Cách đây 40 năm khi nhà xuất bản Morrow and Avon chi 5 triệu đô la cho James Clavell, tác giả những cuốn tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng như Hồng Kông ngày ấy, Đại tướng quân, Whirlwind, giới xuất bản ở Mỹ choáng váng. Nhưng bây giờ tiền nhuận bút đã vượt xa kỷ lục ấy.
Layne Heath (trái) và Stephen King
Năm ngoái nhà văn Stephen King (với cuốn Vùng chết) đã ký một hợp đồng với hai nhà xuất bản Viking Perguin và New American Library, theo đó ông sẽ được trả khoảng 30 đến 40 triệu đôla cho 4 cuốn sách thuộc loại kinh dị mà ông sắp viết.
Nhà xuất bản Warner Books ứng cho tiểu thuyết gia lịch sử Alexander Ripley 4,9 triệu đôla không chỉ để viết tiếp phần 2 cuốn Cuốn theo chiều gió (trong khi tổng số tiền nhuận bút Masgert Mitchell nhận được khi viết quyển tiểu thuyết nổi tiếng này chỉ là 500 đôla).
Chắc các bạn vẫn chưa quên nhà văn "Mafia" Mario Puzo tác giả cuốn Bố già (God Father) được săn đón đến nỗi NXB Simon and Schuster đòi ứng 3 triệu đôla cho cuốn sách chưa viết trang nào. Một nhà xuất bản khác tăng thêm 1 triệu buộc Simon and Schuster tăng theo hợp đồng, trong vòng 6 tháng ông phải nộp bản thảo.
Ngay cả với cây bút mới vào nghề như Layne Heath cũng được nhà xuất bản ở Mỹ (với tổng doanh thu hàng năm là 15 tỷ đôla) liều mua bản thảo dù chúng chỉ có một phần nhỏ cơ may trở thành sách bán chạy. Layne Heath là một cựu chiến binh Việt Nam, đang dở sống dở chết vì thất nghiệp, bèn lấy bàn máy chữ viết đại một cuốn tiểu thuyết với bối cảnh là những ngày làm phi công trực thăng ở Việt Nam. Thế là cuốn CW2 (Thượng sĩ nhất) được trả 300.000 đôla.
Tất cả những số tiền nhuận bút khổng lồ ấy chứng tỏ ngành xuất bản đang cạnh tranh dữ dội, một thị trường sách béo bở, nghề cầm bút xem ra có thể trở thành ngành hái ra tiền. Ở Mỹ ngày nay chỉ có chừng 6 nhà xuất bản chính (chiếm 60%) lợi nhuận khoảng 1,3 tỷ, họ phải săn lùng những quyển sách của những tên tuổi quen thuộc, đang có uy tín với người đọc.
![]() |
Tom Wolfe, tác giả được các nhà xuất bản hứa hẹn 15 triệu đôla cho cuốn sách sắp viết |
Nhà văn càng có giá, càng làm khổ các nhà xuất bản nhỏ. Chẳng hạn Tom Wolfe (Cộng tác lâu năm với Farrar, Straus và Giroux) đã thành công vang dội với tiểu thuyết The Bonefire of the Vanities (Ngọn lửa phù hoa), cuốn sách được báo Time bầu chọn là một trong 10 cuốn sách hay nhất trong thập niên 81). Sau đó các nhà xuất bản đàn anh nhảy vào, nhử Tom Wolfe với số tiền béo bở 15 triệu đôla cho cuốn sách tiếp theo của ông. Đương nhiên Farrar và Straus phải xoay xở tìm cách giữ chân Tom Wolfe. Khổ nỗi nhà xuất bản này năm ngoái chỉ thu nhập được 30 triệu, vì vậy họ phải thương lượng với nhà xuất bản sách bỏ túi Bantam Book để trả cho Wolfe 7 triệu đô la.
Hay trường hợp giáo sư sử học trường đại học Yale, Paul Kenedy đã được nhà xuất bản Random trả hai chục nghìn đôla cho cuốn "The Rise and Fall of the Great Powers" (Sự phát triển và sụp đổ của các thế lực) và sách trở thành sách bán chạy năm 1988. Thế là Random House tự động tăng tiền tạm ứng đến 600.000 đô cho Paul viết cuốn khác. Còn Amy Tan lúc nhận 50 nghìn đôla cho cuốn tiểu thuyết đầu tay "The Joy Luck Club” (Câu lạc bộ Joy Luck) cũng không thể ngờ sẽ bán được bản quyền cuốn này đến 1,2 triệu đôla.
![]() |
Amy Tan, người đã thành công lớn với cuốn tiểu thuyết đầu tay "The Joy Luck Club" |
Thế nên đối với các nhà văn ăn khách như Sidney Sheldon hay Jackie Collins thì phải nói là "siêu nhuận bút". Có một điều là nhà xuất bản ở Mỹ không vì thế mà bỏ quên các nhà văn trẻ hay các cuốn ít tính thương mại. Độc giả Mỹ có một đặc tính là thích của lạ, thích "phát hiện" như Nhà xuất bản Doubleday chẳng hạn năm nay sẽ in 18 cuốn tiểu thuyết đầu tay so với năm 1986, chỉ in 2 cuốn.
Trước đây mỗi cuốn như thế chỉ được trả nhuận bút khoản 5000 đôla. Bây giờ được tăng lên khoản 20.000 đôla dù sao việc cạnh tranh này làm nhuận bút lên cao cũng làm các nhà xuất bản nôn ruột. Họ chỉ sợ đến một lúc nào đó sập tiệm vì vớ phải một vài tác giả ăn khách dỏm.
HÀ THỊ BÍCH HƯỜNG dịch
(Theo báo Time tháng 6/90)
(TCSH47/05-1991)
Kho tài liệu lưu trữ của tiểu thuyết gia nổi tiếng từng đoạt giải Nobel Văn học Gabriel Garcia Marquez đã vừa được một trung tâm của trường Đại học Texas mua lại. Điều này đồng nghĩa với việc các các bài viết phê phán về chính sách đối ngoại Mỹ của Marquez sẽ được bảo tồn tại đất nước mà không phải lúc nào ông cũng có cảm tình.
Theo báo chí Italy, ngôi nhà mà họa sỹ/nhà sáng chế vĩ đại thời Phục hưng Leonardo da Vinci đã ở trong thời gian vẽ bức "Tiệc ly" bất hủ đang được chủ nhà rao bán.
TRẦN HUYỀN SÂM
Việc trao giải Nobel cho Patrick Modiano - nhà văn Pháp, đã gây sự ngạc nhiên đối với công chúng mến mộ tiểu thuyết gia Murakami.
LÊ ĐỖ HUY
Cựu học trò thời bao cấp hẳn đều sốc bởi cách trình bày của Malthus (1766 - 1834): dân số quả đất tăng theo cấp số nhân, trong khi sản lượng thực phẩm cung cấp tăng theo cấp số cộng…
Vivre, c'est s'obstiner à achever un souvenir/ Sống là cố gắng ngoan cố để hoàn tất một kỷ niệm.
RENÉ CHAR
Một trong những đoàn thám hiểm đầu tiên đặt chân tới Nam Cực đã phải gánh chịu một kết cục bi thảm khi cả đoàn 5 người ra đi, không ai sống sót trở về. Mới đây, cuốn nhật ký hành trình của chuyến đi thảm kịch đó đã được tìm thấy trong băng đá.
CƠM HẾN
Đã gần bốn năm nay tôi gắn bó với Boston, và mỗi ngày tôi lại thấy yêu vùng đất này hơn một chút. Boston là thành phố văn hóa, giáo dục lâu đời, là “linh hồn nước Mỹ”, cái nôi của cuộc cách mạng giành độc lập từ nước Anh mẫu quốc. Boston là nơi hội tụ các anh tài không chỉ từ khắp nơi trên nước Mỹ mà còn từ rất nhiều quốc gia trên thế giới. Boston duyên dáng, hào hoa, sang trọng, cổ kính…
Đại diện Bộ Ngoại giao Nga về các vấn đề nhân quyền, dân chủ và nhà nước pháp quyền, ông Konstantin Dolgov ngày 15/10 kêu gọi cộng đồng quốc tế lên án mạnh mẽ vở nhạc kịch "Tsukurs Herbert Cukurs" đang được dàn dựng ở Latvia.
Thật khó có thể tin rằng một tác phẩm nghệ thuật trừu tượng lại có thể tác động đến lịch sử khoa học. Nhưng cách Niels Bohr từng dự cảm về thế giới không thể nhìn thấy được của các hạt electron đã cho thấy: khoa học cần nghệ thuật.
Nhà thơ Nga vĩ đại Mikhail Lermontov được coi là “người kế tục” của “mặt trời thi ca Nga” Aleksandr Pushkin. Ông sinh ngày 15/10 /1814 tại Moskva và mất ngày 15/7/1841 trong một cuộc đấu súng với bạn đồng môn Nikolai Martynov.
Bốn ngày sau khi Nobel Văn học năm 2014 gọi tên Patrick Modiano, nhà văn Pháp vẫn coi đây là giải thưởng kỳ lạ dành cho mình.
CAROL MUSKE DUKES
Thơ có quan trọng gì không? là một câu hỏi không có câu trả lời, nhưng điều này vẫn không ngăn được các nhà thơ (và hầu như cả mọi người) thử tìm một giải đáp.
Trong những năm tháng tồn tại, Liên Xô đã có không ít bí mật, trong đó, có những bí mật có khả năng ảnh hưởng đến uy tín và an ninh quốc gia; vì thế, được che chắn, bảo vệ một cách hết sức cẩn trọng với nỗ lực của cả hệ thống chính trị.
Trước các đồng sự của mình tại tòa Bạch ốc, Tổng thống Barack Obama bất ngờ mang tấm bích chương. Ông trịnh trọng bước ra trong im lặng và sau đó, Ông nở nụ cười thật tươi, những bàn tay của các nhân viên của Ông vỗ đều. Một cử chỉ thật đẹp, một nhân cách “thuyết pháp vô ngôn” của vị Tổng thống nước Mỹ.
Auguste Rodin, nhà điêu khắc vĩ đại đã tạc nên “Người suy tưởng” và “Nụ hôn”, từng yêu say đắm rồi rũ bỏ người học trò và cũng là nàng thơ quan trọng nhất trong sự nghiệp của ông, Camille Claudel.
Tolstoy từng ấp ủ thực hiện một cuốn sách “đem lại cho người đọc sức mạnh nội tâm, sự bình thản, hạnh phúc, giúp họ giao tiếp được với những nhà tư tưởng vĩ đại…” nhưng cho đến hôm nay, ít người còn nhớ tới cuốn sách này của ông.
LTS: Yann Martel sinh ngày 25 tháng 6 năm 1963 tại Salamanca, Tây Ban Nha và hiện đang sinh sống tại Montréal, Canada. Ngoài việc nổi tiếng với Cuộc đời của Pi, Martel được coi là một người táo bạo khi nảy ra sáng kiến cứ nửa tháng lại gửi sách cho Thủ tướng Canada Stephen Harper và đề nghị Harper nên đọc. Dưới đây là một trong những lá thư đó của ông, qua bản dịch của Nguyễn Đức Tùng.
Nghệ sĩ piano chuyên nghiệp tài năng Igor Lovchinsky, người hiện đang theo học Tiến sĩ chuyên ngành vật lý học tại Đại học Harvard, trò chuyện với mục Sự nghiệp trên tạp chí Science, cho biết anh đã “bị” nghiện khoa học như thế nào và những trải nghiệm âm nhạc giúp ích gì cho anh khi làm khoa học.
"Kính gửi đồng chí Mikhail Sergeyevich Gorbachov, Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Liên Xô...
Cuốn tự truyện lần đầu được xuất bản của nữ nhà văn Laura Ingalls Wilder - tác giả cuốn tiểu thuyết nổi tiếng “Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên” - sẽ cho độc giả được biết những điều không như mơ đằng sau cuộc sống được “tô vẽ” trong cuốn tiểu thuyết…