NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Jen học trước tôi hai năm, đàn chị. Cô là thường trú, PGY- 4, tôi là PGY- 2. Trong nghề chúng tôi, hơn nhau một năm đã là tình thầy trò, huống gì hơn hai.
Đàn anh đàn chị đi trước chỉ vẽ tận tình cho người sau, vì trong thực tế, những vị thầy chính thức chỉ giảng bài ở lớp rồi biến mất, đâu đó, khi trong phòng mổ, khi phòng mạch riêng, chỉ người đi trước mình một hai năm mới là thầy thực sự. Dù thế Jen nhỏ tuổi hơn tôi, người dong dỏng cao, tóc vàng, mắt xanh biếc, gốc Ái nhĩ lan, cứ như vừa bước ra từ một cuốn tiểu thuyết của Virginia Woolf hay là từ một ga xe lửa, ga Lyon đèn vàng, trong thơ Cung Trầm Tưởng. Trong một lần đi uống bia, vì ở nơi làm việc của tôi thường trú đàn anh bao giờ cũng dẫn đàn em đi uống bia tuần một lần, gọi là xả hơi sau nhiều đêm thức trắng, trong một lần như vậy, tôi nói ý tưởng ấy. Cô cười phá lên, hỏi thơ của ai, tôi bạo miệng dịch mấy câu thơ, chắc nàng chẳng hiểu gì thứ tiếng Anh ba nháp của tôi, nhưng cũng cười với nhau. Tóm lại đó là một thường trú thân mật, giỏi giang, tận tình. Một lần có trường hợp sinh khó, người mẹ đẻ con so, đuối sức sau cơn chuyển dạ gian khổ. Sau khi lá nhau sinh xong, tử cung co hồi kém, dù đã dùng oxytocin, lại rách vùng sinh dục phức tạp, sâu, chảy máu. Bọn sinh viên đàn anh ra về hết, tôi phải ngồi may, nhiều mũi. Tay chân tôi mỏi rời rã sau một đêm thức trắng, hôm qua chỉ kịp ăn bữa chiều nửa bữa, bụng đói meo. Vết thương phức tạp, Jen đứng phía sau lưng chỉ dẫn cho tôi. Hơi thở của cô phả vào gáy nóng ấm. Có một lúc vết thương rách sâu tinh vi quá, tôi không xử lý được, cô phải vươn tay qua vai tôi, dùng ngón tay để hướng dẫn. Sản phụ là một người đàn bà mập mạp, nhiều mỡ, tôi gắng sức kéo đường chỉ ra xa, cái kim may bất ngờ bật lên thật mạnh, đâm lút vào ngón tay trỏ bên phải của Jen.
Tôi bàng hoàng. Kim đâm gần xuyên suốt. Cô đau đớn, kêu lên một tiếng, hốt hoảng lùi lại, rồi ôm tay, không nói thêm gì nữa. Tôi dừng tay lại một lúc, chết điếng. Tôi quay mặt lại, lí nhí qua khẩu trang, nhưng Jen xua tay bảo tôi làm việc tiếp. Tôi chỉ muốn cởi áo choàng ra, ôm lấy cô mà xin lỗi. Lúc ấy trong phòng không có ai, các y tá cũng bận tíu tít. Tôi chửi thề trong bụng, không biết sao đêm trực của tôi bao giờ họ cũng thi nhau đẻ nhiều thế. Xấu hổ. Hối hận. Nhưng máu sản phụ chảy nhiều, Jen giục tôi may tiếp để cầm máu. Khi mọi chuyện đã xong, tôi đứng lên xin lỗi và hỏi thăm thì cô lắc đầu, an ủi tôi đừng quá lo lắng. Tôi liếc nhìn, khuôn mặt cô hơi tái lại, lo âu. Sau đó trên page lại gọi tôi đến trường hợp khác vì các nội trú bỏ đi phòng mổ cả. Sáng sớm hôm sau, ngớt việc, nghĩ chuyện đêm qua, càng nghĩ càng lo, tôi trở lại thăm bệnh nhân và coi hồ sơ một cách kỹ càng. Đúng như tôi đã nghi ngờ. Đó là một người phụ nữ mắc bệnh AIDS, thời ấy bệnh này vừa được phát hiện ở phương Tây chưa lâu lắm, chưa có thuốc chữa trị như bây giờ, là một cơn ác mộng đối với cả thế giới. Người nào mắc phải coi như bị án tử hình. Việc lây qua đường máu hay sinh dục khá phổ biến vì nhiều người còn chưa biết đến bệnh. Tôi đi tìm Jen, thấy cô ngồi bên cửa sổ trong cái lounge dành cho sinh viên. Cô đã làm xong các xét nghiệm máu cần thiết và đang chờ kết quả, có lẽ phải nhiều ngày, và thật ra các xét nghiệm chính phải làm trong ba tháng nữa, ngay cả khi kết quả bình thường cũng không nói được gì. Tôi được biết cô xin vắng mặt trong bệnh viện một thời gian ngắn. Rồi sau đó tôi kết thúc kỳ thực tập ở khoa sản, định bụng sẽ quay lại gặp cô, thế mà thời gian trôi đi vùn vụt, khi tôi trở lại thì đã vài tuần lễ, mùa thu đã tới, gặp toàn người mới, vì đó là một năm học mới, và tôi mất bóng của Jen từ đó.
Tôi nhớ lần quay lại sáng hôm ấy, sau lần trực chung, tần ngần đứng nhìn cái dáng của cô ngồi bên cửa sổ. Cô vừa xem hồ sơ bệnh nhân, vừa trầm tư suy nghĩ, có một vẻ buồn rầu đau đớn, một sự chịu đựng không thể tả được, trên khuôn mặt thanh tú của cô, những lọn tóc sợi nhỏ vàng hất ra sau gáy, lơ thơ trước ngực, cắt cái bóng lên bầu trời sau khung cửa mùa thu, ngoài trời lá phong vàng trong suốt như mật ong rào rạt bay qua. Cảm giác ấy làm tôi không chịu nổi. Nhiều năm sau, mỗi khi mùa thu về, nhớ lại, tôi nhận ra rằng đó là một cảm giác kỳ lạ. Vừa ngưỡng mộ vừa thương xót, nửa hối hận nửa như tình yêu, như khi bạn vừa mất đi một thứ gì quý giá, không biết làm gì để lấy lại được, tuy bảng lảng mơ hồ nhưng bạn biết là có thật.
N.Đ.T
(SHSDB35/12-2019)
THUẬN AN
(Đọc cuốn ký sự đường xa “18 tuổi và chuyến phượt solo đầu đời trên đất Mỹ” của Phạm Nguyễn Linh Đan, Nxb. Hội Nhà văn 2018).
(Để tưởng niệm thi sĩ Mary Oliver, vừa mất ngày 17 tháng 1, 2019, tại Florida, 83 tuổi)
ĐỨC TÙNG
CHU HUY SƠN
Khó có thể kể hết những nhà thơ Việt Nam và thế giới bắt gặp cảm hứng từ cuộc đời cao đẹp và vô cùng trong sáng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để sáng tác nên những tác phẩm về Người. Song, tôi cho rằng, bài thơ “Hồ Chí Minh - tên Người là cả một niềm thơ” của nhà thơ Cuba là một trong những sáng tác hay nhất viết về Bác.
Sinh năm 1947 tại Rio de Janeiro, Brazil, 40 tuổi mới viết và xuất bản cuốn sách đầu tiên, Paulo Coelho được xem là nhà văn (còn sống) được đọc nhiều nhất thế giới: tuy số lượng tác phẩm đến nay chỉ trên 20 cuốn, nhưng đã phát hành đến 86 triệu bản tại 150 quốc gia, trong đó có nhiều cuốn luôn ở trong danh sách best- seller (số liệu tính đến tháng 6/ 2015). Ngày 22/12/2016, trong danh sách 200 tác giả có ảnh hưởng lớn nhất thế giới do công ty Richtopia đề xướng, Paulo Coelho được kể tên ở vị trí thứ 2.
WILLIAM D. ADAMS
LGT: William D. Adams hiện là học giả cao cấp tại quỹ hỗ trợ nhân văn và khoa học nghệ thuật lừng danh Andrew W. Mellon của Hoa Kỳ. Từ 2014 - 2017, ông được Tổng thống Obama (lúc đương nhiệm) bổ nhiệm giữ chức vụ chủ tịch Tổ chức Quốc gia về Nhân văn (NEH) - cơ quan độc lập của chính phủ tài trợ các dự án văn hóa, nghệ thuật, và giáo dục.
PABLO NERUDA
LGT: Pablo Neruda, nhà thơ Mỹ Latinh nổi tiếng thế giới, sinh năm 1904 tại Parral, Chile. Năm 1920 ông đến Santiago để học tập và công bố bài thơ đầu tiên “La canción de la fiesta” (1921), rồi được biết đến rộng rãi qua tập thơ “Crepusculario” (1923).
PHẠM THỊ PHƯƠNG THẢO
Tôi xin được dùng tên một bài thơ viết tại Paris của mình làm tựa đề cho bài viết này. Đó là những cảm xúc thăng hoa, những phút giây hạnh phúc và cũng là những kỷ niệm khó quên cùng bạn thơ của 24 quốc gia tham dự cuộc thi Slam thơ Quốc tế 2018 tại Paris tháng 5/2018 vừa qua.
PHẠM HỮU THU
Nhân loại kính nể không chỉ vì đất nước Nhật Bản bình tĩnh ứng phó thiên tai mà còn gây thiện cảm qua hành vi ứng xử của họ.
NGUYỄN THANH VIỆT
Nguyễn Thanh Việt là nhà văn gốc Việt đoạt giải văn chương Pulitzer, tác giả của “The Sympathizer,” “The Refugees,” và “Nothing Ever Dies: Vietnam and the Memory of War.” Ông hiện là giáo sư Anh văn tại Đại học Nam California (Mỹ).
(T. Segers đặt câu hỏi, Hans Robert Jauss trả lời, Timothy Bahti dịch [sang tiếng Anh], Tạp chí New Literary History, Vol. 11, No. 1, Johns Hopkins University Press, 1979).
HENRY SLESAR
Nhà văn nổi tiếng Henry Slesar (1927 - 2002) viết tiểu thuyết, kịch bản, trinh thám, khoa học viễn tưởng đặc sắc về thủ pháp hài hước, kết cục trái chiều.
PHẠM ĐĂNG
Thế giới vừa vĩnh biệt một thiên tài: Stephen William Hawking.
Ngày sinh của Hawking (8 tháng 1 năm 1942) đúng 300 năm sau ngày mất của Galileo Galilei (8 tháng 1 năm 1642). Ông qua đời (14/3/2018) vào ngày số Pi, cũng là ngày sinh của Albert Einstein (14 tháng 3 năm 1879).
Robert Arthur, Jr. sinh năm 1909, tại Philippines, nơi cha của ông, sĩ quan quân lực Hoa Kỳ, đóng quân. Tuổi thơ của ông cũng theo chân cha nay đây mai đó, có điều là ông không nối nghiệp cha (dù đã được nhận vào trường West Point), mà chọn học ngành văn chương.
HENRY JAMES
Henry James: Nhà văn Mỹ (1843 NewYork - 1916 Luân Đôn), viết tiểu thuyết, truyện ngắn, phê bình văn học; đặc biệt yêu văn học, nghệ thuật Pháp. Tác phẩm: 112 truyện ngắn (1864 - 1910), Toàn tập (1990 - 2009). Chủ đề: Ý thức, tâm lý; mơ mộng, tình cảm; vẻ đẹp, chân lý nghệ thuật.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Trước khi biết lòng tử tế là gì
Bạn phải mất đi nhiều thứ
NGUYỄN DƯ
Đọc Thơ Đường bất ngờ thấy bài Lương Châu từ của Vương Hàn (687 - 726):
Bồ đào mĩ tửu dạ quang bôi
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi.
Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,
Cổ lai chinh chiến kỉ nhân hồi.
PHẠM TRƯỜNG THI
Tôi và nhà văn Hà Phạm Phú nhận lời mời của Hội Nhà văn Việt Nam đi dự Hội thảo văn học quốc tế Trung Quốc và các nước lưu vực sông Mê Kông gồm: Myanmar, Lào, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam được tổ chức từ ngày 21 đến 25 tháng 5 năm 2017 tại thành phố Nam Ninh, tỉnh Quảng Tây, khu tự trị dân tộc Choang Trung Quốc.
W.S. PEIRIS
W.S.Peiris sinh 1932; đạt giải nhì truyện ngắn tiếng Anh trong cuộc thi Văn học quốc gia Tích Lan năm 2008. Hiện ông sống tại Kiribathgoda, Sri Lanka.
PHẠM TẤN XUÂN CAO
Chủ nghĩa hiện đại khởi đi với các đại tự sự và niềm tin vô điều kiện của nó vào Lý tính đồng thời chủ nghĩa hậu hiện đại nổi lên để phản ứng lại sức hướng động tuyến tính như thế của chủ nghĩa hiện đại, khi mà nó luôn muốn cổ xúy cho một sự bất tín về phía các đại tự sự và tiến hành giải kiến tạo chúng.