Gia đình có vai trò quan trọng trong việc chọn lọc, lưu truyền và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Phát triển gia đình là nhiệm vụ có tính chiến lược của sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Trước tác động của quá trình phát triển kinh tế - xã hội, gia đình Việt đã trải qua những biến chuyển lớn, kéo theo sự thay đổi các giá trị gia đình truyền thống. Vì vậy, xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam là công việc cần thiết hiện nay.
Gia đình phải thực sự là nơi an toàn cho mỗi cá nhân tìm về - Nguồn: afamily.vn
Gia đình truyền thống biến đổi
“Gia đình truyền thống đang bị phai nhạt nhưng giá trị gia đình không mất đi. Văn hóa gia đình vẫn là gốc của xã hội. Giáo dục đầu tiên là giáo dục từ gia đình, giáo dục trong gia đình. Với một kết cấu bền chặt và sự gắn kết giữa các thành viên trong gia đình, cần thúc đẩy các điều kiện để thế hệ trước trao truyền cho thế hệ sau những giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, tạo nên giá trị xã hội và nhân cách con người. Các hoạt động tôn vinh gia đình mà chúng ta đang tiến hành chính là một cách góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc”. Bà Nguyễn Thị Mai Hoa - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng |
Tại Hội thảo “Vun đắp giá trị gia đình Việt Nam: Nhận diện và giải pháp” sáng 28.6, TS. Nguyễn Thị Mai Hoa, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng nhận định, chính sách mở cửa, hội nhập quốc tế, giao lưu văn hóa đã có nhiều tác động tích cực tới kết quả xây dựng gia đình Việt Nam. Tuy nhiên, gia đình Việt cũng phải đối diện với nhiều thách thức, thậm chí khủng hoảng. Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình lỏng lẻo hơn, một số truyền thống tốt đẹp trong các gia đình bị phá vỡ.
Theo một khảo sát của Viện Nghiên cứu gia đình và giới năm 2020, quan điểm hôn nhân của thanh niên đã cởi mở hơn, hiện đại hơn với một số hiện tượng hôn nhân gia đình mới. Tình trạng sống độc thân, kết hôn đồng giới, sống thử, chung sống không kết hôn, làm mẹ đơn thân… ngày càng nhiều. Trong gia đình, việc giáo dục con cái, trách nhiệm chăm sóc cha mẹ già cũng đã thay đổi đáng kể. Con cái ít được cha mẹ quan tâm, đôi khi bị phó mặc cho nhà trường, chịu sự tác động của môi trường xã hội. Việc chăm sóc cha mẹ già chuyển từ trực tiếp hàng ngày sang gián tiếp qua hỗ trợ tài chính, quan tâm đời sống tâm lý, tình cảm…
PGS.TS. Trần Thị Minh Thi - Viện trưởng Viện Nghiên cứu gia đình và giới, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết thêm, việc bùng nổ thiết bị thông minh khiến các cá nhân dễ dàng đắm chìm trong thế giới ảo, giảm giao tiếp trong gia đình và xã hội. Trong thế giới phẳng hiện nay, lối sống, cảm xúc, ứng xử, hệ giá trị của con người và đặc biệt là sự duy trì các quan hệ xã hội thực sự thay đổi…
Những biến đổi trong bối cảnh xã hội mới đặt ra yêu cầu có cách nhìn “động” hơn về mối quan hệ của thiết chế gia đình với các thiết chế xã hội khác như kinh tế, văn hóa, chính trị… thúc đẩy vai trò và sự tham gia của gia đình vào quá trình phát triển xã hội bền vững.
Giáo dục đạo đức, nhân văn
Nghiên cứu các giải pháp nhằm vun đắp hạnh phúc gia đình trong xã hội hiện đại, PGS.TS. Trần Thị Minh Thi cho biết, vấn đề đặt ra đối với các gia đình Việt Nam trong giai đoạn này là làm thế nào vừa tiếp thu những giá trị nhân văn mới trong xu thế hội nhập, vừa giữ được bản sắc dân tộc và phát huy được những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam, tạo điều kiện cho sự ổn định và phát triển lâu dài đất nước.
Để làm được điều đó, theo PGS.TS. Trần Thị Minh Thi, 4 giá trị gia đình quan trọng cần quan tâm trong giai đoạn tới gồm: An toàn, thịnh vượng, trách nhiệm và bình đẳng giới. “Gia đình trước hết và quan trọng nhất là môi trường sống lành mạnh, yêu thương, không có bạo lực, xâm hại, xao lãng, nơi cá nhân tìm về khi gặp khó khăn, giúp cá nhân không xa lánh xã hội và rơi vào các thách thức khó khăn kế tiếp, cân bằng tâm lý, tình cảm cho cá nhân trước áp lực cuộc sống”.
Bà Nguyễn Thị Mai Hoa bổ sung, cũng cần tập trung tuyên truyền về gia đình và giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình; xác định hệ giá trị chuẩn mực mới cho gia đình Việt Nam; hỗ trợ xây dựng gia đình với ý nghĩa là môi trường giáo dục đầu tiên và suốt đời của mỗi người. Cụ thể, cung cấp tới từng gia đình các kiến thức, kỹ năng sống như kỹ năng làm cha mẹ, kỹ năng ứng xử giữa các thành viên trong gia đình với nhau và với cộng đồng. Giáo dục mọi gia đình tự nguyện, tự giác, tích cực thực hiện nếp sống văn minh… Đặc biệt, phải kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam là yêu thương, chia sẻ, gắn với những giá trị tiên tiến của gia đình trong xã hội phát triển.
Theo ý kiến nhiều chuyên gia, vun đắp giá trị gia đình Việt Nam về cơ bản là từ phong trào lấy phụ nữ làm hạt nhân nhằm bảo vệ các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình, để gia đình thực sự là nơi an toàn cho mỗi cá nhân tìm về, vợ chồng bình đẳng, cùng nhau xây dựng gia đình thịnh vượng, bền vững và văn hóa, góp phần phát triển xã hội bền vững, hạnh phúc.
"Văn hóa gia đình cần được xây dựng trên nền tảng nhân văn, đề cao giá trị đạo đức, nền nếp, kỷ cương một cách tự giác, nuôi dưỡng tâm hồn, rèn luyện phẩm chất, hình thành nhân cách con người. Giá trị hôn nhân và con cái trong gia đình cần tiếp tục khẳng định. Yếu tố bình đẳng, tiến bộ trong gia đình hiện đại cần được thấm sâu hơn" - TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy - Học viện Phụ nữ Việt Nam đề xuất.
Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Bùi Thị Hòa cho biết, gần đây, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã đưa tiêu chí văn hóa vào nội hàm các cuộc vận động trên toàn quốc, như "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch" (không đói nghèo, không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, không có bạo lực gia đình, không có trẻ em suy dinh dưỡng và bỏ học; sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ); các mô hình xây dựng gia đình hạnh phúc có sự tham gia của nam giới và các thành viên trong gia đình…
Nguồn: Hương Sen - ĐBND
Trong xã hội dịch chuyển, Tết với mỗi thế hệ mang giá trị, ý nghĩa khác nhau. Nếu nhiều gia đình trẻ có thể đóng cửa dắt nhau đi du lịch, đón và chơi Tết ở một nơi xa thì với không ít người cao tuổi, ngày Tết vẫn mang giá trị truyền thống bất biến. Tuy nhiên, một điều chung nhất dễ nhận thấy, đó là trong tâm thức mỗi người Việt luôn trân trọng những giá trị linh thiêng ngày Tết cổ truyền.
Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngày 5/4/2016 đã ban hành Luật Báo chí - văn bản pháp lý quy định về quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân, tổ chức và hoạt động báo chí, quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia và có liên quan đến hoạt động báo chí, quản lý nhà nước về báo chí.
Tính đến hết năm 2018, tỉnh Quảng Nam có 379 di tích các loại, phần lớn hư hại xuống cấp do thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thời tiết khắc nghiệt...
ĐẶNG PHÚC
Phía sau những mẫu quảng cáo “cho vay lãi thấp, không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, nhanh gọn”, hoạt động “tín dụng đen” đang biến tướng khắp mọi nơi, gây ra nhiều hệ lụy khôn lường cho xã hội. Không dừng lại ở đó, “tín dụng đen” khi núp bóng dưới hình thức công ty dịch vụ tài chính, đang thao túng nhiều phận đời, khiến họ lao đao.
Vừa qua tại Trung tâm Chiếu phim Quốc gia, Hà Nội đã diễn ra hội thảo: “Phim như một di sản văn hoá” do Hội đồng Anh phối hợp với Viện Phim Việt Nam tổ chức. Với nội dung tương lai nào cho việc lưu trữ phim Việt Nam, đặc biệt từ góc nhìn phim tài liệu– một di sản văn hoá của nước nhà.
Tại lễ tổng kết năm 2018, nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam vui mừng thông báo: Kinh phí cho các cấp hội và văn nghệ sĩ vẫn được Nhà nước hỗ trợ.
Trong những năm qua, du lịch cộng đồng (DLCĐ) đã đem đến nhiều tác động tích cực cho xã hội, mang lại các lợi ích về văn hóa, kinh tế và môi trường. Tuy nhiên, do chưa có chiến lược phát triển bài bản, các mô hình du lịch cộng đồng ở Việt Nam vẫn chủ yếu hoạt động theo kiểu manh mún, nhỏ lẻ với chất lượng phục vụ chưa cao.
Nền tảng để xây dựng một xã hội hài hòa, chia sẻ và nhân ái là sự bình đẳng. Tuy nhiên, vẫn còn đó nhiều câu chuyện về sự bất bình đẳng trong xã hội mà nhiếp ảnh vừa là công cụ vừa là không gian để các câu chuyện được kể lên một cách chân thật và truyền cảm hứng nhất.
Trong lịch sử, chưa bao giờ Việt Nam có đội ngũ những người làm lý luận, lịch sử và phê bình mỹ thuật chuyên nghiệp như hiện nay, đóng góp các công trình nghiên cứu mỹ thuật từ giai đoạn cổ đến hiện đại một cách dày dặn, liên tục và xuyên suốt. Tuy nhiên, việc đào tạo nhân lực cho ngành lý luận, lịch sử và phê bình mỹ thuật đang đứng trước nhiều khó khăn.
Trong sự phát triển chung của văn học nghệ thuật (VHNT), lực lượng nghệ sĩ trẻ, nghiên cứu trẻ đang đóng một vai trò rất lớn trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Thế nhưng, với các loại hình VHNT truyền thống, dân gian vai trò của những người trẻ hiện nay đang khá mờ nhạt bởi sự chi phối của xã hội.
Việt Nam có 443 mạng xã hội do các danh nghiệp trong nước cung cấp dịch vụ, được Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cấp phép hoạt động, tuy nhiên, số người tham gia sử dụng không cao.
Đó là khi cảm xúc bỗng chộn rộn, thôi thúc bàn tay cầm cây bút viết nên một đôi câu thơ, dạo vài khúc nhạc hay cọ vẽ những mảng màu. Đó là khi, những văn nghệ sĩ được người đời mến mộ, hẹn nhau làm nên một ấn phẩm ngày Tết. Để ra giêng ngày rộng tháng dài, ai đó sẽ giở cuốn sách thơm mùi mực, nhẩn nha nhấm nháp phong vị ngày xuân…
Một đất nước không có nghệ thuật giống như con người không có tâm hồn, nhưng nghệ thuật ấy mà đóng đinh một chỗ thì chẳng khác nào một tâm hồn cằn khô. Rất may, nhiều nghệ sĩ vẫn miệt mài lao động và chuyển mình sáng tạo.
“Để xây dựng một triết lý giáo dục mang tính thống nhất, rõ ràng đòi hỏi sự tham gia của nhiều người. Song, theo tôi, nền giáo dục cần lấy mục tiêu cuối cùng là phục vụ cuộc sống, tức phải đào tạo ra những con người hành động, sáng tạo, chứ không phải là những con người nói theo khuôn, làm theo mẫu như thực tế đã và đang diễn ra”, Nhà giáo Ưu tú Vũ Thế Khôi nêu ý kiến.
Nhiều chính sách về đào tạo giáo viên sư phạm, các chính sách ưu tiên, ưu đãi cho người học âm nhạc dân tộc, các cải cách và những quyết định xây dựng chương trình mới đưa âm nhạc vào giảng dạy tại bậc Trung học phổ thông là những động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của giáo dục âm nhạc nói riêng và sự nghiệp giáo dục đào tạo con người nói chung.
Những năm gần đây, vi phạm bản quyền âm nhạc luôn là một vấn đề làm “nóng” dư luận.
Những năm qua, vấn đề quản lý và bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan được nhà nước đặc biệt quan tâm và thực thi một cách tích cực. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan ở lĩnh vực âm nhạc vẫn liên tục xảy ra các sai phạm với nhiều hình thức và mức độ phức tạp.
Trong những năm gần đây, vi phạm bản quyền tác giả trong lĩnh vực văn học - nghệ thuật đã trở thành một “vấn nạn” làm đau đầu các cơ quan quản lý. Mặc dù đã có những chế tài xử phạt nhưng dường như đây vẫn chưa thực sự là những liều thuốc “đặc trị” để xử lý các vi phạm.
Như đã đưa tin, từ ngày 1 đến 5/11, Liên hoan Ca trù toàn quốc 2018 sẽ diễn ra tại Hà Tĩnh với sự tham gia của 13 tỉnh, thành có di sản ca trù. Với tư cách là Tổng đạo diễn của sự kiện này, nhà nghiên cứu âm nhạc Đặng Hoành Loan đã có những chia sẻ.
Có khi nào bạn lúng túng khó xử khi trong nhà có quá nhiều sách? Sách tự mua. Sách được tặng. Sách tự làm ra. Sách của ngày xưa. Sách mới bây giờ. Theo năm tháng, sách trong nhà cứ chất chồng lên mãi...