Lý luận phê bình sân khấu: Vẫn thiếu và yếu

14:09 01/12/2017

Thêm một lần mổ xẻ về thực trạng của lý luận phê bình sân khấu hiện nay, các nhà chuyên môn, tác giả đều cho rằng lý luận phê bình của sân khấu nước nhà rất thiếu, yếu và luôn bị các nhà hát… phớt lờ.

Một cảnh trong vở kịch “Điệp khúc vi rút” của Nhà hát Kịch Hà Nội. (Ảnh: Thái Anh).

Khó khăn tìm thấy tác phẩm lý luận phê bình sân khấu đúng nghĩa của cây bút chuyên nghiệp là một thực tế không thể phủ nhận ở thời điểm hiện nay. Và, gần như công tác quan trọng này giờ đây đang được “nương” theo các tin, bài đăng tải trên hàng trăm tờ báo, tạp chí. Thực tế đó khiến nhiều người băn khoăn: liệu rằng đây có thể coi là tác phẩm lý luận phê bình hay chỉ là những tin, bài giới thiệu tác phẩm đến công chúng?

Theo nhà báo Cao Minh: “Có thể thấy, hiện nay hầu như không có nhà báo nào viết hay, viết giỏi, có kiến thức về sân khấu, chứ chưa nói đến lĩnh vực lý luận phê bình. Vậy nên, trên các tờ báo cũng hầu như vắng bóng những bài phê bình sân khấu. Trên mặt báo chỉ còn dạng bài phổ biến nhất là giới thiệu vở diễn, giới thiệu các gương mặt diễn viên”.

Trong khi đó tác giả Ngọc Thụ lại chia sẻ: “Thú thực, tôi chưa bao giờ được các nhà lý luận phê bình vạch cho tôi những cái được của tác phẩm, cái vụng về kém cỏi của vở diễn… Khi nghỉ hưu, có thời gian rảnh rỗi, đọc lại một số bài viết, tôi vừa buồn cười, vừa xấu hổ. Buồn cười vì các bài báo cứ na ná giống nhau… Một điều đáng xấu hổ hơn nữa là có nhà báo không xem vở diễn mà vẫn có bài trang trọng trên báo, theo đúng tờ giới thiệu. Tất nhiên, cũng có một số bài về sân khấu đăng trên các tạp chí nghiên cứu thì mang tính bình là chính chứ không có phê…”.

Không chỉ nhà báo Cao Minh, tác giả Ngọc Thụ mà cả NSND Lê Tiến Thọ cũng đều cho rằng việc cần làm nhất hiện nay để thúc đẩy lý luận phê bình sân khấu phát triển là Nhà nước cần quan tâm hơn nữa đến công tác đào tạo thế hệ kế cận. Theo NSND Lê Tiến Thọ, cần quan tâm đến việc làm thế nào để các khoa đào tạo lý luận phê bình ở các trường hấp dẫn được người học, chứ không nên kéo dài tình trạng có năm không tuyển sinh được chỉ tiêu nào. Tác giả Ngọc Thụ thì bày tỏ sự đáng tiếc khi cũng có sinh viên được học các chuyên ngành về lý luận phê bình hoặc liên quan đến lý luận phê bình song ra trường không tìm được việc làm hoặc dễ dàng bỏ nghề vì đời sống không được đảm bảo. “Chúng tôi thấy, các cơ quan chức năng  chưa quan tâm đến việc đào tạo lớp trẻ làm công tác lý luận phê bình” - tác giả Ngọc Thụ nói.

Riêng PGS TS Trần Trí Trắc đề xuất, trong khi chờ một thế hệ kế cận thì tại sao không quan tâm, động viên những cây bút phê bình đã được đào tạo trước đó?. Theo ông, cái cần gạt đi là, quan niệm về nhà lý luận phê bình, sao cứ nhắc đến họ thì chỉ nghĩ đến chuyện bị họ soi mói, chê bai? Đâu phải như vậy, nhà phê bình chỉ muốn đồng hành cùng các nhà hát trong quá trình dựng vở để nhỏ, to chuyện này, chuyện kia, miễn sao vở diễn khi đến với công chúng đạt được giá trị thẩm mỹ cao nhất.
 

Theo Thái Anh - ĐĐK

 

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Chúng ta đang trong giai đoạn “dầu sôi lửa bỏng” khi dịch bệnh hoành hành, gây nên vô số hệ lụy trong đời sống. Trên khắp thế giới và cả trong nước, các mặt kinh tế - xã hội đều ngổn ngang những vấn đề.

  • Sau khi đắc quả A-la-hán, Tôn giả Mục-kiền-liên vận thần thông đi khắp các cõi tìm người mẹ đã khuất. Thấy mẹ đang chịu đói khát khổ sở trong kiếp ngạ quỷ, Ngài đau lòng vô cùng, vội dâng lên mẹ bát cơm. Lòng bỏn sẻn tham lam chưa dứt, bà sợ chúng ma cướp giật nên đưa tay che bát cơm. Nhưng cơm đã hóa thành lửa đỏ!

  • Tại nhiều trường học trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, sự nghèo nàn về đầu sách, không gian đọc khiến nhiều học sinh (HS) không có hứng thú đến thư viện. Cộng với sự phát triển các thiết bị công nghệ số, càng khiến các em hờ hững với tài nguyên sách.

  • Chiều ngày 24/7, một người bạn gửi tin nhắn qua zalo thông báo việc thành phố Đà Nẵng mới phát hiện một người nhiễm Covid trong cộng đồng. Tôi bán tín bán nghi và cũng thầm hy vọng đó là tin giả. Mặc dù những tin nhắn giả đã được hạn chế rất nhiều từ khi bùng phát dịch lần 1 nhưng việc tin lan truyền trên mạng cũng chưa chắc đã là đúng.

  • Những khó khăn từ đợt dịch Covid-19 hồi đầu năm còn chưa kịp khắc phục, ngành xuất bản trong nước đang phải đối diện với đợt dịch tái bùng phát. Giải pháp nào cho ngành xuất bản trong giai đoạn hiện nay?

  • Thị trường tổ chức biểu diễn cải lương tại TPHCM những năm gần đây sôi động hẳn vì sự xuất hiện của nhiều đơn vị xã hội hóa cùng Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang dàn dựng nhiều chương trình, vở diễn, thu hút được sự quan tâm của khán giả mộ điệu. 

  • Covid-19 là gì? Nếu có người hỏi tôi câu ấy, tôi sẽ trả lời là chấp nhận và thích nghi. 

  • Nhan Hồi là đệ tử giỏi của Khổng Tử. Một lần đang khi Nhan Hồi nấu cơm trong bếp, Khổng Tử đi ngang qua, ông nhìn thấy Nhan Hồi múc cơm ăn vụng.

  • Đại dịch Corona đang tác hại một cách khủng khiếp. Từ mức tử vong 3.331 tại Trung Quốc vào đầu tháng 4-2020, theo thống kê chính thức, chỉ sau một thời gian ngắn - tính đến ngày 29-4-2020 - con số này đã vọt lên 217.596 người tử vong; tổng số ca nhiễm tăng đến 3.134.199 người (1).

  • Tương truyền, trong văn hóa Việt Nam xưa, khi gặp nhau, chào nhau các cụ ta thường úp hai bàn tay vào nhau nắm chặt và xá người đối diện. Còn cái “vụ bắt tay” mà chúng ta thường thấy lâu nay là chỉ có từ khi thực dân Pháp đô hộ nước ta(!)

  • VŨ NHIÊN    

    Những ngày giáp Tết, giữa rộn ràng bánh mứt, chợ hoa, giữa những cơn mưa phùn nhè nhẹ và chút gió xuân hây hẩy gợn mình, đây đó trên mặt báo đã có những tin tức về loại dịch mới khi ấy gọi là Corona bùng phát ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc.

  • Người Bhutan không làm việc kiếm tiền suốt cả ngày. Đủ sống là được rồi. Họ dành nhiều thời gian rảnh để tận hưởng các niềm vui khác trong cuộc sống…

  • Lại một mùa Phật đản trở về trên quê hương chúng ta trong bối cảnh tín đồ sẽ có thể không đến chùa dự các lễ kính mừng ngày Đản sinh của Đức Thế Tôn, ngày Vesak Liên Hiệp Quốc - sự kiện văn hóa tâm linh của nhân loại, vì ảnh hưởng của đại dịch Covid-19…

  • Trong một lần xem bộ phim Cuộc đời Đức Phật, tôi còn nhớ loáng thoáng lời Ngài dạy rằng “nhìn vào trong một chiếc lá bồ-đề mà thấy được mặt trăng, mặt trời…”. 

  • Ngày thứ 4 của hai tuần triệt để ở nhà “stay home” thế giới bên ngoài hầu như sa mạc...

  • Cảm ơn bạn đã hỏi thêm câu mình nói hôm trước: Thời buổi “Cô-vi 19” hoành hành khắp thế giới này, thì với những người đã có “tuổi hơi cứng” như tụi mình nên thực hành các hạnh Độc cư, Thiền định, Kham nhẫn, Tri túc mà Phật đã dạy từ hơn hai ngàn sáu trăm năm trước để có một nếp sống An Lạc và Hạnh Phúc.

  • Khi tác giả viết những dòng này, đại dịch Corona đang tiếp diễn khốc liệt trên thế giới. Châu Âu đang ở cao điểm của dịch bệnh, số tử vong tại Ý đã cao hơn so với Trung Quốc.

  • Đọc “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”, nhiều người thích đi tìm xung đột, đi tìm bài học thời sự, đi tìm bài học có tính dự báo và vô số những bài học giá trị khác.

  • Việt Nam có một khối lượng đồ sộ các di sản đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, công tác quản lý di sản ở Việt Nam hiện nay còn nhiều bất cập. 

  • Khắp mọi nơi trên thế giới, các sự kiện văn hóa đang bị hủy bỏ vì dịch coronavirus. Một số phòng hòa nhạc đang cố gắng chống chọi lại xu hướng này bằng cách vẫn tiếp tục biểu diễn trong khán phòng trống khán giả và chia sẻ buổi hòa nhạc trực tuyến.