ANĐRÂY GOCBUNỐP (Tiến sĩ ngôn ngữ học Liên Xô)
Gần đây đã có những khám phá rất có ý nghĩa ở Washington và London, trong những cuốn sách đã yên nghỉ trên các kệ sách thư viện trong cả bốn thế kỷ nay.
Ảnh: internet
![]() |
Trong nhiều năm trời, các chuyên gia đã tranh cãi về những bài Sonnet của Shakespeare, nhưng nhà thơ lớn này lại có một tác phẩm còn bí ẩn hơn nữa, "Phượng hoàng và Chim Gáy", một bài thơ than vãn về cái chết của một đôi tình nhân thuộc dòng thế phiệt trâm anh. Những người viết tiểu sử của Shakespeare theo truyền thống vẫn tin rằng bài thơ ra đời vào năm 1601, đó là ngày tháng ghi ở trang đề tựa trong tuyển tập của Robert Chester, là tập thơ đăng bài thơ ấy lần đầu tiên. Ba bản còn lại hiện ở Thư viện Folger Shakespeare (Washington) ghi năm 1601, bản ở Thư viện Huntington (Mỹ) lại mất trang ghi tựa đề và ngày tháng xuất bản, và bản ở thư viện Nhà bảo tàng Anh, đề năm xuất bản là năm 1611.
Cái chết của những ai đã được Shakespeare than vãn và những người đồng thời với ông trong tuyển tập thơ của Sir Robert Chester gán cho cái danh hiệu là "Kẻ tử vì tình ái" ? Tại sao cuốn sách lại không được dư luận quần chúng chú ý ? Cuốn sách ấy đã không hề đăng ký theo như luật lệ ngày ấy, cũng chẳng được đề cập ở một tài liệu nào cả. Đến thế kỷ thứ mười chín R.W.Emerson đã đề nghị Học viện Quốc gia Mỹ trao một giải thưởng đặc biệt cho người nào tìm ra được điều bí ẩn của bài thơ.
Trong 100 năm qua nhiều giả thuyết đã được đặt ra, nhưng chẳng một ai tìm ra một cách giải quyết ổn thỏa.
Một chuyên gia Xô Viết viết về Shakespeare, Giáo sư Ilya Ghililốp, đã nghiên cứu tất cả mọi nguồn tài liệu có liên quan đến điều bí ẩn và đi đến một kết luận rằng bài thơ không thể nào ra mắt trước năm 1611; Năm 1601 là một điều hoàn toàn bí ẩn. Điều này giúp thêm cứ liệu để tìm ra rằng Phượng hoàng và chim Gáy là biểu trưng của Bá tước Rutland và bà vợ ông là Elizabeth. Một vài học giả của thế kỷ 20 lại cho rằng bá tước Rutland là tác giả thực sự của tất cả những tác phẩm của Shakespeare.
Sau những công bố về những tìm tòi của Ilya Ghililốp đăng trên báo Moscow News vào tháng 3/1988 (đã được dịch và đăng lại trên Tạp chí Sông Hương số Xuân 1989(*)), một người ở nhà xuất bản Shakespeare Neusletter (Mỹ) là Louis-Marder đã lấy làm thích thú với giả thuyết này. Để minh chứng cho điều đó, Ilya Ghililốp đã đề nghị các học giả Mỹ so sánh những sự khác biệt ở những cuốn sách của Chester lưu trữ ở Washington và London.
Những đồng nghiệp phương tây chẳng phải vội vàng chi để thực hiện điều này - hầu như tháng nào cũng có những giả thuyết mới về Shakespeare. Vào cuối năm 1989, nhà dịch thuật Liên Xô, bà Marina Litvinốpva, trong thời gian viếng thăm Hoa Kỳ, đã đến thư viện Folger Shakespeare gần điện Capitol ở Washington và yêu cầu được xem cuốn sách cổ. Đưa những trang sách ấy ra dưới ánh sáng, Litvinốpva trông thấy một dấu in kỳ lạ : Một con lân với hai chân sau quỳ xuống. Cùng với người bảo quản sách quí hiếm Laetitia Yeandle, bà xem lại những cuốn sách tham khảo và thấy rằng dấu in ấy rất độc đáo, chẳng có trong một cuốn sách nào cả. Sự bí ẩn đã được lần ra khi bản in giữ ở Washington được đem ra so sánh với bản in giữ được ở Luân Đôn. Sau đó những người giữ thư viện ở Washington đã tìm thấy một dấu in khác, một chiếc mũ cổ trong cuốn sách của họ, và gửi những bản sao của cả hai cuốn sách ấy đến cho ủy ban Shakespeare thuộc Hội đồng văn hóa thế giới, Viện khoa học nhà nước Liên Xô.
Khi các học giả Xô Viết đến Luân Đôn, họ đã tìm thấy con lân chân quỳ giống như vậy trên những trang sách trong tuyển tập của Chester ở Thư viện Nhà bảo tàng Anh Quốc.
Không còn nghi ngờ gì nữa về cái điều rằng cả hai bản in của cuốn sách đăng những bài thơ của Shakespeare đã được cùng một tay thợ nhà in làm ra và trên cùng một trang in, hiển nhiên là vào năm 1611. Ngày tháng ra đời của bài thơ như thế là đã bị thay đổi cả mười năm, một sự kiện hiếm thấy trong lịch sử nghiên cứu về Shakespeare.
Con kỳ lân còn có thể giúp thêm một điều hữu ích cho các nhà nghiên cứu tiểu sử trên thế giới. Bằng cách đối chiếu "Phượng hoàng và chim Gáy" với những cuốn sách khác xuất bản trong năm 1612-1613, cuối cùng điều thắc mắc của những người hâm mộ Shakespeare đã được hé lộ. Trong lúc đó những khám phá khác có thể sẽ làm kinh ngạc những kẻ cho rằng mình đã hiểu tất cả về Shakespeare.
H.H. dịch
(Báo Moscow News 2/91).
(TCSH47/01&2-1992)
---------------------
(*) Xem thêm:
http://tapchisonghuong.com.vn/tap-chi/c329/n19733/Dieu-bi-an-ve-Chim-Phuong-hoang-cua-Shakespeare.html
Tác giả Oriana Fallaci lột tả cảm xúc của người phụ nữ từ lúc mang thai, dằn vặt nội tâm giữa việc giữ hay từ bỏ đứa con trong bụng, đến khi đau đớn mất con.
Sau gần một thế kỷ bị chìm trong quên lãng, "Temperature" - tác phẩm của nhà văn F. Scott Fitzgerald - đã được xuất bản trên một tạp chí.
Chúng tôi giới thiệu với bạn đọc một tư liệu văn học khá đặc biệt mới được công bố lần đầu trên tuần báo Ngọn lửa nhỏ (số 49 tháng 12-1988) Liên Xô, có liên quan số phận cuộc đời của nhà thơ Nga mà hiện nay tên tuổi ông đã trở nên nổi tiếng thế giới - Iôxíp Brôđxki (giải thưởng Nô ben).
Một khu triển lãm thuộc địa nhằm ca tụng quá trình chinh phạt của thực dân Pháp, trong đó có nhiều di tích đến từ Việt Nam, hiện đang hoang phế điêu tàn.
Năm 1854, Nhật Bản chính thức “mở cửa” sau khoảng 250 năm thực thi chính sách Sakoku (Tỏa quốc) dưới thời Edo (1600-1868) và không lâu sau, gấp gáp bước vào công cuộc Duy tân thời Minh Trị (1868-1912) với hàng loạt đổi thay mạnh mẽ.
NGUYỄN DƯ
Tôi vốn không thích đi đến những nơi xa lạ. Ngại những cái phiền toái.
WILLIAM B NOSEWORTHY
"Những cuốn Lịch Sử Thơ Mỹ” chỉ có bốn ấn bản chính đáng kể, được viết theo chủ đề trên.
SERGEI BELOV
Tiểu truyện
Trên góc đường Malaya-Meschanskaya và Stolyrany có một chung cư trông thật khiêm tốn, đó là nơi nhà văn Dostoievsky với đứa cháu của người vợ đã mất cùng bà nhũ mẫu trung thành đang ở.
Ở các nước phương Tây trước đây, tóc thường được lấy từ di hài người vừa nhắm mắt xuôi tay và giữ làm vật lưu niệm trong gia đình. Các món tóc từng ở trên đầu hai nhà soạn nhạc bậc thầy Wolfgang Amadeus Mozart và Ludwig van Beethoven đã được đem ra bán đấu giá trong cùng một phiên tại nhà Sotheby London vào ngày 28/5 mới đây, sau một đợt triển lãm cho công chúng thưởng ngoạn.
Mặc dù năm nay khép lại với kết quả gây đầy tranh cãi, LHP Cannes vẫn là nơi đáng mơ ước cho mọi nhà làm phim trẻ, mong tìm được bệ phóng tốt cho giấc mơ điện ảnh của mình.
(Đọc “Cuộc cách mạng một-cọng-rơm”)*
Từ một chuyên viên trong văn phòng của một viện nghiên cứu, chàng trai tuổi đôi mươi Masanobu Fukuoka bỏ ngang xương để trở thành một nhà nông nuôi dưỡng tín điều duy nhất: làm nông theo hình thái tự nhiên.
Vlađimia Maiakôvski (1893 - 1930) là nhà thơ đầu tiên ở thế kỷ XX đã cống hiến tài năng lớn lao của mình cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. Cái vốn thơ dấn thân, say mê và dữ dội của ông, ông đưa nó ra đường phố, hướng về phía quần chúng và biến nó thành "chỉ huy sức mạnh con người".
LTS: Dana Gioia là một nhà thơ, nhà phê bình, và thầy giáo hiện ở Mỹ. Ông sinh năm 1950 tại Los Angeles. Ông học đại học Standford và tốt nghiệp M.A về Văn chương Đối chiếu từ Đại học Harvard trước khi làm việc trong ngành kinh doanh. Sau 15 năm làm quản trị thương mại ở New York, ông bỏ chức phó chủ tịch công ty để toàn tâm viết sách và dạy học.
Hẳn là đã có rất nhiều người nghe nói đến cuộc tranh luận uyên bác kéo dài hơn 200 năm đề cập đến những bài Xô-nêt của Shakespeare và những cố gắng chưa có kết quả nhằm nhận ra những nhân vật chính trong các tác phẩm, đó là "Người đàn bà sầu thảm" và "Cậu bé dễ yêu".
TRẦN PHƯƠNG LINH
Gunter Grass, tiểu thuyết gia nổi tiếng người Đức, từng đoạt giải Nobel văn học năm 1999, vừa qua đời ngày 13/4/2015 tại bệnh viện ở thành phố Lubeck-Đức, hưởng thọ 87 tuổi.
Triết hiện sinh chia tay với triết học "trừu tượng". Nó quan tâm đến tính chủ thể cụ thể của con người, chứ không phải khái niệm trừu tượng về "chủ thể". Đó là lý do nhiều triết gia hiện sinh (như Sartre, Camus...) chọn hình thức văn nghệ (tiểu thuyết, kịch...) để đến gần hơn với đời sống thực, nói lên những băn khoăn, thao thức, đau khổ và lựa chọn trong "thân phận" làm người.
(Vài suy nghĩ nhân đọc thư của các bạn Việt Nam nghe đài Matxcơva)
IRINA ZISMAN MÔSCƠVINA (Nhà báo Liên Xô)
Series hòa nhạc tương tác dành cho trẻ nhỏ dưới tám tuổi Bach Before Bedtime đang nỗ lực xóa bỏ khoảng cách cố hữu giữa nghệ sĩ và khán giả, làm cho môi trường âm nhạc cổ điển trở nên thân mật nhất trong khả năng có thể.
Triết học đôi khi được hiểu như là “nghệ thuật sống” và quả thật, điều này đúng. Nhưng cũng có những lý do để tin rằng triết học có thể còn là “nghệ thuật chết”.