Nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã là người bạn đồng môn, người đồng nghiệp gắn bó với nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm nhiều năm nay. Nghe tin ông ra đi một ngày cuối tháng Tư, bà xúc động khi nhớ lại những kỷ niệm cũ...
Nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm.
"Có một liên hệ không hẳn là quá thân thiết, nhưng cũng khó phai nhoà giữa tôi và anh Hoàng Nhuận Cầm. Chúng tôi cùng từng là sinh viên khoa Ngữ Văn trường ĐH Tổng hợp cũ (nay là trường ĐH Khoa học XHNV thuộc ĐH Quốc gia). Chỉ trước sau một khoá.
Khi tôi vào trường (năm 1977), anh Cầm đã nổi tiếng với giải thưởng thơ từ trước đó khá lâu và từ chiến trường về học khoá 21. Trong lịch sử khoa Ngữ Văn, có lẽ K21 – 22 là hai khóa đông sinh viên nhất bởi rất nhiều lính từ chiến trường về như Cầm. Nhưng khác các bạn đồng ngũ đồng học, Cầm dường như vẫn để cả tâm trí ở đâu đó. Những đêm sinh hoạt CLB thơ sinh viên, mỗi khi Cầm đọc thơ thì con trai khoa văn như lên đồng, còn con gái khoa văn như bị bỏ bùa đồng loạt. Sức hút của thơ Cầm và giọng đọc của anh còn “tác oai tác quái” khắp các trường đại học sau này.
Năm 1979, Hoàng Nhuận Cầm một lần nữa rời giảng dường đi lên biên giới, lần này là cùng các sinh viên khoa văn đi động viên chiến sĩ bảo vệ biên cương tổ quốc. Tôi nghe các bạn cùng đi về kể lại, thơ Cầm và giọng đọc của Cầm trên chiến hào như những vầng lửa đốt cháy tâm can những người lính đã kiệt sức vì chiến trận. Có lẽ bởi Cầm trở lại với tinh thần lính chiến, truyền lửa cho họ…
Biết có thúc cũng chẳng được, trưởng nhóm sáng tác là nhà văn nhà biên kịch Lê Phương cho anh về Hà nội nghỉ ít hôm, để lấy lại tinh thần. Khi Cầm trở lại, nhà văn Lê Phương đưa cho Cầm một phác thảo mang tính gợi ý. Cầm như chợt vỡ lẽ, và đã viết kịch bản này chỉ trong một tuần. Sau này, kịch bản được biên tập chỉnh sửa lần nữa để rồi khán giả xem chỉ thấy một "Đêm hội Long Trì" phim mà tạm quên đi cái kịch bản sân khấu vốn là điểm tựa ban đầu của nó. Kể chuyện này để thấy, cả trong thi hứng lẫn trong việc viết kịch bản, Hoàng Nhuận Cầm bị cảm xúc thao túng đôi khi đến mất kiểm soát. Nhưng đó mới chính là Cầm mà chúng tôi biết. Anh là một thi sĩ, một nghệ sĩ đích thực, với từng tế bào được sinh ra bởi thi hứng của một người cha tài hoa (Nhạc sĩ Hoàng Giác).
Nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã đánh giá: "Về mặt thơ ca, Hoàng Nhuận Cầm là nhà thơ của một thế hệ ra trận lãng mạn và thổn thức. Nhưng anh cũng đồng thời là nhà thơ của mọi thế hệ sinh viên. Tôi biết cho đến hôm nay vẫn có rất nhiều bài thơ của anh được chép trong sổ tay sinh viên. Anh có đến ba người vợ, đều là những nữ sinh viên mê thơ anh. Người sau trẻ hơn người trước, mê đắm hơn người trước…
Nhưng rồi cả ba người đều lần lượt bỏ trốn khỏi anh, chính bởi cái bản chất thi sĩ không chịu vương vấn chút bụi trần nào của anh. Phụ nữ không chỉ cần yêu. Họ cần cơm ăn áo mặc và khi có con thì những nhu cầu thực tế ấy càng câu thúc hơn. Nhưng Cầm không thể là người đàn ông hoàn hảo kiểu ấy. Anh chỉ là Một Nhà Thơ. Thế thôi. Nói vậy để thấy ngọn lửa thơ của Hoàng Nhuận Cầm thôi miên ít nhất một thế hệ với vẻ đẹp sôi nổi và phóng dật, hào sảng mà riêng tư. Nhưng không chỉ có vậy. Thơ của anh sẽ còn được nhiều thế hệ người Việt trẻ nhớ đến, coi là cẩm nang yêu của chính mình. Và vì thế nó xứng đáng được ghi nhận như một bộ phận quan trọng làm nên diện mạo của văn học Việt Nam hiện đại. Không nhiều lắm những bộ phim có tên Hoàng Nhuận Cầm ở dòng tên Biên kịch. Nhưng phim nào có tên anh, đều là những phim nặng ký, và có sức sống dài lâu trong khán giả.
Tôi thuộc thế hệ những người trưởng thành sau 1975. Khi tôi 18 tuổi, thơ của Hoàng Nhuận Cầm được chép vụng trong sổ, và đem đọc thầm mỗi đêm như kinh thánh. Mặc dù tôi đã nhanh chóng thoát khỏi cái lãng mạn kiểu ấy bởi những trách nhiệm đời thực đè nặng trên vai, nhưng bất kỳ khi nào chợt nhớ lại tuổi trẻ của mình, tôi lại bị xốn xang vì những câu thơ ấy. Có lẽ cũng như tôi, rất nhiều bạn cùng lứa sẽ cất phần tuổi trẻ của mình vào đáy rương cùng với thơ Cầm. “Cầm” là cách chúng tôi gọi người bạn đồng nghiệp, và là thần tượng thơ của mình.
Có một chút thú vị khi nghĩ về Cầm, đó là bằng cách rất hồn nhiên, Cầm vẽ chân dung chúng tôi thường chỉ bằng 4 câu thơ ngắn gọn, nhưng súc tích, hài hước, và dễ nhớ. Ví dụ về đàn anh của Cầm, Cầm viết thế này:
"Đố ai định nghĩa được Lê Phương
Tiếu ngạo giang hồ chẳng tính chương
Mồm miệng chân tay đều xuất chưởng
Phòng văn bỗng chốc hoá sa trường"
Ai từng biết nhà văn nhà biên kịch Lê Phương thì đều thấy đó là chân dung chính xác của ông ấy, cả ở đời thực lẫn trong văn nghiệp. Cái tài của Cầm không chỉ ở sự lãng đãng mơ màng. Đó là sự tinh tế và sâu sắc trong quan sát thực tế, quan sát chân dung người, mà nổi lên trên tất cả là tình yêu người không bao giờ vơi cạn".
Theo Tố Uyên - VOV
Ngày 5/12, tại thành phố Hạ Long (Quảng Ninh), Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương đã tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề "Các xu hướng vận động của văn học, nghệ thuật Việt Nam hiện nay, thực trạng và định hướng phát triển."
Câu chuyện về cuộc đời và tác phẩm của nhà văn Hi Lạp Nikos Kazantzakis, từng được đề cử giải Nobel Văn chương, sẽ là chủ đề của buổi hội thảo vào ngày 04/12 tới.
Nhà báo Ngô Ngọc Ngũ Long là một trong những cây bút thành danh từ Báo SGGP với các bài viết chân dung nhân vật, phê bình điện ảnh sâu sắc và đầy trách nhiệm. Từ sự nghiệp viết báo chuyên về điện ảnh, văn hóa, chị bước chân vào lĩnh vực phê bình điện ảnh, trở thành một trong những nhà phê bình điện ảnh chuyên nghiệp của TP.
Lương y Nguyễn Hữu Khai- nguyên mẫu của bộ phim truyền hình Đường đời từng hấp dẫn khán giả vừa ra mắt cuốn tiểu thuyết “Đường đời dốc đứng”.
Trong gần 300 trang sách của “Sự quyến rũ của chữ”, người đọc sẽ có dịp chiêm ngưỡng, khám phá thêm ý tứ, vẻ đẹp từ những trang truyện ngắn, tiểu thuyết, lý luận của tác giả trong và ngoài nước.
Nhiệt hứng của niềm tin
Chính luận nhưng không khô khan, câu từ nhạy bén mà đầy cuốn hút, cảm xúc bay bổng song không hề mâu thuẫn với độ sâu sắc của tư duy. Bằng cách ấy, tác giả - nhà báo Hồ Quang Lợi đã nối dài mạch nhận thức cho người đọc về Cách mạng Tháng Mười, về nước Nga. Suy tư theo từng trang viết, mỗi người sẽ có thêm góc nhìn, sự yêu quý, lòng tin và mong muốn những điều tốt đẹp.
(Tản mạn về tiểu thuyết Con chim Joong bay từ A đến Z, Đỗ Tiến Thụy, Nxb Trẻ, 2017)
Từ Màu rừng ruộng (2006) đến Con chim Joong bay từ A đến Z (2017), tôi nghĩ, Đỗ Tiến Thụy đã thực sự vạch một lối nẻo tiểu thuyết để không lặp lại mình - một điều tối kị trong sáng tạo văn chương.
ZÁNG MY
Phố huyện nghèo và ga xép là một không gian khá điển hình trong việc biểu tả ngoại vi của văn chương tiền chiến.
Kỳ thú - Bóng hồng - Nghệ sĩ là tên gọi buổi ra mắt sách của nhà báo Hà Đình Nguyên vừa được tổ chức tại TPHCM.
Kỷ niệm thời thơ ấu là tên cuốn hồi ký được viết bằng tiếng Pháp của tác giả Hoàng Thị Thế, con gái thủ lĩnh Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) - người anh hùng của núi rừng Yên Thế trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp những năm đầu thế kỷ XX. Cuốn sách được dịch giả Lê Kỳ Anh (bút danh của nhà thơ Hoàng Cầm) dịch ra tiếng Việt bằng ngôn ngữ tài hoa, trong sáng.
Ngày 1/10, tại TP Hồ Chí Minh, Viện Giáo Dục IRED, Quỹ Văn Hóa Phan Châu Trinh và Sáng kiến OpenEdu tổ chức Lễ công bố Giải Sách Hay lần thứ VII, năm 2017. Sự kiện đã thu hút sự tham gia của đông đảo giới thức giả, chuyên gia, doanh nhân, báo giới và nhất là các độc giả trẻ mê sách trên khắp cả nước.
Sống đời của chợ (Công ty CP sách Tao Đàn, NXB Hội Nhà văn) mà tác giả Nguyễn Mạnh Tiến vừa cho ra mắt có thể xem là tập khảo cứu công phu nhất từ trước đến nay về bản chất văn hóa và chức năng của chợ trong cấu trúc làng của người Việt ở Bắc bộ và mở rộng ra vùng Thanh - Nghệ.
trời xanh đầm đìa hai mắt
(Bao giờ cho đến mùa thu - Vũ Từ Trang)
VŨ TRỌNG QUANG
Câu chuyện của những ngôi thứ ba: Cây cột điện: biểu trưng của Hắn, nhân vật trung tâm có thể là ngôi thứ nhất; Chàng & người tình vuột mất; Gã nhà thơ say xỉn & tờ báo; sau nữa là Nàng, cô gái điếm về chiều.
Cuốn sách "Nhìn. Hỏi. Rồi, Nhảy đi!" của tác giả Thi Anh Đào như một đề cương tổng quát để trả lời câu hỏi: "Làm thế nào để các em học sinh đừng ngồi nhầm chỗ".
Chưa bao giờ sách văn học nước ngoài lại xuất hiện trên các kệ sách nhiều như bây giờ. Hầu hết các tác phẩm văn học đình đám, best seller, đoạt giải trong các cuộc thi lớn... đều nhanh chóng được dịch ra tiếng Việt và xuất bản ở trong nước.
(Đọc Đỉnh cao hoang vắng, tiểu thuyết của Khuất Quang Thụy, Nxb Văn hóa dân tộc, 2016)
Đền thơ có bác Văn Thuỳ
Rạ rơm chộn rộn, vân vi nỗi đời
Thơ ca cứ tưởi tười tươi
Chéo ngoe cẳng ngỗng tơi bời gió mưa
Sáng 7/9, tại Hà Nội, buổi gặp gỡ và giao lưu cùng tác giả Trần Tố Nga nhân dịp ra mắt tác phẩm "Đường Trần" với chủ đề "Ngọn lửa không bao giờ tắt" đã được tổ chức với sự góp mặt của đông đảo độc giả các thế hệ.
Có cảm giác như quá bức xúc trước những mối đe dọa ô nhiễm, hủy hoại môi trường sống đang ngày càng hiện hữu mà Đãng Khấu viết tiểu thuyết này. Ở một khía cạnh nào đó, tác phẩm giống như một tiếng chuông cảnh báo vang lên đúng lúc, thức tỉnh tinh thần cảnh giác của mọi người, kể cả những kẻ đang mê muội chạy theo đồng tiền, sẵn sàng bất chấp tất cả.