Chân dung không chỉ từ hai phía

14:56 25/08/2021

“Hai phía chân dung” (NXB Nghệ An, 2021) là một tập “ngẫu văn”. Bằng giọng thủ thỉ tâm tình, tác giả đưa ta đến với nhiều địa danh.

Đó là  Kỳ Anh, nơi chôn rau cắt rốn của mình; đó là Hương Sơn, quê nội ngoại gắn với những dòng sông mềm mại như suối tóc người thiếu nữ; đó là Đức Thọ, nơi sinh ra người con gái để thi sĩ tỏ tình vào một đêm xuân trên bãi biển Kỳ Khang và sau đó gắn kết duyên nợ trọn đời; đó là Hương Khê, nơi chàng phải lòng một người con gái tuyệt sắc giai nhân từ năm 20 tuổi, mười năm sau trở lại, biết nàng đã xách váy theo chồng và thi sĩ đứng ngẩn ngơ nhìn “hoa đào năm ngoái còn cười gió đông”.

Viết về những miền quê gắn bó yêu thương, tác giả thể hiện sự hiểu biết thấu đáo, tỉ mỉ, thể hiện một niềm yêu máu thịt, ruột gan, điều đó chẳng có gì lạ. Nhưng có những miền quê chỉ gắn bó một thời gian công tác như Cửu Long Giang, Đồng Nai hay thậm chí có nơi chỉ cùng đoàn văn nghệ “cưỡi ngựa xem hoa” như Quỳnh Lưu, Thái Hòa, Anh Sơn, Con Cuông, Quế Phong... tác giả cũng phác họa một cách công phu. Những cảnh, những người, những việc, những câu chuyện lịch sử, những truyền thuyết hấp dẫn, những nét văn hóa riêng của mỗi miền quê cứ thế găm vào bộ nhớ tác giả và neo lại đó một cách bền vững. Có cảm tưởng, các bạn giáo viên Ngữ văn nếu muốn tìm ngữ liệu cho văn thuyết minh về một di tích lịch sử hay danh lam thắng cảnh vừa chính xác, khoa học, khách quan, vừa có yếu tố nghệ thuật, có thể mở “Hai phía chân dung” của Lê Quốc Hán ra. 

Tôi cũng đặc biệt thích thú khi nghe tác giả luận về các loài hoa. Hoa đào rực nở khi xuân về xua đi cái rét ở miền bắc gợi đến câu chuyện cảm động về người chinh phụ lấy máu mình thêu khăn gối gửi chồng nơi ải bắc. Hoa mai rực nắng phương nam tượng trưng cho khí tiết thanh cao của người quân tử. Hoa ban, hoa mơ, hoa mận dệt nên bức thổ cẩm diệu kỳ trải dài một dải bắc nam. Hoa xoan, hoa chanh, hoa bưởi rụng tơi bời trong thơ Nguyễn Bính ướp hương thơm đến tận hôm nay. Hoa gạo thắp lửa tháng ba cho phượng vĩ cháy lòng tháng sáu... Rồi hoa sen, hoa súng, hoa cúc, hoa hồng... đều được nói đến gắn với những quan niệm, những tư tưởng, những nhân vật rất thú vị. Tôi thú vị nhất là chi tiết nói về sự ra đời của tác giả: Mẹ đi lễ Phục sinh ở nhà thờ, thấy trở dạ liền vội về nhà, đi vội quá vấp phải khóm hoa hồng, khuỵu xuống và sinh con. Bà chép miệng, thằng bé sinh bên cành hồng, lớn lên chắc gặp nhiều gai! 

Thế mà, khi tiếp xúc với tác giả, nhìn gương mặt nhẹ nhõm, thanh thoát với nụ cười hiền, tôi có cảm giác ông là một đóa sen! Và có lẽ vì thế, đọc “Hai phía chân dung”, tôi nhận ra rằng, dù những cái “gai đời” có làm ông đau nhưng ông vẫn là bông sen nguyên vẹn trắng trong, thanh khiết và dâng cho đời những gì tinh túy nhất!


Theo Nhật Thành - Thời Nay

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Có thể coi “Dế mèn phiêu lưu ký” là một trong những tác phẩm đặc biệt nhất của văn học Việt Nam, khi tính đến nay đã có rất nhiều ấn bản đặc biệt của bộ sách này ra đời. Mới đây, độc giả yêu mến “dế mèn” lại một lần nữa được thưởng thức cuộc phiêu lưu của chú dế lừng danh qua ấn phẩm mới với những bức tranh minh họa hoàn toàn khác biệt của nữ họa sĩ trẻ Đậu Đũa.

  • Ở vào tuổi 99, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư vẫn tỏ ra minh mẫn và tinh anh khi giao lưu cùng bạn đọc nhân dịp tái bản bộ tiểu thuyết lịch sử Loạn 12 sứ quân do NXB Văn hóa - Văn nghệ tổ chức vào sáng ngày 20-9, tại Đường sách TPHCM.

  • Khi nghe tin nhà văn Vũ Tú Nam đã trút hơi thở cuối cùng, lòng tôi dâng lên một nỗi buồn. Nhưng trong nỗi buồn ấy là những ký ức đẹp và ấm áp về ông. Hình ảnh ông hiện lên và ngự trị trên hình ảnh ấy là ánh mắt và nụ cười hiền hậu.

  • "Túc tắc sống/ Ngày nối ngày/ Túc tắc say từng phút giây/ Tới khi nào buông tay bút/ Trời xanh ngút túc tắc bay..." - là những dòng thơ của con trai nhà văn Vũ Tú Nam mới đăng để tiễn biệt cha về cõi vĩnh hằng.

  • Sớm thứ hai ngày 7-9, Trung tướng Triệu Xuân Hòa (Ba Hòa), nguyên Tư lệnh Quân khu 7, gọi cho tôi: “Anh nghe tin buồn chưa, bác Văn Lê đi đêm qua rồi”. Tôi không tin vào tai mình, hỏi lại: “Văn Lê nào, có phải nhà thơ Văn Lê?”. Giọng Ba Hòa buồn rười rượi: “Mới sớm qua, bác ấy còn đi qua ngõ nhà chúng tôi. Bác ấy vẫn cười vui mà?”.

  • “Mở mắt ngày đã trôi” là tập truyện mới của tác giả Hoàng Thanh Hương nằm trong đề án Bảo tồn, phát huy giá trị tác phẩm văn học, nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam do Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam thực hiện năm 2020.

  • Kỷ niệm 75 năm Quốc khánh 2.9, NXB Kim Đồng giới thiệu những cuốn sách về quê hương đất nước, lịch sử cách mạng, về Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, nhằm góp phần bồi đắp trong thế hệ trẻ lòng yêu nước thương nòi, tinh thần tự hào, hiểu sâu sắc hơn vị trí, uy tín của Việt Nam trong thế giới hiện đại là khởi nguồn từ ngày 2.9.1945.

  • Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp sinh năm 1950, là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại, với những sáng tác truyện ngắn đặc sắc, mang hơi hướng huyền thoại, cổ tích, hoặc lịch sử. Với Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp (Đông A và NXB Văn học), bạn đọc sẽ được gặp lại một cuốn sách vừa quen vừa lạ.

  • Được xem là tác phẩm đỉnh cao trong cuộc đời sáng tác ngắn ngủi của “Ông vua phóng sự đất Bắc” Vũ Trọng Phụng, tiểu thuyết Số đỏ đã từng quen thuộc với nhiều thế hệ độc giả Việt Nam. Mới đây, tác phẩm vừa được trở lại với một diện mạo hoàn toàn mới do Công ty Sách Đông A và NXB Văn học ấn hành.

  • Nhà nghiên cứu Phan Ngọc khi nghiên cứu bản sắc văn hoá của người Việt Nam đã nêu ra bốn yếu tố: Tổ quốc, gia đình, thân phận và diện mạo. Theo tôi trong bốn yếu tố ấy thì quan trọng nhất, khi hai yếu tố kia đã có rồi, là thân phận và diện mạo, vì hai yếu tố này mới xác nhận vị thế một con người trong xã hội.

  • Tôi xúc động rưng rưng khi đọc những trang đầu cuốn sách mới của nhà văn Ngô Thảo với đầu đề “Nghiêng trong bóng chiều” (Nxb. Quân đội nhân dân, 2020), mừng ông tròn tuổi 80. Ông mở đầu: Khi trò chuyện với người già, lớp trẻ sợ nhất là các vị ôn nghèo, kể khổ về thời bao cấp.

  • Trở về với miền Nam để trả món nợ ân tình, đó chính là khát vọng để Nguyễn Thi sáng tạo nên những tác phẩm cố gắng khái quát bức tranh rộng lớn của một thời cả dân tộc lên đường đánh Mĩ.

  • Bao năm qua, những sáng tác về Hà Nội đều đặn ra mắt công chúng. Không phải ngẫu nhiên nhiều tác giả luôn ưu ái dành một góc văn chương của mình để viết về Hà Nội, bởi tình yêu, sự mến thương và cảm giác gắn bó với mảnh đất Thăng Long xưa.

  • Tiểu thuyết “Những ngày cách ly”, tác giả Bùi Quang Thắng, NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh dài 160 trang được viết trong 12 ngày, đề tài liên quan đến dịch Covid-19. Đọc xong, điều đầu tiên, cũng đáng nể người viết, người biên tập, đây hẳn là cuộc chạy đua để cuốn sách đến được với bạn đọc trong thời gian nhanh nhất có thể.

  • Bộ sách đồ sộ với độ dày gần 5000 trang tập hợp 30 nhật ký của những người lính trong chiến tranh. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều gọi đây là bộ hồ sơ văn hóa Việt Nam. Còn Trung tướng, Anh hùng LLVTND Đoàn Sinh Hưởng thì coi bộ sách là dấu ấn tâm hồn của các anh hùng liệt sĩ.

  • 5 năm sau khi nữ tác giả Svetlane Alexievich nhận giải Nobel văn học cho những cuốn sách thuộc thể loại phi hư cấu, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, bằng sự nỗ lực lớn đã tiếp tục giới thiệu các tác phẩm của bà. Hai cuốn sách được dịch và giới thiệu mới là “Những nhân chứng cuối cùng” và “Những cậu bé kẽm” do dịch giả Phan Xuân Loan thực hiện.

  • Với mong muốn khơi gợi niềm thích thú và sự tò mò của độc giả nhỏ tuổi đến với sách giáo dục truyền thống, Nhà xuất bản Kim Đồng vừa giới thiệu câu chuyện về tấm gương anh hùng của chị Võ Thị Sáu và anh Lý Tự Trọng với phần lời kể được lồng ghép cùng những bức tranh tả thực hoành tráng.

  • Trong lòng tôi, nhà văn Phạm Tường Hạnh là người anh giàu tình nghĩa, sống sôi động, bộc trực, thẳng thắn, nhưng với đồng nghiệp thì luôn biết lắng nghe và tôn trọng. Hôm nay, kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Phạm Tường Hạnh, xin có đôi dòng...

  • Đến nay, nhà văn Ma Văn Kháng đã cho ra đời hơn 20 tiểu thuyết, gần 200 truyện ngắn, chủ yếu lấy cảm hứng từ sử thi và thế sự đời tư, đề cập phần nhiều đến cuộc sống và con người vùng Tây Bắc.

  • Sáng thứ bảy 11-7, tại  Nhã Nam Books N’ Coffee Sài Gòn (24A, đường D5, P.25, Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh), Nhã Nam tổ chức cuộc tọa đàm về cảm thức thẩm mỹ trong văn học Nhật Bản.