Đôi điều nhớ lại...

14:45 31/05/2023

LTS: Nhân Tạp chí Sông Hương phát hành số thứ 100 (6-1997), Ban Biên tập chúng tôi có dịp trò chuyện với hai nhà văn từng là Tổng biên tập của tạp chí: Tô Nhuận Vỹ và Nguyễn Khắc Phê.

Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm và nhà văn Tô Nhuận Vỹ thăm Tòa soạn Tạp chí "Nhiôman" (Biêlôrutxia - Liên Xô cũ) tháng 5-1988 (Người thứ 3 và thứ 5 từ trái sang)

Vấn đề chúng tôi nêu ra là: SH có đôi đoạn “sóng gió” trong những năm đầu đổi mới, các anh có suy nghĩ gì sau một thời gian đủ để nhìn lại; và giờ đây các anh có nhắn gửi gì với SH với bạn đọc, đặc biệt là đối với nội dung và hình thức của SH ra hàng tháng như lâu nay mà các anh chính là những người đầu tiên đặt nền móng.

Chúng tôi mong muốn được nghe nhiều ý đóng góp xây dựng cho Tạp chí, song do công việc ngày chuẩn bị Đại hội VHNT.TTH lần thứ 8 quá bận rộn, các anh chỉ trả lời hết sức vắn tắt. Dưới đây là ý kiến của các anh.

Nhân dịp này, chúng tôi trân trọng có lời cám ơn các anh - những người đi trước.

          - BBT. TCSH -

Nhà văn TÔ NHUẬN VỸ (Chủ tịch Hội VHNT.TT Huế).- Tôi làm TBT “hình như” từ 1986 - 1990 (các con số, ngày tháng tôi vốn nhớ rất kém). Có lúc “sóng gió” ư ? Hơn thế ấy chứ. Nhưng thôi, nhắc lại chuyện cũ mãi để làm gì? Kết luận cuối cùng của lãnh đạo, tôi thấy cũng phải: các đồng chí có tâm nhưng thiếu tỉnh táo.

Những năm ấy, SH in xấu khiếp lắm, in sai tùm lum, nhưng cũng được nhiều độc giả thương, nhất là những người am tường văn hóa, văn học nghệ thuật. Có lúc gần như hầu hết các tác giả danh tiếng “có gai có cựa” và “hay gây chuyện” trong nước thường xuyên gởi bài, (“rứa là gay rồi”!), có trụ sở và đại diện nhiều nơi, cả ở nước ngoài, ra được “Tủ sách Sông Hương” có được vài ba cuốn quý, tổ chức thi “Em học văn” ở Huế, thường xuyên trao giải cho học sinh đạt giải quốc gia... Không khí ngày ấy cũng rộn ràng, vui lắm. Có một chuyện buồn này. Chúng tôi in “Tình yêu thời thổ tả” của G.Market do Nguyễn Trung Đức dịch (trong hoạt động của Tủ sách SH) nhưng bị niêm lại ở nhà in (Vì lý do không thích hợp với... Việt Nam), nhưng năm rồi bản dịch này của Nguyễn Trung Đức, sau khi xuất bản 1995, lại được giải thưởng của Hội Nhà văn VN!

          T.N.V

Nhà văn NGUYỄN KHẮC PHÊ (Phó Chủ tịch Hội VHNT.TT Huế).- Tôi chỉ làm Tổng biên tập trong 8 tháng (từ 1/91 - 8/1991), nhưng đã có may mắn được góp phần soạn thảo những văn bản đầu tiên chuẩn bị cho Sông Hương ra đời và đã đảm trách chức vụ Phó Tổng biên tập từ số 1 đến số 43 (1990). Trong những năm này, đã nhiều lần chúng tôi nghĩ đến việc nâng kỳ xuất bản của SH từ 2 tháng lên 1 tháng/kỳ và nhiều bạn đọc cũng gửi thư thúc giục chúng tôi thực hiện việc đó. Tôi còn nhớ có những lá thư viết với tình cảm thiết tha và lòng ưu ái đặc biệt, đại ý: “Sao các anh chị lại bắt chúng tôi chờ đợi lâu như thế...” Đáp lại tình yêu thương nồng thắm ấy và để thích ứng với thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, để kịp thời “có mặt” trước những vấn đề nóng bỏng đặt ra trong công cuộc đổi mới đất nước (trong đó có lĩnh vực văn học nghệ thuật), để tờ SH xứng đáng với vị trí của Huế đang ngày càng được đồng bào cả nước và cộng đồng quốc tế quan tâm, ngay khi nhận trách nhiệm TBT, tôi cũng như tất cả anh chị em trong Tòa soạn đều thấy là điều kiện xuất bản SH tháng 1 kỳ đã chín muồi và hạ quyết tâm thực hiện bằng được.

Hồi đó, điều kiện thông tin in ấn, kinh phí kém xa hiện nay, nhưng với sự nỗ lực của anh chị em trong Tòa soạn và được sự cộng tác nhiệt tình của các cộng tác viên, kế hoạch xuất bản hàng tháng đã thực hiện được. Chúng tôi cũng đã hợp đồng với Tổng cục Bưu điện đưa SH vào danh mục báo chí phát hành toàn quốc, “hợp đồng” với Đài Truyền hình TP. HCM, Đà Nẵng, báo Hà Nội mới, Sài Gòn giải phóng về việc giới thiệu Tạp chí SH sau mỗi kỳ xuất bản... Có bạn nói đùa “SH bành trướng gớm hè...” Tôi chỉ nghĩ “SH” khi xứng đáng với Huế thì cũng như Huế, mãi mãi sống trong lòng đồng bào cả nước, và một tờ tạp chí ra hàng tháng của một trung tâm văn hóa phải có cách phát hành, “tiếp thị” tương xứng, về nội dung cũng vậy...

Hẳn sẽ có bạn bảo “làm TBT chỉ có 8 tháng, nói chi cho nhiều”. Tuy vậy, tôi còn 8 năm làm Phó TBT. Ờ, nhưng đều là con số 8, tức là chưa “chín”. Vậy xin các bạn cứ coi những dòng trên đây chỉ là chuyện góp vui trong dịp kỷ niệm 100 số SH...

N.K.P
(TCSH100/06-1997)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • “Phải xem hành lang pháp lý cho văn hóa còn thiếu cái gì. Cái gì lỗi thời rồi cần đổi mới, cái gì mâu thuẫn cần điều chỉnh”, GS-TS Phùng Hữu Phú, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, nói tại hội thảo quốc gia Những giải pháp tổ chức triển khai Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người VN đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

  • Cả nước lại sắp bước vào mùa lễ hội Tết Ất Mùi 2015. “Đến hẹn lại lên”, những câu chuyện tiêu cực mùa lễ hội dường như vẫn là bài toán nan giải đối với các nhà quản lý.

  • Câu chuyện về văn hóa đọc không còn là đề tài mới mẻ nhưng vẫn luôn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ. Liệu rằng độc giả trẻ đã chọn được cho mình hướng đi đúng đắn?

  • Đó là thông tin được đưa ra tại cuộc họp tổng kết năm của Cục Xuất bản chiều 24/12. Nguyên nhân của việc không đọc xuể sách phát hành là do thiếu nhân lực.

  • Cùng với yêu cầu ngày một cao đối với chất lượng bản dịch, việc nhận xét, hồi âm của độc giả cũng ngày càng nhiều hơn và trực tiếp hơn, tuy nhiên, trong số đó có những người đang làm việc “ném đá” thay vì “phê bình” một cách thiện chí – đó là ý kiến của BTV Phùng Hồng Minh về những tranh luận quanh bản dịch tiểu thuyết “Bên phía nhà Swann” của Marcel Proust.

  • Hiện, khá nhiều kiệt tác của văn chương, triết học thế giới đã được dịch ra tiếng Việt với mục đích khai trí, “mở mắt”, dẫn bạn đọc vào biển kiến thức sâu rộng của nhân loại. Song, trước những bản dịch sai “từng xăngtimét”, bạn đọc không thể “nhắm mắt làm ngơ”…

  • Theo mấy nghiên cứu gần đây thì việc đọc sách văn học khiến cho người ta thông minh hơn, giàu tình cảm hơn, và văn minh hơn. Báo New York Times bèn đặt cho một số nhà văn và học giả câu hỏi: “Văn chương dạy chúng ta điều gì về tình yêu?”

  • Nghệ sỹ ăn mặc phản cảm, giá trị nghệ thuật bị xem nhẹ, thiếu văn hóa trong cách ứng xử... là những hiện tượng cho thấy văn hóa Việt đang biến đổi một cách nhanh chóng.

  • Nghề vẽ tranh trên kiếng ở Phú Tân (H.Châu Thành, Sóc Trăng) từng một thời nổi tiếng khắp Nam bộ nhưng giờ đây phải đối mặt với nguy cơ mai một.

  • L.T.S: “Muốn giao lưu văn hóa với bên ngoài tốt thì bản thân đất nước phải tốt”. Đó là nhận định xuyên suốt cuộc nói chuyện với phóng viên Tạp chí VHNA của Nhà xuất nhập khẩu văn hóa Hữu Ngọc. Khó mà ngờ được ở tuổi 97, ông vẫn giữ tác phong nhanh nhẹn, trí nhớ minh mẫn đến vậy. Bạn bè gọi ông là “cầu thủ ngoại hạng”, điều đó thật chính xác.

  • Những tư liệu quý chìm trong hỗn độn hiện vật xung quanh. Những bảng biểu số liệu nặng tính báo cáo... Chúng khiến triển lãm Hà Nội 60 năm xây dựng và phát triển (từ ngày 4 - 12.10 tại Bảo tàng Hà Nội nhân kỷ niệm 60 năm giải phóng thủ đô) giống như một báo cáo thành tích khô cứng.

  • Biết bao tác giả có tác phẩm thơ, văn được sử dụng trong sách giáo khoa đã không được chi trả tiền tác quyền suốt hàng chục năm qua...

  • Họa sĩ Trần Lương vừa trở thành một trong hai nghệ sĩ, nhà hoạt động văn hóa nhận được Giải thưởng Lớn giải Hoàng tử Claus 2014 (cùng Abel Rodriguez từ Colombia). “Giải thưởng cho tôi thấy rõ là mình đang làm những công việc bình thường của một công dân bình thường có trách nhiệm” - nghệ sĩ chia sẻ.

  • Tồn tại mấy trăm năm qua, vấn đề i và y trong chính tả tiếng Việt đã được chính quyền thuộc địa Pháp đặt vấn đề cải cách từ đầu thế kỷ XX. Sau 30-4-1975 các cơ quan hữu quan như Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam, Bộ Giáo dục - Đào tạo cũng có những quy định về vấn đề này, nhiều nhà nghiên cứu cả trong lẫn ngoài nước trước nay cũng đã tìm hiểu và có ý kiến, nhưng vẫn chưa được giải quyết rốt ráo.

  • Nếu như ca trù, dân ca quan họ, hát xoan, đờn ca tài tử Nam Bộ, nhã nhạc cung đình Huế… của Việt Nam được quốc tế công nhận là di sản văn hóa phi vật thể thì trong tài nguyên, cũng có tài nguyên phi vật thể- tài nguyên con người.

  • Dân tộc và Văn hóa dân tộc Việt Nam có trước rất xa ngày lập nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Nhà nước này đã được dựng nên, tồn tại và phát triển trên nền tảng văn hóa Dân tộc. Nhà nước này, như một lẽ tất yếu, có trách nhiệm bảo vệ, phát triển nền văn hóa dân tộc.

  • Thực tế lịch sử gần 70 năm qua đã khẳng định rằng Cách mạng Tháng 8 năm 1945 và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là kết quả của hành trình 30 năm tìm đường cứu nước của Bác Hồ và là kết quả tất yếu từ công lao to lớn của Bác chuẩn bị cho việc tiến hành cuộc cách mạng giải phóng kể từ ngày Bác về nước.

  • Bắc Kạn có nhiều di tích lịch sử, với 12 di tích cấp quốc gia và 33 di tích cấp tỉnh. Trong thời gian qua, nhiều di tích đã được trùng tu, tôn tạo. Tuy nhiên, việc trùng tu lẽ ra phải trân trọng lịch sử, thì những người thực hiện lại “hoành tráng hóa” di tích.

  • Người ta hay quan niệm tháng bảy âm lịch là tháng “cô hồn”, rằm tháng bảy là để “xá tội vong nhân”, toàn khái niệm thuộc về “thế giới khác”. Ai đi chùa thì được biết tháng bảy còn gọi là mùa Vu Lan.

  • Lòng hiếu thảo hay lòng từ bi ở cấp độ cá nhân và gia đình giúp chúng ta tăng cường sức đề kháng với cái xấu, cái ác bên ngoài. Một người con hiếu thảo sẽ khó bị cám dỗ bởi những tệ đoan xã hội.