Buổi học cuối cùng

19:01 05/06/2009
ALPHONSE DAUDETSự kiện phản ánh trong truyện xảy ra năm 1871, thời kỳ chiến tranh Pháp - Phổ, khi quân đội Phổ (Đức) đã chiếm đóng và sáp nhập hai tỉnh Alsace và Lorraine của Pháp vào lãnh thổ Đức.

Alphonse Daudet (1840-1897)

Sáng hôm đó, vì mải dạo chơi ngoài đồng để lắng nghe tiếng chim kêu lảnh lót và ngắm cảnh thôn trang được chiếu nắng bởi ánh mặt trời rực rỡ, nên tôi đi học muộn. Sợ bị phạt vì trễ giờ, tôi chạy thật nhanh, nhanh hơn bất cứ ngày nào.

Thông thường, lúc mới vào học bao giờ cũng ồn ào, lũ học trò hay nhìn ra ngoài đường. Nhưng hôm nay thì không thế, mà thảy đều có vẻ lo lắng bồn chồn. Qua khung cửa sổ nhìn vào, tôi thấy các bạn tôi ai đã ngồi vào chỗ nấy, và khi tôi vào lớp thì thầy giáo M.Hamel ngoái nhìn tôi, nói với một giọng rất đỗi dịu dàng: "Lại chỗ ngồi nhanh lên Frantz!"

Tôi ngồi xuống ghế để ý thấy thầy M.Hamel mặc lễ phục. Tôi còn thấy trong lớp ngoài thầy trò chúng tôi, còn có nhiều cô bác trong làng đến dự. Ai nấy đều buồn rầu.

- Các con thân yêu của tôi! - Thầy giáo dịu dàng lên tiếng - Hôm nay chính là bài học tiếng Pháp cuối cùng của các con. Lệnh từ Berlin truyền đến là kể từ nay, các trường trong hai tỉnh Alsace và Lorraine chỉ được dạy bằng tiếng Đức. Thấy giáo mới ngày mai sẽ về đến nơi!

Bài học tiếng Pháp cuối cùng của tôi là đây ư? Từ rày về sau tôi sẽ không còn đọc, còn học tiếng Pháp bao giờ nữa à? Tôi chua xót tự nhủ và chợt hiểu vì sao lại có mặt mấy cô bác người làng trong lớp học lúc này.

- Các con thân yêu - Thầy lại tiếp - Tiếng Pháp là một ngôn ngữ đẹp nhất trần đời. Hãy luôn luôn nói chuyện với nhau bằng tiếng Pháp để chẳng bao giờ quên tiếng nói của Tổ quốc, đó là nghĩa vụ của các con.

Tiếp đó thầy giáo đọc bài học hôm nay cho chúng tôi chép, và tôi tiếp thu nó một cách dễ dàng. Tôi lắng nghe tiếng chim ca lảnh lót ngoài vườn, và tự hỏi: "Chúng sẽ hót bằng tiếng Đức như thế nào nhỉ?"

Đột nhiên chuông đồng hồ điểm mười hai tiếng và mấy tên lính Phổ đi qua ngoài cửa sổ, thầy giáo đứng dậy, mặt tái mét:

- Các... các bạn... Tôi... tôi... - Thấy lắp bắp vì sợ, không nói hết câu, thầy bèn quay lại bảng, lấy phấn viết lên mấy chữ: "Nước Pháp muôn năm!"

HOÀNG BÌNH TRỌNG dịch
(Qua bản tiếng Pháp đăng trong tuyển Alphonse Daudet)
(175/09-03)

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Virginia Woolf (1882-1941) là “một trong những tác giả quan trọng của văn chương thế giới thế kỷ XX, một nhà văn, nhà tiểu luận lớn và một nhân vật chủ chốt trong lịch sử văn chương với tư cách là một nhà hiện đại chủ nghĩa và một nhà nữ quyền”. Hầu hết các tác phẩm chính của Woolf từ tiểu luận đến tiểu thuyết đã được dịch sang tiếng Việt. Dù vậy với độc giả Việt Nam, Woolf vẫn xa lạ với tư cách tác giả truyện ngắn. Dưới đây là truyện ngắn Vườn Kew nằm trong tuyển tập truyện ngắn của Woolf do Penguin Books xuất bản, năm 1993.                                   Anh Nhi giới thiệu và dịch

  • Ivan Sergeyevich Turgenev sinh ngày 28 tháng 10 năm 1818 ở Oryol, Nga. Ông lớn hơn Dostoyevsky 3 tuổi và lớn hơn Tolstoy 10 tuổi. Ba người này là những nhà văn lớn nhất của Nga trong hậu bán thế kỷ thứ 19.

  • “Loài đàn bà” - một trong những tác phẩm được đăng tải sau chiến tranh thế giới II, thời kỳ đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Dazai Osamu. Cũng như nhiều tác phẩm khác, với phong cách tự thuật và lối viết tràn thường thấy, ông diễn tả những suy tư về phụ nữ, tình yêu và mối quan hệ của con người trong xã hội, tuy mang sắc thái bi quan nhưng chứa đựng góc nhìn sâu sắc về bản chất con người.                       Nguyễn Thống Nhất dịch và giới thiệu

  • Mary E.Wilkins Freeman (1852 - 1930) sinh ra ở Randolph, Massachusetts, bà lớn lên trong sự quen thuộc mật thiết với hoàn cảnh kinh tế suy thoái và hệ thống niềm tin nghiêm khắc của người theo chủ nghĩa Calvin đã hình thành nên cuộc sống của phần lớn các nhân vật của bà.

  • Nhà văn Anh, Rudyard Kipling sinh năm 1865 tại Bombay, Ấn Độ (lúc bấy giờ là thuộc địa của Anh). Cha ông là chuyên gia về lịch sử nghệ thuật Ấn Độ. Rudyard Kipling mất năm 1936 tại Anh; mộ ông hiện nằm tại tu viện Westminster. Thời trai trẻ, ông sống ở Ấn Độ và hàng năm, có đi đến Himalaya. Rudyard Kipling được trao giải Nobel văn học năm 1907 cùng nhiều giải thưởng và bằng cấp danh dự của các đại học tiếng tăm ở Anh, Pháp, Canada và hoàng gia Anh.             Trần Ngọc Hồ Trường giới thiệu và dịch

  • Dazai Osamu (1909 - 1948) tác gia kiệt xuất, đại diện cho “trường phái vô lại”, đó là một nhóm các nhà văn có khuynh hướng nổi loạn và tự hủy, trong nền văn học cận - hiện đại Nhật Bản. Phần lớn những tác phẩm của ông đều mang tính chất tự thuật với văn phong u mặc, diễn tả tâm trạng bế tắc trong thời kỳ hậu chiến và bi kịch cá nhân, đồng thời cũng dí dỏm, hài hước một cách cay đắng.

  • Han Kang được trao giải Nobel Văn học năm 2024 do có “văn xuôi đầy chất thơ mãnh liệt đối mặt với những tổn thương lịch sử và phơi bày sự mong manh của đời người”.


  • XERGÂY ĐÔVLATÔP

  • SHERWOOD ANDERSON

  • WILLIAM SOMERSET MAUGHAM

    William Somerset Maugham là tiểu thuyết gia người Anh. Ông sinh năm 1874 tại Paris, Pháp, và là con của một cố vấn pháp luật trong tòa đại sứ Anh tại Paris.

  • Okamoto Kanoko (1889 - 1939) nhà thơ Tanka và là nhà nghiên cứu Phật giáo. Sinh ra trong một gia đình giàu có tại Tokyo, sau khi tốt nghiệp trường nữ sinh Atomi, bà theo học nữ tác gia Yosano Akiko và đã công bố một số bài thơ Tanka.

  • Nhà văn Mỹ Sarah Orne Jewett sinh năm 1849 và mất năm 1909. Bà là nhà tiểu thuyết, nhà thơ và nhà văn viết truyện ngắn (Short Story Writer). Bang Maine là không gian chính trong tác phẩm của bà. Văn chương của bà sớm đề cập đến các vấn đề sinh thái và các vấn đề xã hội khác, có tính vùng miền.
                        Trần Ngọc Hồ Trường dịch và giới thiệu

  • C. J. MCCARTHY

    Cormac McCarthy là nhà văn người Mỹ, ông nổi tiếng với phong cách viết bạo liệt và u ám. McCarthy chuyên viết tiểu thuyết và được giới hàn lâm đánh giá cao ở ngay tiểu thuyết đầu tiên, The Orchard Keeper (1965), nhưng ông không thành công với độc giả đại chúng.


  • FERNANDO SORRENTINO

  • Jon Fosse là kịch gia đương đại, nổi danh với tặng thưởng Nobel văn chương 2023. Số lượng truyện ngắn đã xuất bản không nhiều, Jon Fosse vẫn ghi dấu với một phong cách độc đáo. Người em gái nhỏ (Søster) xuất bản năm 2000, bản dịch Anh ngữ in trong tập Scenes from a childhood (Damion Searls dịch) năm 2018.

  • JOSEPHIN JOHNSON
                       (Mỹ)

    Gnark ngồi trong buồng ngủ, mắt nhìn những tấm giấy phủ tường. Một cảm giác là lạ xâm chiếm lòng anh.

  • SRI DAORUANG

    Nhà văn Sri Daoruang tên thật là Wanna Sawasdsri, sinh năm 1943, quê quán ở Phitsanulok, Bắc Bangkok, Thái Lan. Bà là tác giả của tuyển tập Quỷ truyện Dân gian (Tales of the Demon Folk, 1984).