Thơ Hàn Mạc Tử (1912-1940)
Nhạc Walther Giger & Camille Huyền
Tiếng hát Camille Huyền
Ghi ta Walther Giger
Thánh đường Vitznau bên hồ Luzern một chiều thu - Ảnh: Trương Đình Ngộ
TRƯƠNG ĐÌNH NGỘ
Thánh đường Vitznau (xây dựng 1839 - 1943) với tháp chuông màu lục trên nền trắng toát bên hồ Luzern Thụy Sĩ cách xa quê hương Quảng Bình - Quy Nhơn của nhà thơ Việt Nam Hàn Mạc Tử (1912-1940) đến hàng vạn dặm. Thế mà chiều 04/11 vừa qua hơn một trăm dân làng Vitznau(1) đã cùng với Đại Sứ Quán Việt Nam, quan khách ngoại giao và hơn một chục kiều bào Việt Nam đã đến dự buổi nhạc thơ Moondrunk - Say Trăng - Mondestrunken do nghệ sĩ Camille Huyền và nhạc sĩ Walther Giger biểu diễn nhân dịp kỷ niệm 100 năm sinh nhà thơ Hàn Mạc Tử.
Cả ngày hôm qua Ủy Ban Nhân Dân Vitznau, đi đầu là Ủy viên Văn hóa Ursula Fritschi, cùng với các chuyên viên đã dàn dựng hệ thống âm thanh, điều chỉnh pano chiếu phụ đề thơ Hàn Mạc Tử dịch ra tiếng Anh, tiếng Đức để dân làng cũng như quan khách ngoại giao có thể cảm thụ hồn thơ Hàn Mạc Tử.
Đêm diễn do Ủy viên Văn hóa Ursula Fritschi long trọng khai mạc nói trong tiếng Đức và tiếng Anh về nhà thơ Công giáo Hàn Mạc Tử, nói về ước mơ nhân bản: Dẫu đau thương bất hạnh, hồn thơ Hàn Mạc Tử là nơi gặp gỡ với thế hệ thanh niên, với tình yêu của những người điên, những người mất trí, với Thiên Nhiên, và với Thiên Chúa. Hồn thơ Hàn Mạc Tử là một hồn thơ nhân bản. Kết thúc bài nói, bà Ursula Fritschi kêu gọi: Kính thưa Quý vị quan khách, đêm nay tại Vitznau này, chúng tôi muốn chia sẻ cùng Quý vị tất cả những xúc cảm đã một lần dâng tràn ở nơi kia trên quê hương nhà thơ, trong tác phẩm Say Trăng, thơ Hàn Mạc Tử (1912 - 1940), nhạc Walther Giger & Camille Huyền, tiếng hát Camille Huyền, tiếng đàn ghi ta Walther Giger.
![]() |
Thơ Điên, tiếng Việt, hát giọng Huế, phụ đề tiếng Đức, tiếng Anh, người Thụy Sĩ thưởng thức... - Ảnh: Trương Đình Ngộ |
Đáp từ, sau khi nói về quá trình phát triển quan hệ ngoại giao giữa Thụy Sĩ và Việt Nam, Đại Sứ Nguyễn Thế Phiệt nhắc đến bác sĩ người Thụy Sĩ nổi tiếng thế giới và rất gắn bó với đất nước Việt Nam: Alexandre Émile Jean Yersin (sinh 1863 tại Aubonne, Thụy Sĩ, mất 1943 tại Nha Trang, Việt Nam); người đã đóng góp lớn cho việc tìm ra trực khuẩn dịch hạch, bệnh lao, thành lập Đại Học Y Hà Nội, thành lập viện Pasteur Việt Nam và đề nghị xây dựng một thành phố Tây Nguyên nay là Đà Lạt. Vì thế buổi biểu diễn thơ nhạc Hàn Mạc Tử đêm nay với bài thơ Đà Lạt Trăng Mờ trên quê hương Thụy Sĩ của bác sĩ Yersin, người đã suốt đời tận tụy với Việt Nam và đã để lại nhiều ký ức sâu đậm trong dân tộc Việt Nam, sẽ tô thêm một điểm son cho tình cảm giữa hai đất nước. Cả hội trường lặng im, cảm động, ít ai nhớ được những chi tiết gắn bó đặc biệt này giữa Thụy Sĩ và Việt Nam. Kết thúc bài phát biểu bằng tiếng Anh, Đại Sứ nói: Là một người Việt Nam chúng tôi vô cùng tự hào hôm nay sẽ được cùng với quý vị xem chị Camille Huyền và Nhạc Sĩ Walther Giger trình bày phổ nhạc của nhà thơ Hàn Mặc Tử. Thi sĩ Hàn Mạc Tử mặc dù có một cuộc sống ngắn ngủi 28 tuổi (1912 - 1940), nhưng ông đã để lại cho nhân dân Việt Nam những vần thơ yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên bất hủ, có sức sống loan tỏa xuyên cả thời gian lẫn không gian, làm cho con người yêu cuộc sống hơn, yêu nhau hơn, yêu thiên nhiên hơn, gắn bó hơn giữa con người với thiên nhiên, và càng quý trọng tình đồng loại, tình cảm hàng xóm, láng giềng, bạn bè và xa hơn nữa là nền hòa bình của một đất nước và của thế giới này.
Bắt đầu buổi diễn, tiếng hò mái nhì giọng Huế
À ơi...
Chiều chiều trước bến Văn Lâu
Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm
Ai thương, ai cảm, ai nhớ, ai trông
Thuyền ai thấp thoáng bên sông
Đưa câu mái đẩy chạnh lòng nước non!
đã đem những ưu tư về đất nước của một Hàn Mạc Tử năm mới mười chín tuổi trong Đêm không ngủ:
Non sông bốn mặt ngủ mơ màng
Thức chỉ mình ta dạ chẳng an
làm chạnh lòng người xa xứ, âu lo nhìn về đất nước thân yêu.
![]() |
Bến Xuân dưới chân chùa Thiên Mụ, thôn An Bình - Huế - Ảnh: Trương Đình Ngộ |
Đêm nay, nhìn Camille và Walther đang nhập hồn vào Hàn Mạc Tử trong không gian Gothique của thánh đường với bài thơ Ở đây thôn Vĩ Dạ bỗng dưng nhớ về một Bến Xuân của thôn An Bình (Hương Trà) ở Huế cũng xấp xỉ một ngàn dân nằm bên bờ sông Hương thơ mộng, trong tôi miên man câu hỏi của người đi xa với những lưu luyến ngàn năm: Ai biết tình ai có đậm đà.
Với mục đích hướng đến là quyên góp cho Quỹ Tình Sông Hương, đêm diễn đã nhận được hơn 1200 USD Thụy Sĩ từ các tấm lòng hảo tâm của dân làng Vitznau và các nơi khác. Số tiền này sắp đến sẽ đượcTạp chí Sông Hương dành xây một sân chơi cho trẻ em ở vùng sâu vùng xa A Lưới bị nhiễm chất độc da cam. |
T.Đ.N.
(Vitznau - Huế, November 2012)
(SĐB 7/12-12)
-------------
(1) Làng Vitznau có dân số 1295 người, nằm trên cao độ 441m với núi Rigi được mệnh danh là Nữ Hoàng của núi non Thụy Sĩ cao 1685m, là nơi nghỉ mát nổi tiếng Âu Châu. Đêm Hàn Mạc Tử tại Vitznau có hơn trăm dân làng, nghĩa là hơn 10 phần trăm dân số, đến dự. Cả tuần sau chào nhau trên đường ai cũng nói về Rượt Trăng; và trong quán rượu, ai cũng Uống Trăng và Say Trăng…
Vitznau sẽ đêm mười lăm bài thơ Hàn Mạc Tử (đã dịch ra tiếng Đức) được biểu diễn đêm 04/11/2012 lên mạng của làng và vùng du lịch Luzern.
Đoản văn này được George Orwell viết năm 1936 kể về khoảng thời gian ông làm việc như một nhân viên bán sách bán thời gian tại tiệm sách cũ Booklover’s Corner tọa lạc ngay góc phố Pond Street và South End Green, thành phố London, nước Anh. Hiện nay tiệm sách cũ Booklover’s Corner không còn nữa, thay vào đó là một nhà hàng pizza, tuy nhiên ở đó còn gắn một tấm biển ghi rằng “George Orwell, nhà văn (1903 - 1950) từng sống và làm việc trong một tiệm sách ngay vị trí này”.
Tác giả Oriana Fallaci lột tả cảm xúc của người phụ nữ từ lúc mang thai, dằn vặt nội tâm giữa việc giữ hay từ bỏ đứa con trong bụng, đến khi đau đớn mất con.
Sau gần một thế kỷ bị chìm trong quên lãng, "Temperature" - tác phẩm của nhà văn F. Scott Fitzgerald - đã được xuất bản trên một tạp chí.
Chúng tôi giới thiệu với bạn đọc một tư liệu văn học khá đặc biệt mới được công bố lần đầu trên tuần báo Ngọn lửa nhỏ (số 49 tháng 12-1988) Liên Xô, có liên quan số phận cuộc đời của nhà thơ Nga mà hiện nay tên tuổi ông đã trở nên nổi tiếng thế giới - Iôxíp Brôđxki (giải thưởng Nô ben).
Một khu triển lãm thuộc địa nhằm ca tụng quá trình chinh phạt của thực dân Pháp, trong đó có nhiều di tích đến từ Việt Nam, hiện đang hoang phế điêu tàn.
Năm 1854, Nhật Bản chính thức “mở cửa” sau khoảng 250 năm thực thi chính sách Sakoku (Tỏa quốc) dưới thời Edo (1600-1868) và không lâu sau, gấp gáp bước vào công cuộc Duy tân thời Minh Trị (1868-1912) với hàng loạt đổi thay mạnh mẽ.
NGUYỄN DƯ
Tôi vốn không thích đi đến những nơi xa lạ. Ngại những cái phiền toái.
WILLIAM B NOSEWORTHY
"Những cuốn Lịch Sử Thơ Mỹ” chỉ có bốn ấn bản chính đáng kể, được viết theo chủ đề trên.
SERGEI BELOV
Tiểu truyện
Trên góc đường Malaya-Meschanskaya và Stolyrany có một chung cư trông thật khiêm tốn, đó là nơi nhà văn Dostoievsky với đứa cháu của người vợ đã mất cùng bà nhũ mẫu trung thành đang ở.
Ở các nước phương Tây trước đây, tóc thường được lấy từ di hài người vừa nhắm mắt xuôi tay và giữ làm vật lưu niệm trong gia đình. Các món tóc từng ở trên đầu hai nhà soạn nhạc bậc thầy Wolfgang Amadeus Mozart và Ludwig van Beethoven đã được đem ra bán đấu giá trong cùng một phiên tại nhà Sotheby London vào ngày 28/5 mới đây, sau một đợt triển lãm cho công chúng thưởng ngoạn.
Mặc dù năm nay khép lại với kết quả gây đầy tranh cãi, LHP Cannes vẫn là nơi đáng mơ ước cho mọi nhà làm phim trẻ, mong tìm được bệ phóng tốt cho giấc mơ điện ảnh của mình.
(Đọc “Cuộc cách mạng một-cọng-rơm”)*
Từ một chuyên viên trong văn phòng của một viện nghiên cứu, chàng trai tuổi đôi mươi Masanobu Fukuoka bỏ ngang xương để trở thành một nhà nông nuôi dưỡng tín điều duy nhất: làm nông theo hình thái tự nhiên.
Vlađimia Maiakôvski (1893 - 1930) là nhà thơ đầu tiên ở thế kỷ XX đã cống hiến tài năng lớn lao của mình cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. Cái vốn thơ dấn thân, say mê và dữ dội của ông, ông đưa nó ra đường phố, hướng về phía quần chúng và biến nó thành "chỉ huy sức mạnh con người".
LTS: Dana Gioia là một nhà thơ, nhà phê bình, và thầy giáo hiện ở Mỹ. Ông sinh năm 1950 tại Los Angeles. Ông học đại học Standford và tốt nghiệp M.A về Văn chương Đối chiếu từ Đại học Harvard trước khi làm việc trong ngành kinh doanh. Sau 15 năm làm quản trị thương mại ở New York, ông bỏ chức phó chủ tịch công ty để toàn tâm viết sách và dạy học.
Hẳn là đã có rất nhiều người nghe nói đến cuộc tranh luận uyên bác kéo dài hơn 200 năm đề cập đến những bài Xô-nêt của Shakespeare và những cố gắng chưa có kết quả nhằm nhận ra những nhân vật chính trong các tác phẩm, đó là "Người đàn bà sầu thảm" và "Cậu bé dễ yêu".
TRẦN PHƯƠNG LINH
Gunter Grass, tiểu thuyết gia nổi tiếng người Đức, từng đoạt giải Nobel văn học năm 1999, vừa qua đời ngày 13/4/2015 tại bệnh viện ở thành phố Lubeck-Đức, hưởng thọ 87 tuổi.
Triết hiện sinh chia tay với triết học "trừu tượng". Nó quan tâm đến tính chủ thể cụ thể của con người, chứ không phải khái niệm trừu tượng về "chủ thể". Đó là lý do nhiều triết gia hiện sinh (như Sartre, Camus...) chọn hình thức văn nghệ (tiểu thuyết, kịch...) để đến gần hơn với đời sống thực, nói lên những băn khoăn, thao thức, đau khổ và lựa chọn trong "thân phận" làm người.
(Vài suy nghĩ nhân đọc thư của các bạn Việt Nam nghe đài Matxcơva)
IRINA ZISMAN MÔSCƠVINA (Nhà báo Liên Xô)
Series hòa nhạc tương tác dành cho trẻ nhỏ dưới tám tuổi Bach Before Bedtime đang nỗ lực xóa bỏ khoảng cách cố hữu giữa nghệ sĩ và khán giả, làm cho môi trường âm nhạc cổ điển trở nên thân mật nhất trong khả năng có thể.