Danh nhân Việt Nam trên bản đồ du lịch Huế
THANH TÙNG
Du lịch là hoạt động giao lưu văn hóa giữa các dân tộc, các vùng văn hóa, các quốc gia. Người ta đi du lịch là để tìm hiểu những điều kỳ thú mà ở nước mình, vùng đất mình ở không có.
Tượng Phạm Tu, danh tướng triều Tiền Lý
Mặt khác du lịch là một trong những nhu cầu hưởng thụ văn hóa của con người khi đời sống kinh tế khá giả. Do vậy phải có hàm lượng và chất lượng văn hóa cao trong du lịch. Phải khai thác tối đa đặc thù văn hóa, văn minh của dân tộc, của địa phương mới có được nền du lịch đặc thù của mỗi vùng miền, mỗi đất nước. Văn hóa trong du lịch bao gồm cả văn hóa phi vật chất, những sản phẩm nằm trong tư tưởng, trong tâm linh con người. Tài nguyên nhân văn của vùng miền, của đất nước đều có thể tạo ra những sản phẩm du lịch, những tour du lịch hấp dẫn.
Tuy nhiên, khả năng khai thác đến đâu, khai thác như thế nào để đem lại hiệu quả cao nhất tùy thuộc vào năng lực, trí tuệ của người làm du lịch, của các doanh nghiệp du lịch, của cơ quan quản lý du lịch, cơ quan quản lý văn hóa, cao hơn nữa là tư duy và tầm nhìn của người đứng đầu chính quyền địa phương.
Huế có tiềm năng lớn về du lịch nhân văn. Trước hết phải kể đến những di tích liên quan đến cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh thời niên thiếu, thời học sinh như: Bảo tàng Hồ Chí Minh, ngôi nhà số 112 Mai Thúc Loan và miếu Âm hồn ở ngã tư Mai Thúc Loan - Lê Thánh Tôn; cụm di tích ở làng Dương Nỗ (huyện Phú Vang); Trường Quốc Học (có thể kết nối với bia di tích ngôi nhà của thầy giáo - họa sĩ nổi tiếng Lê Văn Miến, ở trước trụ sở UBND phường Trường An, đường Phan Bội Châu); di tích Tòa Khâm sứ (nay là Trường ĐHSP Huế), có bia - biểu tượng về phong trào chống thuế ở Trung kỳ; khu mộ bà Hoàng Thị Loan, phục dựng ở núi Tam Tầng, gần tượng đài Quang Trung. Nếu tổ chức tour tham quan nghiên cứu về thời Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Huế có thể mở rộng thêm các di tích liên quan đến cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc như: Quốc Tử Giám, Bộ Lễ, trường thi Hương, thi Hội thời Thành Thái, v.v.
Những di tích khác không thể bỏ qua là: Nhà thờ cụ Phan Bội Châu (phường Trường An), nhà thờ cụ Đặng Huy Trứ (phường Hương Xuân, thị xã Hương Trà), khu mộ nhà văn hóa Phạm Quỳnh. Liên quan đến các di tích này tôi xin nói thêm về phong trào dựng tượng danh nhân ở Thừa Thiên Huế.
Ở Việt Nam Huế là thành phố có tỉ lệ tượng lớn nhất trên trên diện tích tự nhiên và dân số. Không chỉ nhiều về số lượng mà còn đạt đỉnh cao về chất lượng nghệ thuật, phong phú về đề tài, loại hình, phong cách thể hiện. Các loại tượng có thể phân loại theo nhiều nhóm như: nhóm tượng đề tài văn hóa Phật giáo, tượng văn hóa Champa, tượng thờ và tượng trang trí ở các di tích lịch sử, văn hóa, tôn giáo, nhóm tượng đạt đỉnh cao về nghệ thuật ở các nhà bảo tàng v.v.
 |
| Tác giả bài viết (thứ hai từ trái sang) và nhạc sỹ Phạm Tuyên (ngoài cùng bên phải) bên tượng nhà văn hoá Phạm Quỳnh |
Ở đây chỉ xin liệt kê nhóm tượng danh nhân và anh hùng dân tộc, được dựng theo phương thức xã hội hóa, do các dòng họ, các tổ chức xã hội - nghề nghiệp thực hiện. Tượng chí sĩ Phan Bội Châu trước đây ở nhà thờ của cụ tại dốc Bến Ngự, nay được chính quyền chuyển ra công viên bờ sông Hương, cạnh cầu Trường Tiền. Tượng danh tướng Phạm Tu, người đứng đầu Ban Võ của nhà nước Vạn Xuân, tổng chỉ huy quân đội đánh quân xâm lược nhà Lương thời Tiền Lý, được suy tôn là Thủy tổ của họ Phạm Việt Nam, được dựng ở sân nhà thờ họ Phạm làng An Ninh Hạ (phường Hương Long, Tp. Huế). Tượng danh nhân Đặng Huy Trứ, dựng ở sân trường THPT Đặng Huy Trứ và ở nhà thờ Đặng Huy Trứ (thị xã Hương Trà). Tượng nhà văn hóa Phạm Quỳnh, dựng trong khu mộ ở trước chùa Vạn Phước, phường Trường An, Tp. Huế. Tượng danh tướng Đặng Tất ở đền thờ Đặng Tất, xã Phú Mậu, huyện Phú Vang. Tượng danh tướng Nguyễn Tri Phương ở nhà thờ Nguyễn Tri Phương, xã Phong Chương, huyện Phong Điền. Tượng Tôn Thất Thuyết, nhân vật số một phong trào Cần Vương, dựng ở phủ thờ Tôn Thất Thuyết, xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy v.v.
Bên cạnh vấn đề xã hội hóa dựng tượng danh nhân, tôi muốn gợi mở thêm một sản phẩm liên quan là việc hình thành các tour du lịch nghiên cứu văn hóa dòng họ. Trong hơn 10 năm tham gia Hội đồng Họ Phạm Việt Nam tôi đã đề xướng và trực tiếp thực hiện công trình dựng tượng danh tướng Phạm Tu ở nhà thờ Họ Phạm An Ninh Hạ. Tôi đã dự lễ giỗ tổ của một số dòng họ khác ở Thừa Thiên Huế, ở Quảng Nam - Đà Nẵng, ở Quảng Ngãi, ở huyện đảo Lý Sơn…; đã hướng dẫn nhiều đoàn của Hội đồng Họ Phạm Việt Nam, của các tỉnh bạn về thăm một số nhà thờ Họ Phạm trên địa bàn tỉnh. Tôi cũng đã dự một số hội thảo về danh nhân của các dòng họ, tham gia một số tour du lịch tìm hiểu, nghiên cứu dòng họ. Có những lễ hội, hội thảo tổ chức rất hay, thu hút rất nhiều du khách là bà con trong dòng họ và bá tánh đến từ nhiều miền trong nước. Có cả bà con từ nước ngoài về. Chuyên gia nhiều lĩnh vực và phóng viên báo chí cũng đến tìm hiểu, nghiên cứu, tác nghiệp. Theo tôi đó là một sản phẩm du lịch bền vững, vì đó là những lễ hội, những sự kiện được diễn ra định kỳ hàng năm.
Các báo cáo tại hội thảo này chắc chắn sẽ khẳng định rõ các giá trị của du lịch nhân văn, và đưa ra những gợi ý, những hướng khai thác tài nguyên du lịch nhân văn. Tôi nghĩ du khách đến Huế thì quan tâm số một vẫn là du lịch di sản. Tiếp đến sẽ là du lịch xanh với những sản phẩm du lịch gắn với tài nguyên thiên nhiên, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch khám phá các hệ sinh thái... Du lịch nhân văn ban đầu chỉ là những sản phẩm bổ trợ, đáp ứng tâm lý của những đối tượng du khách đến Huế lần ba, lần bốn trở lên, và các du khách có sở thích, có nhu cầu tìm hiểu danh nhân, nghiên cứu khoa học… Nhưng nếu được tổ chức khai thác tốt thì sẽ làm giàu có, phong phú thêm sản phẩm du lịch của Huế; có tác dụng thu hút thêm du khách đến Huế, hoặc kéo dài thời gian lưu trú ở Huế. Hy vọng rằng ngành du lịch, các hãng lữ hành sẽ bắt tay, hoặc đặt hàng các Hội nghệ thuật chuyên ngành xây dựng một số sản phẩm mới, một số tour du lịch thể nghiệm theo nguyên tắc hợp tác tích cực, cùng nhau chia sẻ đầu tư và có cả chia sẻ lợi ích dưới nhiều hình thức, sẽ là điều thú vị với du khách trong các dịp Festival Huế.
T.T
(SHSDB41/06-2021)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
NGUYỄN QUANG HÀ Bút kýMột nhà triết học đã nói: "MỌI NGƯỜI ĐỀU ĐI BẰNG ĐÔI CHÂN CỦA MÌNH". Lúc ăn chưa no, lo chưa tới, đọc câu này, tôi cười: "Dễ ợt thế, có gì mà nói". Lớn lên mới thấy được câu ấy thật chí lý, thật ghê gớm. Hầu như tất cả những ai mượn đôi chân của người khác đi đều sứt đầu, bươu trán cả. Tuy không nói ra, song những tiền đề, định hướng cho mọi hành động đều có xuất phát điểm từ nội dung câu nói ấy.
-
HOÀNG NGỌC VĨNHTrong hơn 300 năm từ 1636 đến 1945, với tư cách là Trung tâm chính trị và văn hóa của Đàng Trong và là kinh đô của đất nước thống nhất, Huế trải nhiều thăng trầm nhưng vẫn giữ được những thuần phong mỹ tục và các thành tựu của dân tộc, tiếp thu những tinh hoa của nhân loại, hội tụ được nhiều kỳ tích về nhiều phương diện. Huế bình tĩnh, chắc chắn đi lên và đang hiện đại hóa. Cố đô cổ kính hài hòa trong thành phố mới sôi động, xứng đáng với phần thưởng cao quý mà UNESCO trao tặng trong tháng 8. 1994 "Huế di sản văn hóa của thế giới".
-
XUÂN HUY "Chợ Đông Ba đem ra ngoài giại Cầu Trường Tiền đúc lại xi - moong"
-
TÔN THẤT BÌNHThừa Thiên Huế vốn là vùng đất miền Trung nổi tiếng về hò. Ngày trước, hò khá phổ biến trên mọi miền đất nước, nhưng đặc biệt ở miền Trung, hò là một đóng góp quan trọng về thể loại dân ca Việt Nam.
-
LTS: Nhạc sĩ Trần Hoàn là người từng công tác nhiều năm, và có nhiều gắn bó với TTH. Nhân dịp ông vào Huế công tác, phóng viên Nguyễn Việt có cuộc trò chuyện với ông xung quanh những vấn đề về Huế và âm nhạc. Xin giới thiệu với bạn đọc nội dung cuộc trò chuyện này.
-
HỒ VĨNHTừ đường Qui Đức công chúa tọa lạc bên cạnh đường đi lăng Tự Đức thuộc thôn Thượng 2, xã Thủy Xuân, thành phố Huế. Đây là một ngôi từ đường cổ có tuổi thọ trên 100 năm. Bình đồ từ đường có kiến trúc gần vuông, nội thất có 1 gian 2 mái gồm 20 cột gỗ lim, kiền. Ở gian chính giữa treo bức hoành khắc nổi sáu chữ Hán "Qui Đức công chúa từ đường".
-
NGUYỄN KHẮC PHÊLâu nay, nhắc đến vùng biển gắn liền với Huế, người ta chỉ biết có Thuận An " bãi tắm Thuận An", " Cảng Thuận An", " nhà nghỉ Thuận An"... còn eo Hòa Duân, nghe như là một địa danh mới nổi tiếng sau cơn lũ lịch sử đầu tháng 11 này.
-
THANH TÙNGSáng 4/11/99, khi còn kẹt ở Đà Nẵng, nối được liên lạc với với Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Văn Mễ qua Mobi Fone tôi mới biết mức nước ở Huế đã vượt đỉnh lũ lịch sử từ 1 - 1,2 mét.
-
QUÍ HOÀNGLăng tẩm trừ lăng Khải Định, Hổ Quyền, trong Hoàng Thành trừ Thái Bình Lâu, Lẩu Ngọ Môn ở vị thế cao nên thoát khỏi nước. Còn tất cả 14 khu di tích khác với hàng trăm công trình kiến trúc đều bị ngập trong biển nước. Chỗ cao nhất trong nội thành cũng ngập 1 mét 50 nước, chỗ ngập sâu nhất của lăng Minh Mạng là trên 5 mét. Nhà bia ở đây nước ngập dần tới mái.
-
ĐOÀN MINH TUẤNViệt Nam - mảnh đất dài như một chiếc đàn bầu đã là quê hương sản sinh ra chiếc áo dài phụ nữ duyên dáng. Dải đất hình chữ S thắt lưng eo ở Huế, cũng như chiếc áo dài "thắt đáy lưng ong" dịu dàng, e ấp, kín đáo và lộ rõ đường nét: Rõ ràng trong ngọc trắng ngà Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên (Nguyễn Du)
-
NGUYỄN ĐẮC XUÂNTừ sau ngày các chúa Nguyễn thiên di thủ phủ xứ Đảng Trong đến Kim Long (1636) và Phú Xuân (1687), do yêu cầu tiêu dùng của phủ Chúa và quan binh, đã hình thành ở Phố Lữ Bao Vinh một khu phố thị. Đến nửa thế kỷ XIX khu phố thị nầy lan dần lên phía chợ Dinh Gia Hội và tồn tại cho đến ngày nay. Kinh thành Huế được UNESCO công nhận là Thành cổ thì khu Gia Hội Chợ Dinh chính là khu phố cổ của Huế.
-
VÕ HƯƠNG AN (*)Ngày trước tôi chưa thấy nơi nào nhiều am, miếu, điện, đền như ở Huế. Và cũng chưa thấy nơi nào mà việc lên đồng lại phổ biến và quen thuộc như ở Huế. Nội dọc con đường chạy từ xóm Cầu Đất tới cống Vĩnh Lợi đã có khá nhiều điểm lên đồng, nào am ông Cửu Cường, am bà Thầy Bụi, Phước Điền Điện của ông Giám Hưu, am ông Chấn.v.v nói chi đến những nơi khác nữa.
-
NGUYỄN VĂN MẠNHLàng Phước Tích được thành lập vào khoảng thế kỷ XV, gần với quá trình mở mang bờ cõi về phương Nam của nhà nước phong kiến Đại Việt. Trong gia phả của họ Hoàng - dòng họ khai canh ở Phước Tích có đoạn chép: "Đến đời Lê Thánh Tôn, niên hiệu Hồng Đức thứ nhất và hai (1470 - 1471), ngài thủy tổ họ Hoàng lúc bấy giờ là Hoàng Minh Hùng, tục gọi là Nồi, nguyên người làng Cẩm Quyết, tỉnh Nghệ An, đã thân chinh đánh đuổi quân Chiêm Thành, sau chiến thắng trở về ngài đi xem xét đến nguồn Ô Lâu, bao chiến địa phận từ Khe Trăn, Khe Trái đến xứ Cồn Dương, sau khi xem bói, đoán biết được chỗ đất tươi tốt, ngài liền chiêu tập nhân dân thành lập làng" (1).
-
NGUYỄN QUANG SÁNG Ký Mỗi lần ra Huế về tôi cứ áy náy là chưa đến viếng Nhà thờ tổ nghề Kim Hoàn, vì cha tôi và anh em tôi đều là thợ kim hoàn. Nghề kim hoàn của cha tôi đã nuôi các anh chị em tôi. Cũng với nghề kim hoàn gia đình tôi đã trải qua biết bao thăng trầm. Mãi đến ngày 05/8/2004 này nhờ sự giúp đỡ của Tạp chí Sông Hương (Nguyễn Khắc Thạch, Vũ Bích Đào, Diệu Trang) tôi đã đến Nhà thờ thuộc làng Kế Môn, huyện Phong Điền.
-
TRẦN THỊ THANH…Núi Thuý Vân và chùa Thánh Duyên vì trước kia được xem là một trong những thắng cảnh của đất Thần Kinh nên các Chúa và các vua Nguyễn thường về đây thưởng ngoạn và làm thơ phú ca ngợi. Tuy nhiên, nổi tiếng hơn cả vẫn là những bài thơ được khắc trong hai tấm bia - một dựng trong chùa, một dựng dưới chân núi…
-
HỒ VĨNHĐồi Vọng Cảnh nằm cách thành phố Huế 7km về phía tây nam, vùng sơn phận này gồm nhiều núi đồi gối đầu lên nhau trong một khu vực rộng khoảng 2.400 ha diện tích đất tự nhiên. Về mặt địa hình của ngọn đồi, từ vị trí của tấm bia cổ Lý Khiêm Sơn (núi gối hậu của Khiêm Lăng - Tự Đức) kéo dài lên Vọng Cảnh là một dãy liên hoàn.
-
NGUYỄN QUANG HÀChùa Huyền Không Sơn Thượng tan trong non xanh và lá xanh. Dẫu đang còn tranh tre mộc mạc, nhưng thanh thoát, duyên dáng và thảnh thơi như lòng người ở đây. Đúng như nhà sư Minh Đức Triều Tâm Ảnh tâm sự: “Cảnh là tơ duyên của đời”. Đến Huyền Không Sơn Thượng cảm giác đầu tiên của tất cả du khách là thấy lòng mình ấm lại.
-
MINH ĐỨC TRIỀU TÂM ẢNHChùa Linh Mụ đẹp quá, nên thơ quá. Nói vậy cũng chưa đủ. Nó tịnh định, cổ kính, an nhiên, trầm mặc. Nói vậy cũng chưa đủ. Phải nói nó là một bài thơ Thiền lồng lộng giữa không gian mây nước, giữa khói sương, giữa mênh mang dâu bể và lòng người. Nó là bức tranh thủy mặc thuộc họa phái Sumiye, Nhật Bổn, mà, nét chấm phá tuy giản phác nhưng lung linh, ảo diệu; vượt thời gian và đi vào vĩnh cửu. Nó là bài kinh vô ngôn, tuy không nói một chữ, mà đã làm lắng đọng trăm ngàn xôn xao của cuộc thế; và, gợi nhắc vô biên cho con người hướng đến điều chân, lẽ thiện...
-
NGÔ MINHHuế trên 350 năm là thủ phủ Chúa Nguyễn Đằng Trong và Kinh Đô của Đại Việt đã tích tụ nhân tài, vật lực cả quốc gia tạo ra một hệ thống Di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc và nổi tiếng như nhã nhạc, lễ hội dân gian, văn hóa ẩm thực... Trong Di sản văn hóa ẩm thực Huế, Văn hóa ẩm thực Cung đình là bộ phận tinh hoa nhất, giá trị nhất!
-
HÀ MINH ĐỨC Ký Sau chặng đường dài, vượt qua nhiều đồi núi của vùng Quảng Bình, Quảng Trị, khoảng 3 giờ chiều ngày 25/9/2003, đoàn chúng tôi về đến thành phố Huế. Xe chạy dọc bờ sông Hương và rẽ vào khu vực trường Đại học Sư phạm Huế. Anh Hồ Thế Hà, Phó Chủ nhiệm khoa Văn; chị Trần Huyền Sâm, giảng viên bộ môn Lý luận văn học cùng với các em sinh viên ra đón chúng tôi. Nữ sinh mặc áo dài trắng và tặng các thầy những bó hoa đẹp.
.png)
.png)
