KIMO
Mười Cents, một đồng xu nhỏ nhất, mỏng nhất được gọi là “dime” và đồng xu nầy được đúc với chất liệu 90 phần trăm bạc và 10 phần trăm đồng như đồng xu năm cents và 25 cents nhưng lại khác với đồng xu một cent.
Đồng xu mười cents - Ảnh: wiki
Mỗi đồng xu tiền đều có một lịch sử đặc trưng riêng biệt của từng giai đoạn lịch sử của nước Mỹ và những đồng xu là phương tiện cần thiết trao đổi về mọi hình thức trong quốc gia, hầu như những đồng xu nầy rất thiết thực gần hết ở các quốc gia trên hoàn cầu chứ không riêng gì nước Mỹ. Đồng bạc mười cents nhỏ hơn cả đồng một cent, vòng tròn chu vi lớn 17.91 mm, độ dày 1.35 mm, và quanh vòng tròn có 118 răng cưa. Một bên của đồng mười cents được in khuôn mặt Franklin D. Roosevelt, Tổng thống thứ 32 của nước Mỹ, mặt khác in hình nhánh oliu tượng trưng cho “hòa bình”, ở giữa là ngọn đuốc tượng trưng cho “tự do” và nhánh sồi tượng trưng cho sự “giàu mạnh” của quốc gia. Nhưng mười cents ở đây là một câu chuyện đánh dấu bước ngoặc một cuộc đời của người con gái trên xứ lạ quê người mang tính chất giá trị của một đời sống, một tinh thần tự trọng và một tấm lòng hiếu thảo.
Câu chuyện mười cents bắt đầu của cô sinh viên trong ngôi trường Đại học Harbor College xảy ra một ngày vào giữa tháng tư, giữa một mùa học và cũng là dấu hiệu mùa hè sắp đến nên sinh viên học sinh bắt đầu kiếm việc làm để vào mùa hè không bị thiếu hụt cho một đời sống đơn thân độc mã, một đời tự lập mà cũng là một đời xa xứ, xa gia đình và trong đó có tôi. Hình ảnh cô sinh viên nghèo nhưng tâm hồn lại không nghèo, mang ba lô trên vai chạy ra con lộ chính đón xe bus đi đến thành phố Carson để xin việc làm mà trên tờ báo Los Angeles Time mới đăng tin nhận người làm cho khâu dây chuyền từ chiều qua. Khâu dây chuyền là một công việc thấp nhất ở nước Mỹ với giá lương 3 đồng 25 cents cho đến 3 đồng 75 cents, tuy là đồng lương thấp nhưng rất đông người đi xin việc làm vì đó là công việc dành cho những công nhân không có trình độ học vấn, cho những người dân cư mới mẻ như dân tị nạn và cũng là công việc cho những sinh viên nghèo, trong giới làm khâu dây chuyền phần nhiều là sắc dân thiểu số như Mễ Tây Cơ, Phi Luật Tân, Tàu và Việt Nam và tôi là cô sinh viên nằm trong hai diện nói trên.
Xe bus vừa dừng lại trên con đường Pacific Hwy, là con đường dài nhất mà ngày đó chưa lái xe nên chưa biết con số của nó mà chỉ biết là dài lắm, con đường lúc nào cũng đông đúc xe qua lại, nhiều quán ăn và cũng nhiều quán bán đủ thứ trên đời mà hầu như tôi chưa hề biết qua mà cũng không dám bước vào để xem. Nhìn đồng hồ trên tay gần một giờ trưa nên cái bụng teo tóp của tôi nghe cồn cào, quán McDonald bán hamburger bên kia đường làm cho bụng thêm cồn cào; đèn xanh vừa lên, đôi chân nhanh nhẩu băng qua đường không còn ngại ngùng sợ hãi. Làm sao quên cho được ngày đó, cái ngày cả buổi sáng không có gì ngoài ly sữa, bước qua khỏi cửa là đứng sắp hàng chờ đến phiên mà nghe cái bụng đói meo vì mùi thơm của hamburger, khoai tây chiên và bánh táo nướng, nhưng đứng sắp hàng hơn cả mười phút mới đến phiên tôi mua phần ăn.
Cô bán hàng “hello” lịch sự không quên kèm theo nụ cười với tất cả mọi người. Tôi không chờ đợi câu hỏi mà đã trả lời: “BigMac, khoai tây chiên và ly nhỏ coca cola”, không cần suy nghĩ vì tôi đã đọc và đã ngắm hơn mười phút với cái bụng cồn cào.
Cô bán hàng lập lại với giá tiền 2 đồng 50 cents. Tôi lôi từ trong ví nhỏ đựng tiền còn đúng 3 đồng nhưng đã mua rồi, tôi không thích thay đổi, lúc đó tôi cũng có thể không mua “khoai tây chiên” nhưng đói quá nên cứ để yên như vậy.
BigMac ngày đó, ngon và hấp dẫn nhất của quán thức ăn nhanh McDanold, trong miếng bánh mì dày có thịt bò, xà lách, dưa leo ướp chua gọi là “pickle” và sốt cà. Một phần ăn của hamburger, thường có khoai tây chiên và nước soda kèm với nhau nhưng khách hàng cũng có thể mua hamburger riêng mà không cần khoai tây hay nước ngọt hoặc café. Hôm đó đói quá nên tôi cũng quên bẵng đi tiền trong túi không còn nhiều chỉ biết là sau khi mua xong phần ăn tiền thối còn lại 50 cents chẵn, không hơn không kém. Cho đến lúc đón chuyến xe bus đến đường Avelon xin việc làm mới biết là mình thiếu mười cents để chuyển qua chuyến xe bus về nhà. Thiếu tiền chuyển xe bus trong bụng ngồi lo lắng lắm, nếu tôi nói thật với người tài xế có lẽ ông tài xế xe bus cũng cho nhưng tôi lại không xin mà chỉ nghĩ, bụng ăn thì dạ chịu chứ không xin ai.
Xe bus bỏ tôi xuống trạm xe bus, góc ngã tư Avelon và Carson, tôi băng qua đường đi vào con đường nhỏ Lakme Ave, đến công ty American Magnetic Corporation. Tuy là thức dậy sớm nhưng tôi cũng đã chuẩn bị cho mình một bộ đồ chỉnh tề, quần tây xanh noa, áo sơ mi trắng, choàng ngoài áo len màu xanh đậm có pha sọc màu đỏ đậm rượu chát và trắng bao bọc vòng vai, cổ tròn ôm kín vòng cổ áo sơ mi, thêm đôi kính cận với mái tóc óng mượt xõa ngang vai xem cũng thanh nhã lắm. Nhìn bề ngoài thanh nhã của một sinh viên vừa mới ở ngưỡng cửa xâm nhập cuộc đời nên tôi đã lấy được lòng người phụ nữ da trắng trong văn phòng nhận đơn. Sau khi điền đơn xong tôi đứng chờ cô thư ký ngước lên để đưa vào, cô thư ký trẻ ngoài 30 nhìn tôi cười thật dễ thương. Cô đọc lướt qua phần xin nghề và học vấn rồi nhìn tôi hỏi:
- Tại sao cô xin làm khâu dây chuyền khi đã có học nghề vẽ?
Tôi trả lời: “Tôi chỉ muốn có việc làm nhanh để có tiền trả tiền phòng và học tiếp”.
Tôi đã xin đơn làm khâu dây chuyền nhưng cô thư ký cứ khăng khăng để cho tôi làm việc văn phòng mới thích hợp hơn. Cô tự giới thiệu tên:
- Tôi tên Debby!
- Và cô là Kimona, tôi đọc tên cô có đúng không?
Tôi cười, “tạm được” nhưng gọi tôi là Kimo cho dễ nhé!
Debby bảo tôi ngồi chờ để đưa đơn vào cho Manager xem và ông ấy sẽ phỏng vấn tôi trong giây lát, tôi nóng lòng chờ việc nên quên hết những gì xảy ra cho mình trong giây phút tới.
“Cha mẹ sinh con, Trời sinh tính”!
Tuy là được sinh trong một gia đình trung lưu nhưng “Ông Trời” đã bao dung rộng lượng cho tôi một bản năng tự lập khi tuổi chưa lên mười vì cha mẹ lo buôn bán làm ăn nên dịch chuyển liền tù tì năm nầy ở đây và năm sau ở nơi khác, miễn là có người chịu nhận săn sóc nhưng không ngờ đó là gói hành trang “Ông Trời” đã dành cho tôi từ những năm tháng ở quê nhà.
Sau một thời gian ngắn chờ đợi được phỏng vấn, nụ cười nở trên môi thật tươi vì công việc đến với tôi ngoài sức tưởng tượng. Tôi được nhận vào làm thư ký cho văn phòng kỹ sư với đồng lương 5 đồng 65 cents và công việc trong bước đầu cũng được tùy thuộc vào giờ học. Mừng quá tôi quên đi con dường dài nhọc nhằn sắp đến.
Mười cents bây giờ có kiếm ra đi nữa cũng đã quá muộn vì bây giờ tôi cần có 50 cents mới mua được một vé xe bus về nhà. (Ví dụ cụ thể: Chuyến xe đi từ Đông Ba về An Cựu là 50 cents, nhưng nếu muốn đi thêm một chặng đường từ An Cựu về Phù Lương là phải trả thêm 10 cents, nhưng vì thiếu 10 cents nên Kimo phải đi bộ từ bến xe An Cựu đến Phù Lương là vậy đó). Tôi vội vã đi nhanh ra con đường chính và đi dọc trên bờ lề dành cho người đi bộ, ba lô nặng trĩu sách vở trên vai, cộng thêm một ngày dài mệt mỏi, bước chân tôi cố bước nhanh hơn nhưng tôi lại càng thấy chậm hơn khi đến ngã tư Avelon và Pacific Coast Hwy. Tôi bấm nút đèn để dấu hiệu đi bộ xuất hiên nhanh hơn, nhìn dấu hiệu màu đèn đỏ mà lòng chùng xuống sau giây phút vui mừng khi nghĩ đến con đường không biết còn bao xa và nghĩ đến bài vở ngày mai làm lòng tôi rối bời không còn nhẫn nại.
Mặt trời giữa tháng tư không rực nắng nên cái lạnh cũng nhanh vây quanh khi trời chưa tối, nhìn thấy ánh đèn màu vàng bên đường cũng đã lên bỗng dưng đôi mắt tôi chợt ướt, chợt thấy mình quá bơ vơ và cảm thấy mình cần có gia đình hơn bao giờ. Đã lâu, không biết từ thuở nào cho đến bây giờ, tôi mới ao ước được sống cạnh gia đình và chưa bao giờ ao ước như lúc nầy đây vì tôi cần sự đầm ấm, cần một câu an ủi, cần một thứ tình ấm áp của tình thân. Dòng nước mắt nóng chợt lăn dài trên làn da lạnh sắp về đêm, tôi ngửa mặt lên trời trong tiếng khóc không lớn nhưng cũng đủ phát ra âm thanh nức nở, “con khổ quá mẹ ơi”! Bước chân chậm rãi băng qua đường trong thiếu thốn tình thân, tiếng còi xe đưa tôi về hiện tại, làm cho tôi mệt mỏi cũng phải chạy thật nhanh qua bên kia đường. Tôi nhớ đến hình ảnh của mẹ ngày nào hai tay nặng trĩu với bóng dáng cao gầy như xiêu vẹo trên chiếc cầu Bình Triệu. Mẹ chưa một lần than thở vì cực khổ mà chỉ hay thở dài vào những buổi sáng cùng cha trong mái tranh đìu hiu của vùng kinh tế mới.
Mẹ thở dài tội nghiệp cho tôi, sinh sau lớn muộn nên mẹ không còn gì để cho và lo sợ cho tương lai tôi tăm tối.
Từ trong trái tim tôi âm thầm xin lỗi mẹ. Tôi tự trách mình đã vội quên đi bản năng sinh tồn trời đã ban cho từ thuở thiếu thời. Tôi mỉm cười trong tiếng “ô hay”; ngày đó tôi đã xin ông trời cho tôi được ra đi, cho dù có nhọc nhằn cực khổ miễn sao tôi đưa cha mẹ ra được cảnh thiếu thốn nghèo nàn, tại sao lại than van khi công chưa thành, danh chưa toại. Chân tôi nhanh hơn trong từng bước vững vàng, lòng không còn cảm thấy bơ vơ, không còn cảm thấy lạnh mà con đường cũng chẳng còn thấy dài bởi hình bóng cao gầy như xiêu vẹo của mẹ trên chiếc cầu Bình Triệu của năm nào, đã làm cho tôi sống lại và sống quật cường hơn. Câu chuyện “Mười Cents” của năm 1983 hồi đó, thỉnh thoảng được nhắc lại khi có người hỏi đến những ngày xa xưa đã qua; câu chuyện đã qua đi bao thập niên nhưng trong lòng tôi vẫn đong đầy cảm xúc, hình ảnh cao gầy như xiêu vẹo của mẹ ngày nào trên chiếc cầu đó vẫn sống động trong lòng. Mười cents thật là nhỏ nhưng trong lòng tôi chưa bao giờ thấy nhỏ, cứ mỗi lần nắm những đồng tiền cents bỏ vào hũ lớn cho đến lúc đầy, tôi đem ra đếm rồi xếp theo từng loại và những đồng bạc cents của tôi cũng được đóng góp cho những mảnh đời thiếu may mắn trên cõi trần gian này.
Cali 2014
K.M
(SDB16/03-15)
TRẦN HUYỀN ÂN
Tôi thường hay nghĩ về tết gắn liền với hình ảnh của mạ tôi - người thường kể cho tôi nghe câu chuyện tết bằng câu mở đầu: “Hồi nớ, tết là...”.
Kinh tặng, hương hồn nghệ sĩ Châu Thành
“Những con hổ xám đường 14” là biệt danh mà nguyên Thành đội trưởng Huế Thân Trọng Một dùng để tôn vinh một Trung đội bộ đội địa phương Quận 4 miền Tây Thừa Thiên do A Lơn chỉ huy.
Sau cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 9 năm, kết thúc bằng Điện Biên Phủ lẫy lừng, chờ tổng tuyển cử sau Hiệp định Genève hai năm mòn mỏi, quân dân ta còn phải trường kỳ kháng Mỹ dài mấy mươi năm.
LÊ XUÂN VIỆT
Sau ngày miền Nam giải phóng (Xuân 1975) tôi chuyển công tác từ Đại học tổng hợp Hà Nội vào Huế. Ở thành phố đẹp và thơ, đầy mơ mộng này rất hợp ngành văn mà tôi say mê và theo đuổi từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường phổ thông.
PHẠM HỮU THU Nếu không nghe những nhận xét, dù kiệm lời của những vị cựu lãnh đạo địa phương và không trực tiếp kiểm chứng, thú thật là tôi không thể viết về con người này, một con người không chỉ dũng cảm trong chiến đấu mà còn giàu lòng nhân ái đối với đối phương và tận tâm vì nghĩa tình đồng đội. Người đó là ông Lê Hữu Tòng, nguyên Huyện đội trưởng Huyện đội Hương Thủy!
Hồng Thế vừa làm thơ vừa cày ruộng ở quê. Cách đây mấy năm, anh có con bò già không cày được nữa, phải bán đi để mua bò mới.
TẤN HOÀI
bút ký
Nhà văn Graham Grin có một quyển tiểu thuyết "MỘT NGƯỜI MỸ TRẦM LẶNG".
NHẤT LÂM
Bút ký
NGUYỄN PHÚC ƯNG ÂN
Hồi ký
Tôi tỉnh giấc. Ngoảnh sang bên cạnh thấy các bạn đã ngồi dậy. Nằm yên trong bóng đêm, tôi thử tính xem mình đang còn cách Huế mấy cây số.
HỮU THU - CHIẾN HỮU
Ghi chép
Cuối năm ngoái, huyện Hương Trà tổ chức khánh thành hồ chứa nước Khe Rưng.
THANH THANH
Thật bất ngờ đọc lại một năm thơ Sông Hương dưới trăng rằm mười bốn chạp rồi ngơ ngẩn bấm đốt tay.
HÀ KHÁNH LINH - NGUYỄN KHẮC PHÊ
Chuẩn bị ra số kỷ niệm 10 năm giải phóng, Tòa soạn Tạp chí Sông Hương đã có kế hoạch phỏng vấn đồng chí Vũ Thắng, ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Trị Thiên, nhưng chương trình làm việc trong tuần của đồng chí văn phòng đã xếp quá chật.
PHẠM HUY LIỆU
Hồi ký
Đầu tháng 9/1968 tôi điều trị ở Bệnh viện Binh trạm 34, tỉnh Saravane, Nam Lào. Viện nằm trong thung lũng. Xung quanh nhiều núi cao rừng già nên cũng ít bị máy bay Mỹ quấy nhiễu.
DƯƠNG PHƯỚC THU
Bắt sáu tên giặc Pháp nhảy dù xuống huyện Phong Điền.
Ngày 23 tháng 8 năm 1945, Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế thắng lợi, chiều cùng ngày, tại Sân vận động Bảo Long (về sau đổi gọi là Sân vận động Tự Do), trước hàng vạn đồng bào dự mít tinh, Ủy ban Cách mạng lâm thời tỉnh Thừa Thiên được thành lập và ra mắt, do nhà giáo Tôn Quang Phiệt làm Chủ tịch.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Tôi tỉnh giấc khi trời còn tối, nhưng không sao ngủ được nữa. Không phải vì tiếng động của những guồng máy quay, tiếng những vành thép nghiền vỡ vụn đá và cờ-lanh-ke.
TRẦN SỬ kể
HOÀNG NHÂN ghi
Chiến tranh du kích ở huyện Hương Thủy trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp đã diễn ra với nhiều hình thức chiến đấu đầy tính chất sáng tạo của toàn dân.
NGÔ MINH
Đối với anh em làm thơ, viết văn ở ba tỉnh Bình - Trị - Thiên trong nhiều chục năm qua, nhà thơ Hải Bằng là người không thể quên!
HỒNG NHU
Tôi biết anh, đọc anh từ trong kháng chiến chống Pháp, nhưng mỗi người một đơn vị công tác, mãi đến năm 1972 mới gặp nhau. Đó là một ngày mùa hè, bấy giờ Đông Hà vừa mới được giải phóng.