Hoàn thiện hồ sơ đưa hát Xoan ra khỏi tình trạng bảo vệ khẩn cấp

14:58 09/09/2015

Theo kế hoạch đến cuối năm 2015, tỉnh Phú Thọ sẽ phải đưa Hát Xoan Phú Thọ ra khỏi tình trạng cần bảo vệ khẩn cấp, chính thức đưa hát Xoan trở thành di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại.

Một chương trình văn nghệ biểu diễn Hát Xoan Phú Thọ tại Hà Nội. (Ảnh: Minh Quyết/TTXVN)

Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ đang gấp rút phối hợp Trung tâm Nghiên cứu và phát huy giá trị di sản văn hóa, Hội Di sản Việt Nam chỉ đạo các ngành chức năng nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ đề trình UNESCO vào giữa tháng 11/2015.

Ông Hà Kế San, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ cho biết, đến nay, tiến độ xây dựng hồ sơ tình trạng bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể Hát Xoan Phú Thọ đã cơ bản hoàn thiện. Hồ sơ được viết bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục tham khảo ý kiến các chuyên gia, cơ quan chuyên môn để hoàn thiện hồ sơ đệ trình lên UNESCO theo đúng kế hoạch đề ra.

Để xây dựng hồ sơ đề nghị UNESCO đưa Hát Xoan ra khỏi tình trạng cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại, Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ đã mời Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hóa thuộc Hội Di sản Văn hóa Việt Nam cùng chuyên gia của Viện Âm nhạc tham gia.

Nhóm điều tra của Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hóa và các cơ quan liên quan tiến hành khảo sát, làm việc với các cấp chính quyền địa phương, từng cộng đồng Hát Xoan ở hai tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc. Qua đó thu thập được rất nhiều thông tin có giá trị, thẩm định các kết quả kiểm kê để có tư liệu chính xác đánh giá và xây dựng hồ sơ.

Tiến sỹ Lê Thị Minh Lý, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và phát huy giá trị di sản văn hóa khẳng định 4 năm qua là cả quá trình, là bước tiến với việc bảo vệ Hát Xoan của tỉnh Phú Thọ. Hát Xoan đã nhanh chóng được bảo vệ bằng những biện pháp cụ thể. Trước hết là bảo vệ con người.

Các nghệ nhân Hát Xoan được quan tâm, đầu tư để có điều kiện tham gia vào việc truyền dạy. Hiện, 29/31 bài bản cổ đã được các nghệ nhân lão thành Hát Xoan trao truyền trực tiếp cho 62 nghệ nhân kế cận, điều đó có ý nghĩa quan trọng, tạo ra lớp thế hệ mới bảo tồn, phát huy giá trị Hát Xoan.

Bên cạnh đó, mỗi phường Xoan đã được quan tâm đầu tư, hỗ trợ để cộng đồng thực hành thường xuyên. "Lửa" Xoan vẫn sống trong cộng đồng trong suốt 4 năm qua, tạo ra nhận thức đầy đủ về Xoan, về giá trị di sản cũng như tạo ra một lớp công chúng trẻ hiểu, yêu Xoan, tự nguyện thực hành bảo vệ Xoan.

Điểm quan trọng nữa là Phú Thọ đã phục hồi được không gian cho thực hành diễn xướng Hát Xoan. Di sản văn hóa phi vật thể phải có nơi để gửi gắm, thực hiện và thực hành. Bởi vậy việc tu bổ lại Miếu Lãi Lèn - nơi tương truyền là mảnh đất cổ xưa kia Vua Hùng dạy cho người dân biết hát múa, sau này trở thành làn điệu Hát Xoan nổi tiếng được phục hồi lại và trao cho cộng đồng làm chủ di tích này.

Mặt khác, các không gian khác như Đình Thét, Đình Phù Đức, Đình An Thái… cũng đã được tôn tạo, đầu tư, bảo tồn một cách cơ bản để có không gian cho cộng đồng thực hành nghi lễ hát thờ, thực hành việc truyền dạy Hát Xoan.

Hát Xoan đã được đưa vào nhà trường như một môn học tự nguyện về lịch sử, văn hóa địa phương. Các em có điều kiện biết, hiểu về di sản của quê hương mình và điều quan trọng là có một lớp công chúng, khán giả mới cho Hát Xoan. Phú Thọ còn làm tốt việc nghiên cứu, quảng bá giới thiệu Hát Xoan.

Tiến sỹ Lê Thị Minh Lý nhấn mạnh, bà thực sự ấn tượng với kết quả mà tỉnh Phú Thọ cùng với cộng đồng nhân dân các phường Xoan gốc đã làm trong 4 năm qua để bảo vệ Hát Xoan. Hát Xoan đã vượt qua được tình trạng cần bảo vệ khẩn cấp, người dân Phú Thọ đã có thể bắt tay vào một giai đoạn mới là bảo vệ Xoan một cách bền vững.

Theo Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Phú Thọ, đến nay hát Xoan đã được phục hồi và thực hành thường xuyên theo đúng tập tục lưu truyền trong các cộng đồng hai tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc.

Trong đó, tập trung nhất là 4 phường Xoan là An Thái, Thét, Phù Đức và Kim Đới ở hai xã Phượng Lâu, Kim Đức (thành phố Việt Trì). Sự phục hồi của hát Xoan mở rộng dần, năm 2009 có 4 phường Xoan với hơn 100 đào, kép; đến tháng 8/2015, tại 4 phường Xoan đã có gần 200 đào, kép đủ khả năng trình diễn hát Xoan thờ.

Toàn bộ 31 bài cơ bản của hát Xoan do các nghệ nhân cao tuổi giữ gìn đã được tư liệu hóa và truyền dạy đầy đủ.

Đến nay, toàn tỉnh có 23 câu lạc bộ hát Xoan với gần 1.000 hội viên tham gia sinh hoạt (tăng 10 câu lạc bộ so với năm 2010), đội ngũ kế cận được truyền dạy bài bản là 62 nghệ nhân và hơn 100 thanh thiếu niên, nhi đồng biết trình diễn; hát Xoan được đưa vào chương trình giáo dục cho học sinh, được quan tâm đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá rộng rãi…

Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh đang phối hợp với các cấp, ngành và cơ quan liên quan tiếp tục triển khai các nhiệm vụ trọng tâm về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp hát Xoan Phú Thọ năm 2015.

Đặc biệt quan tâm duy trì, nâng cao chất lượng các lớp truyền dạy hát Xoan tại các phường Xoan gốc và xã Hùng Lô.

Theo Lâm Đào An - TTXVN/Vietnam+

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Ít ai biết Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) từng bị sử dụng làm nơi đóng quân, có thời gian lại dùng làm điểm “cách ly dã chiến” cho việc đối phó với dịch tả ở Hà Nội.

  • Mỗi dịp đầu Xuân mới, các làng xoan cổ ở Phú Thọ lại có dịp hội tụ hát những làn điệu mượt mà, đằm thắm, thấm đậm tình đất, tình người đất Tổ Vua Hùng.

  • Theo thông tin từ Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), có sáu lễ hội truyền thống đã được bổ sung vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

  • LTS: Đầu tháng 12-2016, tại phiên họp Ủy ban liên Chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 11 của UNESCO, di sản thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã được UNESCO đưa vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tại Việt Nam, có luồng ý kiến cho rằng, những biến tướng từ tín ngưỡng này đang gây ảnh hưởng không nhỏ đời sống văn hóa tâm linh của người Việt. Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ là gì và tại sao một bộ phận người Việt có cái nhìn như vậy?

  • GS Ngô Đức Thịnh cho rằng đạo Mẫu có những vị thánh được “dệt” từ anh hùng trong lịch sử. Bằng cách đó, đạo Mẫu cũng thể hiện chủ nghĩa yêu nước.

  • Ngày 3/12, đại diện của khoảng 40 nước nhóm họp tại Abu Dahabi đã thông qua kế hoạch thành lập một quỹ bảo vệ các di sản trong các khu vực có chiến tranh và một mạng lưới cất giữ an toàn cho các tác phẩm nghệ thuật đang gặp nguy hiểm.

  • Theo thông tin từ Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã chính thức được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

  • Ngày 29.11, Sở VH-TT TP.Đà Nẵng cho biết Nghệ thuật hô/hát bài chòi dân gian ở Đà Nẵng vừa được Bộ VH-TT-DL công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

  • Mới đây, Bộ tem “Đờn ca tài tử - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại” đã chính thức được phát hành và có thời hạn cung ứng trên mạng bưu chính công cộng đến ngày 30/6/2018.

  • Trước khi cho phóng viên Thanh Niên chụp ảnh chiếc lư đồng, ông Hà Xuân Út, Trưởng làng La Chữ (P.Hương Chữ, TX.Hương Trà, Thừa Thiên-Huế) phải thắp hương xin phép Thành hoàng, bởi chiếc lư được cho là bảo vật rất thiêng của làng.

  • Di tích lịch sử Văn miếu Trấn Biên (phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, Đồng Nai) đã chính thức được công nhận là di tích cấp quốc gia (theo Quyết định số 2894/QĐ-BVHTTDL do Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện ký).

  • Kim sách triều Nguyễn chứa đựng nhiều thông tin giá trị về lịch sử văn hóa và nghệ thuật đỉnh cao của các nghệ nhân, thợ thủ công cung đình xưa.

  • TRẦN VĂN DŨNG

    Trong dòng chảy lịch sử hàng trăm năm, Ca Huế đã tiếp thu, kế thừa và ảnh hưởng nhiều sắc thái, tinh hoa của nhiều vùng đất khác nhau để trở thành một trong những loại hình âm nhạc truyền thống đặc sắc của Việt Nam.
     

  • Với mục tiêu năm 2016, hát Xoan được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới thoát khỏi tình trạng cần được bảo vệ khẩn cấp và chính thức trở thành di sản đại diện của nhân loại, tỉnh Phú Thọ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để bảo tồn, phát triển di sản văn hóa hát Xoan.

  • Trong khi nhiều loại hình âm nhạc truyền thống đã trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, thì ca Huế vốn là loại hình âm nhạc bác học mang giá trị độc đáo, có sức lan tỏa và ảnh hưởng lớn, lại chỉ mới được Bộ VH-TT-DL công nhận là Di sản phi vật thể quốc gia.

  • Mộc bản là một trong những di sản quý giá của nền văn hóa dân tộc. Năm 2009, UNESCO đã công nhận mộc bản triều Nguyễn là di sản tư liệu thế giới (số mộc bản này hiện đang bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV- Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng).

  • Xúc động, đầy tính nhân văn và hoàn toàn tương đồng với những giá trị đạo đức của người Việt, lễ Vu lan báo hiếu đang được một số chuyên gia đề nghị tìm hình thức tôn vinh xứng đáng.

  • Trong hành trình của “Trại hè Việt Nam 2015,” ngày 21/7, Đoàn thanh niên sinh viên kiều bào đã đến với Huế - thành phố văn hóa ASEAN có khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp với sông Hương, núi Ngự cùng đền chùa, thành quách, lăng tẩm cổ kính rêu phong gắn liền với triều Nguyễn - triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam.

  • LTS: Hiện vật chiếc xe kéo tay vừa được đấu giá thành công và đưa về Huế, đang được trưng bày tại cung Diên Thọ, khu vực sinh hoạt của các hoàng thái hậu triều Nguyễn. Tấm bảng giới thiệu về chiếc xe ghi rõ: “Theo hồ sơ đấu giá, đây là chiếc xe kéo do vua Thành Thái tặng cho mẹ mình là hoàng thái hậu Từ Minh để dạo chơi trong vườn ngự uyển”.

  • Cuộc hội thảo bảo tồn và phát huy giá trị của hệ thống thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế vừa được Trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức trong hai ngày 8 và 9.5, tại TP.Huế.