ANĐRÂY GOCBUNỐP (Tiến sĩ ngôn ngữ học Liên Xô)
Gần đây đã có những khám phá rất có ý nghĩa ở Washington và London, trong những cuốn sách đã yên nghỉ trên các kệ sách thư viện trong cả bốn thế kỷ nay.
Ảnh: internet
![]() |
Trong nhiều năm trời, các chuyên gia đã tranh cãi về những bài Sonnet của Shakespeare, nhưng nhà thơ lớn này lại có một tác phẩm còn bí ẩn hơn nữa, "Phượng hoàng và Chim Gáy", một bài thơ than vãn về cái chết của một đôi tình nhân thuộc dòng thế phiệt trâm anh. Những người viết tiểu sử của Shakespeare theo truyền thống vẫn tin rằng bài thơ ra đời vào năm 1601, đó là ngày tháng ghi ở trang đề tựa trong tuyển tập của Robert Chester, là tập thơ đăng bài thơ ấy lần đầu tiên. Ba bản còn lại hiện ở Thư viện Folger Shakespeare (Washington) ghi năm 1601, bản ở Thư viện Huntington (Mỹ) lại mất trang ghi tựa đề và ngày tháng xuất bản, và bản ở thư viện Nhà bảo tàng Anh, đề năm xuất bản là năm 1611.
Cái chết của những ai đã được Shakespeare than vãn và những người đồng thời với ông trong tuyển tập thơ của Sir Robert Chester gán cho cái danh hiệu là "Kẻ tử vì tình ái" ? Tại sao cuốn sách lại không được dư luận quần chúng chú ý ? Cuốn sách ấy đã không hề đăng ký theo như luật lệ ngày ấy, cũng chẳng được đề cập ở một tài liệu nào cả. Đến thế kỷ thứ mười chín R.W.Emerson đã đề nghị Học viện Quốc gia Mỹ trao một giải thưởng đặc biệt cho người nào tìm ra được điều bí ẩn của bài thơ.
Trong 100 năm qua nhiều giả thuyết đã được đặt ra, nhưng chẳng một ai tìm ra một cách giải quyết ổn thỏa.
Một chuyên gia Xô Viết viết về Shakespeare, Giáo sư Ilya Ghililốp, đã nghiên cứu tất cả mọi nguồn tài liệu có liên quan đến điều bí ẩn và đi đến một kết luận rằng bài thơ không thể nào ra mắt trước năm 1611; Năm 1601 là một điều hoàn toàn bí ẩn. Điều này giúp thêm cứ liệu để tìm ra rằng Phượng hoàng và chim Gáy là biểu trưng của Bá tước Rutland và bà vợ ông là Elizabeth. Một vài học giả của thế kỷ 20 lại cho rằng bá tước Rutland là tác giả thực sự của tất cả những tác phẩm của Shakespeare.
Sau những công bố về những tìm tòi của Ilya Ghililốp đăng trên báo Moscow News vào tháng 3/1988 (đã được dịch và đăng lại trên Tạp chí Sông Hương số Xuân 1989(*)), một người ở nhà xuất bản Shakespeare Neusletter (Mỹ) là Louis-Marder đã lấy làm thích thú với giả thuyết này. Để minh chứng cho điều đó, Ilya Ghililốp đã đề nghị các học giả Mỹ so sánh những sự khác biệt ở những cuốn sách của Chester lưu trữ ở Washington và London.
Những đồng nghiệp phương tây chẳng phải vội vàng chi để thực hiện điều này - hầu như tháng nào cũng có những giả thuyết mới về Shakespeare. Vào cuối năm 1989, nhà dịch thuật Liên Xô, bà Marina Litvinốpva, trong thời gian viếng thăm Hoa Kỳ, đã đến thư viện Folger Shakespeare gần điện Capitol ở Washington và yêu cầu được xem cuốn sách cổ. Đưa những trang sách ấy ra dưới ánh sáng, Litvinốpva trông thấy một dấu in kỳ lạ : Một con lân với hai chân sau quỳ xuống. Cùng với người bảo quản sách quí hiếm Laetitia Yeandle, bà xem lại những cuốn sách tham khảo và thấy rằng dấu in ấy rất độc đáo, chẳng có trong một cuốn sách nào cả. Sự bí ẩn đã được lần ra khi bản in giữ ở Washington được đem ra so sánh với bản in giữ được ở Luân Đôn. Sau đó những người giữ thư viện ở Washington đã tìm thấy một dấu in khác, một chiếc mũ cổ trong cuốn sách của họ, và gửi những bản sao của cả hai cuốn sách ấy đến cho ủy ban Shakespeare thuộc Hội đồng văn hóa thế giới, Viện khoa học nhà nước Liên Xô.
Khi các học giả Xô Viết đến Luân Đôn, họ đã tìm thấy con lân chân quỳ giống như vậy trên những trang sách trong tuyển tập của Chester ở Thư viện Nhà bảo tàng Anh Quốc.
Không còn nghi ngờ gì nữa về cái điều rằng cả hai bản in của cuốn sách đăng những bài thơ của Shakespeare đã được cùng một tay thợ nhà in làm ra và trên cùng một trang in, hiển nhiên là vào năm 1611. Ngày tháng ra đời của bài thơ như thế là đã bị thay đổi cả mười năm, một sự kiện hiếm thấy trong lịch sử nghiên cứu về Shakespeare.
Con kỳ lân còn có thể giúp thêm một điều hữu ích cho các nhà nghiên cứu tiểu sử trên thế giới. Bằng cách đối chiếu "Phượng hoàng và chim Gáy" với những cuốn sách khác xuất bản trong năm 1612-1613, cuối cùng điều thắc mắc của những người hâm mộ Shakespeare đã được hé lộ. Trong lúc đó những khám phá khác có thể sẽ làm kinh ngạc những kẻ cho rằng mình đã hiểu tất cả về Shakespeare.
H.H. dịch
(Báo Moscow News 2/91).
(TCSH47/01&2-1992)
---------------------
(*) Xem thêm:
http://tapchisonghuong.com.vn/tap-chi/c329/n19733/Dieu-bi-an-ve-Chim-Phuong-hoang-cua-Shakespeare.html
Mark Taimanov là trường hợp hiếm hoi trên thế giới khi cùng đạt tới đỉnh cao ở hai lĩnh vực là cờ vua và nhạc cổ điển.
TUỆ ĐAN
“Ngôn ngữ bị bão hòa và trở nên có sức sống thông qua thời gian”
(Jorge Luis Borges)
JEAN-PAUL SARTRE (Nhật Vương dịch)
Jean-Paul Sartre (1905 - 1980), nhà văn Pháp, là một trong số những gương mặt tiêu biểu của chủ nghĩa hiện sinh, thường được vinh danh là một trong số các triết gia hàng đầu của nền triết học Pháp thế kỷ XX.
TUỆ ĐAN
Nguồn mạch của tác phẩm tuôn ra từ sự cô đơn của nó, từ đó nó bắt đầu và tìm kiếm một tác lực cho sự khởi đầu ấy.
(Maurice Blanchot)
YẾN THANH
Thực thể Việt là một cấu trúc văn hóa động, trong đó nhiều yếu tố bản sắc chỉ được hình thành thông qua giao lưu với quốc tế, hấp thụ từ tinh hoa văn hóa nhân loại để biến “cái bên ngoài” trở thành “cái bên trong”.
LE VIEUX SIMON
Hồi ký
Trong thời gian bị lưu đày ở đảo Réunion (1916 - 1945) hoàng tử Vĩnh San (tức cựu hoàng Duy Tân) đã có nhiều hoạt động văn hóa và chính trị.
PHẠM TẤN XUÂN CAO
Chiều ngày 13/10/2016, Hội đồng Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã chính thức công bố giải Nobel Văn chương thuộc về nhạc sĩ, ca sĩ, nhà thơ người Mỹ Bob Dylan với thông cáo giải thưởng được trao vì những phát kiến của ông trong việc tìm kiếm những cách diễn đạt thi pháp mới lạ cho truyền thống âm nhạc Mỹ.
Hòn đảo Cuba bé nhỏ và nghèo nàn hiện là một trong những nơi sản xuất ra các vũ công trẻ xuất sắc nhất thế giới. Nhà hát Ballet Hoàng Gia và Ballet Quốc gia Anh, San Francisco Ballet và New York City ballet đều có những diễn viên múa chính người Cuba. Làm thế nào một quốc gia nghèo nàn bị cô lập với 11 triệu dân có thể làm được điều đó?
Chúng ta đều biết rằng các nhân vật nổi tiếng thế giới như Albert Einstein, Benjamin Franklin, Natalie Portman, Ellen DeGeneres, Gandhi, Paul McCartney, Charles Darwin và Betty White cùng chia sẻ một điểm chung với nhau - đó chính là họ đều là những người có chế độ ăn dựa trên thực vật. Và có bao giờ bạn có hỏi lý do vì sao không?
Sau nhiều thế kỷ, các bức tường từng bảo vệ các Hoàng đế Trung Quốc trong Tử Cấm Thành đã bắt đầu suy yếu, gạch bị long ra và bề mặt đã có nhiều vết nứt.
TAMARA MOTYLEVA
Nhờ Tạp chí Văn học Obozreniye đăng tải "Những tư tưởng không hợp thời" của Maxim Gorky, chúng ta đã có thể hiểu nội dung sự khác biệt giữa ông với Lênin và những người Bônsêvích trước và sau cách mạng tháng 10.
Cách đây 75 năm, ngày 7/11/1941, nhân kỷ niệm 24 năm Cách mạng Tháng Mười, nước Nga đã tổ chức một buổi diễu binh, bất chấp những khó khăn, phức tạp của thời chiến khi quân phátxít Ðức đang ở cửa ngõ Moskva.
TUỆ ĐAN
Thân xác hiện hữu để rồi đem lại sức nặng và hình dạng cho sự tồn tại của chúng ta.
O. P.
Judith Lorber, sinh năm 1931, là giáo sư hưu giảng các môn Xã hội học và Phụ nữ học tại Trung tâm Tốt nghiệp thuộc Đại học Thành phố New York và Học viện Brooklyn. Bà là nhà lí thuyết nền tảng của kiến thiết xã hội về giới tính và đóng một vai trò then chốt trong việc tạo dựng và chuyển hóa ngành giới tính học.
PHẠM HỮU THU
Trong gần một tháng được ở “xứ sở chuột túi”, tôi có dịp đi đó đi đây và tiếp xúc với nhiều người, chủ yếu là kiều bào ta ở vùng Cabramatta - nơi được mệnh danh là thủ phủ của người Việt ở Australia.
NGUYỄN THỊ TUYẾT
Từ những chuyến tàu cưỡng bức xuyên Đại Tây Dương, người da đen đặt chân lên đất Mỹ với một nhân vị mới: người nô lệ. Toni Morrison ý thức sâu sắc về những cướp đoạt ấy, toàn bộ tác phẩm của bà không chỉ là lịch sử của người da đen (hơn ba thế kỷ) với tất cả những vấn đề khởi đi từ hệ lụy của màu da, mà quan trọng hơn, là nỗ lực mở ra một phả hệ mới, phả hệ của lòng nhân; và trên nền tảng bảo bối là bản sắc văn hóa, lịch sử tổ tiên, mỗi cá nhân phải giải thoát nhân vị nô lệ trong chính bản thân mình.
Ngày 17 tháng Chín vừa qua, tại Trung Tâm Nghệ thuật và Nghiên cứu Bétonsalon, thuộc trường đại học Paris VII-Didérot, thuộc quận XIII, Paris đã tổ chức triển lãm và hội thảo bàn tròn về các nghệ sỹ đương đại viễn xứ với chủ đề “Anywhere But Here”, trong đó có vua Hàm Nghi của Việt Nam.
Nữ văn sĩ nổi tiếng Chilê, Isabel Allende (Isabên Agiênđê) trả lời phóng viên tạp chí Cuba International (1987) trong chuyến đi thăm Cuba của bà.
BỬU Ý
Nhìn học sinh ở Pháp, ta có cảm tưởng họ chơi và nghỉ nhiều hơn học.
Điều gì đã khiến cho vở kịch có sức sống trường tồn như vậy?