Những chí sĩ tham gia Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa: Linh mục Phạm Bá Trực - 'một nhà tận tụy ái quốc'
Đó là đánh giá của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong điếu văn linh mục Phạm Bá Trực.
Linh mục Phạm Bá Trực tại Đại hội thống nhất Mặt trận Việt Minh - Liên Việt (3.1951) - Ảnh: Tư liệu
“Đứng trước Chúa, không có sự phân biệt màu da”
“Thế còn linh mục Phạm Bá Trực?” - thủ đô Tân Trào những ngày trước Tổng khởi nghĩa, nghe Ông Cụ hỏi, ông Vũ Đình Huỳnh, một nhà hoạt động lâu năm có uy tín lớn trong giới trí thức, báo cáo để Hồ Chủ tịch rõ:
Linh mục Phạm Bá Trực sinh năm 1898 tại Bách Nguyên, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. Linh mục là một trong những khuôn mặt nổi bật nhất, nổi tiếng là một người yêu nước chống Pháp kiên quyết nhất.
Những năm đầu 1930, sau khi học xong tại Roma, đã đậu bằng tiến sĩ triết học và thần học, trở về nước, linh mục càng thấy rõ hơn ai hết, những cảnh bất công đồng bào mình cũng như cả Giáo hội VN phải chịu. Ai cũng nghĩ Phạm Bá Trực sẽ được phong giám mục, vậy mà giáo chức người Pháp lại đưa về thị xã Hà Đông giữ một xứ đạo nhỏ, chỉ vì Phạm Bá Trực bướng bỉnh chống lại những lề thói phân biệt đối xử giữa các linh mục Tây và VN. Thấy cố đạo Tây lộng hành, cha mắng. Thấy linh mục người Việt không được phép ăn chung với linh mục Tây, cha chống. Linh mục Phạm Bá Trực chống cả việc linh mục Tây vào gặp giám mục thì bắt tay mà linh mục ta thì phải tụt giày, vái lễ.
Linh mục Phạm Bá Trực có câu nói nổi tiếng: “Đứng trước Chúa, không có sự phân biệt màu da”.
Cách mạng Tháng 8 năm 1945 thành công, cuộc Tổng tuyển cử ngày 6.1.1946 bầu cử đại biểu Quốc hội lập hiến đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Linh mục Phạm Bá Trực trúng cử đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Nam, được cử vào Ban Thường trực rồi Phó trưởng ban Thường trực Quốc hội.
“Vua Hùng kén rể”
Phiên họp “tất niên” của Hội đồng Chính phủ mừng chiến thắng thu đông 1947 đồng thời vui tết đón xuân Mậu Tý (1948) diễn ra giữa núi rừng Việt Bắc khi rét đậm tràn về. Các thành viên Chính phủ đều có mặt đông đủ, trừ ông Đặng Phúc Thông vì ốm, còn các cụ Bùi Bằng Đoàn - Trưởng ban, Linh mục Phạm Bá Trực - Phó trưởng ban Thường trực Quốc hội... là những người tiêu biểu cho khối đại đoàn kết của dân tộc, dù tuổi già sức yếu đều tới dự. Có chiến sĩ, có quan thượng thư, có đức linh mục, có trí thức, có Việt Minh, những người tóc đã bạc bên những người mái đầu xanh tuổi mới ba mươi... Tất cả cùng chung một ý chí “Tổ quốc trên hết, Kháng chiến trước hết”.
Cuối buổi, anh em phục vụ bưng lên mấy đĩa cam sành Bố Hạ vàng mọng của Đặc ủy đoàn do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Vũ Đình Hòe mua về đãi quà tết. Hội đồng Chính phủ vừa ăn cam vừa nghĩ về việc đóng góp một trò vui để cùng ăn tết thật vui vẻ. Hồ Chủ tịch giới thiệu cụ Bùi Bằng Đoàn sẽ mở đầu cuộc vui xuân mừng chiến thắng... Sau đó là màn diễn Vua Hùng kén rể.
Diễn viên đầu tiên vở kịch Vua Hùng kén rể bước lên sân khấu trong tiếng hò la và vỗ tay rầm rộ của khán giả. Phó trưởng ban Thường trực Quốc hội, linh mục Phạm Bá Trực, vai vua Hùng lụng thụng trong chiếc áo dạ to xù của lính Pháp mà quân nhu mới cấp, và chiếc mũ dạ to tướng thường ngày để thay mũ bình thiên. Tiếp đó là Sơn Tinh - Bộ trưởng Bộ Tư pháp Vũ Đình Hòe đóng vai - nhảy ra múa mấy vòng, rồi khuỳnh khuỳnh tay tâu với vua Hùng về chiến công đuổi được Thủy Tinh ra tận ngoài biển.
“Vua Hùng” vểnh râu lên, khoái trá vuốt, rồi gọi to: “Bớ Mỵ Nương! Con gái ta, mau mau ra mắt...”. Lời vừa dứt, công chúa choàng chiếc áo ca pốt cũ của lính lê dương yểu điệu, da trắng nõn, đôi bờ vai hơi rộng, ra trình vua cha. Khán giả cười lăn, cười bò vì công chúa có râu lún phún đó là luật sư Phan Anh, Bộ trưởng Bộ Kinh tế. Vua cha, chàng rể, công chúa cùng nhau ôm bụng cười...
Cụ Bùi Bằng Đoàn, trưởng ban ôm chặt lấy cụ linh mục phó ban của mình, đấm thùm thụp vào lưng và nói: “Giỏi quá! Giỏi quá! Thật là vui như tết, vui hơn tết!”.
Bài điếu văn do Bác Hồ viết
Hiệp định Genève ký kết, miền Bắc được giải phóng, Chính phủ sắp trở về thủ đô. Nhưng bị cuộc sống vất vả trong chiến khu vắt kiệt sức, linh mục Phạm Bá Trực đã tạ thế hồi 12 giờ 55 phút ngày 5.10.1954, hưởng thọ 56 tuổi.
Hồ Chủ tịch thức trắng đêm, từng dòng lệ rơi trên trang giấy đọng lại trong lời ai điếu. Viết xong điếu văn, không thể đến nổi nơi hành tang linh mục Phạm Bá Trực, Hồ Chủ tịch dặn ông Vũ Đình Huỳnh, Bí thư riêng của Người và là Vụ trưởng Vụ Lễ tân - Bộ Ngoại giao: “Chú vốn là đạo hữu của cụ linh mục. Chú thay mặt tôi đặt vòng hoa lên mộ phần cụ...”.
Hồi 9 giờ 30 ngày 7.10.1954, lễ an táng linh mục Phạm Bá Trực được tổ chức tại nhà thờ An Huy, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi vòng hoa viếng kèm lời điếu. Bộ trưởng Phan Anh thay mặt Hồ Chủ tịch đọc điếu văn:
“Tôi xin thay mặt Chính phủ kính cẩn nghiêng mình trước linh hồn Cụ. Từ ngày nhân dân tin cậy cử Cụ làm đại biểu Quốc hội và Quốc hội cử Cụ vào Ban thường trực, Cụ đã đưa hết tinh thần và lực lượng giúp Chính phủ trong mọi vấn đề quan trọng. Trong mọi việc, Cụ đã kết hợp đạo đức bác ái theo lời Chúa dạy, với tinh thần nồng nàn yêu nước của người đại biểu chân chính cho nhân dân Việt Nam.
Theo Kiều Mai Sơn - TN
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
TRẦN HUYỀN ÂN
-
Tôi thường hay nghĩ về tết gắn liền với hình ảnh của mạ tôi - người thường kể cho tôi nghe câu chuyện tết bằng câu mở đầu: “Hồi nớ, tết là...”.
-
Kinh tặng, hương hồn nghệ sĩ Châu Thành
-
“Những con hổ xám đường 14” là biệt danh mà nguyên Thành đội trưởng Huế Thân Trọng Một dùng để tôn vinh một Trung đội bộ đội địa phương Quận 4 miền Tây Thừa Thiên do A Lơn chỉ huy.
-
Sau cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 9 năm, kết thúc bằng Điện Biên Phủ lẫy lừng, chờ tổng tuyển cử sau Hiệp định Genève hai năm mòn mỏi, quân dân ta còn phải trường kỳ kháng Mỹ dài mấy mươi năm.
-
LÊ XUÂN VIỆT
Sau ngày miền Nam giải phóng (Xuân 1975) tôi chuyển công tác từ Đại học tổng hợp Hà Nội vào Huế. Ở thành phố đẹp và thơ, đầy mơ mộng này rất hợp ngành văn mà tôi say mê và theo đuổi từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường phổ thông.
-
PHẠM HỮU THU Nếu không nghe những nhận xét, dù kiệm lời của những vị cựu lãnh đạo địa phương và không trực tiếp kiểm chứng, thú thật là tôi không thể viết về con người này, một con người không chỉ dũng cảm trong chiến đấu mà còn giàu lòng nhân ái đối với đối phương và tận tâm vì nghĩa tình đồng đội. Người đó là ông Lê Hữu Tòng, nguyên Huyện đội trưởng Huyện đội Hương Thủy!
-
Hồng Thế vừa làm thơ vừa cày ruộng ở quê. Cách đây mấy năm, anh có con bò già không cày được nữa, phải bán đi để mua bò mới. -
TẤN HOÀI
bút kýNhà văn Graham Grin có một quyển tiểu thuyết "MỘT NGƯỜI MỸ TRẦM LẶNG".
-
NHẤT LÂM
Bút ký -
NGUYỄN PHÚC ƯNG ÂN
Hồi kýTôi tỉnh giấc. Ngoảnh sang bên cạnh thấy các bạn đã ngồi dậy. Nằm yên trong bóng đêm, tôi thử tính xem mình đang còn cách Huế mấy cây số.
-
HỮU THU - CHIẾN HỮU
Ghi chépCuối năm ngoái, huyện Hương Trà tổ chức khánh thành hồ chứa nước Khe Rưng.
-
THANH THANH
Thật bất ngờ đọc lại một năm thơ Sông Hương dưới trăng rằm mười bốn chạp rồi ngơ ngẩn bấm đốt tay.
-
HÀ KHÁNH LINH - NGUYỄN KHẮC PHÊ
Chuẩn bị ra số kỷ niệm 10 năm giải phóng, Tòa soạn Tạp chí Sông Hương đã có kế hoạch phỏng vấn đồng chí Vũ Thắng, ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Trị Thiên, nhưng chương trình làm việc trong tuần của đồng chí văn phòng đã xếp quá chật.
-
PHẠM HUY LIỆU
Hồi kýĐầu tháng 9/1968 tôi điều trị ở Bệnh viện Binh trạm 34, tỉnh Saravane, Nam Lào. Viện nằm trong thung lũng. Xung quanh nhiều núi cao rừng già nên cũng ít bị máy bay Mỹ quấy nhiễu.
-
DƯƠNG PHƯỚC THU
Bắt sáu tên giặc Pháp nhảy dù xuống huyện Phong Điền.
Ngày 23 tháng 8 năm 1945, Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế thắng lợi, chiều cùng ngày, tại Sân vận động Bảo Long (về sau đổi gọi là Sân vận động Tự Do), trước hàng vạn đồng bào dự mít tinh, Ủy ban Cách mạng lâm thời tỉnh Thừa Thiên được thành lập và ra mắt, do nhà giáo Tôn Quang Phiệt làm Chủ tịch. -
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Tôi tỉnh giấc khi trời còn tối, nhưng không sao ngủ được nữa. Không phải vì tiếng động của những guồng máy quay, tiếng những vành thép nghiền vỡ vụn đá và cờ-lanh-ke.
-
TRẦN SỬ kể
HOÀNG NHÂN ghiChiến tranh du kích ở huyện Hương Thủy trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp đã diễn ra với nhiều hình thức chiến đấu đầy tính chất sáng tạo của toàn dân.
-
NGÔ MINH
Đối với anh em làm thơ, viết văn ở ba tỉnh Bình - Trị - Thiên trong nhiều chục năm qua, nhà thơ Hải Bằng là người không thể quên!
-
HỒNG NHU
Tôi biết anh, đọc anh từ trong kháng chiến chống Pháp, nhưng mỗi người một đơn vị công tác, mãi đến năm 1972 mới gặp nhau. Đó là một ngày mùa hè, bấy giờ Đông Hà vừa mới được giải phóng.
.png)
.png)
