LTS: Nhân Tạp chí Sông Hương phát hành số thứ 100 (6-1997), Ban Biên tập chúng tôi có dịp trò chuyện với hai nhà văn từng là Tổng biên tập của tạp chí: Tô Nhuận Vỹ và Nguyễn Khắc Phê.
Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm và nhà văn Tô Nhuận Vỹ thăm Tòa soạn Tạp chí "Nhiôman" (Biêlôrutxia - Liên Xô cũ) tháng 5-1988 (Người thứ 3 và thứ 5 từ trái sang)
Vấn đề chúng tôi nêu ra là: SH có đôi đoạn “sóng gió” trong những năm đầu đổi mới, các anh có suy nghĩ gì sau một thời gian đủ để nhìn lại; và giờ đây các anh có nhắn gửi gì với SH với bạn đọc, đặc biệt là đối với nội dung và hình thức của SH ra hàng tháng như lâu nay mà các anh chính là những người đầu tiên đặt nền móng.
Chúng tôi mong muốn được nghe nhiều ý đóng góp xây dựng cho Tạp chí, song do công việc ngày chuẩn bị Đại hội VHNT.TTH lần thứ 8 quá bận rộn, các anh chỉ trả lời hết sức vắn tắt. Dưới đây là ý kiến của các anh.
Nhân dịp này, chúng tôi trân trọng có lời cám ơn các anh - những người đi trước.
- BBT. TCSH -
* Nhà văn TÔ NHUẬN VỸ (Chủ tịch Hội VHNT.TT Huế).- Tôi làm TBT “hình như” từ 1986 - 1990 (các con số, ngày tháng tôi vốn nhớ rất kém). Có lúc “sóng gió” ư ? Hơn thế ấy chứ. Nhưng thôi, nhắc lại chuyện cũ mãi để làm gì? Kết luận cuối cùng của lãnh đạo, tôi thấy cũng phải: các đồng chí có tâm nhưng thiếu tỉnh táo.
Những năm ấy, SH in xấu khiếp lắm, in sai tùm lum, nhưng cũng được nhiều độc giả thương, nhất là những người am tường văn hóa, văn học nghệ thuật. Có lúc gần như hầu hết các tác giả danh tiếng “có gai có cựa” và “hay gây chuyện” trong nước thường xuyên gởi bài, (“rứa là gay rồi”!), có trụ sở và đại diện nhiều nơi, cả ở nước ngoài, ra được “Tủ sách Sông Hương” có được vài ba cuốn quý, tổ chức thi “Em học văn” ở Huế, thường xuyên trao giải cho học sinh đạt giải quốc gia... Không khí ngày ấy cũng rộn ràng, vui lắm. Có một chuyện buồn này. Chúng tôi in “Tình yêu thời thổ tả” của G.Market do Nguyễn Trung Đức dịch (trong hoạt động của Tủ sách SH) nhưng bị niêm lại ở nhà in (Vì lý do không thích hợp với... Việt Nam), nhưng năm rồi bản dịch này của Nguyễn Trung Đức, sau khi xuất bản 1995, lại được giải thưởng của Hội Nhà văn VN!
T.N.V
* Nhà văn NGUYỄN KHẮC PHÊ (Phó Chủ tịch Hội VHNT.TT Huế).- Tôi chỉ làm Tổng biên tập trong 8 tháng (từ 1/91 - 8/1991), nhưng đã có may mắn được góp phần soạn thảo những văn bản đầu tiên chuẩn bị cho Sông Hương ra đời và đã đảm trách chức vụ Phó Tổng biên tập từ số 1 đến số 43 (1990). Trong những năm này, đã nhiều lần chúng tôi nghĩ đến việc nâng kỳ xuất bản của SH từ 2 tháng lên 1 tháng/kỳ và nhiều bạn đọc cũng gửi thư thúc giục chúng tôi thực hiện việc đó. Tôi còn nhớ có những lá thư viết với tình cảm thiết tha và lòng ưu ái đặc biệt, đại ý: “Sao các anh chị lại bắt chúng tôi chờ đợi lâu như thế...” Đáp lại tình yêu thương nồng thắm ấy và để thích ứng với thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, để kịp thời “có mặt” trước những vấn đề nóng bỏng đặt ra trong công cuộc đổi mới đất nước (trong đó có lĩnh vực văn học nghệ thuật), để tờ SH xứng đáng với vị trí của Huế đang ngày càng được đồng bào cả nước và cộng đồng quốc tế quan tâm, ngay khi nhận trách nhiệm TBT, tôi cũng như tất cả anh chị em trong Tòa soạn đều thấy là điều kiện xuất bản SH tháng 1 kỳ đã chín muồi và hạ quyết tâm thực hiện bằng được.
Hồi đó, điều kiện thông tin in ấn, kinh phí kém xa hiện nay, nhưng với sự nỗ lực của anh chị em trong Tòa soạn và được sự cộng tác nhiệt tình của các cộng tác viên, kế hoạch xuất bản hàng tháng đã thực hiện được. Chúng tôi cũng đã hợp đồng với Tổng cục Bưu điện đưa SH vào danh mục báo chí phát hành toàn quốc, “hợp đồng” với Đài Truyền hình TP. HCM, Đà Nẵng, báo Hà Nội mới, Sài Gòn giải phóng về việc giới thiệu Tạp chí SH sau mỗi kỳ xuất bản... Có bạn nói đùa “SH bành trướng gớm hè...” Tôi chỉ nghĩ “SH” khi xứng đáng với Huế thì cũng như Huế, mãi mãi sống trong lòng đồng bào cả nước, và một tờ tạp chí ra hàng tháng của một trung tâm văn hóa phải có cách phát hành, “tiếp thị” tương xứng, về nội dung cũng vậy...
Hẳn sẽ có bạn bảo “làm TBT chỉ có 8 tháng, nói chi cho nhiều”. Tuy vậy, tôi còn 8 năm làm Phó TBT. Ờ, nhưng đều là con số 8, tức là chưa “chín”. Vậy xin các bạn cứ coi những dòng trên đây chỉ là chuyện góp vui trong dịp kỷ niệm 100 số SH...
N.K.P
(TCSH100/06-1997)
Xin đổi kiếp này được viết bởi một "nhà văn" còn ngồi trên ghế trường trung học, ở tuổi 14 còn bao mơ mộng, mấy ai vướng bận chuyện nhân tình thế thái.
Tôi là người chưa làm thầy ai suốt cuộc đời gần bát tuần của mình, vậy mà mấy năm qua gần đến ngày 20-11 tôi đều được nhận quà!
Tiếng Việt (và chữ Việt) là ngôn ngữ chính thức của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nếu thực sự coi “bảo tàng là thiết chế văn hóa” phản ánh “lịch sử như một dòng chảy trong truyền thống văn hóa” thì hệ thống bảo tàng nước ta cần được sắp xếp lại để hạn chế sự trùng lặp về nội dung và cả hình thức trưng bày, nhất là giữa các bảo tàng địa phương vì đều được xây dựng theo chung một “kịch bản” nặng về chiến tranh mà còn nhẹ về văn hóa – xã hội.
Sự sùng bái tôn ti trật tự trong nhà là một thứ áp bức đè nén “tự nhiên” mà người ta không ý thức ra nữa, thậm chí còn được tôn vinh, nó khuyên dụ người ta phủ nhận cách thức nhìn nhận mỗi cá nhân như một nhân cách độc lập và tự do, với những phẩm chất gì, năng lực gì, đức hạnh gì, nó chỉ giục người ta nhăm nhe soi mói vào “địa vị-thân phận” của mỗi người, cái được xem như “cốt yếu” mà thôi.
Chuyện Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế (TTBTDTCĐH) đã cho mang cây sứ “trăm năm tuổi” ở điện Kiến Trung về trồng vào vườn nhà của một “sếp”đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Mới đây, Hồ Đắc Thanh Chương - trường THPT chuyên Quốc học Huế đã xuất sắc trở thành quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 16. Khi nói về dự định của mình, Thanh Chương cho biết, với phần thưởng 35.000 USD, em sẽ đi du học, sau đó trở về quê hương.
Bài viết này không có tính chất học thuật chuyên sâu, để tưởng nhớ giáo sư Cao Xuân Hạo - người thầy mà tôi không có cơ hội được học.
NGUYỄN TRI
Cử tri cả nước đang chuẩn bị cho ngày hội lớn, ngày bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021.
Cuốn tiểu thuyết nổi tiếng thế giới của văn học Pháp - “Hoàng tử bé” - đã được viết nên từ trải nghiệm có thật của nhà văn khi ông bị rơi máy bay trên sa mạc Sahara khi đang trên đường bay tới Việt Nam. Tác giả đã bị mất nước, bị ảo giác và suýt mất mạng…
Năm 2015, doanh thu ngành văn hóa phẩm của nước ta đạt 2.000 tỉ đồng, tổng lượng bia các loại được tiêu thụ ước tính đạt hơn 3 tỉ lít, tương đương 66.000 tỉ đồng, trung bình mỗi người Việt bỏ ra 2,5 giờ/một ngày để lướt facebook.
“Nhập gia tùy tục” nên việc nghe bạn bè quốc tế khen về người Việt Nam thân thiện, cuộc sống ở Việt Nam thú vị có lẽ đã “nhàm”. Sự thật, họ đã bị nghĩ về văn hóa Việt Nam như thế nào?
Một số nhà khoa học giải thích vì sao lại quyết định trao những tư liệu, hiện vật quý giá của đời mình cho Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam (TTDS) chứ không phải nơi nào khác.
Ths Trần Trung Hiếu: "Việc môn Sử bị xé nhỏ và gán ghép theo kiểu “ba trong một” trong Dự thảo đó chưa từng xảy ra. Nếu điều đó xảy ra, đây là một trong những sai lầm lớn nhất của Bộ GD&ĐT từ ngày Hồ Chủ tịch đọc bản Tuyên ngôn độc lập đến nay!".
Nếu một hôm đẹp trời, có ai đó giao cho ta cầm trịch một giải thưởng văn chương ở xứ này, cho ta toàn quyền tự quyết trong việc phát giải, thì phản ứng đầu tiên của ta sẽ là gì? Từ chối? Hay hăng hái nhận lấy trọng trách và sau đó đi mua một bộ giáp sắt cùng nón bảo hiểm, mặc vào mọi lúc mọi nơi để chuẩn bị hứng đá dư luận?
Trong căn phòng nhỏ chật kín tài liệu ở một con phố nhỏ tại Hà Nội, Tổng Thư ký Hội Ngôn ngữ học Việt Nam PGS, TS Phạm Văn Tình đã dành thời gian trò chuyện sôi nổi với chúng tôi về hiện tượng “lệch chuẩn” trong sử dụng tiếng Việt của giới trẻ hiện nay. Đây là vấn đề ông rất tâm huyết khi nghiên cứu ngôn ngữ học ứng dụng. Dưới đây là nội dung cuộc trò chuyện.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam vừa có ý kiến chỉ đạo về giải pháp đối với hoạt động của các nhà xuất bản.
Ngày 9/9, tin từ UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế cho biết vừa nhóm họp với các đơn vị liên quan để triển khai thực hiện đề án "Chính sách hỗ trợ bảo vệ và phát huy giá trị nhà vườn Huế đặc trưng”. Mỗi năm tỉnh sẽ chi tiền để hỗ trợ từ 3-5 nhà vườn đặc trưng.
Thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã thể hiện cao nhất niềm tin của nhân dân theo Đảng, trở thành bài học sâu sắc trong giai đoạn hiện nay.
Theo họa sĩ, nhà nghiên cứu Lê Quốc Việt, hoàn cảnh lịch sử cùng cách bảo tồn còn hời hợt khiến những kho mộc bản quý giá một thời đang ngày càng mai một và im lìm.