẠI - Lê Quang Thái
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- Thơ JAN WAGNER (Schriftsteller) - Thái Kim Lan dịch
- TUYÊN NGÔN BIẾN CẢI THƠ - G.M. PALMER - Điểm Thọ dịch
- Thư tín Sông Hương
- Bìa 1: Tác phẩm “NHỮNG NGÔI NHÀ KHÔNG MÀU” (Nhiếp ảnh tạo hình) của nghệ sỹ Phan Đình Khánh
- Phụ bản: BÓNG ÂM CỦA MỘNG MỊ - Khả Hân
- Những khoảnh khắc đẹp: “ĐẦM CẦU HAI” - Ảnh: Nguyễn Hữu Hài
- Minh họa: Đặng Mậu Tựu, Nhím
TG (tổng hợp)
Sau bốn ngày diễn ra với nhiều hoạt văn hóa nghệ thuật, tối ngày 03/5, Festival Nghề truyền thống Huế lần thứ IV - 2011 với chủ đề “Bếp Việt trong vườn Huế” đã chính thức bế mạc tại quảng trường Ngọ Môn, Huế.
Vào lúc 20 giờ, tối ngày 30/4, Festival Nghề truyền thống Huế 2011 với chủ đề “Bếp Việt trong vườn Huế” đã chính thức khai mạc tại quảng trường Ngọ Môn, Huế.
Sáng 30/4, tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Lễ khánh thành bức tượng “Cô gái Việt Nam” của nhà điêu khắc- hoạ sỹ Lê Thành Nhơn tại công viên Hai Bà Trưng, bên bờ sông Hương thơ mộng.
Vườn Huế, nơi dung sinh cỏ cây và tâm hồn Huế dịu ngọt và thi vị. Từ góc vườn ấy, hàng trăm năm qua, ngọn lửa ẩm thực Huế đã phát sinh và được gìn giữ tạo nên một phong thái văn hóa đặc trưng riêng. Giờ đây, Vườn Huế mở cửa cho ẩm thực mọi miền cùng tựu về trong Festival Nghề truyền thống 2011 diễn ra từ 30.4 đến 3.5 dọc ven hai bờ sông Hương, Quảng trường Ngọ Môn vơi chủ đề “Bếp Việt trong vườn Huế”.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên Huế Ngô Hòa đã nhấn mạnh như vậy tại buổi làm việc với lãnh đạo UBND thành phố Huế mới đây về công tác tổ chức Festival nghề truyền thống Huế 2011.
Tiếp theo tuyển tập bút ký "Hồn Mai" của cố nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng ra mắt bạn đọc vào năm 2007. Bây giờ là tuyển tập "Cõi tạm phù hoa" gồm các thể loại: thơ, truyện ngắn và đặc biệt là bút ký về chân dung nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, tập bút ký chân dung này là tâm huyết và tình cảm của nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đối với người nhạc sĩ tài hoa.
Hướng tới Festival Nghề Truyền thống Huế 2011, Ban Tổ chức Festival nghề truyền thống Huế, Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật TT.Huế, Hội Mỹ thuật TT.Huế, Trung tâm Văn hóa Phương Nam – Làng nghề Huế đã phối hợp tổ chức triển lãm mỹ thuật chủ đề “Của nhà”, diễn ra từ 25/4 đến 04/5 tại tầng 2 Trung tâm văn hóa Phương Nam – Làng nghề Huế, 15 Lê Lợi, Tp Huế.
Sáng ngày 20/4, tại thành phố Quy Nhơn (tỉnh Bình Định), Tạp chí Văn nghệ Quân đội phối hợp với Tạp chí Sông Hương đã tổ chức khai mạc Trại sáng tác văn học Miền Trung - Tây Nguyên.
Sau gần một tháng tổ chức cuộc vận động sáng tác (diễn ra từ ngày 17/3 và kết thúc vào đầu tháng 4/2011), chiều ngày 15/4, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế đã tổ chức Lễ công bố các tác phẩm VHNT hưởng ứng cuộc vận động sáng tác với chủ đề “Nguyện cầu cho nạn nhân động đất tại Nhật Bản”.
Sáng ngày 11/4, Hội Điện ảnh Việt Nam phối hợp với Chi hội Điện ảnh Huế tổ chức lớp bồi dưỡng làm phim tài liệu cho anh chị em làm công tác truyền hình ở khu vực Bắc miền Trung.
Tối ngày 30/3, tại Cung An Định, Huế - quê hương của cố nhạc sỹ tài hoa Trịnh Công Sơn đã diễn ra đêm nhạc 10 năm nhớ Trịnh Công Sơn với chủ đề “Huế - Sài Gòn - Hà Nội”.
Tối ngày 29/3, tại Nhạc Quán, số 4 đường Kim Long, Huế, đã diễn ra đêm Chung kết và trao giải “Cuộc thi giọng hát hay nhạc Trịnh Công Sơn”, chương trình do Hội Âm nhạc Thừa Thiên Huế, Công ty Cổ phần Du lịch Huế phối hợp tổ chức.
Chiều ngày 29/3, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, Tạp chí Sông Hương phối hợp tổ chức buổi giới thiệu tác phẩm “Nước chảy qua cẩu”, “Ngày tháng thênh thang” và “Tâm tình với Trịnh Công Sơn” của nhà văn Bửu Ý, diễn ra tại Trung tâm văn hóa Phương Nam, số 15 Lê Lợi, TP Huế.
Tối ngày 26/3, tại Nghinh Lương Đình (TP Huế), UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế, Sở Tài nguyên & Môi trường phối hợp với Quỹ quốc tế về bảo vệ thiên nhiên (WWF) tổ chức các hoạt động hưởng ứng Giờ trái đất 2011 với chủ đề “Hát cho hành tinh mãi xanh”.
Chiều ngày 23/3/2011, tại Văn phòng UBND tỉnh, Hội đồng xét phong tặng Nghệ sỹ nhân dân, nghệ sỹ ưu tú tỉnh Thừa Thiên Huế (thành lập theo Quyết định số 545/QĐ-UBND ngày 8/3/2011 của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh) đã tổ chức cuộc họp để xét duyệt các hồ sơ đề nghị phong tặng danh hiệu NSƯT, NSND do đồng chí Ngô Hòa - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng chủ trì.
Nhằm chia sẻ tình cảm trước đau thương mất mát của người dân và đất nước Nhật Bản do trận động đất - sóng thần gây ra vào đầu tháng 3/2011; vừa qua, vào ngày 17/3, Ban Thường vụ Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế tổ chức cuộc vận động sáng tác Văn học Nghê thuật hướng về thiên tai với chủ đề “ Nguyện cầu cho nạn nhân động đất tại Nhật Bản”.
Sáng ngày 22/3, Thư viên Tổng hợp Thừa Thiên Huế, Thư viện Khoa học Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức triển lãm tài liệu Hán - Nôm và tọa đàm khoa học “Bảo tồn - số hóa di sản Hán Nôm”, diễn ra tại số 29A Lê Quý Đôn, TP Huế.
Tối ngày 20/3 (ngày 16/2 năm Tân Mão), UBND tỉnh Thừa thiên Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức lễ tế Xã Tắc năm 2010 tại đàn Xã Tắc, phường Thuận Hòa, thành phố Huế.
Chiều ngày 17/3, tại kỳ họp lần thứ 16, Hội đồng nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế khóa V đã chính thức thông qua đã thông qua Đề án đặt tên đường phố của thành phố Huế đợt VI, trong đợt này tên của cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn đã được đặt cho con đường mới bên sông Hương, thuộc phường Phú Cát, thành phố Huế.
Sáng ngày 15/3, tại trụ sở Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 58 năm ngày truyền thống Nhiếp ảnh Việt Nam (15/3/ 1953 -15/3/2011) và phát động cuộc thi ảnh nghệ thuật “Huế - những góc nhìn mới”.