Đại dịch Covid-19 đã khiến cả xã hội đảo lộn, nhiều ngành nghề gặp khó khăn. Sân khấu – ngành nghệ thuật biểu diễn trực tiếp cũng rơi vào tình trạng vô cùng vất vả.
Các nghệ sĩ Nhà hát Múa rối Trung ương trình diễn vở rối thử nghiệm "Kiều" năm 2020.
Hoãn, hủy mọi lịch diễn
Mọi năm, khoảng thời gian từ sau Tết đến đầu hè là thời điểm thuận lợi cho lịch biểu diễn của các nhà hát, từ các lễ hội, các kỳ nghỉ lễ cho đến dịp Quốc tế Thiếu nhi. Thế nhưng, dịch Covid-19 đã khiến cho mọi thứ thay đổi. Các nhà hát trong khoảng đầu năm 2020 và từ đầu năm 2021 đến giờ gần như phá sản các kế hoạch biểu diễn.
NSND Thanh Ngoan, Giám đốc Nhà hát chèo Việt Nam cho biết, năm 2020, Nhà hát còn có một số hoạt động biểu diễn, nhưng năm nay không còn buổi nào. Khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 dương lịch, vào dịp lễ hội, Nhà hát xây dựng chương trình công phu, nhưng đều bị hủy. Tháng 4, Nhà hát cũng có các buổi biểu diễn, chiếu chèo phục vụ du lịch, nhưng cũng phải dừng lại hết. Cũng trong tháng 4, Nhà hát dựng vở mới nhưng phải hoãn đến tháng 6 hoặc 7. Một số chương trình biểu diễn phục vụ các đơn vị, cơ quan, biểu diễn ở biên giới, làm việc với các tỉnh Lào Cai, Quảng Ninh cũng mới chỉ thực hiện được một nửa.
NSND Trung Kiên, Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam cũng chia sẻ về những khó khăn của Nhà hát trong đại dịch: “Năm nay, các chương trình của Nhà hát mất trắng. Hiện tại Nhà hát vẫn đang phải tập trung dựng vở để kịp dự Liên hoan sân khấu Cải lương vào tháng 11. Mặc dù không chắc Liên hoan có diễn được vở không nhưng vẫn phải dựng sẵn và chia nhau ra tập vì không dám tập trung đông người”.
Được biết, năm nay Nhà hát Cải lương Việt Nam dựng ba vở, trong đó hai vở là theo đơn đặt hàng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, và một vở xã hội hóa về Bác Hồ. Cuối năm, vào tháng 12, Nhà hát sẽ kỷ niệm 70 năm thành lập. “Hiện tại các nghệ sĩ vẫn phải dựng vở nhưng chia nhau ra tập vì không dám tập trung đông người. Tình hình dịch như thế này, chúng tôi cũng chưa biết như thế nào” – ông nói. Hiện tại, doanh thu của Nhà hát gần như “trắng”, phải lấy kinh phí dựng vở để duy trì, dựng ba vở nuôi chín tháng. “Nhưng hiện tại đã âm rồi, thiều thì lại đi vay chỗ này hay chỗ khác” – Giám đốc Triệu Trung Kiên cho hay.
Cũng là loại hình nghệ thuật truyền thống, Nhà hát Tuồng Việt Nam cũng chung tình cảnh khi loay hoay tìm lối ra trong bối cảnh bệnh dịch, hạn chế tập trung đông người. Ông Phạm Ngọc Tuấn, Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam chia sẻ, tuồng, chèo chủ yếu dựa vào các lễ hội để diễn. Tình hình dịch như thế này, các suất biểu diễn hủy rất nhiều. Một buổi diễn với Tuồng vô cùng khó khăn. Nghệ sĩ nhiều người thoái chí, chủ yếu sống dựa vào nghề diễn. Nhà hát đã cố gắng tạo các chương trình để chớp thời cơ dịch tạm lắng nhưng rất khó.
Ông Phạm Ngọc Tuấn cũng cho biết, hầu hết các buổi diễn dù không nhiều nhưng cũng đã phải hủy: “Diễn ở phố cổ thù lao thấp nhưng vẫn duy trì. Các buổi diễn ở rạp, diễn cho khán giả trẻ, diễn ở học đường, vùng sâu, vùng xa cũng không thực hiện được”.
NSND Tống Toàn Thắng, Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam cũng chung tâm trạng lo lắng trước tình hình dịch bệnh kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến các nghệ sĩ. Ông cho biết, thông thường mọi năm từ tháng 2, Liên đoàn Xiếc đã có chương trình khai xuân, nhưng năm nay đến tận 27-3 mới khai xuân được, và cũng diễn mới được đến 27-4, sau đó còn hơn chục buổi biểu diễn cho học sinh. Liên đoàn như đang cơn khát được nhấp chút nước rồi lại khát. Gala Xiếc ba miền bị hủy, các chương trình biểu diễn dịp hè, dịp nghỉ lễ cũng hủy, phải trả lại tiền vé cho khán giả. Liên đoàn Xiếc cũng đứng trước những tổn thất nặng nề. "Phải đi vay mượn để duy trì nhưng đến nay đã kiệt quệ quá” – nghệ sĩ cho biết.
Nỗi lo thiếu nhân lực sau mùa dịch
Nguồn thu không ổn định hoặc không có, ngừng ký hợp đồng với lao động, không có giải pháp tăng lương… Những vấn đề này khiến cho nguồn nhân lực của các nhà hát, bằng cách này hay cách khác, đã giảm đi đáng kể.
Vở "Cây gậy thần" kết hợp giữa xiếc và cải lương, do Nhà hát Cải lương Việt Nam và Liên đoàn Xiếc Việt Nam thực hiện. Ảnh: Nhà hát Cải lương Việt Nam.
NSND Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam chia sẻ, các loại hình nghệ thuật khác nhau nhưng khó khăn chung là giống nhau. Nghỉ dài ở nhà, lâu không làm nghệ thuật, nhiều nghệ sĩ rất lo lắng. Nghệ sĩ chia sẻ, ông lo nhất là lực lượng nghệ sĩ đã rất mỏng rồi còn bỏ nghề. “Năm ngoái có mấy solist bỏ nghề. Có những nghệ sĩ đã có thành tích, đầy đủ huân, huy chương, một số vào biên chế rồi cũng bỏ nghề. Ngoài miếng cơm manh áo, tôi sợ nhất là các nghệ sĩ dần dần bỏ nghề, trong khi đào tạo được nghệ sĩ biểu diễn rối rất khó. Có em vào được một thời gian rồi lại bỏ đi làm bảo hiểm, đi làm nhôm kính, lái xe”.
NSND Thanh Ngoan, Giám đốc Nhà hát chèo Việt Nam cũng chung tâm trạng này khi nói về các nghệ sĩ của Nhà hát mình: “Các diễn viên trẻ của Nhà hát Chèo, lương hợp đồng chỉ vỏn vẹn 3 triệu đồng/tháng. Từ năm ngoái đến năm nay, họ nghỉ gần hết. Chỉ có 19 em vào biên chế được trả lương. Các diễn viên hợp đồng nếu không có lương, sẽ bỏ hết. Và khi đó, Nhà hát càng khó khăn hơn khi không có lực lượng nối tiếp”.
Dịch Covid-19 kéo dài từ đầu năm 2020 đến nay đã khiến cho các nhà hát chưa kịp “hồi” lại đã tiếp tục chới với. Trước mắt, không chỉ cần những giải pháp cấp bách, như gói hỗ trợ tạm thời để giúp các nghệ sĩ không bỏ nghề, phối hợp với các đài truyền hình để dựng vở phát sóng... Cũng với những giải pháp cấp bách này, cũng cần có những thay đổi về lâu dài như cho phép thực hiện cơ chế tự thu, xây dựng nhà hát online, và cần có sự tham gia của cơ quan quản lý Nhà nước trong việc hỗ trợ các nghệ sĩ.
Theo Khánh Linh - NDĐT
Trong bối cảnh giãn cách xã hội, nghệ sĩ và công chúng cùng ở nhà chung tay phòng, chống dịch bệnh, sân khấu cũng đóng cửa, tắt đèn. Tuy vậy, trên nền tảng trực tuyến, các nghệ sĩ Nhà hát Chèo Việt Nam vẫn “cháy hết mình” qua các chương trình biểu diễn, giao lưu với khán giả, đưa chèo đến gần người yêu nghệ thuật truyền thống.
Từ những câu chuyện cảm động hoặc những hình ảnh “đắt giá” nhiều họa sĩ chuyên nghiệp và không chuyên đã có những sáng tác tranh minh họa, ký họa theo phong cách lạc quan, lan tỏa những thông điệp tích cực về phòng, chống Covid-19.
Cùng với các loại nhu yếu phẩm, thời gian qua, nhiều tổ chức và đơn vị xuất bản đã chung tay đưa sách vào các khu cách ly và phong tỏa do dịch bệnh trên địa bàn TPHCM. Trong những ngày phải thực hiện giãn cách xã hội, hoạt động đưa sách đến tay bạn đọc thật có ý nghĩa.
Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phần mềm dịch thuật miễn phí và có phí ra đời ngày càng nhiều, hỗ trợ tích cực cho quá trình chuyển ngữ. Tuy nhiên, vai trò của dịch giả vẫn không thể thay thế, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.
Thời gian qua trên các trang mạng xã hội dấy lên những cuộc chiến livestream, có kênh thu hút hàng trăm ngàn người xem, cả trong và ngoài nước.
Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đã đề cập mức hỗ trợ dành cho diễn viên, nghệ sĩ hưởng lương hạng bốn trong các đơn vị nghệ thuật công lập. Đây được xem là bước đi thiết thực, ý nghĩa, góp phần kịp thời chia sẻ khó khăn cho đội ngũ nhân lực trẻ ở các loại hình nghệ thuật biểu diễn.
Những hình ảnh trống vắng, im ắng của một thành phố vốn sôi động, náo nhiệt trước đây được nhiều nhiếp ảnh gia, những người chụp ảnh chuyên và không chuyên ghi lại. Rất nhiều bức ảnh đẹp về con người thành phố nghĩa tình, sẵn sàng nhường cơm sẻ áo khi dịch bệnh bùng phát gợi cho người xem nhiều xúc cảm…
Bằng những cách khác nhau, các nhà văn của thành phố đã và đang chung tay tham gia phòng chống dịch Covid-19. Từ trực tiếp tham gia công tác thiện nguyện cho đến tìm kiếm chất liệu để có những tác phẩm gắn liền với đời sống người dân trong những ngày này.
Trong thời điểm giãn cách xã hội do dịch bệnh, các buổi trò chuyện, giao lưu, giới thiệu sách trực tiếp đều tạm hoãn, tuy nhiên, nhiều hoạt động vẫn được tổ chức theo các hình thức khác nhau nhằm kết nối với độc giả qua những trang sách, góp thêm niềm vui đọc.
Khi khán giả chưa thể đến rạp, sân khấu chưa thể sáng đèn, việc xây dựng và triển khai mô hình “nhà hát truyền hình” được xem là hướng đi phù hợp để không làm đứt đoạn dòng chảy biểu diễn nghệ thuật trong đại dịch. Ðồng thời, giữ lửa đam mê nơi nghệ sĩ và mang đến nhiều cơ hội giúp công chúng được thưởng thức những tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao.
Sau 2 năm lao đao vì dịch Covid-19, nhiều đơn vị sân khấu truyền thống đang đối mặt với nguy cơ phải đóng cửa, ngừng hoạt động, hoặc tình trạng nguồn nhân lực bị suy giảm trầm trọng. Trong khi đó, số lượng nghệ sĩ hoạt động trong lĩnh vực sân khấu truyền thống đang dần mai một, việc đào tạo nghệ sĩ trẻ gặp không ít khó khăn. Đây là vấn đề cấp bách, rất cần được ngành văn hóa và các cơ quan chức năng quan tâm kịp thời.
0 giờ ngày 9-7, khi TP.HCM bắt đầu thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, cũng là lúc nỗi lo lắng phủ trùm lên hàng vạn mảnh đời sống khó khăn, vô gia cư, chạy cơm từng bữa.
“Hỡi cô thắt dải lưng xanh/ Có về Nam Định với anh thì về/ Nam Định có bến đò Chè/ Có tàu Ngô Khách, có nghề ươm tơ”.
Phá bỏ và xây mới tiêu hao rất nhiều năng lượng, lãng phí nguyên nhiên liệu và gây ô nhiễm môi trường. Việc chuyển đổi công năng công trình cũ nên được ưu tiên. Vấn đề là công trình ấy sẽ được biến đổi công năng như thế nào trong tương lai để mang lại giá trị cho xã hội.
TP.HCM đã qua gần 5 tuần thực hiện giãn cách xã hội và Chỉ thị 10, chị tôi và những người thân của chị, hay chú Bảy, chú Út chạy xe ôm trước cơ quan tôi cũng như nhiều người khác, đã thấm mệt mỏi với sự sợ hãi, lo âu...
Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.
Vào cuối tháng 4-2021, các diễn viên trong Đoàn múa rối Rồng Phương Nam (Nhà hát nghệ thuật Phương Nam) tất bật tập vở mới Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực để kịp công diễn dịp hè. Khi mọi thứ được chuẩn bị sẵn sàng thì đợt dịch Covid-19 ập đến, những diễn viên múa rối nước của đoàn tứ tán khắp nơi. Kẻ về quê, người ở nhà trông con…, mong chờ ngày được hội ngộ khán giả.
Trong Offline: Giải phóng tâm trí khỏi căng thẳng trên điện thoại thông minh và mạng xã hội (Tân Việt Books và NXB Dân Trí), hai tác giả Imran Rashid và Soren Kenner sẽ cung cấp cho độc giả những thông tin gây sốc về cách các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Apple, Google và Instagram… sử dụng cách “hack tâm trí” để khiến bạn và con bạn bị cuốn hút vào các sản phẩm của họ.
Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.
Mạng xã hội đang thể hiện vai trò rất hiệu quả trong việc quảng bá văn hoá Việt Nam tới bạn bè quốc tế, song thực tế cũng không ít người "mượn danh" việc quảng bá này để đăng tải các video, clip "bẩn", độc hại, nhằm câu view, câu like.